Giáo án Đại số 9 - Tuần 13, 14

 + 2 và y = 0,5x + 2
- Gọi góc tạo bởi các đường thẳng y = ax + b (a ¹ 0) với trục Ox lần lượt là b1, b2, b3.
- Hãy xác định các hệ số a của các hàm số rồi so sánh mối quan hệ giữa các hệ số a với các góc b.
- Yêu cầu HS đọc nhận xét tr 57 SGK rồi rút gọn ra kết luận: Vì có sự liên quan giữa hệ số a với góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox nên người ta gọi a là hệ số góc của đường thẳng y = ax+b.
- Ghi bảng:
 y = ax + b (a ¹ 0)
 ¯ ¯
hệ số góc tung độ gốc
- Nêu Chú ý tr 57 SGK.
- Quan sát bảng phụ 
- Các góc a này bằng nhau vì đó là 2 góc đồng vị của hai đường thẳng song song
- HSTBY xác định:
y = 0,5x + 2 (1) có a1 = 0,5 > 0
y = x + 2 (2) có a2 = 1 > 0
y = 2x + 2 (3) có a3 = 2 > 0
- Ta có: 0 < a1 < a2 < a3 
 Þ a1 < a2 < a3 < 90o
- HSTB xác định:
y = 0,5x + 2 (1) có a1 = 0,5 > 0
y = x + 2 (2) có a2 = 1 > 0
y = 2x + 2 (3) có a3 = 2 > 0
Ta có: 0 < a1 < a2 < a3 
 Þ a1 < a2 < a3 < 90o
- HS.Khá đọc nhận xét tr 57 SGK rồi rút gọn ra kết luận
- Ghi chú tên gọi của hệ số a, b vào vở
b. Hệ số góc:
+ Các đường thẳng có cùng hệ số góc a thì tạo với trục Ox các góc bằng nhau.
 a = a’ = ’
+ Khi a > 0 góc là góc nhọn.
Hệ số a tăng thì góc tăng (nhỏ hơn 90o)
+ Khi a < 0 thì góc là góc tù. Hệ só a tăng thì góc tăng
 (< 180o)
+ Với đường thẳng y = ax + b (a0).
a: hệ số góc của đường thẳng.
b: tung độ gốc của đường thẳng.
Chú ý: Khi b = 0 ta có hàm số y = ax. Trong trường hợp này ta cũng nói rằng a là hệ số góc của đường thẳng y = ax
10’
HĐ3:Ví dụ
- Nêu đề bài lên bảng:
Cho hàm số y = 3x + 2
a. Vẽ đồ thị của hàm số.
b. Tính góc tạo bởi đường thẳng y = 3x + 2 và trục Ox (làm tròn đến phút).
- Yêu cầu HS xác định toạ độ giao điểm của đồ thị với hai trục toạ độ.và vẽ đồ thị
- Xác định góc tạo bởi đường thẳng y = 3x + 2 với trục Ox.
- Xét tam giác vuông OAB, ta có thể tính được tỉ số lượng giác nào của góc a?
- Ta có tga = 3 chính là hệ số góc của đường thẳng y = 3x + 2
- Hãy dùng máy tính bỏ túi xác định góc a biết tga = 3.
- Treo bảng phụ nêu đề bài 27 SGK tr 58 
Cho hàm số y = ax + 3
Xác định hệ số a,biết đồ thị củ hàm số đi qua điểm A(2;6)
Vẽ đồ hị hàm số
- Yêu cầu HS thảo luận nhóm làm câu a
b) Vẽ đồ thị của hàm số 
y = x + 3
- Gọi HS lên bảng vẽ đồ thị của hàm số y = x + 3.cả lớp làm bài vào vở
- Đọc và ghi đề bài
- HS.TB lên bảng xác định toạ độ giao điểm của đồ thị với hai trục toạ độ.và vẽ đồ thị hàm số
- HS xác định góc a
- Trong tam giác vuông OAB
 ta có tga = 
- Cả lớp cùng thực hiện:
Shift Tan3Shift=
0’’’ Kết quả 71o33’5418
Làm tròn đến phút a » 71o34’
- Hoạt động nhóm giải câu a và thống nhất kết quả
Vì A(2; 6) d: y = ax + 3 
Nên: 6 = a.2 + 3
2a = 3 a = 
- HS thực hiện vẽ đồ thị hàm số y = x + 3.
