Giáo án môn Sinh học 8 - Chương trình kỳ I - Năm học 2011-2012

thể 
+ Thành TT phải mỏng hơn vì chỉ đẩy máu ra phổi 
a. Cấu tạo ngoài của tim 
* Kết luận 
- Tim có hình chóp, ngoài có màng tim bao bọc 
- TTở phía dưới lớn hơn TN
- TT nối với ĐM, TN nối với TM
b. Cấu tạo trong của tim 
* Kết luận: 
- Tim có 4 ngăn : 2TN, 2TT
- Thành cơ TT dày hơn thành cơ TN
- Giữa TN với TT và giữa TTvới ĐMcó van giúp cho máu lưu thông theo 1 chiều tư TN→ TT→ ĐM
Hoạt động 2 CẤU TẠO MẠCH MÁU
 * Mục tiêu: Chỉ ra dược đặc điểm cấu tạo và chức năng của từng loại mạch 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung
- Gv hướng dẫn quan sát H.17.2 SGK tr. 55
- CH So sánh để chỉ ra sự khác nhau giũa các loại mạch máu?
- CH Sự khác nhau đó được giái thích như thể nào ?
- GV gợi ý so sánh cấu tạo thành mạch, lòng thành mạch 
- GV treo bảng chuẩn KT 
- HS nghiên cứu thông tin, quan sát hình → trao đổi nhóm hoàn thiện phiếu học tập 
 - Đại diện nhóm trình bày đáp án, các nhóm khác bổ sung 
- HS đối chiếu bảng chuẩn sửa chữa 
 Nội dung 
 Động mạch
 Tĩnh mạch 
 Mao mạch 
-Cấu tạo thành mạch
-Lòng trong
-Đặc điểm khác
 Mô liên kết 
3 lớp Cơ trơn 
dày Biểu bì 
 Hẹp 
ĐM chủ lớn có nhiều ĐM nhỏ 
 Mô liên kết 
3 lớp Cơ trơn
mỏng Biểu bì 
 Rộng 
 Có van một chiều ở TM dưới cơ thể 
1 lớp biểu bì mỏng 
 Rất hẹp 
Mạch nhỏ phân nhánh rất nhiều 
-Chức năng
Đẩy máu từ tim đến các cơ quan : vận tốc, áp lực lớn 
Dẫn máu từ tế bào về tim vận tốc, áp lực nhỏ 
 Trao đổi chất với tế bào 
 Hoạt động 3
 CHU KỲ CO GIÃN CỦA TIM 
 * Mục tiêu:HS nắm được và trình bày rõ đặc điểm các pha trong chu kỳ co giãn của tim 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung
GV cho quan sát hình 17.3 làm bài tập SGK tr 56.57 
- CH Mỗi chu kỳ co giãn của tim kéo dài bao nhiêu giây ? gồm mấy pha ?
- CH Sự hoạt động co giãn của tim liên quan đến sự vận chuyển máu như thế nào?
- GV đánh giá kết quả các nhóm và hoàn thiện kiến thức 
- GV nêu TB tim co 75lần / phút chỉ số nhịp tim phụ thuộc vào nhiều yếu tố 
 CH Tại sao tim hoạt động suốt đời mà không mệt mỏi ? 
