Giáo án Lịch sử 7 - Tuần 21

ẠT ĐỘNG THẦY 
HOẠT ĐỘNG TRÒ
 NỘI DUNG
Hoạt động 1: Tổ chức bộ máy chính quyền
- Sau khi đánh đuổi quân Minh Lê Lợi đã làm gì? (hs yếu)
 - Bộ máy chính quyền thời Lê sơ được thể hiện như thế nào ?
- Đứng đầu nhà nước là ai ?
- Giúp việc cho vua có những bộ, cơ quan nào? 
- Kể tên 6 bộ trong triều đình ? Đứng đầu mỗi bộ là ai ?
 -Bộ máy chính quyền địa phương được chia như thế nào ? (hs yếu)
- Đến thời Lê Thánh Tông thì thay đổi như thế nào? 
Công việc phụ trách của mỗi ti ?
- Dưới đạo là gì ? 
- Tổ chức nhà nước thời Lê sơ có gì khác so với thời Trần ? 
-GV:Vua nắm mọi quyền hành, bãi bỏ một số chức vụ cao cấp, Vua trực tiếp chỉ huy quân đội. Đất nước chia nhỏ thành các khu vực hành chính.
-Em có nhận xét gì về tổ chức bộ máy chính quyền thời Lê sơ ? 
Hoạt động2: Tổ chức quân đội
- Quân đội thời Lê được tổ chức như thế nào ? (hs yếu)
_ Gv: cho học sinh liên hệ với thời Lý và giải thích chế độ “ngụ binh ư nông” à Sgk
- Tại sao nói trong hoàn cảnh lúc đó, chế độ “ngụ binh ư nông” là tối ưu 
- Quân đội thời lê có những bộ phận nào ?
- Nhà Lê quan tâm phát triển quân đội như thế nào? 
- Quân đội thời Lê có điểm gì khác so với thời Trần ? 
_ Học sinh đọc phần in nghiêng trong Sgk.
- Em có nhận xét gì về chủ trương của nhà nước Lê sơ đối với lãnh thổ của đất nước qua đoạn trích trong Sgk ?
Hoạt động 3: Luật pháp
-Vì sao thời Lê, nhà nước quan tâm đến luật pháp? 
(hs yếu)
-Gv: Vua Lê thánh Tông ban hành bộ luật “ quốc triều hình luật” (Luật Hồng Đức). Đây là bộ luật lớn nhất, có giá trị nhất của thời phong kiến nước ta.
- Nội dung của bộ luật Hồng Đức ? 
- Luật Hồng Đức có điểm gì tiến bộ ? 
GV chốt lại
à Lên ngôi hoàng đế, khôi phục lại quốc hiệu Đại Việt, xây dựng bộ máy nhà nước mới.
- HS trả lời
- Vua
-HS trả lời theo SGK
-HS trả lời theo SGK
à Chia là 5 đạo.
à Chia 5 đạo thành 13 đạo thừa tuyên, đứng đầu mỗi đạo có 3 ti phụ trách 3 hoạt động khác nhau (Đô ti – Hiến ti – Thừa ti).
+ Đô ti: phụ trách quân sự, an ninh.
 + Hiến ti: phụ trtách việc thanh tra quan lại, xử án, pháp luật.
 + Thừa ti: phụ trách việc hành chính, hộ tịch, thuế khóa.
à Phủ, huyện (châu), xã
à Nhà nước Lê sơ tập quyền hơn. 
à Dễ dàng quản lí hơn.
-HS trả lời
 à Vì thường xuyên có giặc ngoại xâm, nên phải vừa kết hợp sản xuất với quốc phòng.
-HS trả lời
à Quân lính luyện tập võ nghệ, bố trí quân đội vùng biên giới để canh phòng và bảo vệ.
à Thời Lê không có quân đội của các vương hầu, quý tôc. Vua trực tiếp nắm quyền tổng chỉ huy quân đội.
- HS đọc bài
+ Quyết tâm củng cố quân đội, bảo vệ đất nước
 + Thực hiện chính sách vừa cương, vừa nhu với kẻ thù.
 + Đề cao trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc đối với mỗi người dân, trừng trị thích đáng kẻ bán nước.
à Giữ gìn kỉ cương trật tự xã hội. Ràng buộc nhân dân với chế độ phong kiến để triều đình quản lí chặt chẻ hơn.
