Giáo án Lịch sử 6 - Học kỳ II

bùng nổ ở Phú Điền (Hậu Lộc – Thanh Hoá)
-Nghĩa quân phá thành ấp ở quận Cửu Chân đánh ra Giao châu
-Nhà Ngô cử tướng Lục Dận đem 6000 quân sang đàn áp nghĩa quân
-Kn Bà Triệu thất bại
-ý nghĩa: kn tiêu biểu cho ý chí quyết tâm giành độc lập dân tộc
II.Bài mới
*Giới thiệu bài (1’):Sau thất bại của kn Bà Triệu nc ta tiếp tục bị pk phương bắc thống trị nhà Lương dưới ách thống trị tàn bạo đó nd ta một lần nữa vùng lên đấu tranh vậy cuộc đấu tranh đó bắt đầu ntn diễn biến kết quả ra sao
1.Nhà lương siết chặt ách đô hộ ntn
gv
Năm 202 Tiêu Diễn cướp ngôi nhà Tề lập ra nhà Lương (502-557) từ đó nc ta bị nhà Lương đô hộ
?
Nhà nc ta có sự thay đổi ntn về mặt hành chính
-Chia lại các đv hành chính
-Giao Châu (đồng bằng trung du bắc bộ), ái Châu (thanh hoá) Đức châu, Lợi châu, Ninh châu (Nghệ Tĩnh) Hoàng châu (Quảng Ninh)
gv
Chỉ lược đồ hình 47
hs
Chỉ trên lược đồ các đv hành chính
gv
Nhà Lưong chia lại các quận huyện và đặt tên mới
?
Tổ chức bộ máy nhà nc của nhà Lương ở nc ta có gì thay đổi (so sánh với nhà Hán)
-tôn thất nhà Lương và một số dòng họ lớn đc giữ những chức vụ quan trọng
?
Em hiểu thế nào là “tôn thất”
hs
Người cùng họ với nhà vua và những người có xuất thân cao quí
hs
Đọc chữ nhỏ
?
Em nghĩ gì về thái độ của nhà Lương đối với dân ta
hs
Thực hiện phân biệt đối xử trắng trợn 
gv
Về tổ chức chúng chỉ thực hiện chế độ sĩ tộc ,chỉ dùng những người trong dòng họ vua và những người thuộc dòng họ lớn, người Việt ko đc nắm giữ chức vụ quan trọng cá thể như trường hợp Tinh thuần do ko thuộc vọng tộc nên ko đc làm quan
?
Em biết gì về Tiêu Tư và chính sách cai trị của nhà Lương
hs
-Tiêu Tư là thứ sử giao châu nổi tiếng tàn baọ đặt ra hàng trăm thứ thuế. Tiêu Tư đại diện cho bộ máy cai trị của nhà Lương đối với nc ta
+Cây dâu cao 1 thước (40cm) phải nộp thuế
+Người dân nghèo khổ đói bán vợ đợ con cũng phải nộp thuế(Giải thích bán vợ đợ con)
-Chính sử sách TQ cũng phải công nhận
?
Em có nx gì về chính sách cai trị của nhà Lương đối với Giao Châu (hỏi câu hỏi gợi mở)
-Chính sách cai trị tàn bạo mất lòng dân
gv
Đây chính là ng nhân dẫn tới các cuộc khởi nghĩa của nông dân chống lại ách đô hộ của nhà Lương
2.Khởi nghĩa Lý Bí nước Vạn Xuân thành lập 
hs
Đọc từ đầu đến.nổi dậy
?
Trình bày những hiểu biết của em về Lý Bí (SGK)
gv
Do tổ tiên là người TQ sang nc ta lập nghiệp nên ông đc giữ chức chỉ huy quân đội ở Đức Châu. thời gian này ông chứng kiến cảnh quân Lương tham tàn bạo ngược và cảnh khốn cùng của nd vì thế ông từ quan về quê ngấm ngầm chuẩn bị khởi nghĩa
?
