Giáo án Lịch sử 6 - Tiết 22, Bài 19: Từ sau Trưng Vương đến trước Lí Nam Đế (Giữa thế kỉ I - Giữa thế kỉ VI) - Tòng Văn Hợp

 Giáo án lịch sử 6 Năm học 2009 - 2010
Ngày soạn: /01/2010 Ngày dạy: /01/2010 Lớp 6A
 Ngày dạy: /01/2010 Lớp 6B
Tiết: 22 - Bài 19 TỪ SAU ĐẾN TRƯNG VƯƠNG ĐẾN TRƯỚC LÍ NAM ĐẾ
 (Giữa thế kỉ I - Giữa thế kỉ VI)
 1. Mục tiêu.
a. Kiến thức: 
- Từ sau thất bại của cuộc kháng chiến thời Trưng Vương, PKTQ đã thi hành nhiều biện pháp hiểm độc nhằm biến nước ta thành 1 bộ phận của TQ, từ việc tổ chức sắp đặt bộ máy cai trị đến việc bắt nhân dân ta theo phong tục và luật Hán. chính sách “ đồng hoá” được thực hiện triệt để ở mọi phương diện.
- Chính sách cai trị, bóc lột tàn bạo của các triều đại PKTQ ko chỉ nhằm xâm chiếm nước ta lâu dài mà còn muốn xoá bỏ sự tồn tại của DT ta.
- Nhân dân ta đã ko ngừng đấu tranh để thoát khỏi tai hoạ đó.
c. Kỹ năng: HS biết. 
- Phân tích, đánh giá những thủ đoạn cai trị của PK phương Bắc thời bắc thuộc. 
- Tìm nguyên nhân vì sao dân ta ko ngừng đấu tranh chống áp bức của PK phương Bắc.
 b. Thái độ. Căm thù sự áp bức bóc lột của nhà Hán, nhân dân đấu tranh chống tai hoạ đó.
 2. Chuẩn bị của GV-HS
a. GV: nghiên cứu tài liệu sgv-sgk, soạn giáo án.Lược đồ Âu Lạc thế kỷ I -> VI 
 b . HS: Học bài cũ, đọc trước bài và trả lời câu hỏi trong sgk.
 3. Tiến trình bài dạy 
* ổn định tổ chức. 6A 6B 
a. Kiểm tra bài cũ: (5’)
* Câu hỏi: ?Trình bày cuộc kháng chiến chống xâm lược Hán của nhân dân ta (42- 43)? 
* Đáp án:
- Tháng 4 – 42, tấn công Hợp Phố.
 - Mã Viện tiến vào nước ta theo 2 đường:
+ Quân bộ: Qua quỷ Môn quan, xuống Lục Đầu. 
+ Quân thuỷ: Từ Hải Môn vào sông Bạch Đằng, theo sông Thái Bình, lên Lục Đầu.=>hợp lại tại Lãng Bạc.
- Hai Bà Trưng kéo lên Lãng Bạc để nghênh chiến.
- Quân địch đông và mạnh, Trưng Vương quyết định lui quân về Cổ Loa- Mê Linh, địch giáo giết đuổi theo, quân ta rút về Cấm Khê, quân ta chiến đấu ngoan cường, tháng 3 - 43 Hai Bà Trưng hi sinh, cuộc kháng chiến vẫn tiếp tục đến tháng 11 - 43 mới kết thúc.
* Giới thiệu. (1’) Mặc dù nhân dân ta đã chiến đấu rất dũng cảm, ngoạn cường, nhg do lực lượng quá chênh lệch, cuộc khởi nghĩa hai bà Trưng đã thất bại, đất nước ta bị PK phương Bắc cai trị. Chính sách cai trị của chúng ntn? Đời sống của nhân dân ta ra sao? Chúng.ta tìm hiểu bài hôm nay.
b. Dạy nội dung bài mới.
1. Chế độ cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nước ta từ thế kỉ I đến thế ki VI. (17’) 61
GV
- Gọi HS đọc mục 1 sgk 
- Sau khi đàn áp cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng nhà Hán chiếm lại được nước ta vẫn giữ nguyên là Châu Giao
?Tb
Hãy cho biết miền đất Âu Lạc cũ là những quận nào của Châu Giao?
- Giao Chỉ, Cửu Chân, Nhật Nam
?Kh
Đến đầu thế kỉ III chính sách cai trị của Trung Quốc có gì thay đổi? 