- Cá nhân nghiên cứu SGK trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời 
- Yêu cầu :
 + 1chu kỳ co giãn của tim gồm 3 pha kéo dài 0,8s
 + Thời gian làm việc 0,4s và thợi gian nghỉ 0,4s
- Đại diện nhóm trình bày kết quả trên tranh H. 17.3 
 → HS nêu kết luận 
* Kết luận : 
- Chu kỳ hoạt động của tim gồm 3 pha 
 +Pha co tâm nhĩ 0,1S máu từ tâm nhĩ xuống tâm thất 
 + Pha co tâm thất 0,3S máu tư tâm thất vào động mạch chủ 
 + Pha giãn chung 0,4S cả tâm thất và tâm nhĩ nghỉ ngơi hoàn toàn 
- Tim làm việc suốt đời không mệt mỏi vì: 
 + Tim làm việc và nghỉ ngơi nhịp nhàng 
 + Lượng máu nuôi tim rất lớn 
IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ 
 GV dùng hình phóng to 17.4 và các mảnh bìa có ghi tên ĐM, TM, TT, TN gọi 1-2 HS lên gắn vào tranh cho phù hợp , lớp nhận xét , GV cho điểm HS làm đúng 
V DẶN DÒ 
 _ Trả lời câu hỏi và bài tập SGK . Đọc mục em có biết. Ôn tập từ đầu năm giờ sau kiểm tra 1 tiết gồm 2 phần :Tự luận và trắc nghiệm 
TuÇn 9
Ngày soạn:18/10/2011	
Tiết 18 Bµi 18 VẬN CHUYỂN MÁU QUA HỆ MẠCH 
 VỆ SINH HỆ TUẦN HOÀN 
I. MỤC TIÊU
 1 Kiến thức 
 - Trình bày được sự vận chuyển máu qua hệ mạch 
 - Chỉ ra được các tác nhân gây hại và ý thức cũng như các biện pháp phòng tránh và rèn luyện hệ tim mạch 
 -Có ý thức phòng tránh các tác nhân gây hại và ý thức rèn luyện hệ tim mạch 
 2. Kỹ năng 
 - Rèn kỹ năng quan sát nghiên cứu SGK phát hiện kiến thức, kỹ năng hoạt động nhóm
 3 Thái độ 
 - Giáo dục ý thức gữ vệ sinh hệ tim mạch 
II. ĐỒ DÙNG DẠY - HỌC 
 Tranh vẽ phóng to H. 18.1, 18.2 SGK tr58
III. HOẠT ĐỘNG DẠY -HỌC 
 A. Ổn định tổ chức 
 B. Kiểm tra bài cũ 
 CH em hãy nêu vai trò của tim và hệ mạch ?
 C. Bài mới 
 * Mở bài : Nhiệm vụ của vòng tuần hoàn là đưâmú đến các tế bào để thực hiện sự trao đổi chất, vậy máu được vận chuyển trong hệ mạch là do đâu?Ta đi tìm hiểu bài hôm nay 
 Hoạt động 1
 SỰ VẬN CHUYỂN MÁU QUA HỆ MẠCH 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Nội dung
- GV hướng dẫn ng/c SGK 
- CH Khi tâm thất co đã tạo ra yếu tố nào trong hệ mạch ?
- GV bổ sung và chốt KT 
- GV treo tranh h.18.1 
- CH Huyết áp là gì? huyết áp tối đa , huyết áp tối thiểu? 
- CH nhận xét sự thay đối huyết áp trong hệ mạch, nguyên nhân sự thay đổi đó?
- Gv bổ sung làm rõ huyết áp giảm từ ĐM→ MM → TM, huyết áp tối đa và tối thiểu là huyết áp tai ĐM cánh tay mà y tế quy định đó là vị trí huyết áp chuẩn 
- CH hãy so sánh vận tốc máu ở ĐM, TM, MM ?- Treo tranh vẽ H.18.2 
- CH Nêu nguyên nhân gây ra sự vận chuyển máu trong hệ mạch ?
- GV khái quát KT 
- CH vậy lực chủ yếu giúp máu tuần hoàn liên tục và theo 1 chiều trong hệ mạch được tạo ra từ đâu?
-HS ng/c 3 dòng đầu mục phần I tr 58 SGK thảo luận nhóm trả lời 
- Đại diện HS trả lời HS khác nhận xét 
- HS ng/c thông tin , quan sát hình → thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi 
- Đại diện nhóm trả lời, nhóm khác nhận xét 
- HS ng/c thông tin và nêu 
+ ĐM vận tốc máu 0,5S 
+ MM vận tốc máu 0,001S
+ TM vận tốc máu tăng dần 
- Hs thảo luận nhóm trả lời 
- HS tổng hợp trả lời trả lời 
* Khi TT co tạo ra sức đẩy gây ra huyết áp và vận tốc máu
* Kết luận : 
- Khi TT co tạo áp lực trong mạch máu là huyết áp 
 + TT co có huyết áp tối đa 
 + TT giãn có huyết áp tối thiểu 
- huyết áp giảm từ ĐM đến MM rồi đến TM
Ở ĐM máu vận chuyển nhờ sức đẩy của tim và sự co giãn của ĐM 
- Ở MM máu vận chuyển nhờ sức đẩy của tim. Tổng tiết diện mao mạch lớn nên vận tốc máu nhỏ 
- ở TM máu vận chuyển nhờ sức đẩy của tim, sự co bóp cơ bắp, Lực hút của lồng ngực, khi ta hít vào và sức hút tâm nhĩ khi giãn ra 
* Tóm lại : Lực đẩy giúp máu tuần hoàn liên tục và theo 1 chiều tronh hệ mạch đựơc tạo ra nhờ sự hoạt động phối hợp các thành phần cấu tạo của tim và hệ mạch 
Hoạt động 2
CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH 
TÁC NHÂN CÓ HẠI VÀ RÈN LUYỆN HỆ TIM MẠCH
1 Cần bảo vệ hệ tim mạch tránh các tác nhân gây hại 
 Hoạt động của thầy 
 Hoạt động của trò 
 Nội dung 
- GV hướng đẫn ng/c thông tin □ tr.59 SGK 
- CH Nêu nguyên nhân gây hại đối vối hệ tim mạch?
