Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 20, Bài 12: Đời sống kinh tế, văn hóa (Tiết 2: Sinh hoạt xã hội và văn hóa) - Phạm Thị Bích Lệ

Ngày Soạn: 19– 10 – 2011
Ngày dạy: 22 – 10 – 2011
Tuần: 10
Tiết: 20
BÀI 12: ĐỜI SỐNG KINH TẾ, VĂN HÓA
II. SINH HOẠT XÃ HỘI VÀ VĂN HOÁ
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
 1. Kiến thức : Giúp học sinh :
- Thời Lý có sự phân hoá mạnh về giai cấp và các tầng lớp trong xã hội
- Một số thành tựu chính về văn hoá, giáo dục, nghệ thuật thời Lý
 2. Tư tưởng.
 - Giáo dục lòng tự hào về truyền thống văn hiến của dân tộc, ý thức xây dựng nền VH dân tộc.
 3. Kỹ năng.
- Lập bảng so sánh, vẽ sơ đồ.
- Tập quan sát và phân tích những nét đặc sắc của một công trình nghệ thuật
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên:
- Tranh ảnh các thành tựu văn hoá thời Lý.
- Sơ đồ các tầng lớp xã hội thời Đinh – Tiền Lê và thời Lý
2. Học sinh	
- Sách giáo khoa.
- Vở bài soạn, vở bài học.
III. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC.
1. Kiểm tra bài cũ.
- Nhà Lý đã làm gì để đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp ?
- Nêu tình hình thủ công nghiệp và thương nghiệp thời Lý ?
2. Giới thiệu bài : Ở tiết học trước chúng ta đã biết được, nhờ những biện pháp tích cực mà nhà Lý đã tạo cơ sở cho nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp phát triển mạnh. Vậy, về xã hội thời Lý có những thay đổi gì, giáo dục và văn hoá đạt được những thành tựu nào ? Vào bài.
3. Bài mới.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ
GHI BẢNG
Hoạt động 1: Tìm hiểu những thay đổi về mặt xã hội.
 HS thảo luận nhóm: Hãy nêu các tầng lớp cư dân trong xã hội thời Lý và đời sống của họ ?
GV: treo sơ đồ các tầng lớp xã hội thời Đinh Tiền Lê và sơ đồ tầng lớp xã hội thời Lý.
HS: So với thời Đinh -Tiền Lê, về mặt xã hội thời Lý có gì thay đổi? 
GV: Tầng lớp thống trị thời Đinh -Tiền Lê có một số nhà sư ,thời Lý không có song lại có thêm một số địa chủ.Tầng lớp bị trị có thêm nông dân cày ruộng của địa chủ, một số phải đi cầu thực – khai hoang .
-> Sự phân hoá giàu nghèo đã tiến thêm một bước về khoảng cách song chưa sâu sắc
Hoạt động 2: Tìm hiểu về giáo dục và văn hóa.
GV: cho học sinh đọc đoạn đầu của mục 2 Sgk.
? Nhà Lý đã chăm lo phát triển giáo dục như thế nào?
GV giải thích: Quốc tử giám được coi là trường đại học đầu tiên của Đại Việt,lúc đầu chỉ giành cho con va,về sau nhà Lý đã mở rộng cho con em quan lại và những ngưởi giỏi trong nước-> Nội dung học tập chủ yếu là chữ hán và một số sách nho giáo.Ngoài ra còn học thêm kinh phật và đạo giáo.
GV Nhấn mạnh: Chế độ khoa cử thời Lý mới chỉ là bước đầu, chưa có nề nếp ,quy cũ chỉ khi nào cần tuyển chọn quan lại nhà nước mới mở khoa thi.
? Về văn hoá dưới thời Lý có đặc điểm gì nổi bật?
? Những chi tiết nào chứng tỏ đạo phật phát triển mạnh?
HS: quan sát hình 24,25 Sgk -> Mô tả theo tư liệu lịch sử lớp 7.
? Nghê thuật kiến trúc,điêu khắc như thế nào?
GV: Cho học sinh quan sát hình 26 Sgk,rút ra nhận xét? 
HS: Rồng mình trơn, toàn thân uốn khúc,uyển chuyển như ngọn lửa?
? Từ những đặc điểm trên em có nhận xét gì về nghệ thuật thời Lý?
HS: Thể hiện sự khéo léo của nhân dân ta.
II. Sinh hoạt xã hội và văn hoá.
 1. Những thay dổi về mặt xã hội.
+ Quan lại, hoàng tử công chúa, 1 số nông dân	Được cấp hoặc có ruộng
giàu 	Địa chủ
 Làm ruộng Làng xã
 + Nông dân ND thường 
( 18 tuổi trở lên)
 Làm ruộng địa chủ
 + ND không ruộng	 ND tá điền
 + Ngoài ra còn có tầng lớp nô tỳ
® sự phân biệt giai cấp đã sâu sắc hơn
2. Giáo dục và văn hoá.
a. Giáo dục.
- Năm 1070, xây dựng Văn miếu.
- Năm 1075 ,mở khoa thi đầu tiên để chọn quan lại.
- Năm 1076,Quốc Tử Giám được thành lập.
 b.Văn hoá.
- Văn học chữ Hán phát triển mạnh.
- Đạo phật phát triển mạnh mẽ và rộng khắp.
- Văn hoá dân gian đa dạng,có nhiều thể loại như: Hát chèo,múa rối,đấu vật
- Kiến trúc và điêu khắc: Có nhiều công trình lớn và độc đáo,trình độ tinh vi, thanh thoát.
=> Nghệ thuật đa dạng ,linh hoạt, tạo nên nét văn hoá riêng biệt – văn hoá Thăng Long.
	 Sơ kết bài học.
- Dưới thời Lý xã hội đã có sự thay đổi hơn, song sự phân hoá giàu nghèo chưa sâu sắc.
- Về giáo dục bước đầu có sự phát triển. Văn hoá đa dạng,phong phú,mang đậm bản sắc dân tộc.
 4. Củng cố: Khoanh tròn vào ý đúng :
1. Đặc điểm của giáo dục thời Lý
	a. chủ yếu dạy chữ Hán và một số sách nho B. dạy học bằng cả chữ Nôm
	c. thi cử đã có qui chế
	d. chỉ có con nhà giàu và quan lại mới được đi học E. dạy cả kinh Phật và đạo giáo
2. Đặc điểm hình Rồng thời Lý :
	a. Mình trơn uốn lượn uyển chuyển như ngọn lửa b. To ở đầu , nhỏ dần về phía đuôi 
	c. Mình có vảy, thân mập có sừng lớn
 5. Hướng dẫn học tập ở nhà:
	Tìm hiểu bài 13
- Hoàn cảnh thành lập của nhà Trần, nhận xét về bộ máy nhà nước thời Trần.
- Đặc điểm về luật pháp. 	
IV. Rút kinh nghiệm: