Giáo án Lý 7 tuần 8: Gương cầu lõm

Tuần 8 Ngày soạn: 21/09/2010
 Tiết 8 
 GƯƠNG CẦU LÕM 
I. Mục tiêu 
 1. Kiến thức :
 - Nhận biết được ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm .
 - Nêu được tính chất của ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm .
 - Nêu được tác dụng của gương cầu lõm trong cuộc sống và kỹ thuật .
 2. Kỹ năng :
 - Bố trí được thí nghiệm để quan sát ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm .
 - Quan sát được tia sáng đi qua gương cầu lõm .
II. Chuẩn bị của thầy và trò 
Nhóm HS : + 1 gương cầu lõm và 1 gương phẳng có cùng kích thước .
+ 1 quả pin tiểu .+ 1 màn chắn có giá đỡ, 1 chắn sáng 2 khe .
+ 1 nguồn sáng dùng pin ( Trong hộp thí nghiệm )
+ Giá lắp pin , bảng đa chức năng .
III. Tổ chức lớp 
1.Kiểm tra sĩ số 
 2 . Các hình thức tổ chức dạy học : HS hoạt đông nhóm , cá nhân .
IV. Tổ chức hoạt đông dạy và học 
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức
HĐ1 : Kiểm tra - Tổ chức tình huống học tập .
1.Kiểm tra :
GV? 
 1/ Vẽ vùng nhìn thấy của gương cầu lồi .
 2/ Nêu đặc điểm của ảnh tạo bởi gương cầu lồi ? Người lái xe ô tô dùng gương cầu lồi đặt ở phía trước mặt để quan sát các vật ở phía sau lưng có lợi gì hơn là dùng gương phẳng ? 
HS : Hai học sinh lên bảng trả lời – HS dưới lớp nghe và nêu nhận xét .
2.Tổ chức tình huống học tập .
GV : Trong thực té khoa học kỹ thuật đã giúp con người sử dụng năng lượng ánh sáng Mặt trời vào việc chạy ô tô , đun bếp , làm pin ... Bằng cách sử dụng gương cầu lõm . Vậy gương cầu lõm là gì ? Gương cầu lõm có tính chất gì mà có thể thu được năng lượng Mặt trời .
HS : Nghe .
HĐ2 : Nghiên cứu ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm . 
GV: Giới thiệu gương cầu lõm là gương có mặt phản xạ là mặt trong của một phần mặt cầu .
GV : Yêu cầu HS đọc thí nghiệm và tiến hành thí nghiệm .
HS : Làm thí nghiệm theo nhóm .
GV : Yêu cầu HS nhận xét ảnh của vật khi để vật gần và xa gương .
HS : Trả lời C1.
GV? Hãy nêu phương án thí nghiệm kiểm tra ảnh ảo ?
HS : Trả lời .
GV? Hãy nêu cách bố trí thí nghiệm để so sánh ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm với ảnh của cùng vật đó tạo bởi gương phẳng ?
HS : Đặt gương phẳng và gương cầu lõm cách vật một khoảng như nhau .
Đặt màn hình ở mọi vị trí xem có hứng được ảnh trên màn không .
GV : Yêu cầu các nhóm làm thí nghiệm .
HS : Làm thí nghiệm theo nhóm .
GV ? So sánh ảnh ảo của quả pin trong gương cầu lõm và gương phẳng ?
HS : + Giống nhau : Đều là ảnh ảo .
 + Khác nhau : ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm lớn hơn vật .
GV? Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống hoàn thành kết luận trang 22 SGK .
HS : Hoàn thành kết luận .
GV : Làm thí nghiệm thu được ảnh thật bằng cách để vật ở xa gương cầu lõm thu được ảnh trên màn .
HS : Quan sát .
GV chốt : Như vậy gương cầu lõm có thể cho ảnh ảo , cũng có thể cho ảnh thật . ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm lớn hơn vật , ảnh thật của vật tạo bởi gương cầu lõm ngược chiều và nhỏ hơn vật .
HĐ3 : Nghiên cứu sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm .
GV: Gọi một HS đọc yêu cầu thí nghiệm 
 1 HS khác nêu phương án thí nghiệm .
HS : Dùng đèn pin che kín pha đèn chỉ để 2 lỗ thủng để tạo ra 2 tia sáng song song .