Cuộc khởi nghĩa Lý Bí nổ ravào thời gian nào
-Mùa xuân năm 542 Lý Bí phất cờ khởi nghĩa
?
Lực lượng tham gia khởi nghĩa Lý Bí ntn (có những lực lượng nào tham gia kn Lý Bí)
hs
-Triệu túc Triệu Quang Phục vùng Chu Diên
-Phạm Tu ở Thanh Trì Hà Nội
-Tinh Thiều ở Thái Bình
-Lý Phục Man Cổ Sở Hà Tây
-Hào kiệt nhiều nơi nổi dậy hưởng ứng
?
Vì sao hào kiệt và nd khắp nơi hưởng ứng cuộc kn Lý Bí (chính sách cai trị của nhà Lương ntn, những hào kiệt có đồng tình ko, họ đã làm gì)
hs
Vì căm phẫn oán hận chế độ thống trị của nhà Lương mong muốn dành lại độc lập cho tổ quốc
?
Nghĩa quân có những bước tiến nào
-Nghĩa quân chiếm hầu hết các quận huyện, Tiêu Tư bỏ chạy về TQ
gv
Nghĩa quân khí thế hừng hực đi đến đâu thắng đến đó thế như chẻ tre làm cả thái thú Giao Châu Tiêu Tư hoảng sợ bỏ chạy
?
 Trước Thắng lợi của nghĩa quân nhà Lương có những hành động nào? Diễn biến cuộc chiến ra sao (HS kết hợp chỉ bản đồ)
-tháng 2/542 quân Lương từ Quảng Châu sang Đà Nẵng
-Nghĩa quân chủ động tiến quân lên phía Bắc giải phóng thêm Hoàng châu
?
Cuộc tấn công lần thứ 2 của nhà Lương diễn ra ntn kết quả ra sao
-Đầu năm 543 nhà Lương tiến công quân ta đón đánh ở Hợp Phố quân Lương đại bại
gv
Lực lượng quân Lương bị tiêu diệt ntn (GV giảng)
?
Em có nx gì về tinh thần chíên đấu của quân khởi nghĩa
hs
Tinh thần chiến đấu hăng hái chủ động đánh giặc kiên quýêt thông minh sáng tạo có hiệu quả làm quân Lương thất bại nặng nề
?
Nêu kết quả cuộc khởi nghĩa Lý Bí
-quân Lương thất bại
-Năm 544 Lý Bí lên ngôi Hoàng Đế đặt tên nc là Vạn Xuân kinh đô ở cửa sông Tô Lịch 
?
Từ Vạn Xuân có ý nghĩa gì
hs
Thể hiện lòng mong muốn cho sự trường tồn của dân tộc, đất nc
gv
Lý Bí lên ngôi hoàng đế đặt tên nc xd Kinh đô để chứng tỏ nc ta có giang sơn bờ cõi riêng sánh vai và ko lệ thuộc vào TQ đó là ý chí của dân tộc VN
?
Lý Bí tổ chức bộ máy nhà nc ra sao
-Lập triều đình với 2 ban: văn võ
gv
ý chí độc lập tự cường của dântộc từ đây đc đẩy nên một bước cao hơn
*Bài tập : Em hãy điền kí hiệu thích hợp vào lược đồ để mô tả diễn biến chính của cuộc kn Lý Bí 
HS thảo luận nhóm lên điền
GV nx sửa lỗi
III.Hướng dẫn học bài ở nhà
-Học bài cũ
-Chuẩn bị bài mới
Ngày soạn:
Ngày giảng
Tiết 27 bài 22 khởi nghĩa lý bí nước vạn xuân 
(542-602)
A.phần chuẩn bị
I.Mục tiêu bài học
 -Khởi nghĩa Lý Bí bùng nổ thế lực pk TQ huy động lực lượng lớn sang xâm lược nước ta lập lại chế độ đô hộ
cuộc khởi nghĩa của nhân dân ta trải qua hai thời kỳ Lý Bí và Triệu Quang Phục .TQP xây dựng căn cứ Dạ Trạch sử dụng cách đánh du kích đánh đuổi quân xâm lược dành lại độc lập chủ quyền
-đến thời lý nam đế, nhà tuỳ huy động quân sang đàn áp. cuộc khởi nghĩa của nhà lý thất bại. nước vạn xuân rơi vào ách đô hộ của phong kiến phương bắc
-rèn luyện kỹ năng phân tích và sử dụng bản đồ
-giáo dục tinh thần chiến đấu chống giặc ngoại xâm ý chí kiên cường bất khuất của dân tộc
II.chuẩn b ị
1.Giáo viên: soạn giáo án, bản đồ cuộc kn Lý Bí.
