Giáo án Lịch sử 7 Tiết 21 - Bài 12:đời sống kinh tế, văn hoá

Ngày soạn:4/10/2011
Ngày dạy:7/11/2011
 Tiết 21 - Bài 12 :Đời sống kinh tế, văn hoá
 II. Sinh HOẠT XÃ HỘI VÀ VĂN HểA 
I Mục tiêu bài học
1. Kiến thức: Giúp h/s hiểu thời Lý có sự phân hóa mạnh mẽ về giai cấp và các tầng lớp trong xã hội.
- Thời Lý văn hóa giáo dục phát triển mạnh hình thành văn hóa Thăng Long
2. Tư tưởng: Giáo dục lòng tự hào về truyền thống văn hiến của dân tộc, ý thức xây dựng nền văn hóa dân tộc 
3. Kỹ năng: Rèn kỹ năng lập bảng so sánh, vẽ sơ đồ. 
II phương pháp giảng dạy
Trình bày, so sánh, quan sát, miêu tả, phân tích, tổ chức các hoạt động học tập cho HS
III Thiết bị đồ dùng dạy học 
Giáo viên : Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng ; SGK, SGV, vở BT
 Tranh ảnh văn hóa thời Lý.
 Tư liệu về thành tựu văn hóa.
Học sinh : SGK, vở BT
 Đọc kĩ bài và làm bài tập ở nhà	
	Các tranh ảnh mô tả các hoạt động văn húa thời Lý.
IV. Tiến trình tổ chức dạy học
1Kiểm tra miệng
 Vẽ sơ đồ tư duy thể hiện đời sống kinh tế của nhà Lý.
2Giới thiệu bài mới
Bên cạnh việc phát triển đời sống kinh tế thì văn hóa xã hội thời Lý cũng đạt được nhiều thành tựu rực rỡ. Bài học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu.
3. Dạy học bài mới
Hoạt động của thầy và trò
Chuẩn kĩ năng cần đạt
Chuẩn kiến thức cần đạt
H. Thời Lý xã hội có những tầng lớp nào? 
- 2 tầng lớp chính.
H. Em hãy cho biết địa vị của các tầng lớp cư dân trong xã hội thời Lý và cuộc sống của họ?
- Vua qua: bộ phận chính trong giai cấp thống trị, được hưởng nhiều quyền lợi.
- Địa chủ, quan lại, hoàng tử, công chúa được nhà nước phong cấp ruộng đất trở thành địa chủ. Một số ít dân thường do có nhiều ruộng đất cũng trở thành địa chủ ở địa phương.
- Nông dân: chiếm đa số, họ là lực lượng sản xuất chính của XH nhưng bị bóc lột nặng nề.Nông dân từ 18 tuổi trở nên được nhận đất của làng xã cầy cấy và làm nghĩa vụ cho nhà nước. Nông dân nghèo nhận ruộng của địa chủ cày cấy và nộp tô cho địa chủ- nong dân tá điền.
- Nô tì: vốn là người có tội hoặc tù binh, nợ nần bị bán thân phục vụ trong cung điện nhà vua.
H. Vẽ sơ đồ thời Lý và rút ra nhận xét? 
H. So với thời Đinh – Tiền Lê sự phân biệt giai cấp ở thời Lý như thế nào?
- Sự phân biệt giai cấp sâu sắc hơn. Địa chủ ngày càng tăng, nông dân tá điền bị bóc lột ngày càng nhiều.
H. Những sự kiện nào cho thấy giáo dục thời Lý phát triển hơn thời Lê?
- Năm 1070 Văn Miếu được xây dựng ở Thăng Long để thờ Khổng Tử, đây là nơi dạy học cho các con vua.
- Năm 1075 nhà Lý mở khoa thi đầu tiên để tuyển chọn quan lại.
-Năm 1076 mở Quốc Tử Giám cho con em quí tộc đến học.
GV: Văn Miếu được xây dựng 9/ 1070, đây là miếu thờ đạo Nho ( do Khổng Tử sáng lập). Văn Miếu dài 350m, ngang 75m. Nhà Quốc Tử Qiám được xây dựng trong khu Văn Miếu được coi là trường đại học đầu tiên của Đại Việt.
H. Nội dung học tập chủ yếu của nền giáo dục thời Lý là gì?
- Chữ Hán và đạo nho, bởi vì chữ hán và đạo nho được sử dụng từ thời bắc thuộc cho nên sử dụng chữ hán và đọc sách nho giáo trở thành một việc làm thuận tiện đối với giai cấp thống trị lúc bấy giờ.
H. Qua tất cả những việc làm trên của nhà Lý chứng tỏ điều gì?
- Nhà Lý rất quan tâm đến giáo dục và tuyển chọn quan lại.