Cho x = 0 y = 3,ta có A(0;3).
Cho x = 2 y = 6,ta có B(2;6)
2. Ví dụ
 a. Ví dụ 1
A
B
x
0
y = 3x + 2
2
0
Đồ thị hàm số: y = 3x + 2
c) Tính 
góc =
áp dụng tỉ số lượng giác trong tam giác ABO, ta có: 
b. Bài tập 27SGK.
a) Với A(2;6) d 
Ta có xA = 2 , y A = 6
thay x = 2; y = 6 vào hàm số
 y = ax + b ta được: 
 6 = a.2 +3 2a = 3
 a = 
Vậy ta có hàm số y = x + 3
b) Vẽ đồ thị hàm số 
y = x + 3.
Cho x = 0 y =3, tacó A(0;3).
Cho x = 2y = 6, ta có B(2;6)
Vẽ đường thẳng AB ta được đồ thị hàm số y = x + 3.
3’
4. Củng cố
- Cho hàm số y = ax + b (a ¹ 0). Vì sao nói a là hệ số góc của đường thẳng y = ax + b.
- HS.TB trả lời: a được gọi là hệ số góc của đường thẳng 
y = ax + b vì giữa a và góc a có mối liên quan rất mật thiết.
a > 0 thì a nhọn. a < 0 thì a tù.
Khi a > 0, nếu a tăng thì góc a cũng tăng nhưng vẫn nhỏ hơn 180o.
Với a > 0, tga = a.
5. Hướng dẫn về nhà:(1’)
 - Ra bài tập về nhà:
	 Về nhà làm các bài tập sau:Bài 25, 26, 27.SBT
 - Chuẩn bị bài mới:
 + Ôn các kiến thức về hệ số góc, tung độ gốc
 + Nắm vững quan hệ giữa a và đường thẳng y = ax + b(a0).
 + Chuẩn bị tiết sau luyện tập, nhớ mang theo thước,êke
IV. RÚT KINH NGHIỆM: 
Tuần:14 
Tiết:27 
LUYỆN TẬP
I.MỤC TIÊU:
 1.Kiến thức:Củng cố quan hệ giữa hệ số góc a và góctạo bởi trục Ox và đường thẳng y=ax+b (a0).
 2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng xác định công thức cho hàm số, tính góc .
 3. Thái độ: Giáo dục cho HS tính cẩn thận, chính xác trong vẽ đồ thị hàm số 
II.CHUẨN BỊ:
 1. Chuẩn bị của giáo viên:
 - Đồ dùng dạy học: Đề kiểm tra 15 ‘,Bảng phụ: BP1: BT29, BP2: BT30..
 - Phương án tổ chức lớp học:Hoạt động cá nhân. Hoạt động nhóm 
 2.Chuẩn bị của học sinh:
 - Nội dung kiến thức học sinh ôn tập Vẽ đồ thị hàm số y= ax + b (a 0); quan hệ giữa a và đường thẳng y = ax + b(a0).
	 - Dụng cụ học tập: Thước thẳng, máy tính bỏ túi, bảng nhóm.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
 1.Ổn định tình hình lớp:(1’) 
+ Điểm danh học sinh trong lớp.
+ Chuẩn bị kiểm tra bài cũ 
 2.Kiểm tra bài cũ: MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA 15’
Cấp độ
Chủ đề
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng
Cộng
Cấp độ thấp
Cấp độ cao
TNKQ
TL
TNKQ
TL
TNKQ
TL
TNKQ
TL
Hàm số 
y = ax + b
Nhận biết được hàm số bậc nhất ; hàm số đồng biến, nghịch biến 
Biết vẽ đồ thị của hàm số bậc nhất y = ax + b (a0). 
