Giáo án Hóa học lớp 11 - Tiết 12, 13.- Bài 8: Amoniac và muối amoni

aọy nuựt cao su thaọt kú) vụựi nuựt cao su coự oỏng thuyỷ tinh vuoỏt nhoùn (thoõng) xuyeõn qua.
 2. Thớ nghieọm nghieõn cửựu tớnh bazụ cuỷa NH3.
Giaỏy quyứ tớm
Dung dũch AlCl3 vaứ dung dũch NH3
Dung dũch HCl ủaởc, dung dũch H2SO4 vaứ dung dũch NH3.
Thớ nghieọm ủieàu cheỏ NH3 tửứ NH4Cl vaứ Ca(OH)2 raộn.
Thớ nghieọm: taực duùng cuỷa muoỏi amoni vụựi dung dũch kieàm.
2 oỏng nghieọm, 1 oỏng nhoỷ gioùt, muoỏi amoni vụựi dung dũch kieàm.
 5. Thớ nghieọm: Nhieọt phaõn muoỏi amoni;
1 giaự oỏng nghieọm, 1 ủeứn coàn, thỡa laỏy hoaự chaỏt, 1 oỏng nghieọm ủửùng NH4Cl.
Heọ thoỏng caõu hoỷi:
Caực caõu hoỷi ủeồ HS xaõy dửùng kieỏn thửực mụựi.
Caực caõu hoỷi cuỷng coỏ sau moói phaàn hoaởc toaứn baứi.
IV. Tiến trình bài giảng:
Tiết 12:
Giảng ở các lớp:
Lớp
Ngày dạy
Học sinh vắng mặt
Ghi chú
11a
	1. ổn định tổ chức lớp: (1')
	2. Kiểm tra bài cũ: Trong giờ học.
	3. Giảng bài mới:
Thời gian
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Nội dung
10'
* Hoạt động 1:
- GV yeõu caàu HS vieỏt coõng thửực electron cuỷaNH3, coõng thửực caỏu taùo cuỷa NH3.
- GV quan saựt sụ ủoà caỏu taùo cuỷa NH3( theo hỡnh 2.2 SGK tr43) ủeồ ruựt ra keỏt luaọn:
- GV Do caỏu taùo khoõng ủoỏi xửựng, neõn phaõn tửỷ NH3 phaõn cửùc. ( N dử ủieọn tớch aõm, caực NT (H) dử ủieọn tớch dửụng).
* Moõ taỷ sửù hỡnh thaứnh phaõn tửỷ amoniac ( dửùa vaứ caỏu taùo NT nitụ vaứ NT hiủro).
* Vieỏt CT electron, CT caỏu taùo vaứ coõng thửực phaõn tửỷ amoniac.
* Y/C HS neõu ủửụùc:
- NT (N) lieõn keỏt ba nguyeõn tửỷ H baống ba lieõn keỏt coọng hoaự trũ coự cửùc.
- NT (N) coứn coự moõt caởp eletron hoaự trũ neõn coự theồ tham gia lieõn keỏt vụựi caực nguyeõn tửỷ khaực.
- Nitụ coự soỏ oxi hoaự thaỏp nhaỏt – 3.
AMONIAC
I. CAÁU TAẽO PHAÂN TệÛ.
CT electron
CT
caỏu taùo
CT phaõn tửỷ
NH3
Keỏt luaọn:
* Nguyeõn tửỷ nitụ lieõn keỏt vụựi ba nguyeõn tửỷ hiủro baống ba lieõn keỏt coọng hoaự trũ coự cửùc.
* NT(N) coứn caởp (e) ngoaứi cuứng chửa tham gia lieõn keỏt.
* Nitụ coự soỏ oxi hoaự thaỏp nhaỏt –
5'
* Hoạt động 2:
- Gv Treõn cụ sụỷ SGK vaứ maóu khớ NH3. Hoỷi veà maứu saộc, traùng thaựi, muứi, tổ khoỏi so khoõng khớ, tớnh tan cuỷa NH3 ( hỡnh 2.3 sgk tr 32) ủeồ ruựt ra nhaọn xeựt:
* Cho HS quan saựt maóu khớ NH3.
* GV laứm TN hoỷi HS veà caựch thu khớ NH3.
* GV laứm TN veà tớnh tan cuỷa NH3( chuaồn bũ trửụực)
a/ b/
GV thoõng baựo theõm: Veà noàng ủoọ dd NH3 trong PTN.
- HS quan saựt bỡnh ủửùng khớ NH3 vaứdửùa vaứo SGK cho bieỏt moọt soỏ tớnh chaỏt vaọt lớ quan troùng cuỷa NH3.