H. Tuy nhiên giáo dục thời Lý có hạn chế gì?
- Chế độ thi cử chưa có nền nếp, quy củ, khi nào nhà nước có nhu cầu mới mở khoa thi.
- Chỉ có con nhà giàu và con quan mới có điều kiện đi học.
GV. Các vua nhà Lý rất sùng đạo phật
GV. Gọi HS đọc phần in nghiêng.
H. Qua phần đọc và quan sát em rút ra nhận xét gì ? Em hãy nêu những biểu hiện về sự sùng đạo phật?
- Nhà Lý tôn sùng đạo phật.
- ở kinh đô và địa phương chùachiền được xây dựng ngày càng nhiều, tô tượng, đúc chuông, dịch kinh phật, soạn sách phật.
GV: Sự phát triển của phật giáo thời Lý là sự tiếp tục của các triều đại trước – Lý Công Uẩn từ nhỏ đã sống trong chùa, lên ngôi là do thế lực phật giáo đúng đầu là sư Vạn Hạnh cùng các triều thần ủng hộ 
- Các nhà sư có học vấn uyên bác được triều đình và nhân dân tôn trọng, được tham gia vào việc nước.
H. Hãy kể tên các hoạt động văn hóa dân gian được nhân dân ưa thích?
- Nhân dân ưa thích ca hát, nhảy múa, hát chèo, múa rối nước, đá cầu, đua thuyền...
H. Các hoạt động văn hóa dân gian thường được tổ chức khi nào ?
- Vào các ngày hội, hè,lễ tết nhất là dịp đầu xuân.
GV: ở địa phương em có công trình kiến trúc nào được xây dựng thời Lý?
- Tháp Tường Long được xây dựng 9 tầng để quan sát tuần tiễu biển.
H. Quan sát hình 26(sgk) em có nhận xét gì về hình con rồng thời Lý để từ đó đánh giá về nghệ thuật kiến trúc thời Lý?
- Rồng là con vật tưởng tượng của người xưa nó có những nét độc đáo riêng so với rồng thời Trần là một hình tượng nghệ thuật độc đáo các hình trang trí trên rồng thể hiện trình độ điêu khắc tinh vi thanh thoát của nghệ thuật thời Lý.
H. Qua việc tìm hiểu những nét sinh hoạt xã hội và văn hóa thời Lý chứng tỏ đất nước ta dưới triều đại nhà Lý thế kỷ XI – XII phát triển như thế nào?
- Sự phát triển đồng đều về các mặt kinh tế văn hóa xã hội nghệ thuật thời Lý đã chứng minh khả năng xây dựng nền độc lập của nhà nước ta thời Lý.
- Các tác phẩm của nhân dân ta thời Lý đã đánh dấu sự ra đời của nền văn hoá riêng của dân tộc- văn hóa Thăng Long.
- Làm việc với SGK.
- Hình thành kĩ năng vẽ sơ đồ và nhận xét.
- H/s đọc phần in nghiêng trang 48 và quan sát hình 24,25
- HS liên hệ địa phương.
1/ Những thay đổi về mặt xã - Địa chủ.
- Nông dân thường
- Nông dân tá điền.- Nô tỳ.
2/ Giáo dục và văn hóa
*/ Giáo dục:
- 1070 nhà Lý xây dựng văn miếu
- 1075 khoa đầu tiên được mở 
- 1076 Quốc Tử Giám được thành lập
 $ 
 Nhà Lý rất quan tâm đến giáo dục.
*/ Văn học 
- Bước đầu học chữ hán.
*/ Đạo phật: rất phát triển
*/ Các loại hình nghệ thuật:
- Nghệ thuật điêu khắc
- Lễ hội phát triển rất phong phú
 4/ Củng cốvà luyện tập.
 Bài 1: Hãy đánh dấu x vào ô trống đầu câu mà em cho là đúng về đặc điểm của nền giáo dục thời Lý:
 F Chủ yếu dạy chữ hán và một số sách nho giáo
 F Dạy học bằng cả chữ nôm
 F Thi cử đã có quy chế rõ ràng
 F Chỉ có con nhà giầu và con quan lại mới được đi học
 F Dạy cả kinh phật và đạo giáo
 Bài 2: Hãy đánh dấu x vào ô trống đầu câu về nguyên nhân phát triển văn hóa thời Lý: 
 F Giáo dục phát triển
 F Phật giáo phát triển
 F Cả hai nguyên nhân trên đều đúng
 5/ Hướng dẫn về nhà:
Sưu tầm tranh ảnh thời Lý – Những câu chuyện về vua Lý
 Làm bài tập 3,5,6
 - Chuẩn bị bài sau
+ Nguyờn nhõn nhà Trần suy sụp
+ Vẽ sơ đồ bộ mỏy nhà nước thời Trần
 +So sỏnh phỏp luậtquõn đội nhà Trần và nhà Lý.