Giáo án môn Lịch sử lớp 9 - Bài 24 - Tiết 29: Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân (1945 - 1946)
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT.
1. KIẾN THỨC:
- Học sinh hiểu được những thuận lợi và khó khăn của đất nước ta trong những năm của nước Việt Nam dân chủ cộng hoà.
- Hiểu được những chủ trương sách lược cụ thể trong cuộc đấu tranh chống thù trong giặc ngoài.
2. TƯ TƯỞNG:
- Giáo dục lòng yêu nước, tinh thần CM, niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, niềm tự hào dân tộc.
3. KĨ NĂNG:
- Rèn cho HS kĩ năng phân tích nhận định, đánh giá tinh thần đất nước sau CM tháng Tám và nhiệm vụ cấp bách của nước Việt Nam dân chủ cộng hoà
B. THIẾT BỊ DẠY HỌC:
- Giáo viên: bài soạn, tài liệu liên quan, tranh ảnh
- Học sinh: bài soạn, SGK
C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC:
1. TỔ CHỨC:
i các nội dung GVmở rộg : Theo những thoả thuận trong khuôn khổ của Hội nghị I-an-ta quân Anh và Tưởng sẽ vào giải pháp khí giới quân Nhật ở Việt Nam.Từ vĩ tuyến 16 trở ra Bắc 20 vạn quân Tưởng Giới Thạch ồ ạt kéo vào kéo theo bọn tay sai nằm trong các tổ chức phản động: Việt Nam Quốc dân đảng (Việt Quốc), Việt Nam Cách mạng đồng minh hội (Việt Cách) với âm mưu không chỉ giải pháp khí giới quân Nhật, mà thực hiện âm mưu thâm độc là tiêu diệt Đảng ta, phá tan mặt trân Việt Minh và lật đổ chính phủ Còn từ vĩ tuyến 16 trở vào Nam quân Anh cũng kéo vào không chỉ giải pháp khí giới quân Nhật mà còn dọn đường cho thực dân Pháp trở lại xâm lược nước ta. Trong khi đó hơn 6 vạn quân Nhật chờ giải pháp còn cấu kết với các lực lượng đế quốc chống lại lực lượng vũ trang của ta, ta còn phải cung cấp lương thực cho chúng trong khi nhân dân ta đang bị nạn đói hoành hành. Hậu quả của chính sách thống trị của Nhật - Pháp là đã gây ra nạn đói cuối năm 1944 đầu năm 1945 làm hơn 2 triệu ngời chết vẫn chưa được khắc phục. Sản xuất đình đốn, đời sống nhân dân cực khổ. Tiếp theo, GV giới thiệu cho HS hậu quả về văn hoá, giáo dục mà chế độ thực dân phong kiến để lại đó là hơn 90% dân số mù chữ, các tệ nạn xã hội hoành hành. Cuối cùng giáo viên chốt vấn đề: Nước Việt Nam dân chủ cộng hoà vừa ra đời đã lâm vào tình thế cực kì khó khăn như “ngàn cân treo sợi tóc”. ? Bên cạnh những khó khăn ở trên, sau cách mạng tháng Tám chúng ta có những thuận lợi gì ? Nhân dân phấn khởi và tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, Hồ Chí Minh. Thế giới: Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc lên cao... ? Từ đó em đánh giá như thế nào về tình hình cách mạng nước ta sau cách mạng tháng Tám ? Học sinh trả lời – Gv nhận xét . Hoạt động 2 : Tìm hiểu về bước đầu xây dựng .... Trước hết, GV giới thiệu cho HS biết: Một nhà nước vững mạnh phải được xây dựng toàn diện trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hoá, quân sự... nhưng trước hết và quan trọng nhất là xây dựng chính quyền vững mạnh. Sau đó, GV đặt câu hỏi: ? Để xây dựng chính quyền nhà nước thì việc đầu tiên mà nhân dân ta phải làm sau cách mạng tháng Tám là gì? việc làm đó được cụ thể hoá như thế nào ? HS dựa vào SGK trả lời câu hỏi. GV nhận xét, bổ sung và kết luận. Trong cuộc bầu cử đầu tiên này đã có hơn 90% cử tri cả nước đã đi bầu cử, nhiều nơi nhất là Nam Bộ nhân dân ta đã đổi bằng máu GV giới thiệu hình 41 trong SGK “Cử tri Sài Gòn bỏ phiếu bầu Quốc hội khoá I” ? Quan sát vào bước kênh hình em nhận xét gì về số lượng người tham gia ? không khí của buổi bỏ phiếu đó ? Qua đó muốn chứng tỏ điều gì ? Học sinh trả lời – Gv nhận xét kết luận Học sinh chú ý vào nội dung phần chữ in nhỏ SGK ? Kết quả và nội dung của cuộc bầu cử đó ? Học sinh dựa vào nội dung SGK trả lời. GV tổ chức cho HS tìm hiểu: sau cuộc bầu cử Quốc hội, các địa phương ở Bắc Bộ và Trung Bộ đã tiến hành bầu cử vào hội đồng nhân dân các cấp theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu và thành lập chính quyền các cấp. Cuối cùng giáo viên giới thiệu sự kiện ngày 29/5/1946 Hội liên hiệp quốc dân Việt Nam được thành lập với mục tiêu là tăng cường và mở rộng khối đoàn kết toàn dân. Hoạt động 3: Tìm hiểu diệt giặc đói ... Học sinh chú ý vào nội dung SGK ?