- HS quan saựt vaứ nhaọn xeựt TN.
- HS quan saựt vaứ nhaọn xeựt TN. Giaỷi thớch caực hieọn tửụùng quan saựt ủửụùc.
II. TÍNH CHAÁT VAÄT LÍ.
* Amoniac ụỷ ủkbt laứ chaỏt khớ khoõng maứu, muứi khai, nheù hụn khoõng khớ vaứ tan nhieàu trong nửụực taùo dung dũch kieàm yeỏu.
* Vỡ , neõn thu khớ NH3 baống caựch ủaồy khoõng khớ.
ễÛ PTN dd NH3 ủaọm ủaởc nhaỏt chổ ủaùt 25%
 (D = 0,91g/cm3).
15'
* Hoạt động 3:
- GV (H’D’ tr44).
- GV yeõu caàu HS nhaộc laùi TN veà tớnh tan cuỷa NH3 trong nửụực, quan nieọm bazụ theo thuyeỏt A – reõ-ni- ut.
- GV hửụựng daón HS giaỷi thớch hieọn tửụùng, vieỏt PTHH, chuự y phaỷn ung thuaọn nghũch.
- GV thoõng baựo: Thửùc nghieọm ủaừ xaực ủũnh: khoõng coự phaõn tửỷ NH4OH maứ chổ coự , OH- vaứ NH3 trong dd do p/ử ().
- GV bieồu dieón thớ nghieọm: dd NH3 vụựi caực dd muoỏi MgSO4, AlCl3, FeCl3,
GV nhaọn xeựt: DD NH3 coự theồ t/d vụựi dd muoỏi cuaỷ nhieàu KL taùo thaứnh hiủroxit khoõng tan cuỷa KL ủoự.
Chuự yự khoõng laỏy VD vụựi caực muoỏi chửựa Cu2+, Zn2+, Ag+,vỡ p/ửự taùo phửực tan.
- GV laứm TN theo hỡnh 2.4 hoaởc theo caựch sau ủaõy.
( (Nhuựng 2 que ủuừa vaứo 2 dd roài ủeồ saựt vaứo nhau)
GV boồ sung: vụựi caực axit khaực, NH3 cuừng coự p/ửự tửụng tửù.
GV nhaọn xeựt: NH3 taực vụựi axit taùo thaứnh muoỏi amoni.
* HS thaỷo luaọn theo nhoựm caực caõu hoỷi cuỷa GV.
* HS nhaộc laùi TN veà tớnh tan cuỷa NH3 trong nửụực, quan nieọm bazụ theo thuyeỏt A – reõ-ni- ut.
* HS giaỷi thớch hieọn tửụùng, vieỏt PTHH, chuự yự phaỷn ửqngs thuaọn nghũch.
- HS quan saựt TN hoaởc tửù laứm TN vaứ dửùa vaứo SGK vieỏt PTHH.
- HS quan saựt TN vaứ dửùa vaứo SGK ủeồ: 
Vieỏt PTHH nhử SGK.
GT taùi sao coự “khoựi”?
- HS vieỏt caực phaỷn ửựng vụựi caực axit khaực
III. TÍNH CHAÁT HOAÙ HOẽC
1. Tớnh bazụ yeỏu.
a/ Taực duùng vụựi nửụực.
NH3 + H2O D + 
* Dung dũch chuyeồn giaỏy quỡ thaứnh xanh, phenolphtalein sang maứu hoàng.
* Ion ủửụùc taùo ra raỏt ớt so vụựi dd NaOH cuứng noàng ủoọ. NH3 laứ moọt bazụ yeỏu.
* Giaỏy quỡ aồm ủeồ nhaọn bieỏt amoniac
b/ Taực duùng vụựi dung dũch muoỏi 
Vớ duù: 
AlCl3 3NH3 + 3H2O " Al(OH)3$ + 3NH4Cl
Al3++3NH3+3H2O"Al(OH)3$+ 3
MgSO4+2NH3+ 2H2O"Mg(OH)2$ +(NH4)2SO4
Mg2++2NH3+2H2O"Mg(OH)2$+ 2
c. Taực duùng vụựi axit.
NH3 + HCl " NH4Cl
 Muoỏi amoni clorua
2NH3 + H2SO4 " ( NH4)2SO4
 Muoỏi amoni sunfat
10'
* Hoạt động 4:
- GV neõu caõu hoỷi: Haừy cho bieỏt soỏ oxi hoaự cuỷa nitụ trog NH3 vaứ dửù ủoaựn NH3 coự khaỷ naờng theồ hieọn tớnh oxi hoaự hay tớnh khửỷ?