2.Học sinh: Đọc và tìm hiểu nội dung bài trước, tập đọc tranh ảnh trong SGK
B.Phần thể hiện trên lớp
I,Kiểm tra bài cũ: (5’)
Câu hỏi: nêu diễn biến cuộc khởi nghĩa lý bí 542-543 
Đáp án : -Mùa xuân năm 542 Lý Bí phất cờ khởi nghĩa
 -Hào kiệt nhiều nơi nổi dậy hưởng ứng 
 -Nghĩa quân chiếm hầu hết các quận huyện, Tiêu Tư bỏ chạy về TQ
 -tháng 2/542 quân Lương từ Quảng Châu sang Đà Nẵng
 -Nghĩa quân chủ động tiến quân lên phía Bắc giải phóng thêm Hoàng châu
 -Đầu năm 543 nhà Lương tiến công quân ta đón đánh ở Hợp Phố quân Lương đại bại
II.Bài mới
*Giới thiệu bài (1’):mùa xuân năm 544 khởi nghĩa Lý Bí thành công Lí Bí lên ngôi hoàng đế đặt tên nước là Vạn Xuân đã khẳng định nền độc lập chủ quyên của dân tộc. Các thế lực phương bắc vẫn ko bỏ cuộc và quyết tâm quay lại nước ta vạy cuộc chiến đấu giữ nền độc lập dân tộc đã diễn ra như thế nào ?
3.Chống quân Lương xâm lược 
hs
đọc
?
Sau hai lần thất bại nhà Lương đã làm gi?
-Tháng 5 năm 545 quân lương theo hai đường thuỷ bộ tiến suống Vạn Xuân
hs
Nhà Lương dồn sức vào cuộc tấn công lần thứ 3 nên đã cử Dương Phiên thay Tiêu Tư làm thứ sử Giao Châu cùng với Trần Bá Tiên một viên tướng rất hiếu chiến tổ chức các cuộc xâm lược 
?
Cuộc tấn công xuống Vạn Xuân của quân Lương diễn ra như thế nào?
?
Quân Lý Bí đã kháng cự như thế nào ?
-Lý Nam Đế chống cự không nổi lui về của sông Tô Lịch thành vỡ quân ta rút về Gia Ninh 
-năm 546 thành Gia Ninh mất quân ta chạy đến PhúThọ sau đó đóng quân ở hồ Điển Triệt
gv
Quân ta do Lý Nam Đế chỉ huy đã kéo ra vùng Lục Đầu (Hải Dương) đón đánh địch ko đánh được quân ta phải lui quân về giữ thành ở của sông Tô Lịch (HN) tại đây nhiều cuộc chiến đấu ác liệt đã xảy ra quân địch kéo đến ngày càng đông và tấn công rất ác liệt thành bị vỡ (1 phần do thành đất bằng luỹ bằng che gỗ mới dựng ko giữ đc lâu) quân Lý Nam Đế thua to phải chạy về Gia Ninh(Bạch Hạc-Phú Thọ)giặc truy đuổi chiếm Gia Ninh quân ta lại thua phải rút chạy về 1 vùng đòi núi thuộc Phú Thọ đầu năm 546 cuối cùng mùa thu năm 546 Lý Bí đem quân và thuyền bè ra đóng ở hồ Điển Triệt 
?
