Giáo án Hóa học 11 - Tiết 26: Công nghiệp silicat

Tiết 26
Ngày soạn: 19/11/2009
Ngày dạy: 21/11/2009
CÔNG NGHIỆP SILICAT
 I. Mục tiêu bài học
Kiến thức HS biết được:
Thành phần, tính chất của thuỷ tinh, đồ gốm, xi măng: phương pháp sản xuất các loại vật liệu trên từ nguồn nguyên liệu có trong tự nhiên
Kỹ năng
Sử dụng, bảo quản đồ dùng các vật liệu thuỷ tinh, đồ gốm, xây dựng như xi măng....
Tình cảm, thái độ
Qua bài học HS nắm được các phương pháp sản xuất thuỷ tinh, đồ gốm, xi măng trong thực tế, từ đó thêm yêu thích bộ môn.
II. Phương pháp 
Trực quan, đàm thoại, nêu vấn đề kết hợp với gợi mở. 
III. Chuẩn bị:
Hình ảnh liên quan đến ngành sản xuất thuỷ tinh, đồ gốm, xi măng....
Sơ đồ lò quay sản xuất xi măng
IV. Tiến trình giảng dạy
Khởi động:
Mục tiêu: Tạo không khí thoải mái khi vào bài mới
GV: Cho HS xem 1 vài hình ảnh liên quan đến thuỷ tinh, đồ gốm, xi măng, từ đó dẫn dắt để vào bài mới.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1(10) 
Mục tiêu: HS biết thành phần hoá học của thuỷ tinh và phương pháp SX.
@Cho HS xem hình ảnh 1 số vật Þ các vật đó làm bằng gì?
@Cho HS nghiên cứu SGK kết hợp với hiểu biết thực tế cho biết:
 + Thành phần hoá học của thuỷ tinh?
 + Thuỷ tinh có tính chất, ứng dụng và nguyên tắc như thế nào?
@Gv đặt vấn đề:
 + Ngoài thuỷ tinh thông thường còn có các loại thuỷ tinh nào khác?Hãy kể tên các loại thuỷ tinh đó?
@ Cho HS hoạt động theo nhóm để thảo luận nội dung cần điền vào bảng sau:
Thuỷ tinh Kali
Thuỷ tinh pha lê
Thuỷ tinh thạch anh
Thuỷ tinh màu
Thành phần
T\chất
U\dụng
@ Cho đại diện HS từng nhóm lên trình bày kết quả trên bảng
@GV nhận xét, bổ sung và kết luận
@Cho HS xem 1 số hình ảnh về ứng dụng của thuỷ tinh
Hoạt động 2(10’) 
Mục tiêu: HS biết thành phần đồ gốm và pp sản xuất.
@ Trên cơ sở cho HS nghiên cứu SGK & liên hệ thực tế, GV đặt vấn đề:
 + Đồ gốm là gì? Được chia ra làm mấy loại?
 + Cho Vd về gốm xây dựng, gốm kỹ thuật & gốm dân dụng?
@Cho HS nghiên cứu SGK & hiểu biết trả lời câu hỏi:
 + Nguyên liệu?
 + Cách tiến hành?
@Cho HS khác nhận xét, GV nhẫn xét, bổ sung và kết luận
@Cho HS xem hình ảnh 1 số loại ngói
@Cho HS hoàn thành nội dung bảng sau( chuẩn bị ở nhà)
Sành
Sứ
T\chất
Nguyên liệu s\xuất
Cách tiến hành
@GV n\xét bài của từng nhóm & kết luận
@GV cho HS xem hình ảnh 1 số đồ vật làm bằng sành, sứ & 1 số địa điểm s\xuất đồ gốm ở nước ta
Hoạt động 3(10) 
Mục tiêu: HS biết thành phần hoá học của ximăng và pp sản xuất ximăng.
@Cho HS xem chất bột xi măng + SGK, từ đó cho biết:
 +Trạng thái, màu sắc?