- GV laứm thớ nghieọm nhử hỡnh 2.4 SGK tr 34.
 a) b)
GV cho HS ủoùc SGK
GV giaỷi thớch: “ khoựi traộng”
* Do NH3+ HCl " NH4Cl
* HCl trong kk tan maùnh vaứo (hụi) nửụực.
- HS quan saựt hieọn tửụùng, cho bieỏt chaỏt taùo thaứnh khi ủoỏt chaựy NH3, giaỷi thớch vieỏt PTHH. Nhaọn xeựt veà sửù thay ủoồi soỏ oxi hoaự cuỷa nitụ.
- HS ủoùc SGK vaứ ruựt ra keỏt luaọn:
Vieỏt PTHH, nhaọn xeựt vaứ cho bieỏt saỷn phaồm cuỷa phaỷn ửựng.
Nhaọn xeựt: Khi t/d vụựi caực chaỏt oxi hoaự nhử oxi, clo soỏ oxi hoaự cuỷa N trong NH3 taờng Vaọy NH3 laứ chaỏt khửỷ.
2. Tớnh khửỷ.
a) Taực duùng vụựi oxi.
Chaựy cho ngoùn lửỷa maứu vaứng.
b) Taực duùng vụựi clo.
+ Chaựy taùo ra ngoùn lửỷa coự “khoựi” traộng.
Keỏt luaọn: NH3 coự tớnh chaỏt hoaự hoùc cụ baỷn laứ tớnh bazụ yeỏu vaứ tớnh khửỷ.
	4. Củng cố bài giảng: (3')
	Laứm baứi taọp 2 SGK trang 37- 38.
	5. Hướng dẫn học sinh học và làm bài tập về nhà: (1')
	Baứi 1, 3, 4, 5 SGK trang 37 - 38.
Tiết 13:
Giảng ở các lớp:
Lớp
Ngày dạy
Học sinh vắng mặt
Ghi chú
11a
	1. ổn định tổ chức lớp: (1')
	2. Kiểm tra bài cũ: (5')
Trỡnh baứy tớnh chaỏt hoaự hoùc cuỷa NH3. Vỡ sao dd NH3 coự tớnh bazụ yeỏu, NH3 chổ laứ c/khửỷ.
Baứi taọp: Cho vaứo bỡnh kớn 0,2 mol N2, vaứ 0,8 mol H2vụựi xuực taực thớch hụùp sau moọt thụứi gian thaỏy taùo ra 0,3 mol NH3. Hieọu suaỏt cuỷa phaỷn ửựng laứ:
 A) 56,25% B) 75% C) 75,8% C) 80%
	3. Giảng bài mới:
Thời gian
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Nội dung
5'
* Hoạt động 5:
GV cho HS tửù ủoùc SGK ruựt ra moọt soỏ ửựng duùng cuỷa NH3 hieồu ủửụùc caực ửựng duùng naứy dửùa vaứo t/c hoaự hoùc cuỷa NH3.
HS tửù ủoùc SGK.
IV. ệÙNG DUẽNG.
NH3 laứ nguoàn nguyeõn lieọu saỷn xuaỏt phaõn ủaùm, axit nitric.
10'
* Hoạt động 6:
GV ủaởt vaỏn ủeà: NH3 ủửụùc ủieàu cheỏ baống phửụng phaựp naứo trong PTN vaứ trong CN ?
* Trong PTN ủieàu cheỏ NH3 nhử theỏ naứo?
* Taùi sao phaỷi thu NH3 baống bỡnh uựp ngửụùc? maứ khoõng baống caựch ủaồy nửụực?
* NH3 thu ủửụùc thửụứng coự laón chaỏt naứo? laứm theỏ naứo ủeồ tinh cheỏ NH3? Taùi sao khoõng duứng H2SO4 hoaởc P2O5 ủeồ laứm khoõ khớ NH3 ?
GV: Phaỷn ửựng toồng hụùp NH3 trửùc tieỏp tửứ N2 vaứ H2 thuoọc loaùi p/ửự gỡ?
Muoỏn taờng hieọu suaỏt p/ửự ta phaỷi laứ theỏ naứo?
GV gụùi yự: ủaõy laứ phaỷn ửựng thuaọn nghũch vaứ laứ p/ửự ửựng giửừa caực chaõt khớ, caàn lửu yự soỏ mol khớ 2 veỏ cuỷa p/ửự, phaỷn ửựng toaỷ nhieọt vaứ phaỷn ửựng caàn coự xuực taực.
GV Phaõn tớch kú caựch lửùa choùn caực ủieàu kieọn tửứ ủoự ủửa ra ủieàu kieọn thớch hụùp.
GV taùi sao phaỷi sửỷ duùng chu trỡnh kớn vaứ taọn duùng nhieọt cuỷa p/ửự?