- CH Nêu các biện pháp bảo vệ tránh các tác nhân có hại cho tim mạch ? 
- GV đánh giá 
- HS ng/c thong tin , thảo luận nhóm trả lời vào phiếu học tập 
- Đại diện nhóm trình bày 
* Kết luận : Các biện pháp phònh tránh tác nhân gây hại 
- Khắc phục, hạn chế nguyên nhân làm tăng nhịp tim và huyết áp không mong muốn 
- Kiểm tra sức khoẻ thường xuyên
- Tiêm phòng các bệnh gây hại cho tim mạch 
- hạn chế ăn thức ăn mỡ ĐV 
2 Các biện pháp rèn luyện hệ tim mạch . 
- CH Hãy nhận xét về mối quan hệ giữa nhịp tim / phút và lượng máu được bơm 1 lần /1 ngăn tim giữa người bình thường và vận động viên lúc nghỉ ngơi và lúc làm việc 
- CH Ta có biện pháp gì để rèn luyện hệ tim mạch ?
- HS ng/ c bảng so sánh thấy rõ sự khác nhau ở 2 trường hợp 
- Tập thể dục , thể thao thường xuyên,đều đặn, vừa sức kết hợp với xoa bóp ngoài da 
 	ngày...tháng... năm 2011
 kí duyệt :
TuÇn 10
TiÕt 19: KiÓm tra 1 tiÕt
Ngµy so¹n:20/10/2011 Ngµy kiÓm tra:..
I. Môc tiªu
 1. KiÕn thøc: Häc sinh tr×nh bµy ®­îc
 - M¸u th­éc lo¹i m« g×
 - C¸c yÕu tè cña 1 cung ph¶n x¹, vßng ph¶n x¹
 - Thµnh phÇn hãa häc cña x­¬ng, cÊu t¹o c­¬ng dµi, nguyªn nh©n mái c¬
 - Thµnh phÇn vµ chøc n¨ng cña hÖ tuÇn hoµn, cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña m¸u
 - Chu kú ho¹t ®éng cña tim, gi¶i thich t¹i sao tim ho¹t ®éng c¶ cuéc ®êi mµ còng kh«ng mÖt mái
 2. Kü n¨ng:
 - Kü n¨ng ghi nhí kiÕn thøc
 - Kü n¨ng ph©n biÖt, so s¸nh, ph¸t kiÕn thøc
 3. Th¸i ®é:	
 -ý thøc tù gi¸c, ®éc lËp, trung thùc
II.ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh
 GV: So¹n ®Ò kiÓm tra + ®¸p ¸n + biÓu ®iÓm
 HS: ¤n tËp kiÕn thøc ®· häc
III. §Ò kiÓm tra
 C©u 1. Khoanh trßn vµo c©u tr¶ lêi ®óng(1,5®)
 1.M¸u thuéc lo¹i m« g×?