Để giải quyết nạn đói Chính Phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có những biện pháp gì? Chú ý: Biện pháp trước mắt, Biện pháp lâu dài. Gv nhận xét – Kết luận Học sinh nghe – Ghi GV nhận mạnh thêm ngoài việc đẩy mạnh tăng gia sản xuất, chính quyền cách mạng còn tịch thu ruộng đất của đế quốc và việt gian chia cho nông dân nghèo theo nguyên tắc công bằng và dân chủ, ra thông tư giảm tô, ra các sắc lệnh bãi bỏ thuế thân và các thứ thuế vô lý khác. GV nêu câu hỏi: ? Kết quả của các biện pháp diệt giặc đói trên? HS trả lời. GV bổ sung và kết luận. GV giới thiệu hình 42 SGK “nhân dân góp gạo chống giặc đói” Gv cung cấp : HS hình quan sát kênh hình 43 SGK “Lớp bình dân học vụ” ? Quan sat vào kênh hình em thấy có những hình ảnh nào nổi bật ? Học sinh quan sát trả lời . Gv nhận xét kết luận mở rộng cho học sinh thấy được tinh thần học tập của mọi người dân Việt Nam sau thắng lợi của cách mạng tháng Tám mặc dù ta có nhiều khó khăn về kinh tế. Qua đó giáo dục tinh thần học tập của các em. Gv yêu cầu học sinh chú ý vào SGK ? Ta đã khắc phục khó khăn về tài chính như thế nào ? GV tiếp tục hướng dẫn HS tìm hiểu những biện pháp của chính phủ trong việc đề ra chủ trương giải quyết những khó khăn về tài chính. GV cung cấp cho HS biết: chỉ trong thời gian ngắn nhân dân đã đóng góp 370gk vàng và 20 triệu đồng vào quỹ độc lập, 40 triệu đồng vào quỹ quốc phòng. I. Tình hình nước ta sau Cách mạng tháng Tám. * Khó khăn: - Nền độc lập bị đe doạ : ở phía Bắc 20 vạn quân Tưởng . ở phía Nam Anh đã mở đường cho Pháp trở lại xâm lược . - Nền kinh tế bị tàn phá nặng nề . Tài chính trống rỗng, chưa kiểm soát được ngân hàng Đông Dương. - Văn hoá giáo dục: 90% dân số mù chữ, các tệ nạn xã hội vẫn tồn tại. -> Tóm lại: Nước ta khó khăn to lớn lâm vào tình thế “ngàn cân treo sợi tóc” * Thuận lợi: Đã giành được chính quyền, nhân dân tin tưởng vào Hồ Chí Minh. Phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới lên cao. II. Bước đầu xây dựng chế độ mới. - Ngày 6/1/1946 nhân dân cả nước đi bầu cử Quốc hội với hơn 90% cử tri tham gia - Ngày 2/3/1946 Quốc hội họp phiên đầu tiên thành lập chính phủ chính thức do Hồ Chí Minh đứng đầu. - Bầu cử HĐND các cấp và thành lập UB hành chính các cấp ở các địa phương. III. Diệt giặc đói, giặc dốt và giải quyết khó khăn về tài chính. - Diệt giặc đói: + Biện pháp trước mắt là tổ chức quyên góp “Lá lành đùm lá rách” lập hũ gạo cứu đói, kêu gọi nhường cơm xẻ áo. + Lâu dài: đẩy mạnh tăng gia sản xuất, chia ruộng đất của địa chủ cho nông dân. -Diệt giặc dốt + Ngày 8/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh kí sắc lệnh thành lập Nha bình dân học vụ, kêu gọi mọi người tham gia phong trào xoá nạn mù chữ. + Các trường học sớm được khai giảng, nội dung phương pháp dạy học bước đầu được đổi mới. - Giải quyết khó khăn tài chính: + Kêu gọi nhân dân đóng góp xây dựng quỹ độc lập, phong trào tuần lễ vàng. + Phát hành tiền Việt Nam 4. Củng cố : Gv củng cố bằng bài tập trắc nghiệm : Tổng tuyển cử Quốc hội khoá I của nước Việt Nam dân chủ cộng hoà diễn ra ngày nào ? A. Ngày 19.8.1945 C. Ngày 6.1.1946 B . Ngày 2.9.1945 D . Ngày 2.3.1946 Đảng và chính phủ đã có những biện pháp gì để diệt giặc đói , giặc dốt và giải quyết khó khăn về tài chính ? 