Giáo án môn Sinh học Lớp 8 - Tiết 5: Quan sát tế bào và mô - Năm học 2010-2011

Tuần: 03- Tiết: 05 .
Ngày soạn: ./8/2010
Ngày dạy: . /8/2010
Bài : 5
Quan sát tế bào và mô
I. Mục tiêu:
- Chuẩn bị được tiêu bản tạm thời tế bào mô cơ vân.
- Quan sát và vẽ các tế bào trong các tiêu bản đã làm sẵn: Tế bào niêm mạc miệng (Mô biểu bì), mô sụn, mô xương, mô cơ vân, mô cơ trơn, phân biệt bộ phận chính của tế bào màng sinh chất, chất tế bào và nhân.
- Phân biệt được điểm khác nhau của mô biểu bì, mô cơ, mô liên kết.
- Giáo dục ý thức nghiêm túc, bảo vệ máy, vệ sinh phòng sau khi làm thực hành.
ii. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài
Kĩ năng hợp tác nhóm để chuẩn bị mẫu và quan sát.
Kĩ năng chia sẻ thông tin đã quan sát được.
Kĩ năng quản lí thời gian, đảm nhận trách nhiệm được phân công.
iii. phương pháp dạy- học
 - Thực hành.
 - Hoàn tất một nhiện vụ.
Iv. phương tiện dạy- học
- HS: Chuẩn bị theo nhóm đã phân công.
- GV:
+ Kính hiển vi, lam kính, lamem, bộ đồ mỏ, khăn lau, giáy thấm.
+ Dung dịch sinh lý 0,65% NaCl, ống hút, dung dịch axit axêtic 1% có ống hút.
+ Bộ tiêu bản động vật
v. tiến trình dạy – học
	1. ổn định tổ chức lớp.
 2. Kiểm tra bài cũ.
	GV: + Kiểm tra phần chuẩn bị theo nhóm của HS.
	 + Phát dụng cụ cho nhóm trưởng của các nhóm (chú ý số lượng)
	 + Phát hộp tiêu bản mẫu.
	3. Bài giảng. 
Hoạt động 1:
Làm tiêu bản và quan sát tế bào mô cơ vân
Mục tiêu: Làm được tiêu bản, khi quan sát nhìn thấy tế bào.
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Nội dung
- GV chiếu phim trong nội dung các bước làm tiêu bản.
- HS theo dõi à ghi nhớ kiến thức, một HS nhắc lại các thao tác.
a. Cách làm tiêu bản mô cơ vân:
+ Rạch da đùi ếch lấy một bắp cơ.
+ Dùng kim nhọn rạch dọc bắp cơ (thấm sạch)
+ Dùng ngón trỏ và ngón cái ấn 2 bên mép rạch.
+ Lấy kim mũi mác gạt nhẹ và tách một sợi mảnh.
+ Đặt sợi mảnh mới tách lên lam kính nhỏ dung dịch sinh lý 0,65% Nacl
+ Đậy la men, nhỏ axit axêtic
Gọi một HS lên làm mẫu các thao tác.
- Phân công về các nhóm
- Các nhóm tiến hành làm tiêu bản như đã hướng dẫn.
Yêu cầu:
+ Lấy sợi thật mảnh.
+ Không bị đứt.
+ Rạch bắp cơ phải thẳng
- Sau khi các nhóm lấy được tế bào mô cơ vân đặt lên lam kính, GV hướng dẫn cách đặt la men.
- Nhỏ một giọt axít axêtic 1% vào cạnh la men và dùng giấy thấm hút bớt dung dịch sinh lý để axít thấm vào dưới la men.
- GV đi kiểm tra công việc của các nhóm, giúp đỡ nhóm nào chưa làm được.
- Các nhóm cùng tiến hành đạy la men. Yêu cầu: Không có bọt khí.
- Các nhóm tiếp tục thao tác nhỏ axít axêtíc.
- Hoàn thành tiêu bản đặt trên bàn để giáo viên kiểm tra.
- GV yêu cầu các nhóm điều chỉnh kính hiển vi.
- Các nhóm thử kính, lấy ánh sáng nét để nhìn rõ mẫu.
b. Quan sát tế bào:
- Thấy được các phần chính:
Màng, tế bào chất, nhân, vân ngang.
- GV cần lưu ý: Sau khi HS quan sát được tế bào thì phải kiểm tra lại, tránh hiện tượng HS nhầm lẫn, hay là miêu tả theo SGK.
- GV nắm được số nhóm có tiêu bản đạt yêu cầu và chưa đạt yêu cầu.
- Đại diện nhóm quan sát, điều chỉnh cho đến khi nhìn rõ tế bào.
- Cả nhóm quan sát, nhận xét.
- Trao đổi nhóm thống nhất ý kiến.
Yêu cầu: Thấy được màng, nhân, vân ngang, tế bào dài.
Hoạt động 2
Quan sát tiêu bản các loại mô khác
Mục tiêu: 
- HS quan sát phải vẽ lại được hình tế bào của mô sụn, mô xương, mô cơ vân, mô cơ trơn, phân biệt điểm khác nhau của các mô.
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Nội dung
- GV yêu cầu quan sát các mô à vẽ hình.
- Trong nhóm khi điều chỉnh kính để thấy tiêu bản thì lần lượt các thành viên đều quan sát à vẽ hình.
- Nhóm thảo luận để thống nhất trả lời. 
Yêu cầu: thành phần cấu tạo, hình dáng tế bào ở mỗi mô.
- GV nên dành thời gian để giải đáp trước lớp những thắc mắc của HS
- HS có thể nêu thắc mắc như:
+ Tại sao không làm tiêu bản ở các mô khác?
+ Tại sao tế bào mô cơ vân lại tách dễ, còn tế bào các mô khác thì sao?
+ óc lợn rất mềm, làm thế nào để lấy được tế bào.
* Kết luận: 
- Mô biểu bì: tế bào xếp xít nhau.
- Mô sụn: chỉ có 2 -3 tế bào tạo thành nhóm.
- Mô xương: Tế bào nhiều
- Mô cơ: Tế bào nhiều, dài.
Vi. nhận xét - đánh giá.
GV: *Nhận xét giờ học:
- Khen các nhóm làm việc nghiêm túc có kết quả tốt.
- Phê bình nhóm chưa chăm chỉ và kết quả chưa cao để rút kinh nghiệm.
* Đánh giá:
- Trong khi làm tiêu bản mô cơ vân các em gặp khó khăn gì?
- Nhóm có kết quả tốt cho biết nguyên nhân thành công.
- Lý do nào làm cho mẫu của một số nhóm chưa đạt yêu cầu.
* Yêu cầu các nhóm:
+ Làm vệ sinh, dọn sạch lớp.
+ Thu dụng cụ đầy đủ, rửa sạch lau khô, tiêu bản mẫu xếp vào hộp.
Vii. Dặn dò.
- Về nhà mỗi HS viết một bản thu hoạch theo mẫu, SGK tr.19.
- Ôn lại kiến thức về mô thần kinh.
Bổ sung kiến thức sau tiết dạy.
..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................