Xác định được hệ số a,b của hàm số bậc nhất
Số câu
Số điểm 
 tỉ lệ %
2
 2.0
20%
3
 3.0
30%
2
 5.0
50%
7
10.0
100% 
	 	 ĐỀ KIỂM TRA 15 PHÚT
I. PHẦN TRẮC NGHIỆM: (5.0 điểm)
 Mỗi câu dưới đây có kèm theo các ý trả lời A, B, C, D. Em hãy khoanh tròn ý đúng nhất.
Câu 1: Hàm số y = (m – 1)x + 3 là hàm số bậc nhất khi:
A) m 0
B) m 1
C) m > 1
D) m > 0
Câu 2: Điểm thuộc đồ thị hàm số y = 2x – 5 là:
A) (-2;-1)
B) (3 ; 2)
C) (4 ; -3)
D) (1 ; -3)
Câu 3: Hàm số bậc nhất y = (3 – k)x – 6 đồng biến khi:
A) k < 3
B) k 3
C) k > -3
D) k > 3
Câu 4: Hàm số y = - x + b đi qua điểm M(1; 2) thì b bằng:
A) 1
B) 2
C) 3
D) - 2
Câu 5: Hai đường thẳng y = 2x – 1 và y = 2x + 1 có vị trí tương đối là:
A) Song song
B) Trùng nhau
C) Cắt nhau
D) Vuông góc
 II. PHẦN TỰ LUẬN: (5.0 điểm)	
Câu 6: (3.0 điểm)
	Vẽ đồ thị hàm số y = 2x+5 và y = -2x+3 trên cùng mặt phẳng tọa độ.
Câu 7:(2.0 điểm)
 Xác định hàm số a và b của đường thẳng y = ax + b biết đường thẳng này song song với đường thẳng y = và đi qua điểm M(1;4)
ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM
I. PHẦN TRẮC NGHIỆM: (5.0 điểm
Câu1
Câu 2
Câu 3
Câu 4
Câu 5
B
D
A
C
A
 II. PHẦN TỰ LUẬN: (5.0 điểm)
Câu 
Nội dung
Điểm
Câu 6
(3đ)
+ Đồ thị hàm số y = 2x+5 là một đường thẳng đi qua (0;5) và (-2,5;0)
+ Đồ thị hàm số y = -2x+3 là một đường thẳng đi qua (0;3) và (1,5;0)
+ Vẽ đúng
0.75
0.75
1.5
Câu 7
(2 đ)
+ Vì đồ thị hàm số y = ax + b song song với đường thẳng y = 
 Nên: a =
 + Vì đồ thị hàm số y =x + b đi qua điểm M(1;4) 
 Nên 
 Vậy a = và
1.0
1.0
3.Giảng bài mới: 
 a) Giới thiệu bài(1) Giúp các em rèn luyện kĩ năng xác định công thức của hàm số, cách tính góc, chu vi, diện tích một tam giác trên mặt phẳng tọa độ?
 b)Tiến trình bài dạy 
Tg
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
NỘI DUNG
10’
Hoạt động 1: Ôn tập lý thuyết 
- Treo bảng phụ
a. Điều vào chỗ (...) để được khẳng định đúng. 
Cho đường thẳng y = ax + b (a¹0). Gọi a là góc tạo bởi đường thẳng 
y = ax + b và trục Ox.
1. Nếu a > 0 thì góc a là . Hệ số a càng lớn thì góc a. Nhưng vẫn nhỏ hơn  
tga = . 
2. Nếu a < 0 thì góc a là .. Hệ số a càng lớn thì góc a . 
b. Áp dụng: xác định hệ số góc a (làm tròn đến phút). của hàm số y = 2x – 3. 
c. Vẽ đồ thị hàm số y = -2x + 3 
- Nhận xét, bổ sung, đánh giá 
HS1: Lên bảng thực hiện câu a,b
a.Điền vào chỗ trống ()
b. Hàm số y = 2x – 3 có hệ số góc a = 2.