5. Hướng dẫn học bài . Học kĩ bài Soạn phần tiếp theo – Chú ý câu hỏi sgk ----------------------------------------- Ngày Giảng : 19.2.09 chương IV Việt nam từ sau cách mạng tháng tám đến toàn quốc kháng chiến Bài 24 Tiết 30 Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân (1945 - 1946) Mục tiêu cần đạt. Kiến thức: Hiểu được những chủ trương sách lược cụ thể trong cuộc đấu tranh chống thù trong giặc ngoài. tư tưởng: - Giáo dục lòng yêu nước, tinh thần CM, niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, niềm tự hào dân tộc. Kĩ năng: - Rèn cho HS kĩ năng phân tích nhận định, đánh giá tinh thần đất nước sau CM tháng tám và nhiệm vụ cấp bách của nước Việt Nam dân chủ cộng hoà Thiết bị dạy học: Giáo viên: bài soạn, tài liệu liên quan, tranh ảnh Học sinh: bài soạn, SGK Tiến trình tổ chức dạy học: Tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: Cho biết tình hình nớc ta sau cách mạng tháng 8.1945? 3. Bài mới: Giới thiệu bài Trước những khó khăn chung của dân tộc sau khi cách mạng tháng Tám thành công . Đảng và chính phủ nước Việt Nam dân chủ cộng hoà đã có những biện pháp gì để tiếp tục khắc phục những khó khăn khi giặc ngoại xâm lâm le đe doạ . Hoạt động1 : Tìm hiểu nhân dân ... GV mở rộng cung cấp: HS thấy được sự quay trở lại xâm lược của TD pháp dưới sự dọn đường của quân Anh. Đồng thời GV cho HS biết TD pháp có dã tâm quay trở lại xâm lợc nước ta từ sớm và chúng đã chuẩn bị kế hoạch đó khi phát xít nhật đầu hàng đồng minh kéo đế quốc Anh với danh nghĩa quân đồng minh kéo vào giải giáp tước khí giới quân Nhật thực chất là dọn đường cho TD pháp quay trở lại xâm lợc GV yêu cầu HS đọc phần chữ in nhỏ SGK ? Em nhận xét gì về hình thức đấu tranh của quân và dân Sài gòn, chợ lớn khi pháp trở lại xâm lược? Qua đó em có suy nghĩ gì về TT của quân và dân Sài Gòn chợ lớn? HS dựa vào SGK trả lời GV yêu cầu HS quan sát vào kênh hình 44 ? Hãy miêu tả và nhận xét về nội dung bức tranh trong kênh hình 44 SGK? HS quan sát tranh trả lời GV nhận xét kết luận chuyển ý Hoạt động 2 Tìm hiêu đấu tranh ... GV yêu cầu HS đọc phần II SGK ? Tưởng giới thạch đã có âm mưu và thủ đoạn như thế nào đối với CM nước ta? HS dựa vào SGK trả lời GV nhận xét - kết luận - ghi Đòi ta cải tổ chính phủ, giành cho chúng một số ghế, trong quốc hội không qua bầu cử, đòi gạt đảng viên ĐCS ra khỏi chính phủ. ? Em đánh giá như thế nào về âm mưu và thủ đoạn của TGT? Hs trả lời – gv nhận xét kết luận Học sinh chú ý vào sgk ? Chúng ta phải đối phó như thế nào với âm mu và thủ đoạn phá hại của bọn phản động TGT? HS trả lời GV nhận xét - ghi ? Em có nhận xét gì về đối sách của ta đối với TGT? - Vừa mềm dẻo vừa cương quyết nên đã hạn chế được những hoạt động phá hoại của TGT và tay sai, bảo vệ được chính quyền CM. Hoạt động 3 : Tìm hiểu hiệp ... GV cung cấp: cuối tháng 1/46 Anh rút khỏi miền Nam và giao lại cho pháp để tránh đụng độ với lực lượng của nhân dân ta, TD pháp kí hiệp ước Hoa - Pháp với TGT. Gv diễn giảng nội dung của hiệp ước Hoa - Pháp ? Em đánh giá như thế nào về hiệp ước Hoa - Pháp? Hiệp ước này vi phạm trắng trợn chủ quyền của dân tộc ta , coi VN là món hàng để trao đổi. GV tiếp tục cung cấp HS nghe - ghi HS đọc phần chữ in nhỏ SGK ? ND cơ bản của hiệp định sơ bộ (6/3/46)? Đánh giá như thế nào về ND của hiệp định? HS trả lời - Chính phủ pháp công nhận VN là quốc gia tự do nằm trong khối liên hiệp pháp - Thoả thuận cho pháp vào thay thế tưởng ở miền Bắc VN. - Hai bên thực hiện lệnh ngừng bắn ở Nam bộ GV cung cấp cho HS thấy tình hình n
File đính kèm:
- bai 24.doc