Giáo án Lịch sử 6 - Tiết 15, Bài 14: Nước Âu Lạc (Tiết 2) - Đỗ Thị Hoa

 Tuần 15 Ngày soạn: 21/11/2014
Tiết 15 Ngày dạy: 24/11/2014
BÀI 14 : 	NƯỚC ÂU LẠC (tiết 2)
I. MỤC TIÊU
 1. Kiến thức: HS nắm được
 - Mô tả thành Cổ Loa và giá trị của nó
 - Diễn biến chính của cuộc kháng chiến chống Triệu Đà, nguyên nhân thất bại của nước Âu Lạc
 2. Thái độ: GD HS biết trân trọng những thành quả mà ông cha ta đã xây dựng, GD HS tinh thần cảnh giác đối với kẻ thù trong mọi tình huống, phải kiên quyết giữ gìn độc lập
 3. Kỹ năng: Rèn kỹ năng trình bày 1 vấn đề lịch sử theo bản đồ. Kỹ năng nhận xét, đánh giá, rút kinh nghiệm lịch sử.
II. CHUẨN BỊ
 1. Giáo viên: phóng to sơ đồ thành Cổ Loa.
 2. Học sinh : Đọc trước bài, quan sát kênh hình trong SGK
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
 1. Kiểm tra bài cũ: (5 phút)
 ? Trình bày nguyên nhân, diễn biến, kết quả của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tần.
 2. Giới thiệu bài mới: (1 phút)
Sau khi lên ngôi thành lập nước Âu Lạc, nhà nước đã có những thay đổi về kinh tế, 
 3. Bài mới: 5 phút
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG CẦN ĐẠT
 Hoạt động1: Tìm hiểu Thành Cổ Loa : (17 phút)
- GV giảng theo SGK.
? Vì sao gọi là Loa thành. (Có hình xoáy trôn ốc).
- GV: Cổ Loa có tên gọi là chạ chủ và khả lũ (theo An Nam chí lược của Lê Chắc chép thế kỷ XIV). Đến thế kỷ XV mới xuất hiện Loa thành và Cổ Loa.
- GV hướng dẫn HS quan sát thành Cổ Loa và mô tả theo SGK từ “ Thành có 3 vòng.10 – 20 m ”.
- GV mô tả thêm, cụ thể 3 vòng trên sơ đồ.
+ Vòng thành nội: Hình chữ nhật, chu vi 1650m, cao 5m, mặt thành rộng 6->12m, chỉ có 1 cửa mở về hướng Nam phía TB giữa 2 vòng trong và ngoài có gò Đông Bắn, Đồng Chuông, Đồng Giáo,
+ Vòng thành trung: Là 1 vòng thành khép kín, có chu vi khoảng 6500m cách thành nội ko đều và ko có hình dáng cân xứng, phía Nam và Đông gần nhau, phía Bắc và Tây cách xa nhau.Thành có 5 cửa..
+ Thành ngoại: Là 1 vòng khép kín, ko có hình dáng rõ rệt chu vi khoảng 8m, cao 8m, chân thành rộng khoảng 12->
20m, thành ngoại có thêm 3 cửa Bắc, Đông, và Tây Nam...
=>Các thành đều có hào bao quanh
? Nơi ở và làm việc của An Dương Vương và các lạc hầu, lạc tướng ở vòng thành nào.
( Trong nội thành).
? Em có nhận xét gì về việc xây dựng công trình thành Cổ Loa vào thế kỷ III->II TCN ở Âu Lạc.
( Đây là công trình lao động quy mô nhất của Âu Lạc, cách đây hơn 2000 năm, thể hiện tài, sáng tạo, kỹ thuật xây thành của nhân dân ta)
- GV giảng theo SGK.
? Tại sao nói Cổ Loa là một quân thành.
( Lực lượng quân đội lớn, bộ binh, thuỷ binh được trang bị vũ khí băng đồng, giáo, rìu, nỏ. Phía Nam thành – cầu Vực, phát hiện mũi tên đồng, đầm Cả là nơi tập trung thuyền chiến, vừa luyện tập vừa sẵn sàng chiến đấu.
? Em hãy nêu điểm giống nhau và khác nhau của nhà nước Văn Lang- Âu Lạc.
(+ Giống:Tổ chức nhà nước.
+ Khác: -Kinh đô- Văn Lang : trung du (B.Hạc- V.Phú).