- HS nghe
-HS trả lời
à quyền lợi, địa vị của người phụ nữ được tôn trọng
HS nghe
1/ Tổ chức bộ máy chính quyền
-Đứng đầu triều đình là vua. Vua trực tiếp nắm mọi quyền hành, kể cả chức tổng chỉ huy quân đội.
-Giúp việc cho vua cĩ quan đại thần. ở triều đình cĩ 6 bộ: Lại,Hộ, Lễ ,Binh, Hình, Cơng. Ngồi ra cịn cĩ một số cơ quan chuyên mơn như: hàn lâm viện, quốc sử viện
-Thời lê thái Tổ, Thái Tơng cả nước chia làm 5 đạo, từ thời Lê Thánh Tơng chia lại thành 13 đạo.Đứng đàu mỗi đạo thừa tuyên là ba ti phụ trách ba mặt khác nhau của mỗi đạo. Dưới đạo cĩ phủ , châu , huyện, và xã..
2/ Tổ chức quân đội
-Tổ chức theo chế độ “ngụ binh ư nông”
-Gồm 2 bộ phận : quân triều đình và quân địa phương.
-Vũ khí cĩ đao. Kiếm, cung tên, hỏa đồng, hỏa pháo.
-Luyện tập thường xuyên, bố trí canh phịng nơi hiểm yếu.
3/ Luật pháp
_ Ban hành bộ luật Quốc triều hình luật (Luật Hồng Đức).
_ Nội dung:
 + Bảo vệ vua hồng tộc.
 + Bảo vệ quyền lợi giai cấp thống trị, 
 +Bảo vệ chủ quyền quốc gia.
 + Khuyến khích phát triển kinh tế.
 + Giữ gìn truyền thống dân tộc.
 + Bảo vệ quyền lợi phụ nữ
4.Củng cố:
SƠ ĐỒ TỔ CHỨC BỘ MÁY CHÍNH QUYỀN THỜI LÊ SƠ
Vua
Trung ương
Lại
Hộ
Lễ
Binh
Hình
Công
Địa phương
Vua trực tiếp chỉ đạo 6 bộ
13 đạo
 Đô ti Thừa ti Hiến ti
Tự
Viện hàn lâm
Quốc sử viện
Ngự sử đài
Phủ
Huyện (Châu)
Các cơ quan giúp việc các bộ
Xã
	Em hãy trình bày và vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy chính quyền thời Lê sơ ?
 Tổ chức quân đội và luật pháp của nhà Lê ra sao ?
 5. Dặn dò: 
 Học bài 
 Chuẩn bị bài : NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ (1428 – 1527) ( trả lời theo câu hỏi SGK)
 (tìm những biện pháp về kinh tế, những giai cấp nào? (hs yếu))
Tuần 21 Tiết 40
NS : ND:
Bài 20:	NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ (1428 – 1527) (TT)
II/ TÌNH HÌNH KINH TẾ – XÃ HỘI
I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC
	1/ Về kiến thức: Giúp học sinh thấy được
- Những nét cơ bản về tình hình chính trị, quân sự, pháp luật, kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục thời lê sơ.
- So sánh với thời Trần để chứng minh dưới thời Lê sơ, nhà nước tập quyền tương đối hoàn chỉnh, quân đội hùng mạnh, có luật pháp để đảm bảo kỉ cương, trật tự xã hội.
	2/ Về tư tưởng:
- Nâng cao lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc về một thời kì phát triển rực rỡ và hùng mạnh.
- Giáo dục ý thức trách nhiệm của học sinh trong học tập và tu dưỡng.
	3/ Về kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng so sánh, đối chiếu các sự kiện lịch sử, biết rút ra nhận xét, kết luận.
II/ CHUẨN BỊ:
 GV: SGK, SGV, giáo án
 HS: SGK,soạn bài trước
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
Ổn định :
Kiểm tra bài cũ :
 Em hãy trình bày và vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy chính quyền thời Lê sơ ?
 Tổ chức quân đội và luật pháp của nhà Lê ra sao ? (hs yếu)
 3. Tổ chức hoạt động day học:
A/ Giảng bài mới
B/ Bài mới:
HOẠT ĐỘNG THẦY 
HOẠT ĐỘNG TRÒ
 NỘI DUNG
 Hoạt động 1: Kinh tế
 Gv: giải thích các từ: Tiền Lê, Hậu Lê (Lê sơ và Lê trung hưng).
_ Học sinh xác định lãnh thổ nước Đại Việt thời Lê trên bản đồ.