 a. M« mì b. M« liªn kÕt c. M« sôn d. M« biÓu b×
 2. Sôn t¨ng tr­ëng n»m ë vÞ trÝ nµo cña x­¬ng
 a. Lµ sôn bäc ë ®Çe x­¬ng b. Lµ líp mµng x­¬ng
 c. N»m trong khoang x­¬ng d. N»m tiÕp gi¸p gi÷a ®Çu x­¬ng vµ th©n x­¬ng
 3. Nguyªn nh©n chñ yÕu g©y mái c¬ lµ gi?
 a. ThiÕu oxi b. ThiÕu n¨ng l­îng
 c. Axit l¨ctich ø ®äng g©y ®Çu ®éc c¬ d. Thõa khÝ cacbonic
C©u 2. §iÒn c¸c côm tõ: TNP, TNT, TTP, TTT vµo chç trèng cho phï hîp(1®)
M¸u tõ phæi ®­îc chuyÓn vÒ 
M¸u tõ ®­îc tim co bãp chuyÓn ®i kh¾p c¬ thÓ ®Ó cung cÊp o xi vµ c¸c chÊt dinh d­ìng cho c¸c c¬ quan
M¸u tõ. ®­îc chuyÓn lªn phæi ®Ó trao ®æi khÝ
M¸u tõ kh¾p c¬ thÓ vÒ qua c¸c tÜnh m¹ch chñ
 C©u 3. T×m c©u tr¶ lêi t­¬ng øng trong b¶ng sau(1®)
Thµnh phÇn cña m¸u
Chøc n¨ng
1. HuyÕt t­¬ng
a.B¶o vÖ c¬ thÓ, diÖt khuÈn
2. Hång cÇu
b.Lµm ®«ng m¸u, bÝt kÝn vÕt th­¬ng
3. B¹ch cÇu
c.VËn chuyÓn dinh d­ìng, c¸c hooc m«n, ..
4. TiÓu cÇu
d. VËn chuyÓn o xi, cacbonic
§¸p ¸n: 1-c 2-d 3-a 4-b
C©u 4:Nªu c¸c yÕu tè cña 1 cung ph¶n x¹, cung ph¶n x¹ kh¸c vßng ph¶n x¹ ë yÕu tè nµo? (2®)
 -C¬ quan thô c¶m - N¬ ron h­íng t©m - N¬ ron trung gian- N¬ ron ly t©m- C¬ quan ph¶n øng- §­êng ph¶n håi
 -Vßng ph¶n x¹ kh¸c cung ph¶n x¹ lµ cã thªm ®­êng ph¶n håi
C©u5: X­¬ng cã nh÷ng ®Æc tÝnh c¬ b¶n nµo? Thµnh phÇn nµo gióp x­¬ng cã ®­îc ®Æc tÝnh ®ã?(2®)
X­¬ng cã ®Æc tÝnh ®µn h«×( mÒm dÎo) võa r¾n ch¾c
ChÊt h÷u c¬ lµm cho x­¬ng cã tÝnh mÒm dÎo
ChÊt v« c¬ lµm cho x­¬ng cã tÝnh rÊn ch¾c
C©u 6: Tr×nh bµy chu kú ho¹t ®éng cña tim? T¹i sao tim ho¹t ®éng c¶ cuéc ®êi mµ vÉn kh«ng bÞ mÖt mái?(2,5®)
 Mçi chu kú ho¹t ®éng cña yim kÐo dµi 0,8s. Trong ®ã
T©m nhÜ co 0,1s, nghØ 0,7s
T©m thÊt co 0,3s, nghØ 0,5s
Pha gi·n chung 0,4s (tim nghØ ng¬i hoµn toµn)
 Nh­ vËy th¬I gian tim nghØ ng¬I ( tn vµ tt thay nhau nghØ+tim nghØ ng¬I hoµn toµn) lín h¬n thêi gian tim ho¹t ®éng ®ñ thêi gian ®Ó tim phôc håi l¹i tr¹ng th¸I ho¹t ®éng cña m×nh.
*****************************************************
TuÇn 10
Tiết 20: Bµi 19: THỰC HÀNH : SƠ CỨU CẦM MÁU
Ngày soạn: 23/10/2011 Ngµy d¹y: 
I. MỤC TIÊU 
 1. kiÕn thøc:
 - Phân biệt được vết thương làm tổn thương động mạch, tĩnh mạch, mao mạch 
 2. Kü n¨ng: 
 - Rèn kỹ năng băng bó vết thương 
 - Biết cách ga rô và nắm được các quy định khi đặt ga rô 
 3.Th¸i ®é:
 - Gi¸o dôc th¸i ®é ý thøc yªu th­¬ng con ng­êi, biÕt gióp ®ì ng­êi kh¸c khi