GV : Yêu cầu các nhóm HS làm thí nghiệm và quan sát chùm tia phản xạ .
HS : Làm thí nghiệm theo nhóm .
GV? Chùm tia phản xạ có đặc điểm gì ?
HS : Hội tụ tại một điểm ở trước gương .
GV? Tìm từ thích hợp điền vào chỗ trống hoàn thành kết luận .
HS : Hoàn thành kết luận .
GV : Yêu cầu HS đọc C4 .
GV : Mô tả qua các chi tiết của hệ thống và yêu cầu HS giải thích .
HS : Làm C4 và thảo luận về câu trả lời .
GV : Gọi 1 HS đọc thí nghiệm .
GV? Mục đích của thí nghiệm nghiên cứu hiện tượng gì ?
HS : Thí nghiệm nghiên cứu hiện tượng : Chùm sáng phân kỳ ở một vị trí thích hợp tới gương sẽ thu được chùm phản xạ là một chùm sáng song song .
GV : Yêu cầu các nhóm làm thí nghiệm theo yêu cầu C5 . GV theo dõi giúp đỡ nhóm gặp khó khăn .
HS : Làm thí nghiệm theo nhóm và quan sát chùm phản xạ .
GV : Qua thí nghiệm hãy tìm từ thích hợp hoàn thành kết luận .
HS : Hoàn thành kết luận .
HĐ4 : Củng cố - Vận dụng 
GV : Yêu cầu HS tìm hiểu đèn pin và trả lời C6 
HS : Trả lời C6 và thảo luận về câu trả lời .
GV : Yêu cầu HS trả lời C7 .
HS : Trả lời C7 và thảo luận về câu trả lời 
HĐ5 : Hướng dẫn học ở nhà 
GV : Hướng dẫn :
 - Học bài kết hợp SGK và vở ghi - Thuộc phần ghi nhớ .
 - Làm bài tập 8.1 đến 8.3 SBT.
 - Chuẩn bị bài : Tổng kết chương I . Trả lời trước các câu hỏi phần tự kiểm tra trong bài 9 SGK
 S1
1/ K
 S 
 O O O 
 I
 S2
- Vùng nhìn thấy là vùng giới hạn bởi gương và các tia phản xạ KS1 và IS2 .
2/ + ảnh của vật tạo bởi gương cầu lồi là ảnh ảo , nhỏ hơn vật .
 + Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng .
I. ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm 
 - Thí nghiệm 
C1: 
+ Vật đặt ở gần gương : ảnh là ảnh ảo lớn hơn vật .
+ Vật đặt xa gương : Không nhìn thấy ảnh ảo trong gương .
*Kết luận : Đặt một vật gần sát gương cầu lõm , nhìn vào gương thấy một ảnh ảo không hứng được trên màn chắn và lớn hơn vật .
II.Sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm . 
1. Đối với chùm tia tới song song 
 - Thí nghiệm 
* Kết luận : Chiếu một chùm tia tới song song tới một gương cầu lõm , ta thu được một chùm tia phản xạ hội tụ tại một điểm ở trước gương .
C4: Mặt trời ở rất xa ta nên chùm sáng từ mặt trời tới gương coi như chùm tia tới song song , cho chùm tia phản xạ hội tụ tại một điểm ở phía trước gương . ánh sáng Mặt trời có nhiệt năng cao nên vật để ở chỗ ánh sáng hội tụ sẽ nóng lên .
2. Đối với chùm tia sáng phân kỳ 
- Thí nghiệm 
* Kết luận : Một nguồn sáng nhỏ S đặt trước gương cầu lõm ở một vị trí thích hợp , có thể cho một chùm tia phản xạ song song .
II. Vận dụng 
C6: Nhờ có gương cầu lõm trong pha đèn pin nên khi xoay pha đèn đến vị trí thích hợp , chùm sáng phân kỳ từ đèn tới gương sẽ cho chùm phản xạ là chùm song song . Do đó ánh sáng sẽ truyền đi xa được , không bị phân tán nên vẫn sáng rõ .
C7: Xoay pha đèn để bóng đèn ra xa gương , tạo chùm tia tới gương là chùm song song Thu được chùm phản xạ là chùm hội tụ tại một điểm .
V.Rút kinh nghiệm 
 Ký duyệt
 Ngày 27/09/2010
 Tô Minh Đầy