Giáo án môn Sinh học Lớp 9 - Tuần 29 - Năm học 2009-2010

Ngày soạn: 28 tháng 03 năm 2009 
 Tuần 29– Tiết 57 
Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG
I. Mục tiêu : 
 a) Kiến thức : - HS nêu được các nguyên nhân gây ô nhiễm à Có ý thức bảo vệ môi trường sống 
 - Mỗi HS hiểu được hậu quả của việc phát triển môi trường bền vững , qua đó nâng cao ý thức bảo vệ môi trường 
 b) Kĩ năng : - Rèn kĩ năng quan sát tranh hình phát hiện kiến thức 
 - Kĩ năng hoạt động nhóm và khái quát hóa kiến thức 
 c) Thái độ : Giáo dục ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường 
II. Chuẩn bị : - Tranh hình SGK , tranh ảnh thu thập được trên sách báo 
 - Tư liệu về ô nhiễm môi trường 
 - Cuốn sách : “ Hỏi đáp về môi trường và sinh thái “ 
III. Tiến trình : 
Ổn định : 
Kiểm tra : ( 7 phút ) - Trình bày những nguyên nhân gây suy thoái môi trường do hoạt động của con người ? Để cải tạo và bảo vệ môi trường tự nhiên , con người cần làm gì ? 
Bài dạy : 
HOẠT ĐỘNG DẠY
HOẠT ĐỘNG HỌC
NỘI DUNG
* HOẠT ĐỘNG I : Tìm hiểu khái niệm ô nhiễm môi trường: (10 phút ) 
+ Theo em , như thế nào là ô nhiễm môi trường ? 
+ Em thấy ở đậu bị ô nhiễm môi trường ? 
+ Do đâu môi trường bị ô nhiễm ? 
- Cho HS thảo luận 
- Đánh giá phần thảo luận của các nhóm 
- Thành phố : dễ thấy rác thải , bụi khói - Nông thôn : việc để phân , thuốc sâu trong nhà cũng là gây ô nhiễm 
* HOẠT ĐỘNG II : Tìm hiểu các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường : ( 18 phút )
+ Các chất khí thải gây độc đó là khí gì ? 
+ Các khí độc được thải ra từ hoạt động nào ? 
- Cho HS hoàn thành bảng 54.1 tr. 162 SGK 
- Gọi mỗi nhóm lên ghi 1 nội dung của bảng 
- Liên hệ : 
 + Ở nơi gia đình em sinh sống có hoạt động đốt cháy nhiên liệu gây ô nhiễm không khí không ? Em sẽ làm gì trước tình hình đó ? 
à Việc đốt cháy nhiên liệu trong gia đình như than , củi , gas  sing ra lượng CO2 . Chất này tích tụ sẽ gây ô nhiễm . Vây trong từng gia đình phải có biện pháp thông thoáng khí để tránh độc hại 
- Cho HS trả lời câu hỏi mục tr. 163 SGK 
- Treo tranh phóng to hình 54.2 , gọi HS sửa bài trên tranh 
- Hoàn thiện kiến thức dưới dạng sơ đồ 
+ Chất phóng xạ có nguồn gốc từ đâu ? 
+ Các chất phóng xạ gây nên tác hại như thế nào ? 
- Cho HS hoàn thành bảng 54 
- Gọi 2 HS đọc mục “ tên chất thải “ và “ hoạt động thải ra chất thải “ để sửa bài 
- Lưu ý : Loại chất thải rắn gây cản trở giao thông , gây tai nạn cho người 
+ Sinh vật gây bệnh có nguồn gốc từ đâu ? 
+ Nguyên nhân của các bệnh : giun sán , sốt rét , tả lị ? 
+ Để phòng tránh các bệnh do sinh vật gây nên chúng ta cần có biện pháp gì ? 
