Giáo án Lịch sử lớp 9 - Bài 26: Bước phát triển mới của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân pháp 1950 - 1953

Soạn : 
Dạy: 
T 30
 BÀI 26: (t1)
BƯỚC PHÁT TRIỂN MỚI CỦA CUỘC KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP 1950 - 1953 
 I. Mục tiêu bài học.
1. Kiến thức: giúp học sinh nắm được.
 - Giai đoạn phát triển của cuộc kháng chiến toàn quốc từ chiến thắng Biên Giới Thu Đông năm 1950.
- Sau chiến dịch Biên Giới cuộc kháng chiến của ta được đẩy mạnh ở cả tiền tuyến và hậu phương.
- Đế Quốc Mĩ can thiệp sâu vào chiến tranh Đông Dương, Pháp Mĩ âm mưu giành lại quyền chủ động trên chiến trường chính Bắc Bộ.
2. Tư tưởng, tình cảm: 
- Bồi dưỡng học sinh lòng yêu nước, tinh thần cách mạng đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng và niềm tin tự hào dân tộc.
3. Kĩ năng:
- Rèn luyện kỹ năng sử dụng bản đồ để trình bày chiến dịch Biên Giới Thu Đông 1950.
- Rèn luyện kĩ năng phân tích, nhận định, đánh giá các sự kiện lịch sử.
II. Chuẩn bị :
1.Giáo viên:
- ảnh, biểu tượng (sgk - sgv)
- Lược đồ: Chiến dịch Biên Giới Thu- Đông 1950.
2. Học sinh:
III. Tiến trình Dạy và học.
1. Ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ:
? Trình bày chiến dịch Việt Bắc Thu Đông năm 1947.
3. Bài mới.
* Giới thiệu bài: 
Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp từ chiến thắng Biên giới thu- đông 1950 chuyển từ thế phòng ngự sang thế tiến công và phản công.Ở tiền tuyếnvà hậu phương,kháng chiến được đẩy mạnh,giành thắng lợi toàn diện,chuẩn bị cho chiến dịch quyết định ở Điện Biên Phủ Bài học hôm nay cô cùng các em tìm hiểu.
* Dạy và học bài mới: 
Hoạt động của thầy, trò
Kiến thức
? Bước vào thu- đông 1950 , tình hình thế giới và Đông Dương đã ảnh hưởng đến cuộc kháng chiến chống TDP của ND ta như thế nào.
- GV:
+ Sau chiến thắng Việt Bắc -Thu Đông 1947 là mốc khởi đầu thay đổi rõ lực lượng có lợi cho cuộc kháng chiến của ta, nhất là sau thắng lợi của cách mạng Trung Quốc, nước ta được T.Quốc, L.Xô, các nước dân chủ công nhận và đặt mối quan hệ ngoại giao với ta, ta có điều kiện thuận lợi để XD và phát triển lực lượng kháng chiến toàn quốc, toàn dân, toàn diện.....
+ Với thắng lợi của cách mạng T.Quốc, lực lượng cách mạng, hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ, chủ nghĩa xã hội trên thế giới được tăng cường và mở rộng. Cách mạng nước ta ra khỏi thế bị bao vây, nối liền với cách mạng T.Quốc, L.Xô và các lực lượng cách mạng dân chủ khác.
+TDP thất bại trên khắp các chiến trường ở VN và Đông Dương.
? Theo em tình hình thế giới lúc này có ảnh hưởng như thế nào tới ta và Pháp.
-Tình hình thế giới thay đổi có lợi cho ta , không có lợi cho Pháp.
*GV: Thắng lợi ở T.Q khiến cho Pháp , Mĩ ở Đông Dương lo sợ và mối lo sợ càng lớn khi Trung Quốc và Liên Xô và các nước dân chủ khác đặt mối quan hệ ngoại giao với nước ta đầu năm 1950. Buộc Pháp phải dựa nhiều hơn vào Mĩ. Lợi dụng tình hình đó Mĩ can thiệp sâu và “dính líu trực tiếp” vào chiến tranh ở Đông Dương 
? Theo em âm mưu của Pháp và Mĩ lúc này là gì.
=> Âm mưu của Pháp - Mĩ trước tiên là ngăn chặn ảnh hưởng của cách mạng T.Quốc, tiến tới đè bẹp cuộc kháng chiến của nhân dân ta.
? Trước những hoàn cảnh có lợi cho ta,TDP có những âm mưu mới nào.
GV: dùng lược đồ chiến dịch Biên giới thu- đông 1950.
- Pháp Mĩ cấu kết chặt chẽ với nhau, tạo điều kiện cho Pháp thực hiện "Kế hoạch Rơ-ve".