 + Thành phần hoá hoc?
 + Ứng dụng?
@ Cho HS nghiên cứu SGK & cho biết:
+Nguyên liệu?
+Cách tiến hành & biện pháp kỹ thật trong sản xuất xi măng?
@Cho HS xem sơ đồ clanhke và mô tả sự vận hành của lò
GV đặt câu hỏi:
@Trong xây dựng, xi măng được sử dụng như thế nào?
@Quá trình đông cứng xi măng có đặc điểm gì?
@Để bảo dưỡng công trình xây dựng ta phải làm gì?
A. THUỶ TINH
 I. Thành phần hoá học và tính chất của thuỷ tinh thông thường
F Thành phần hoá học của thuỷ tinh: Na2O.CaO.6SiO2
F Tính chất: không có nhiệt độ nóng chảy xác định
F Ứng dụng: làm chai, lọ, cửa kính...
FNguyên tắc sản xuất: nấu chảy hỗn hợp cát trắng, đá vôi, và sôđa ở 14000 C
II. Một số loại thuỷ tinh khác
Thuỷ tinh Kali
Thuỷ tinh pha lê
Thuỷ tinh thạch anh
Thuỷ tinh màu
Thành phần
Thay sôđa băng K2CO3
Chứa nhiều PbO2
chủ yếu là SiO2
Thêm 1 số oxit: Cr2O7
CoO..
T\chất
t0 hoá mềm & t0nc cao
dễ nóng chảy & trong suốt
t0 hoá mềm cao, hệ số nở nhiệt nhỏ, không bị nứt khi nóng và lạnh đột ngột
Có nhiều màu khác nhau
U\dụng
*Làm đụng cụ thí nghiệm
* Lăng kính,...
Làm đồ pha lê
Làm các vật chịu nhiệt
Làm các vật thuỷ tinh có màu sắc khác nhau
B. ĐỒ GỐM
@ Đồ gốm là vật liệu được chế tạo chủ yếu từ đất sét và cao lanh
I. Gạch, ngói
@ Nguyên liệu: Đất sét, cát và nước
@Cách tiến hành:
 Nhào đất sét, cát và nước thành khối dẻo. Sau đó tạo hình, sấy khô và nung ở t0 : 900-10000C
II. Sành, sứ
Sành
Sứ
T\chất
Cứng, gõ kêu, màu xám hoặc nâu
Cứng, xốp, màu trắng, gõ kêu
Nguyên liệu s\xuất
Đất sét
Cao lanh, fenspat, thạch anh....
Cách tiến hành
Nung đất sét ở t0=1200-13000C. Sau đó tạo 1 lớp men mỏng ở bề mặt
Nung h2 nguyên liệu 2 lần:
*Lần1: nung ở 10000C, sau đó trắng men &trang trí
*Lần 2: nung ở 14000- 14500C
C. XI MĂNG
I. Thành phần hoá học
@ Trạng thái:Là chất bột mịn, màu lục xám
@Thành phần hoá học:
 3CaO.SiO2 ; 2CaO.SiO2; 3CaO.Al2O3
@ Ứng dụng: Làm vật liệu xây dựng
II. Phương pháp sản xuất
@ Nguyên liệu: 
 Đá vôi + đất sét (SiO2 ) + 1 ít quặng sắt
@ Cách tiến hành:
 1400-16000C
 nghiền
Nguyên liệu Clanhke
 ở lò quay
+Thạch cao 
+ Chất phụ gia
Xi măng
III. Quá trình đông cứng của xi măng
@Quá trình đông cứng của xi măng là sự kết hợp các hợp chất có trong xi măng với nước tạo nên những tinh thể hiđrat đan xen vào nhau thành những khối cứng và bền
V. Tổng kết (5’)
Củng cố GV trình chiếu các bài tập trắc nghiệm cho HS củng cố lại bài học
Dặn dò
 *BTVN:Các bài tập 2,3,4/trang 83 SGK
 *Chuẩn bị bài luyện tập