Nêu những hiểu biết của em về hồ Điển Triệt (chữ nhỏ phần SGK)
gv
Tại hồ Điển Triệt nghĩa quân đóng ở trên vùng đồi giữa hồ cho thả thuyền nhỏ rải rác như lá tre 
?
Cuộc tấn công của quân Lương vào hồ Điẻn Triệt diễn ra như thế nào?
-vào đêm mưa to quân Lương đánh úp hồ Điển Triệt
-quân ta tan vỡ chạy vào Đông Khuất Lãn (Tam Nông-Phú Thọ) 
gv
Nghe tin quân Lí Bí xuất hiện ở vùng hồ Điển Triệt quân Lương do Trần Bá Tiên chỉ huy đã từ Gia Ninh ngược dòng sông Lô kéo lên tấn công và bao vây vùng hồ quân Lý Nam Đế anh dũng chống trả khiến quân Lương ko vào đc vùng hồ tình thế dằng co quân tướng chán nản nhưng vào một đêm trời mưa to gió lớn quân Lương đã chàn vào đánh úp nghĩa quân thua phải rút chạy 
?
Kết quả cuộc tấn công lần thứ tư của quân Lương ntn?
-Lý Thiên Bảo, Lý Phật Tử lui vế Thanh Hoá
gv
Lý Nam Đế trao quyền cho viên tướng trẻ Triệu Quang Phục tiếp tục cuộc khởi nghĩa. Hai năm sau ông bị bệnh mất
-năm 548 Lý Nam Đế mất
4. triệu quang phục đánh bại quân Lương như thế nào?
?
Trình bày những hiểu biết của em về Triệu Quang Phục ?
hs
Triệu Quang Phục (con trai Triệu Túc) người vùng Chu Diên , là ngươi có công to lớn trong cuộc khởi nghĩa và đc Lý Bí tin cậy vì có tài năng đc Lý Nam Đế trao quyền chỉ huy
hs
đọc phần chữ in nghiêng 
Triệu Quang Phục lui quân về Dạ Trạch (Hưng Yên )
?
Vì sao TQP lại chọn Dạ Trạch làm căn cứ kháng chiến và phát triển lực lượng ?
hs
-Triệu Quang Phục người vùng Chu Diên rất thông thạo địa hình ông phát hiện những ưu điểm của vùng Dạ Trạch đầm lầy rộng mênh mông lau sậy um tùm, là căn cứ khá kín đáo.
 -Đường vào bãi đất rất khó khăn chỉ dùng đc thuyền nhỏ nếu ko quen thuỷ thổ thì ko vào đc
Căn cứ này rất thuận lợi cho chiến tranh du kích và phát triển lực lượng
Ú Về sau nhân dân gọi ông là Dạ Trạch Vương
?
Cuộc kháng chiến của TQP diễn ra ntn
-Quân Lương bao vây tấn công Dạ Trạch nghĩa quân anh dũng chống trả
-Năm 550 nhà Lương có loạn, Trần Bá Tiên bỏ về nc, nghĩa quân chủ động phản công đánh ta quân xâm lược chiếm Long Biên
ÚKháng chiến kết thúc thắng lợi
gv
Quân TQP đc nhân dân quanh vùng che chở và tiếp tế lương thực, ban đêm thường đi thuyền độc mộc bí mật tấn công quân Lương cướp vũ khí lương thực và làm tiêu hao sinh lực địch. Lúc này TQ có loạn Trần Bá Tiên chán nản bỏ về, chớp thời cơ Triệu Quang Phục mở cuộc phản công đánh tan quân Lương đang bao vây và thừa thắng tiến vào giải phóng Long