Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 38, Bài 19: Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn (1418-1427) (Tiết 2) - Nguyễn Văn Nguyên

Tuần: 19
Ngày soạn: 01 / 01 / 2011
Tiết: 38
Ngày dạy: 07 / 01 / 2011
Bài 19
Cuộc khởi nghĩa Lam sơn (1418 – 1427)
( Tiết 2)
II- Giải phóng nghệ an, tân bình, thuận hoá và tiến quân ra bắc (1424 – 1426)
a- mục tiêu bài học:
1- Kiến thức:
- Nắm được những nét chính về hoạt động của nghĩa quân từ cuối năm 1424- 1425.
- Qua đó thấy được sự lớn mạnh của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, từ chỗ bị quân Minh bao vây, đối phó bị động ở miền Tây Thanh Hoá, nghĩa quân đã tiến đến làm chủ vùng rộng lớn miền Trung và bao vây thành Đông Quan.
2- Kĩ năng:
Nhận xét về những nhân vật tiêu biểu trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
3- Tư tưởng, tình cảm, thái độ:
Giáo dục lòng yêu nước, biết ơn những người có công với đất nước như Lê Lợi, Nguyễn Trãi.
b- Thiết bị, đồ dùng và tài liệu dạy học:
- Lược đồ khởi nghiã Lam Sơn.
- Hướng dẫn sử dụng kênh hình trong SGK Lịch sử THCS.
- Tập bản đồ, tranh ảnh, bài tập Lịch sử 7.
- Tư liệu Lịch sử 7, tài liệu chuẩn kiến thức.
- Bài tập Lịch sử 7.
c- Tiến trình tổ chức dạy và học:
* ổn định và tổ chức:
* Kiểm tra bài cũ:
 ? Trình bày diễn biến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn trong giai đoạn 1418- 1423? Tại sao trong giai đoạn này quân Minh lại chấp nhận hoà hoãn với Lê Lợi? 
* Giới thiệu bài mới:
Như bài trước các em đã tìm hiểu nhà Minh hoà hoãn với nghĩa quân Lam Sơn để thực hiện mưu đồ mua chuộc, dụ dỗ Lê Lợi đầu hàng nhưng bị thất bại. Chúng đã trở mặt, tấn công nghĩa quân. Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chuyển sang một giai đoạn mới. Diễn biến thời kì này ra sao, đó là nội dung bài hôm nay.
1- Giải phóng Nghệ An (1424)
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Ghi bảng
? Sau khi giai đoạn 1 kết thúc nghĩa quân đã có kế hoạch gì?
? Tại sao Nguyễn Chích đưa ra kế hoạch chuyển quân vào Nghệ An?
? Hãy cho biết vài nét về Nguyễn Chích?
? Việc thực hiện kế hoạch đó đã đem lại kết quả gì?
- GV tường thuật trên lược đồ.
? Qua đó em có nhận xét gì về kế hoạch của Nguyễn Chích?
- Nguyễn Chích đã đưa ra kế hoạch chuyển địa bàn vào Nghệ An.
- N. An là vùng đất rộng, đông người, địa hình hiểm trở, xa trung tâm địch.
- Nguyễn Chích là nông dân nghèo, có tinh thần yêu nước, từng lãnh đạo các cuộc KN chống quân Minh.
- Phù hợp với tình hình lúc đó, lên thu được nhiều thắng lợi, làm bàn đạp tấn công xuống phía Nam.
- Nguyễn Chích đã đưa ra kế hoạch chuyển địa bàn vào Nghệ An, được Lê Lợi chấp thuận.
- 12/10/1424 nghĩa quân tấn công đồn Đa Căng (Thọ Xuân - Thanh Hoá) giành thắng lợi, sau đó hạ thành Trà Lân.
- Nghĩa quân tiến đánh Khả Lưu, phần lớn Nghệ An được giải phóng.