- Nhà Hán suy yếu trung Quốc bị chia thành 3 nước Nguỵ-Thục Ngô (Tam quốc)
- Đầu thế kỉ III nhà Ngô tách Châu Giao thành Quảng Châu (Thuộc Trung quốc) và Giao Châu (Âu Lạc cũ )
GV
Thế kỉ I Giao Châu gồm 9 quận (6 quận của Nam Việt cũ và 3 quận của Âu Lạc) đến đầu thế kỉ III nhà Đông Hán bị suy yếu bị chia thành 3 nước Nguỵ, Thục, Ngô (tam quốc) nhà Ngô thay thế Đông Hán cai trị nước ta. Nhà Ngô gọi nước ta là Giao Châu
?Tb
Từ sau khởi nghĩa Hai Bà Trưng tổ chức bộ máy nhà nước có sự thay đổi như thế nào?
- Người Hán thay người Việt làm huyện lệnh cai quản các huyện
- Người Hán thay người Việt làm huyện lệnh cai quản các huyện
GV
- Huyện lệnh chức quan cai quản một huyện thời Hán đô hộ
- Trước kia người Hán mới chỉ vươn tới cấp quận thì ngày nay đã tiến một bước xa hơn đến cấp huyện
?Kh
em có nhận xét gì về thay đổi này?
- Nhà Hán thắt chặt hơn bộ máy cai trị đối với dân ta
?Tb
Chính sách cai trị của phong kiến phương Bắc với nhân dân ta như thế nào?
- Chịu nhiều thứ thuế (muối, sắt)
- Lao dịch, nộp cống (sản vật sản phẩm thủ công và thợ khéo tay)
- Nhà Hán bóc lột nhân dân ta rất tàn bạo. Dân ta phải chịu nhiều thứ thuế (muối, sắt), lao dịch, nộp cống (sản vật, sản phẩm thủ công và thợ khéo tay)
GV
?Kh
Gọi HS đọc phần chữ in nghiêng sgk
Em có nhận xét gì về chính sách bóc lột của bọn đô hộ?
- Chính sách cai trị tàn bạo đẩy người dân lâm vào cảnh khốn cùng đó chính là nguyên nhân các cuộc khởi nghĩa sau này 
?Tb
Ngoài việc bóc bằng nhiều hình thức như trên, phong kiến Trung quốc còn thực hiện những chính sách gì?
- Phong kiến Trung Quốc tiếp tục tăng cường đưa người hán sang Châu Giao
+ Bắt dân ta học chữ Hán 
+ Tuân theo luật pháp và phong tục tập quán của người Hán 
Nhà hán thi hành những chính sách đó nhằm mục đích gì?
- Chúng nhằm “đồng hoá dân tộcc ta” bằng cách 
- Thực hiện âm mưu nham hiểm muốn đồng hóa dân tộc ta muốn biến nước thành quận, huyện của Trung Quốc. 
Chính sách đô hhộ của nhà Hán nắm độc quyền về sắt và đặt các chức quan để kiểm soát gắt gao, kể cả việc khai thác, chế biến và mua bán.
Vì sao nhà Hán giữ độc quyền về sắt?
- Công cụ sản xuất và vũ khí được chế tạo bằng sắt, sắc nhọn và bền hơn công cụ bằng đồng nên sản xuất đạt năng suất cao hơn chiến đấu có hiệu quả cao hơn
- Nhà Hán giữ độc quyền về sắt, về kinh tế để hạn chế sự phát triển sản xuất ở Châu Giao về an ninh hạn chế được sự chống đối của nhân dân
Căn cứ vào đâu ta biết nghề rèn sắt ở Giao Châu vẫn phát triển?
- Trong các di chỉ mộ cổ thuộc thế kỉ V tìm thấy nhiều đồ sắt
+ Công cụ có : dìu, mai, cuốc, dao
+ Vũ khí: kiếm, giáo, kích, lao
+ Dụng cụ: nồi gang, chân đèn, đinh sắt
- Còn biết dùng lưới sắt khai thác san hô dùng sắt bịt cựa trọi gà ở miền Nam
Do yêu cầu của cuộc sống và đấu tranh giành độc lập mà nghề rèn sắt vẫn phát triển ở Giao Châu 
Gọi HS đọc Từ thế kỉ I->dùng côn trùng 
diệt côn trùng
Kinh tế nông nghiệp có những đặc điểm gì?