- Nghiên cứu SGK tr. 161 , kết hợp tài liệu sưu tầm , thảo luận nhóm , thống nhất 
 + Môi trường bị bẩn 
 + Thay đổi bầu không khí 
 + Độc hại 
- Đại diện nhóm trình bày , nhóm khác bổ sung 
- Từ nội dung thảo luận à khái quát khái niệm và nguyên nhân gây ô nhiễm 
+ CO2 , SO2 , NO2 , bụi
- Thảo luận nhóm , hoàn thành bảng 54.1 
- Mỗi nhóm hoàn thành 1 nội dung 
+ Có hiện tượng ô nhiễm do đun than , bếp dầu hoặc xưởng sản xuất 
+ Bản thân sẽ cùng đại diện khu dân cư tuyên truyền để người dân hiểu và có biện pháp giảm bớt ô nhiễm 
- Tự nghiên cứu hình 54.2 , thảo luận nhóm , đại diện nhóm lên trình bày trên tranh 
- Nghiên cứu SGK tr. 163 và các hình 54.3 , 54.4 SGK , nêu : 
 + Từ nhà máy điện nguyên tử , thử vũ khí hạt nhân  
 + Phóng xạ vào cơ thể người và động vật thông qua chuỗi thức ăn 
- Nghiên cứu thông tin SGK tr. 163 + hiểu biết thực tế à hoàn thành bảng 54.2 . Các nhóm lần lượt sửa bài 
- Nghiên cứu SGK và hình 54.5 , 54.6 tr.164 , 165 , nêu : 
 + Các bệnh đường tiêu hóa do ăn uống mất vệ sinh 
 + Bệnh sốt rét do sinh hoạt 
I. Ô nhiễm môi trường là gì 
- ÔNMT là hiện tượng môi trường tự nhiên bị nhiễm bẩn , đồng thời các tính chất vật lí , hóa học , sinh học của các môi trường bị thay đổi gây tác hại tới đời sống của con người và các sinh vật khác 
- ÔNMT do : 
 + Hoạt động của con người 
 + Hoạt động tự nhiên : núi lửa , sinh vật  
II. Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm : 
 1/ Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh hoạt : Các chất thải ra từ nhà máy , phương tiện giao thông , đun nấu sinh hoạt là CO2 , SO2  gây ô nhiễm không khí 
 2 / Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học : 
Các chất độc hóa học được phát tán và tích tụ : 
- Hóa chất ( dạng hơi ) à nước mưa à đất à tích tụ à ô nhiễm mạch nước ngầm 
- Hóa chất ( dạng hơi ) à nước mưa à ao , sông , biển à tích tụ 
- Hóa chất còn bám và ngấm vào cơ thể sinh vật 
 3 / Ô ânhiễm do các chất phóng xạ : 
- Gây đột biến ở người và sinh vật 
- Gây 1 số bệnh di truyền và bệnh ung thư 
4 / Ô nhiễm do các chất thải rắn : Các chất thải rắn gây ô nhiễm gồm : Đồ nhựa , giấy vụn , mảnh cao su , bông , kim tiêm y tế , vôi gạch vụn 
 5 / Ô nhiễm do sinh vật gây bệnh : 
- Sinh vật gây bệnh có nguồn gốc từ chất thải không được xử lí ( phân , nước thải sinh hoạt , xác động vật  ) 
- Sinh vật gây bệnh vào cơ thể gây bệnh cho người do 1 số thói quen sinh hoạt như : ăn gỏi , ăn tái , ngủ không màn  
Củng cố : ( 7 phút ) Có những tác nhân nào gây ô nhiễm môi trường ? Con người và các sinh vật khác sẽ sống như thế nào và tương lai sẽ ra sao ? 