- GV boồ sung veà bieọn phaựp choỏng oõ nhieóm moõi trửụứng trong quaự trỡnh saỷn xuaỏt NH3.
HS ủoùc SGK vaứ veừ hỡnh 2.5 SGK trang 35
HS ủoùc SGK, traỷ lụứi moọt soỏ caõu hoỷi cuỷa GV vaứ toựm taột quaự trỡnh ủieàu cheỏ NH3 trong CN
Y/C HS aựp duùng nguyeõn lớ Lụ Sa –tụ- li- eõ (hoùc ụỷ lụựp 10) ủeồ neõu leõn caựch laứm cho caõn baống chuyeồn dũch veà phớa taùo thaứnh NH3 nhieàu hụn.
V. ẹIEÀU CHEÁ.
1. Trong phoứng thớ nghieọm.
a/ Cho muoỏi amoni taực duùng vụựi kieàm noựng.
2NH4Cl+Ca(OH)2 2NH3#+CaCl2 +2H2O 
b/ ẹun noựng dung dũch amoniac ủaọm ủaởc.
2. Trong coõng nghieọp.
* Nguyeõn lieọu chớnh: N2 vaứ H2.
* Nguyeõn taộc:
rH= -92KJ
* Bieọn phaựp:
Phaỷn ửựng thuaọn nghũch, aựp duùng nguyeõn lớ Lụ Sa –tụ- li- eõ ủeồ phaỷn ửựng taùo ra nhieàu NH3, ủieàu kieọn thớch hụùp nhaỏt laứ:
Sửỷ duùng chu trỡnh kớn vaứ taọn duùng nhieọt cuỷa phaỷn ửựng.
- AÙp suaỏt: 200 – 300atm
- Nhieọt ủoọ: 450 – 5000C
 - Xuực taực: Boọt Fe + hoón hụùp 
 Al2O3 vaứ K2O.
20'
* Hoạt động 7:
GV haừy vieỏt CTPT cuỷa moọt soỏ muoỏi amoni. GV gụùi yự vieỏt toồng quaựt: (NH4)nX
GV Muoỏi amoni coự nhửừng tớnh chaỏt vaọt lớ vaứ tớnh hoaự hoùc naứo ? Nhửừng tớnh chaỏt naứo gioỏng vaứ khaực vụựi muoỏi ủaừ hoùc?
GV cho HS quan saựt moọt soỏ muoỏi amoni ủaừ chuaồn bũ saỹn. Hoaứ tan vaứo nửụực, thửỷ moõi trửụứng dung dũch. Phaỷn ửựng coự xaỷy ra khoõng? vỡ sao? ( coự khớ thoaựt ra).
GV laứm TN dd muoỏi amoni + dd kieàm vaứ thửỷ khớ thoaựt ra baống quyứ tớm ửụựt hoaởc coự muứi khai thoaựt ra.
+ Taùi sao noựi ion laứ moọt axit?
GV cho caực vớ duù khaực.
GV laứm TN ( nhử hỡnh 2.6 SGK tr 36) . 
GV giaỷi thớch sửù taựi taùo NH4Cl laứ chaỏt raộn, traộng ụỷ nhieọt ủoọ thaỏp vaứ khaỳng ủũnh, phaỷn ửựng:
NH4Cl(r) NH3(k) + HCl(k)
Coứn goùi laứ sửù thaờng hoa hoaự hoùc.
 Muoỏi NH4HCO3 coứn duứng laứm baựnh xoỏp.
HS quan saựt moọt soỏ muoỏi amoni, vieỏt CT caực muoỏi, cho bieỏt traùng thaựi, maứu saộc cuỷa moọt soỏ muoỏi amoni, tớnh tan, nhaọn xeựt:
Vớ duù: NH4Cl, NH4NO3,(NH4)2SO4
HS quan saựt, gaỷi thớch vieỏt phaỷn ửựng.
HS vieỏt phaỷn ửựng daùng phaõn tửỷ vaứ ion thu goùn.
HS quan saựt, moõ taỷ TN
Hoaởc TN.
B. MUOÁI AMONI
Laứ muoỏi maứ phaõn tửỷ goàm cation amoni keỏt hụùp vụựi anion goỏc axit. 
I. TÍNH CHAÁT VAÄT LÍ. (SGK)
- Muoỏi amoni laứ nhửừng hụùp chaỏt tinh theồ ion, tan nhieàu trong nửụực, khi tan ủieọn li hoaứn toaứn thaứnh caực ion, chuựng laứ chaỏt ủieọn li maùnh, ion NH4+ khoõng maứu.
II. TÍNH CHAÁT HOAÙ HOẽC.
1/