Giáo án Ngữ văn 10 - Tiết 63

Tên phân môn 	: Đọc văn
Tiết 	 	: 63
Ngày soạn 	: 07/01/
Tên bài mới ĐẠI CÁO BÌNH NGÔ
 Nguyễn Trãi
A Mục đích yêu cầu:
Nắm ~ nét chính về cđời sự nghiệp vh của Ng Trãi- một nhân vật lsử, một danh nhân vhóa TG.
Thấy vị trí to lớn của Ng Trãi trong lsử vh dtộc: nhà văn chính luận kiệt xuất, nhà thơ khai sáng vh tiếng Việt
B.Phương tiện thực hiện và cách thức tiến hành dạy học
 1.Phương tiện thực hiện :
 -SGK, SGV, TLTK
 -Thiết kế bài học
 2.Cách thức tiến hành dạy học:
 -Tổ chức giờ dạy theo hình thức trao đổi, thảo luận, sử dụng phương pháp quy nạp
 -Tổ chức cho hs luyện tập củng cố, khắc sâu kiến thức.
 C.Tiến trình tổ chức dạy học:
 1.Ổn định lớp
 2.Kiểm tra bài cũ:
Phân tích cảm xúc của khách trước cảnh sắc sông BĐ?
 3.Giới thiệu bài mới:
Dường như ở mỗi bước ngoặc lsử của dtộc lại xuất hiện một thiên tài vh.TK XV,chúng ta có Ng Trãi
Một tâm hồn vằng vặc sao khuê.Một nhà văn chính luận kiệt xuất,một nhà thơ khai sáng vh TV.
 4.Tìm hiểu bài:
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
HĐ1: HD hs tìm hiểu về cuộc đời NT
TT 1: Hiểu biết của em về thời đại NT sống?(Trần®Hồ,chống giặc Minh xl)
TT 2: Gđ có a/hưởng ntn đến cđ & sự nghiệp của NT?
TT 3: Trình bày những nét chính về cđ NT?Có ~ vấn đề gì cần lưu ý về cđ ông?(5t mẹ mất, 10t ông mất)
1420 dâng “Bình Ngô sách” LLợi,là qsư số1,linh hồn của cuộc k/n)
HĐ2: Hd hs tìm hiểu về sự nghiệp NT
TT 1: ~ tp của NT em biết? Phân laọi & k/quát ndung?
(Thư từ gửi tướng giặc, nhà Minh® đánh vào lòng-địch vận.
Cuốn sử về cuộc k/n LSơn
Địa lí,lsử nước ta
Cuộc chiến đấu chống giặc Minh gian khổ,anh hùng)
TT 2: T nào là văn chính luận?NT stác ~ tp chính luận kiệt xuất nào?Tư tưởng chính của các tp đó?DC?
(Đc thời & có thế thì biến mất thành còn,hóa nhỏ thành lớn…Nay các ông k biết rõ thời thế,lại che đậy = lời dối trá ,thế chẳng phải là hạng thất phu đớn hèn ư? Sao đủ để cùng nói việc binh đc?-trích”Tái dụ Vg Thông thư”)
TT 3: Nd trữ tình trong tp Ng Trãi cho thấy điều gì về con người ông?
(Phú quý treo sương ngọn cỏ
 Công danh gửi kiến cành hòe)
TT 4: Nd chính trong ƯTTT & QÂTT?DC?
TT 5: Vài nét về ng thuật trong stác Ng Trãi?
(-“Hài cỏ đẹp chân đi đủng đỉnh
Áo bô quen cật vận xềnh xoàng”
 -“Nên thợ nên thầy vì có học
 No ăn no mặc bởi hay làm”
HĐ 3: HD hs tổng kết
-TT1: Kết luận ~ điểm chung về Ntrãi? ~ đóng góp của ông đ/v vh dtộc?
-TT2: HS đọc phần ghi nhớ sgk
I. Cuộc đời:
-Thời đại: Ng Trãi sống trong một thời kỳ lsử đầy biến động®Ảnh hưởng đến cđời & vc.