Hướng dẫn học ở nhà : ( 3 phút )
Học bài , trả lời các câu hỏi SGK 
Chuẩn bị nội dung về nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường , công việc mà con người đã và đang làm để hạn chế ô nhiễm môi trường 
Ngày soạn: 28 tháng 03 năm 2009 
 Tuần 29 – Tiết 58 
Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG ( TT )
I. Mục tiêu : 
 a) Kiến thức : - HS nắm được nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường , từ đó có ý thức bảo vệ môi trường sống 
 - HS hiểu được hậu quả của việc phát triển môi trường bền vững , qua đó nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của HS 
 b) Kĩ năng : - Rèn kĩ năng quan sát tranh hình , thu nhập thông tin 
 - Kĩ năng hoạt động nhóm , trình bày và bảo vệ ý kiến mình trước tập thể 
 c) Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường sống 
II. Chuẩn bị : - GV : Tư liệu về môi trường và phát triển bền vững 
 - HS : Tranh ảnh về môi trường bị ô nhiễm , tranh ảnh về xử lí rác thải , trồng rừng và trồng rau sạch 
III. Tiến trình : 
Ổn định : 
Kiểm tra : ( 5 phút ) Ô nhiễm môi trường là gì ? Em hãy cho biết các tác nhân gây ô nhiễm môi trường ? 
Bài dạy : 
HOẠT ĐỘNG DẠY 
HOẠT ĐỘNG HỌC 
NỘI DUNG 
* HOẠT ĐỘNG I : Tim hiểu các biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường : ( 20 phút )
- Tổ chức nội dung bài dưới dạng cuộc thi 
- Thể lệ : 
+ Các nhóm bốc thăm câu hỏi , chuẩn bị 10 phút 
+ Mỗi nhóm 4à 6 HS ( đã chuẩn bị ) 
+ Trình bày từi 5à 7 phút 
+ Trả lời đúng được diểm và quà 
- Câu hỏi : Nguyên nhân nào làm ô nhiệm không khí ? Biện pháp hạn chế ô nhiễm không khí là gì ? Bản thân em đã làm gì để góp phần làm ô nhiễm không khí ? 
( Tương tự như vậy câu hỏi với các nội dung ô nhiễm nguồn nước , ô nhiễm do thuốc hóa học bảo vệ thực vật , ô nhiễm do chất rắn V.V ) 
- GV và 2 HS làm giám khảo chấm , nếu HS trả lời lan man , không đúng trọng tâm à phạm luật và trừ điểm 
- Sau khi các nhóm trình bày , ban giám khảo đánh giá và công bố kết quả 
+ Nhóm trả lời tốt nhất : Được quà và cả nhóm 10 điểm 
+ Nhóm trả lời khá : Được quà và cả nhóm được 9 điểm 
* HOẠT ĐỘNG II : Kết luận : ( 10 phút )
- Cho HS hoàn thành bảng 55 SGK tr. 168 
- Thông báo đáp án đúng 
- Mở rộng : Có bảo vệ được môi trường không bị ô nhiễm thí các thế hệ hiện tại và tương lai mới được sống trong bầu không khí trong lành , đó là sự bền vững 
- Đại diện nhóm bốc thăm câu hỏi à Chuẩn bị yêu cầu 
+ Sắp xếp tranh ảnh theo thứ tự để dán trên bảng khi trình bày 
+ Ghi nhanh ý kiến ra giấy 
+ Cử đại diện trình bày 
- Các nhóm trình bày 
+ Yêu cầu nội dung lần lượt theo trình tự câu hỏi : Nguyên nhân , biện pháp , đóng góp của bản thân
+ Trong nhóm được phép bổ sung 
+ Các nhóm khác có thể hỏi , và nhóm trình bày sẽ trả lời câu hỏi , nếu không trả lời được thì bị trừ điểm 
# - Điền nhanh vào bảng 55 từ nội dung các nhóm vừa trình bày 
- Cá nhân tự sửa 
* Kết luận : Nhớ nội dung , biện pháp hạn chế ô nhiễm trong bảng 55 à HS đọc kết luận cuối bài 
Củng cố : ( 7 phút ) 
- Biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường 
Hướng dẫn học ở nhà : ( 3 phút ) 
- Học bài , trả lời câu hỏi SGK 
- Các nhóm chuẩn bị nội dung : “ Điều tra tình hình ô nhiễm môi trường “ các bảng 56.1 , 56.2 , 56.3 SGK tr. 170 , 171 và 172