 Khóa cửa Biên giới Việt Trung bằng cách tăng cường hệ thống phòng ngự trên đường số 4 và cô lập căn cứ địa Việt Bắc với đồng bằng liên khu IIIvà liên khu IV, thiết lập hành lang Đông- Tây( Hải Phòng-Hà Nội-Hòa Bình- Sơn La) sau đó chúng mở mở cuộc tấn công với quy mô lớn vào căn cứ địa Việt Bắc lần thứ 2.
? Trước hoàn cảnh mới có lợi cho ta và âm mưu, hành động của TDP, Đảng ta đã có chủ trương gì.
- Giáo viên giới thiệu H46: Ban thường vụ trung ương Đảng họp bàn mở chiến dịch Biên Giới.
-Cuộc họp diễn ra trong 1 căn phòng đơn sơ, không có bàn nghế sang trọngchỉ có 1 bàn gỗ rộng để trải bản đồ, mọi người ăn mặc giản dị ,tính từ trái sang phải : Trường Chinh,Hồ Chí Minh, Phạm Văn Đồng, Lê văn lương, Hoàng Quốc Việt, và Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
? Tại sao ta lại chủ động mở chiến dịch biên giới 1950.
Nhằm: + Tiêu diệt 1 bộ phận sinh lực địch
 + Khai thông biên giới Việt- Trung.
 + Giữ vững và mở rộng C2 địa Việt Bắc, tạo điều kiện đẩy mạnh cuộc kháng chiến....
? Dựa vào lược đồ hãy trình bày diễn biến chiến dịch Biên giới thu- đông 1950.
- Giáo viên dùng lược đồ: Chiến dịch biên giới Thu Đông 1950 - Thuật diễn biến.
+Cuộc tấn công địch ở Đông Khê
+ Cuộc phục kích địch trên đường số 4
+Sự phối hợp chiến dấu ở các chiến trường khác
? Trình bày kết quả chiến dịch biên giới 1950.
? Với thắng lợi của chiến dịch biên giới 1950 có ý nghĩa gì. 
 ( T/c học sinh thảo luận nhóm).2’
GV:- - Sau thắng lợi biên giới, quân ta chủ động mở các chiến dịch tiến công và phản công trên chiến trường chính Bắc Bộ và giành nhiều thắng lợi.
? Nguyên nhân nào dẫn đến thắng lợi chiến dịch Biên giới thu- đông 1950.
-Sự chỉ huy tài tình ,sáng tạo của Đảng và chủ tịch HCM.
-Tinh thần chiến đấu mưu trí dũng cảm của quân dân ta
? Cho biết tình hình Pháp sau chiến dịch biên giới 1950.
- Sau chiến dịch biên giới Pháp lâm vào tình thế bị động, càng suy yếu.
- So sánh lực lượng giữa ta và Pháp đã thay đổi có lợi cho ta.
? Trước tình thế đó, Pháp có âm mưu mới nào.
? Sự kiện nào chứng tỏ Mĩ ngày càng can thiệp sâu vào Đông Dương.
- Mĩ tăng cường viện trợ cho Pháp ở Đông Dương.
HS: đọc phần chữ nhỏ sgk/112.
? Dựa vào viện trợ của Mĩ ,TDP tiếp tục thực hiện âm mưu gì.
* Nội dung kế hoạch:
-Gấp rút tập trung quân Âu- Phi, xây dựng lực lượng cơ động chiến đấu, phát triển ngụy quân.
-Lập tuyến phòng thủ “boong ke”, lập “vành đai trắng”(triệt hại làng mạc nhà cửa thành nơi vườn không nhà trống) nhằm ngăn chặn quân chủ lực của tavà kiểm soát việc đưa nhân lực , vật lực ra ngoài vùng tự do.
Tiến hành chiến tranh tổng lực, vơ vét sức người sức của của ND
=>Sự câu kết giữa pháp và Mĩ đã gây thêm khó khăn cho cuộc kháng chiến của ta. 
? Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng được tiến hành trong hoàn cảnh nào. 
- Ta đã có Tlợi ngoại giao đầu năm 1950. Được T.Quốc, L.Xô, các nước dân chủ nhân dân công nhận, đặt quan hệ ngoại giao và giúp đỡ cuộc kháng chiến của ta.
- Thắng lợi quân sự trong chiến dịch biên giới Thu Đông 1950.
- Trong hoàn cảnh phải đứng trước âm mưu mới của Pháp, Mĩ, thực hiện "Kế hoạch Đờ lát đờ Tát-xi-nhi"
- Giáo viên giới thiệu H48: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng.
- 2/1951 Đảng cộng sản Đông Dương họp đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II. Tại Chiêm Hoá - Tuyên Quang
? Em hãy nêu những nội dung cơ bản của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng.