HS2: 
c. Vẽ đồ thị hàm số y = -2x +3
Kiến thức cơ bản 
Cho đường thẳng y = ax + b
 (a ¹ 0). Gọi a là góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox.
1. Nếu a > 0 thì góc a là góc nhọn hệ số a càng lớn thì góc a càng lớn nhưng vẫn nhỏ hơn 900 , tga = a
2. Nếu a < 0 thì góc a là góc tù. Hệ số a càng lớn thì góc a càng lớn nhưng vẫn nhỏ hơn 1800. 
12’
Hoạt động 2: Luyện tập
12’
 Bài 29 tr 58 SGK
 Xác định hàm số bậc nhất
 y = ax + b trong mỗi trường hợp sau: 
a. a = 2 và đồ thị của hàm số cắt trục hoành tại điểm có hoành độ bằng 1.5 
b. a = 0 và đồ thị của hàm số đi qua điểm A(2;2)
c. Đồ thị của hàm số song song với đường thẳng và đi qua điểm B(1;)
- Yêu cầu HS hoạt động theo nhóm. làm bài 29(a,b,c) SGK.
 khoảng 7 phút 
- Yêu cầu đại diện hai nhóm lần lượt lên trình bày bài.
- Kiểm tra thêm bài của vài nhóm. 
- Nhận xét, bổ sung, sửa chữa 
Bài 30.SGK (treo bảng phụ)
- Yêu cầu HS đọc bài tập 30 SGK trên bảng phụ.
a. Vẽ trên cùng một mặt phẳng tọa độ đồ thị của các hàm số sau: 
- Yêu cầu cả lớp vẽ đồ thị vào vở - Gọi HS lên bảng trình bày
- Nhận xét,bổ sung, sửa chữa
b. Tính các góc của tam giác ABC (làm tròn đến độ)
- Nêu cách tính:
- Trong ABC Ta có: 
c. Tính chu vi và diện tích của tam giác ABC (đơn vị đo trên các trục tọa độ là xentimét). 
- Nêu cách tính chu vi của tam giác ABC?
- Ta đã biết số đo cạnh nào?cần tìm cạnh nào?
- Nêu cách tính AC, BC
-Vậy SABC =?
Bài 31 tr 59 SGK
-Treo bảng phụ vẽ sẵn đồ thị các hàm số. 
- Yêu cầu HS tính số đo các góc ; ; ?
- Không vẽ đồ thị, có thể xác định được các góc a,b,c hay không? 
- HS đọc to, rõ đề bài
- Hoạt động theo nhóm theo kỷ thuật khăn phủ bàn trong 6phút
 + Cá nhân hoạt động độc lập trên phiếu học tập (3’)
 + Học sinh hoạt động nhóm, chọn ý đúng nhất.
 + Đại diện nhóm trình bày (2’)
- Treo bảng nhóm và đại diện 2 nhóm lên trình bày.
- Đại diện nhóm khác nhận xét, góp ý, sửa chữa 
- Đọc và ghi đề bài
- HS.TB lên bảng trình bày, cả lớp vẽ đồ thị vào vở
- Nhận xét, bổ sung, sửa chữa
- Ta có: 
- Ta có:PABC = AB+BC+AC
- Biết AB = 6cm. Tìm AC, BC.
- HS.TBK Áp dụng định lý Pitago trong tam giác vuông AOC, ta có:
Tương tự ta có:
Vậy chu vi của là:
PABC = AB + BC + AC
 = 6 + + 
 13,3 cm.
- HS quan sát đồ thị các hàm số trên bảng phụ tính số đo các góc 
- Có thể xác định được 
 có a1 = 1
có 
a2 = 
 có a3 = 
Bài 29 tr 58 SGK 
a.Đồ thị hàm số y = ax + b cắt trục hoành tại điểm có hoành độ bằng 1.5. x = 1.5; y = 0
Ta thay a = 2; x = 1.5; y = 0 vào phương trình 
y = ax + b Ta