Giáo án Lịch sử lớp 10 - Tiết 3 - Bài 3: Trung Quốc

Ngày soạn : 
Ngày giảng :
Tiết 3 Bài 3 : trung quốc
I. Mục tiêu bài học 
1. Về kiến thức . 
- Biết rõ vào cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX, do chính quyền Mãn Thanh suy yếu, bạc nhược mà đất nước Trung Quốc rộng lớn, có nền văn hoá lâu đời đã bị các nước đế quốc xâu xé, trở thành nước nửa thuộc địa, nửa phong kiến.
- Hiểu được những nét chính về các phong trào đấu tranh chống phong kiến và đế quốc diễn ra hết sức sôi nổi, tiêu biểu là cuộc vận động Duy tân (1898),phong trào Nghĩa Hoà đoàn(1900), cách mạng Tân Hợi (1911). ý nghĩa lịch sử của các phong trào đó.
- Giải thích được khái niệm " nửa thuộc địa , nửa phong kiến", "vận động duy tân", "chủ nghĩa Tam dân"
2. Kĩ năng: Biết sử dụng bản đồ , tranh ảnh để trình bày các sự kiện lịch sử có liên quan đến bài học .Nhận xét đánh giá trách nhiệm của triều đình Mãn Thanh.
3.Thái độ, tư tưởng: Biểu lộ sự cảm thông, khâm phục đối với nhân Trung Quốc trong cuộc đấu tanh chống đế quốc, phong kiến, đặc biệt là trong cuộc cách mạng Tân Hợi . 
II. Thiết bị ,tài liệu dạy học
- Lược đồ cách mạng Tân Hợi, Cái bánh ngọt TQ- SGK
- Tranh ảnh, tư liệu về Tôn Trung Sơn và cách mạng Tân Hợi
III. Tiến trình tổ chức dạy - học
1. Kiểm tra sĩ số . 11A.......................................11B.....................................................
 11C........................................11D....................................................
2. Kiểm tra bài cũ:?Nguyên nhân, diễn biến, ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Xipay? 
3.Bài mới: Sau cuộc chiến tranh thuốc phiện, lịch sử Trung Quốc chuyển sang thời kì mới. Đó là thời kì Trung Quốc bị các nước đế quốc xâu xé, cũng là thời kì nhân dân Trung Quốc đấu tranh anh dũng, liên tục và rộng khắp chống xâm lược, chống phong kiến Mãn Thanh mà đỉnh cao là cuộc cách mạng Tân Hợi.
4.Tổ chức hoạt động dạy- học. 
Hoạt động Thầy - trò
Kiến thức cơ bản
 Hoạt động 1: Cá nhân
GV sử dụng bản đồ Trung Quốc
PV: Nêu nhân dẫn đến cuộc xâm lược của các nước đế quốc vào Trung Quốc?
PV: Nêu quá trình thực dân xâm lược Trung Quốc?
GV nói nhanh cuộc “Chiến tranh thuốc phiện”
GV Khai thác H6: Chiếc bánh ngọt.. 
PV: Tại sao một nước đế quốc không độc chiếm Trung Quốc?
 GV dẫn lời HCM: Mặc dù suy yếu nhưng mảnh đất này vẫn là "một miếng mồi quá to mà không một cái mõm dài nào của chủ nghĩa thực dân nuốt trôi ngay được cho nên người ta phải cắt vụn nó ra, cách này chậm hơn nhưng khôn hơn"
PV: Sự xâm lược của các nước đế quốc dẫn tới hậu quả gì? Rút ra nhiệm vụ của cách mạng Trung Quốc?
 Hoạt động 2: Cá nhân
PV: Nêu đặc điểm của khởi nghĩa? 
PV: Phong trào do ai lãnh đạo?Mục đích, kết quả của phong trào?
PV: Nguyên nhân thất bại của phong trào?.
GVsử dụng bản đồ trình bày diễn biến 
PV: Nêu nguyên nhân thất bại của Phong trào?
GV nói nhanh phong trào Nghĩa Hoà Đoàn.
PV: Em có nhận xét gì về phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc cuối TK XIX- đầu TK XX ?
PV:Với sự thất bại của các phong trào đấu tranh để lại hậu quả gì cho đất nước TQ?
Hoạt động 3 : Cá nhân
PV: Nhiệm vụ dặt ra cho cấch mạng TQ?
PV: Đường lối đấu tranh của Tôn Trung Sơn là gì ?