? Trình bày nội dung của từng báo cáo.
(sgk/113)
? Tại sao đến thời gian này Đảng ta lại quyết định đưa ra Đảng ra hoạt động công khai.
-11/11/1945 Đảng cộng sản Đông Dương tuyên bố “tự giải tán”, để tránh những hiểu lầm trong nước và ngoài nước, nhưng sự thật lại rút vào hoạt động “bí mật”, tiếp tục lãnh đạo đất nước-> đến đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II(2/1951)Đảng quyết định ra hoạt động công khai lấy tên là Đảng lao động VN- Đảng của g/c công nhân VN. Đối với Lào, CPC, phải thành lập mỗi nước 1 Đảng riêng phù hợp với điều kiện cụ thể của mình để lãnh đạo cách mạng đến Tlợi.
? Cho đến thời điểm này Đảng ta đã mấy lần đổi tên Đảng và đổi tên vào những thời gian nào?
? Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng có ý nghĩa lịch sử như thế nào đối với cách mạng việt Nam.
 I. Chiến dịch biên giới Thu Đông 1950.
1. Hoàn cảnh lịch sử mới . 
-Cách mạng T.Quốc thành công (1/10/1949)-> cách mạng VN nối liền với phe XHCN.
- Thực dân Pháp liên tiếp thất bại ở Đông Dương, lệ thuộc Mĩ.
- Mĩ trực tiếp can thiệp vào cuộc chiến tranh Đông Dương.
2. Quân ta tiến công địch ở biên giới phía Bắc.
a) Hoàn cảnh của chiến dịch biên giới.
* Âm mưu của Pháp.
-Thực hiện kế hoạch Rơ-ve: + Khoá chặt biên giớiViệt- Trung để cô lập Việt Bắc.
+ Thiết lập hành lang Đông Tây.
+ Chuẩn bị tấn công Việt Bắc lần thứ 2.
* Chủ trương của ta:
Trung ương Đảng quyết định mở chiến dịch Biên giới- thu đông.
b) Diễn biến chiến dịch biên giới 1950.
(sgk/112)
c) Kết quả:
- Ta khai thông 750 km đường biên giới .
- Giải phóng 35 vạn dân.
- Hành lang Đông -Tây bị chọc thủng ở Hoà Bình.
- Căn cứ địa Việt Bắc được giữ vững.
=> Kế hoạch Rơ-Ve của Pháp bị phá sản.
d) ý nghĩa:
-Mở đầu giai đoạn quân ta giành quyền chủ động đánh địch trên chiến trường chính Bắc Bộ.
- Chứng minh sự trưởng thành của quân đội và cuộc kháng chiến của ta chuyển từ thế phòng ngự sang thế tiến công.
II. Âm mưu đẩy mạnh chiến tranh xâm lược Đông Dương của thực dân Pháp.
- Pháp âm mưu đẩy mạnh chiến tranh ở Đông Dương, giành lại thế chủ động trên chiến trường.
- Đề ra kế hoạch Đơ-Lát-đờ-Tát-xi-nhi (12/1950) nhằm gấp rút bình định vùng tạm chiếm, kết hợp phản công và tiến công lực lượng cách mạng.
III. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng (2.1951)
.
* Nội dung.
- Báo cáo chính trị của CT HCM.
- Báo cáo bàn về cách mạng VN của Đồng Chí Trường Chinh
- Đại hội quyết định đưa Đảng ra hoạt động công khai lấy tên là Đảng lao động VN.
- Đại hội bầu ra BCH TW Đảng do HCM làm chủ tịch, Trường Chinh là Tổng bí thư.
* ý nghĩa lịch sử.
- Là mốc đánh dấu sự trưởng thành của Đảng ta trong quá trình lao động cách mạng.
- Thúc đẩy cuộc kháng chiến nhanh chóng đến thắng lợi.
 4 - Củng cố :
? Nội dung và ý nghĩa lịch sử của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng.
 *Bài tập : ? Những mục tiêu của chiến dịch Biên giới thu- đông 1950.
 A- Tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch.
 B- Khai thông con đường liên lạc giữa ta và Trung Quốc và các nước dân chủ nhân dân trên thế giới.
 C-Mở rộng và củng cố căn cứ địa Việt Bắc, tạo điều kiện đẩy mạnh công cuộc kháng chiến.
 D- Thiết lập hành lang Đông- Tây( Hải Phòng-Hà Nội- Hòa Bình- Sơn la)
 5 - Dặn dò :
 - Về nhà học bài cũ đầy đủ. Tập tường thuật diễn biến trận đánh.
 - Đọc và tìm hiểu tiếp nội dung của bài mới: Phần IV, V.