- Kết quả: trong thời gian không đầy một tháng nghĩa quân đã giải phóng Nghệ An, Diễn Châu, Thanh Hoá.
2- Giải phóng Tân bình, Thuận Hoá (1425)
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Ghi bảng
? Trình bày những chiến thắng của nghĩa quân từ 1424- cuối 1425?
- GV tường thuật trên lược đồ.
- 8/ 1425, Trần Nguyên Hãn, Lê Ngân chỉ huy lực lượng tiến đánh Tân Bình, Thuận Hoá và giành thắng lợi.
- Trong 10 tháng nghĩa quân đã GP từ Thanh Hoá đến đèo Hải Vân.
- 8/ 1425, Trần Nguyên Hãn, Lê Ngân chỉ huy lực lượng tiến đánh Tân Bình, Thuận Hoá và giành thắng lợi. Vùng giải phóng của nghĩa quân kéo dài từ Thanh Hoá đến đèo HảI Vân. Quân Minh chỉ còn mấy thành luỹ cô lập và bị nghia quân vây hãm.
- Trong 10 tháng nghĩa quân đã GP từ Thanh Hoá đến đèo Hải Vân.
3- Tiến quân ra Bắc, mở rộng phạm vi hoạt động (1426)
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Ghi bảng
? Sau khi giải phóng vùng đất đai rộng lớn từ Thanh Hoá đến đèo Hải Vân, nghĩa quân có kế hoạch gì?
? Trình bày kế hoach tiến quân ra Bắc của Lê Lợi? Nhận xét của em về kế hoạch đó?
- GV tường thuật trên lược đồ - hoặc theo H41 SGK.
? Tiến quân ra Bắc nghĩa quân đã thu được kết quả gì?
- 9/ 1426, Lê Lợi tiến quân ra Bắc:
+ Đạo 1: tiến quân giải phóng Tây Bắc.
+ Đạo 2: Giải phóng hạ lưu sông Nhị Hà (S.Hồng).
+ Đạo 3: tiến thẳng ra Đông Quan.
- Nhiệm vụ đánh vào vùng địch chiếm đóng, bao vây đồn địch, giải phóng đất đai, thành lập chính quyền.
- Nghĩa quân đi đến đâu cũng được nhân dân ủng hộ.
- Kết quả: Quân ta có nhiều trận thắng lớn, quân Minh buộc phải cố thủ trong thành Đông Quan.
- 9/ 1426, Lê Lợi chia nghĩa quân làm 3 đạo tiến quân ra Bắc:
+ Đạo 1: tiến quân giải phóng Tây Bắc ngăn chặn viên binh từ Vân Nam sang.
+ Đạo 2: Giải phóng hạ lưu sông Nhị Hà (S.Hồng). Chặn đường rút lui của giặc từ Nghệ An về Đông Quan.
+ Đạo 3: tiến thẳng ra Đông Quan.
- Nhiệm vụ 3 đạo quân là đánh vào vùng địch chiếm đóng, bao vây đồn địch, giải phóng đất đai, thành lập chính quyền.
- Nghĩa quân đi đến đâu cũng được nhân dân ủng hộ về mọi mặt.
- Kết quả: Quân ta có nhiều trận thắng lớn, quân Minh buộc phải cố thủ trong thành Đông Quan.
- Cuộc khởi nghĩa chuyển sang giai đoạn phản công.
* Củng cố bài học:
? Trình bày tóm tắt cuộc KN Lam Sơn từ năm 1424- cuối 1426?
? Nêu dẫn chứng về sự ủng hộ của nhân dân trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn từ năm 1424- cuối 1426?
* Hướng dẫn về nhà:
- Học bài nắm chắc những nét chính về hoạt động của nghĩa quân từ cuối năm 1424- 1425.
- Đọc và chuẩn bị bài phần III- “Khởi nghĩa Lam Sơn toàn thắng”, tìm hiểu nội dung bài theo các câu hỏi cuối mục, cuối bài.