GV giới thiệu về Tôn Trung Sơn
PV: Nêu mục tiêu, cương lĩnh hoạt động , tính chất của hội. So sánh với nhiệm vụ của cách mạng TQ rút ra nhận xét?
PV: Nêu diễn biến cách mạng Tân Hợi.
 GV tường thuật diễn biến cách mạng trên lược đồ.
HS xem nội dung và hạn chế của Quốc dân đại hội – SGK.
PV: Nêu kq, tính chất , ý nghĩa của cách mạng Tân Hợi?
GV nhận xét và chốt bài.
1. Trung quốc bị các nước đế quốc xâm lược.
a. Nguyên nhân 
- Khách quan: Các nước tư bản phương tây tăng cường xâm chiếm thị trường trên thế giới
- Chủ quan : TQ là nước đông dân, giàu TNTN, Chế độ phong kiến suy yếu. 
b. Quá trình xâm lược
- Mở đầu quá trình xâm lược là thực dân Anh buộc triều đình Mãn Thanh kí hiệp ước nam
Kinh tháng 8/1842.
- Đến cuối TK XIX , các nước đế quốc Đức, Anh, Pháp , Nga, Nhật chia nhau xâm chiếm Trung Quốc.
c.Hậu quả :Mở đầu quá trình TQ trở thành nước nửa thuộc địa nửa PK Nhiệm vụ ?
2. Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc từ giữa TKXIX -đầu TK XX
a. Nguyên nhân : Sự xâm lược của các nước đế quốc và thái độ thoả hiệp của triều đình Mãn Thanh.
b. Các phong trào đấu tranh.
* K/N Thái bình thiên quốc ( 1851-1864)
- Nổ ra ngày 1/1/1851 ở thôn Kim Điền do Hồng Tú Toàn lãnh đạo với sự tham gia của đông đảo nông dân. 
- K/N lan rộng ra nhiều địa phương khác, xây dựng được chính quyền ở Nam kinh
- Kết quả: 19/7/1864 k/n thất bại
- Nguyên nhân thất bại ?
*Phong trào duy Tân ( 1898)
- Lãnh đạo: Khang Hữu Vi, Lương Khải Siêu
- Mục đích:Cải cách để cứu nước
- Kết quả :Thất bại
- Nguyên nhân thất bại : phong trào chỉ phát triển chủ yếu ở tầng lớp quan lại, sĩ phu tiến bộ mà không dựa vào nhân dân.
*Phong trào Nghĩa Hoà Đoàn( 1900)
- Nổ ra ở Sơn Đông , nhanh chóng lan rộng ra Trực lệ, Sơn Tây, Bắc Kinh , bị liên quân 8 nước đàn áp
- Nguyên nhân thất bại : Do chưa có đường lối lãnh đạo thống nhất, thiếu vũ khí sự cấu kết giữa triều đình Mãn Thanh với các nước đế quốc
-> TQ thực sự thành nước nửa thuộc địa, nửa phong kiến.
3.Tôn Trung Sơn và Cách mạng Tân Hợi (1911)
a.Tôn Trung Sơn và tổ chức Trung Quốc Đồng minh hội.
- Giai cấp tư sản Trung Quốc ra đời và phát triển nhanh chóng, bắt đầu thành lập các tổ chức chính trị của mình
-Tháng 8/1905, Trung Quốc đồng minh hội thành lập do Tôn Trung Sơn lãnh đạo.
+ Cương lĩnh chính trị:
+ Mục tiêu:
+Tính chất: Theo con đường dân chủ tư sản.
b. Cách mạng Tân Hợi
- Diễn biến
+ Sự kiện 9/5/1911châm ngòi cho cách mạng 
+Ngày10/10/1911,khởi nghĩa ở Vũ Xươngvà lan rộng khắp miền Nam và miền vujoongm.
+Ngày 29/12/1911, Quốc dân đại hội( Nội dung, hạn chế)
- Kết quả:Vua Thanh thoái vị, Tôn Trung Sơn từ chức, Viên Thế Khải làm Đại Tổng thống
( T3/1912)
- Tính chất :Là cuộc cách mạng tư sản chưa triệt để.
- ý nghĩa:Lật đổ pk, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển, ảnh hưởng lớn đến phong trào đấu tranh gpdt ở các nước châu á.
4. Sơ kết bài học
 * Củng cố : Hướng dẫn học sinh trả lời câu hỏi 2 trong sgk
 * Chuẩn bị bài sau: Nêu những nét chung về các nước Đông Nam á cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX?
5. Rút kinh nghiệm