- Biết sử dụng gia súc để cày, kéo 
- Đắp đê đào kênh ngòi trồng 2 vụ lúa trên một năm
- Có đủ loại cây trồng, chăn nuôi phát triển phong phú.
- Những chi tiết trên chứng tỏ nền nông nghiệp ở Giao Châu vẫn phát triển
- Bên cạnh nghề rèn sắt và nông nghiệp ở Giao Châu thì thời kì này còn có nghề thủ công và thương nghiệp cũng phát triển
Sản phẩm thủ công nghiệp đạt đến trình độ như thế nào? 
- So với thời kì trước, nghề gốm thời kì này đã có tiến bộ đáng kể: Tráng men trang trí phong phú về chủng loại; nghề dệt đặc biệt dùng tơ tre tơ chuối dệt thành vải trở thành đặc sản gọi là vải Giao Chỉ
Các sản phẩm được tiêu thụ như thế nào?
- Được đem ra trao đổi ở các chợ Làng nơi tập trung dân cư và trao đổi với cả người nước ngoài Trung Quốc, Gia-va, Ấn Độ...
Em có nhận xét gì về nền kinh tế ngoại thương?
- Chính quyền đô hộ giữ độc quyền ngoại thương
 62
- Phong kiến Trung Quốc tiếp tục tăng cường đưa người hán sang Châu Giao
+ Bắt dân ta học chữ Hán 
+ Tuân theo luật pháp và phong tục tập quán của người Hán 
2. Tình hình kinh tế nc ta từ thế kỉ đến thể kỉ V có gì thay đổi (18’) 
a. Nghề rèn sắt
- Nhà Hán nắm độc quyền về sắt, kiểm soát gắt gao việc khai thác, chế tạo và mua bán đồ sắt
- Mặc dù bị hạn chế nghề rèn sắt ở Giao Châu vẫn phát triển
b. Nông nghiệp
 63
- Biết sử dụng gia súc để cày, kéo 
- Đắp đê đào kênh ngòi trồng 2 vụ lúa trên một năm
- Có đủ loại cây trồng, chăn nuôi phát triển phong phú.
c. Thủ công nghiệp và thương nghiệp 
* Thủ công nghiệp 
- Sản phẩm đồ gốm ngày càng phong phú nồi, vò, bình, bát đĩa, ấm chén, gạch ngói..
- các loại vải bông, vải gai, vải tơlà đặc sản của miền đất Âu Lạc cũ(vải Giao Chỉ
* Thương nghiệp 
- Xuất hiện các chợ làng, chợ lớn (LuyLâu ,Long Biên)
- Một số thương nhân Trung Quốc, Gia-va, Ấn Độ, đã đến buôn bán 
?Kh
GV
?Kh
?Kh
GV
?Tb
GV
?Kh
?Tb
?Tb 
 c. Củng cố, luyện tập (3’)
 - từ sau trưng Vương nước bị bọn đô hộ phương bắc cai trị và bóc lột nhân dân ta rát tàn bạo,
bằng nhiều thứ thuế và lao dịch 
 - Bài tập: Điền dấu đúng sai vào ô trống.
 ?Vì sao phong kiến phương Bắc muốn đồng hoá dân tộc ta ?
 – Biến nước ta thành quận, huyện của Trung Quốc.
 – Muốn chiếm đóng lâu dài trên đất nước ta.
 – Cả hai ý trên.
 d. Hướng dẫn học ở nhà. (1’)
 - Nắm vững nội dung bài.
 - Đọc trước bài 20 và trả lời câu hỏi trong SGK.
 .&&&&&
 Tòng Văn Hợp Trường THCS Chiềng Cọ
 65
 65
 c/ Củng cố, kiểm tra đánh giá: (2’)
 H: Những biểu hiện mới trong nông nghiệp thời kỳ này là gì ?
 *Bài tập: Điền dấu đúng sai vào ô trống.
 1/ Vì sao PK phương Bắc muốn đồng hoá dân ta ?
 – Biến nước ta thành quận, huyện của TQ.
 – Muốn chiếm đóng lâu dài trên đất nước ta.
 – Cả hai ý trên.
 d/ Hướng dẫn học và làm bài ở nhà: (1’)
 - Nắm vững nội dung bài.
 - Đọc trước bài 20 và trả lời câu hỏi trong SGK.
 - Vẽ sơ đồ H 55.