 Âu Lạc: đồng bằng (Cổ Loa -ĐA- HN)
 - Âu Lạc có thành Cổ Loa, vừa là kinh đô vừa là trung tâm chính trị, kinh tế, là công trình quân sự bảo vệ an ninh quốc gia => uy quyền của An DươngVương cao hơn vua Hùng.
Liên hệ : hiện nay vẫn còn dấu tích (câu ca dao)
Hoạt động 2: Tìm hiểu Cuộc kháng chiến chống Triệu Đà năm 179 TCN: (17 phút)
- GV Giải thích sơ lược sư ra đời của nước Nam Việt.
- GV: Nhà Triệu thành lập đặt tên nước là Nam Việt, song chúng vẫn mang nặng tư tưởng bành chướng và quyết tâm xâm lược Âu Lạc.
- GV trình bày trận đánh trên lược đồ: Quân của Triệu Đà kéo vào nước ta theo đường sông Thương, tiến xuống vùng Tiên Du ( Tiên Sơn- Bắc Ninh) và vùng núi Vũ Ninh
(Quế Võ- Bắc Ninh), quân dân Âu Lạc từ Cổ Loa kéo lên chặn đánh giặc ở Tiên Du, Vũ Ninh. Tại đây quân ta với “nỏ thần” ( nỏ của tướng Cao Lỗ chế tạo), đã chặn đánh giặc rất ác liệt, quân của Triệu Đà ko thể tiến sâu đành giảng hoà rút lui.
=>Nhưng với ý đồ xâm lược Âu Lạc,Triệu Đà ngấm ngầm tập hợp thêm lực lượngbí mật tiến hành kế li gián, dò xét phá vỡ lực lượng của ADV.
- GV: Sau khi tìm kế li gián, Triệu Đà đem quân vào Âu Lạc, ADV chủ quan “ Ko sợ nỏ thần của ta à”ADV ko giữ nổi thành bỏ chạy về phía Nam đến Diễn Châu- Nghệ An chết ở đây (179 TCN). Từ đó Âu Lạc rơi vào tay Triệu Đà.
? Nguyên nhân thất bại của Âu Lạc( hs yếu)
? Các em đã học truyện “ Mị Châu-Trọng Thuỷ”, câu chuyện đó nói lên điều gì.( đơn giản hóa sự thực về âm mưu cướp nước của Triệu Đà )
? Theo em sự thất bại của ADV để lại cho đời sau bài học gì 
(Bài học không được chủ quan, quá tự tin, mắc mưu kẻ thù, nội bộ ko còn thống nhất để cùng nhau chống giặc)
- GV: Như vậy ADV vừa có công vừa có tội (công dựng nước, tội mất cảnh giác để nước ta rơi vào tay Triệu Đà, mở đầu hơn 1000 năm Bắc thuộc)
4. Thành Cổ Loa 
- Sau khi lên ngôi, An Dương Vương cho xây thành ở Phong Khê
- Trên khu đất rộng có 3 vòng khép kín, chu vi 16.000m như hình chôn ốc, gọi là Loa thành (hay thành Cổ Loa)
- có hào bao quanh và thông với nhau
- Trong thành nội là nơi ở, làm việc của An Dương Vương và lạc hầu, lạc tướng 
=> Thành Cổ Loa là một biểu tượng rất đáng tự hào của nền văn minh Việt cổ
- Cổ Loa là một quân thành.
5. Cuộc kháng chiến chống Triệu Đà năm 179 TCN
a. Hoàn cảnh
- Năm 207 TCN nhà Tần suy yếu, Triệu Đà thành lập nước Nam Việt -> đánh xuống Âu Lạc
b. Diễn biến
- Quân dân Âu Lạc chiến đấu dũng cảm giữ vũng được nền độc lập
- Triệu Đà vờ xin hòa và dùng mưu kế chia rẽ nội bộ nước ta
- Năm 179 TCN Triệu Đà lại đánh nước ta, An Dương Vương chủ quan không đề phòng bị thất bại nhanh chóng 
 c. Kết quả : nước ta rơi vào ách thống trị của Triệu Đà
d. Nguyên nhân thất bại của Âu Lạc:
- ADV chủ quan, thiếu cảnh giác, nội bộ mất đoàn kết
 4. Củng cố: (3 phút)
? Tại sao nói Cổ Loa là một quân thành
 5. Hướng dẫn học tập ở nhà : (2 phút)
- Ôn tập các kiến thức đã học từ đầu năm học.
 - Chuẩn bị giờ sau ôn tập chương 1 và chương 2
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................