-Tại sao phải khôi phục và phát triển sản xuất nông nghiệp ? 
Nhà Lê đã giải quyết vấn đề ruộng đất ra sao? 
- Như vậy quân đội nhà Lê được tổ chức theo chế độ gì ? 
- Ngụ binh ư nông là gì ? (hs yếu)
-Nhiêm vụ của các chức quan Khuyến nông sứ, Hà đê sứ, Đồn điền sứ là làm gì ?
 .
_ Gv: ở thời Lê cứ 6 năm thì chia lại ruộng đất công làng xã, các quan lại được chia nhiều ruộng đất, phụ nữ và người có hoàn cảnh khó khăn cũng được chia ruộng.
- Phép quân điền thời Lê sơ có điểm tiến bộ gì ? (hs yếu)
_ Gv: ngoài ra nhà Lê cũng rất quan tâm đến việc bảo vệ đê điều à cho học sinh đọc đoạn in nghiêng trong Sgk.
- Em hãy nhận xét về những biện pháp của nhà nước Lê sơ đối với nông nghiệp ?
-Ở thời kì này có những nghành thủ công là xã nào tiêu biểu ? 
_ Cho học sinh đọc đoạn in nghiêng trong Sgk. 
-Kể tên 1 số nghề thủ công nhà nước quản lí ?
-Nhà Lê đã có biện pháp gì để phát triển buôn bán trong nước ? 
(hs yếu)
_ Cho học sinh đọa đoạn in nghiêng trong Sgk.
- Hoạt động buôn bán với nước ngoài như thế nào? 
- Kể tên 1 số nơi buôn bán với nước ngoài ? 
Hoạt động 2: Xã hội
- Xã hội thời Lê có những giai cấp nào ? (hs yếu)
- Quyền lợi và địa vị của các giai cấp, tầng lớp ra sao ?
- Xã hội thời Lê có điểm gì khác so với thời Trần? 
-Em có nhận xét gì về chủ trương hạn chế việc nuôi và mua bán nô tì của nhà nước thời Lê sơ ?
_ Gv kết luận: Do vậy, nền độc lập và thống nhất của đất nước được củng cố. Quốc gia Đại Việt là quốc gia cường thịnh nhất ở khu vực Đông Nam Á thời bấy giờ.
GV chốt lại
- HS nghe
à Đất nước vừa trải qua nhiều năm chiến tranh, bị nhà Minh đô hộ, làng xóm điêu tàn, ruộng đồng bỏ hoang, đời sống nhân dân cơ cực.
- HS trả lời
à ngụ binh ư nông.
à Khi đất nước có giặc thì quân lính đều tại ngũ để chiến đấu cùng toàn dân, khi hoà bình thì thay phiên nhau về làm ruộng.
+ Khuyến nông sứ: co trtách nhiệm kêu gọi dân phiêu tán về quê cũ làm ăn.
 + Đồn điền sứ: có trách nhiệm tổ chứ khai hoang.
 + Hà đê sứ: có trách nhiệm quản li và xây dựng đê điều
à Đảm bảo sự công bằng trong xã hội.
+ Nhà nước quan tâm đến sx nông nghiệp.
 + Nền sx được khôi phục, đời sống nhân dân được cải thiện.
à kéo tơ, dệt lụa, đan lát, làm nón, đúc đồng, rèn sắt, làm đồ gốm 
à vũ khí, đóng thuyền, đúc tiền, khai mỏ được đẩy mạnh.
à khuyến khích lập chợ mới, họp chợ, ban hành những điều lệ cụ thể quy định việc thành lập chợ và họp chợ.
à vẫn được duy trì, chủ yếu buôn bán ở 1 số cửa khẩu.
à Vân Đồn, Vạn Ninh (Quảng Ninh), Hội Thống (Nghệ An), Lạng Sơn, Tuyên Quang. Một số sản phẩm sành sứ, vải lụa, lâm sản là những hàng hóa được thương nhân ưa chuộng.
à Cho học sinh lên điền sơ đồ xã hội.
- HS trả lời
à Thời Lê không còn tầng lớp vương hầu, quý tộc, và không còn chế độ điền trang thái ấp, không còn nông nô, nô tì cũng giảm dần rồi bị xóa bỏ.
+ Tiến bộ, có quan tâm đến đời sống của ND.
 + Thỏa mãn phần nào nhu cầu của ND, giảm bớt bất công.
1/ Kinh tế:
 a/ Nông nghiệp:
-Hai mươi năm dưới sự thốn