-Gia đình: Cha:Ng Phi Khanh,học giỏi đỗ tiến sĩ
 Mẹ:Trần Thị Tần,con một quý tộc đời Trần.
®Truyền thống yêu nước yêu vc
-Bản thân : (1380-1442),hiệu Ức Trai,quê: Chi Ngại(Chí Linh-Hải Dương).
 Thừa hưởng lòng yêu nước từ cha &ông.
 Sớm chịu mất mát đau thương(mẹ mất,ông mất )
 Sống lưu lạc trong nhân dân: hiểu nỗi khổ nh dân, nung nấu lòng yêu nước,căm thù giặc.
 Tham gia khởi nghĩa Lam Sơn,góp phần vào ch thắng.
 Bị nghi oan,khép tội,tru di tam tộc
*Tóm lại: Ng Trãi là đại anh hùng dtộc,là nhân vật toàn tài hiếm có, danh nhân vhóa TG,chịu nhiều oan khốc do xhpk gây ra.
II.Sự nghiệp thơ văn:
 1. Những tác phẩm chính:
 a.Văn:
-Quân trung từ mệnh tập
-Bình Ngô đại cáo
-Lam sơn thực lục
-Dư địa chí
-Chí Linh sơn phú
 b. Thơ:
-Ức Trai thi tập( C Hán)
-Quốc âm thi tập( C Nôm)
 2.Ng Trãi-nhà văn chính luận kiệt xuất
-Ông là nhà văn chính luận xuất sắc nhất vh trung đại VN.
-Tp: Đại cáo bình Ngô ,Quân trung từ mệnh tập
-Tư tưởng xuyên suốt: nhân nghĩa,yêu nước ,thương dân.
-BNĐC: “ Việc nhân nghĩa…”
 QTTMT: “Người giỏi dùng binh là ở chỗ hiểu biết thời thế…”
®Nhà văn chính luận bậc thầy:luận điểm vững chắc,lập luận sắc bén,giọng điệu linh hoạt.
 3.Ng Trãi-nhà thơ trữ tình sâu sắc:
-Tp: Ức Trai thi tập& Quốc âm thi tập
-Con người: anh hùng vĩ đại(yêu nước thương dân,thanh cao k ham danh lợi) & con người trần thế(nhân bản:đau nỗi đau con người,chứng kiến nghịch cảnh: Phượng ~ tiếccao…
 Hoa thường hay héo…”
-Khao khát dân sống no đủ,yên ấm,đất nước yên bình.
-T/y thiên nhiên, quê hương,gđ ,tình cha con,tình bạn…
 “ Hái cúc ,ương lan hương bén áo
 Tìm mai, đạp nguyệt tuyết xâm khăn”
 “ Núi láng giềng,chim bầu bạn
 Mây khách khứa,nguyệt anh tam” 
*Vài nét về ng thuật: 
- Thể loại:Thể thơ thất ngôn xen lục ngôn(Việt hóa thơ Đường)
-Ngôn ngữ:Sử dụng nhiều từ thuần Việt,vận dụng ca dao
 “ Lân cận nhà giàu no bữa ốm
 Bạn bè kẻ trộm phải đau đòn”
-H/ảnh,từ ngữ quen thuộc,dân dã: cây chuối,ao sen,rau muống, mồng tơi,cây bèo…
III.Kết luận:
NTrãi-hiện tượng kết tinh vh Lý Trần.
Nd: yêu nước & nhân đạo
NT: đóng góp về thể loại & ngôn ngữ.
Là nhà văn chính luận kiệt xuất,nhà thơ khai sáng cho vh TV.
 Ghi nhớ: sgk 
 D.Hướng dẫn tự học và chuẩn bị bài mới:
-Nắm:Những tp chính của Ng Trãi?~ đóng góp của ông: nhà văn chính luận,nhà thơ trữ tình.
-Đọc & soạn ĐCBN phần tác phẩm.