Giáo án Đại số 9 - Tiết 17, 18, 19 - Nguyễn Thị Kim Nhung

ng cè c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ c¨n bËc hai, «n lÝ thuyÕt c©u 4 vµ 5.
 - TiÕp tôc rÌn luyÖn c¸c kÜ n¨ng vÒ rót gän biÓu thøc cã chøa c¨n bËc hai, t×m ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh (§KX§) cña biÓu thøc, gi¶i ph­¬ng tr×nh, gi¶i bÊt ph­¬ng tr×nh.
II. ChuÈn bÞ cña gv vµ hs:
GV: 	- B¶ng phô ghi bµi tËp, c©u hái, mét vµi bµi gi¶i mÉu.
	HS:	- ¤n tËp ch­¬ng I vµ lµm bµi tËp «n tËp ch­¬ng.
	- PhiÕu häc tËp, bót d¹.
III. c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Ho¹t ®éng 1: «n tËp lý thuyÕt (8 phót)
HS1: ? Ph¸t biÓu vµ chøng minh ®Þnh lý vÒ mèi liªn hÖ gi÷a phÐp nh©n vµ phÐp khai ph­¬ng. Cho vÝ dô.
HS2: 
? Ph¸t biÓu vµ chøng minh ®Þnh lý vÒ mèi liªn hÖ gi÷a phÐp chia vµ phÐp khai ph­¬ng.
Bµi tËp. Gi¸ trÞ cña biÓu thøc
 b»ng:
A. 4; B. ; C. 0
HS1 lªn b¶ng tr¶ lêi
HS2 lªn b¶ng tr¶ lêi 
HS: Chän kÕt qu¶ ®óng: B
Ho¹t ®éng 2: LuyÖn tËp (35 phót)
D¹ng 1: Rút gọn BT chữ
Bài tập 75 - tr. 40 – SGK
Chứng minh đẳng thức sau với 
 a³ 0 và a ¹1
? Nêu thứ tự thực hiện phép tính ở vế trái ?
? Có nên QĐMS hay không ? Vì sao ?
? H·y ®ặt thừa số chung ?
? H·y khử mẫu ?
? H·y thực hiện phép
Bài tập 75
HS: Thực hiện phép tính trong từng dấu ngoặc rồi nhân các kết qu¶ đó với nhau.
HS: Không nên QĐMS vì có thể khử mẫu bằng cách rút gọn.
HS: Đứng tại chỗ trả lời.
Biến đổi vế trái:
Vậy đẳng thức đã được chứng minh
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
44
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
Bài tập 76- tr. 41 – SGK
Với a > b > 0
Rút gọn Q
 b) Tính giá trị của BT khi a = 3b
? Nêu thứ tự thực hiện phép tính ?
? QĐMS và thực hiện phép cộng trong ngoặc
? Thực hiện phép chia ?
? Thực hiện phép trừ 
Gọi HS lên bảng thực hiện câu b
Dạng 2: Dạng toán áp dụng HĐT 
Bài tập 73 - tr. 41 – SGK
Rút gọn rồi tính giá trị của biểu thức
sau tại a = - 9
? BT dưới dấu căn thứ hai có dạng gì ?
? H·y khai phương BT đó
? Thay a = - 9 vµ tính giá trị BT ?
b) t¹i m = 1,5
HS lµm d­íi sù h­íng dÉn cña GV
GV l­u ý HS tiÕn hµnh theo 2 b­íc:
- Rót gän
- TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc
Bài tập 76
HS: Cộng trong ngoặc, thực hiện phép chia, thực hiện phép trừ.
Nhân BT trên với nghịch đảo của 
HS thực hiện
a) Rút gọn Q
b)Thay a = 3b, giá trị biểu thức Q là
Bài tập 73
Thay a = - 9 giá trị của BT là
b) =(1) §k: m ¹ 2
(1) = 
* NÕu m > 2 => m – 2 > 0 => 
BiÓu thøc b»ng 1 + 3m
* NÕu m m – 2 
BiÓu thøc b»ng 1 – 3m
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
45
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
Baøi 108 – tr. 20 SBT 
Cho bieåu thöùc 
Vôùi x > 0 vaø x ¹ 9 
a ) Ruùt goïn C 
b ) Tìm x sao cho C < -1 
GV höôùng daãn HS phaân tích bieåu thöùc , nhaän xeùt thöù töï thöïc hieän pheùp tính , veà caùc maãu thöùc vaø xaùc ñònh naãu thöùc chung 
Baøi 108
HS leân baûng trình baøy 
Keát quaû 
 c ) C < 1 
vôùi x > 0 vaø x ¹ 9
Coù 2 ( + 2 ) > 0 vôùi moïi x > 0 ; x ¹ 9 
Þ 4 - 4 
Û x > 16 ( TMÑK)
Ho¹t ®éng 3: H­íng dÉn vÒ nhµ (2 phót)
- Dạng toán phân tích thành nhân tử có rất nhiều ứng dụng trong rút gọn biểu thức.
- Dạng toán tìm x : Nểu dưới dấu căn là bình phương 1 tổng thì khai phương đưa về PT giá trị tuyệt đối, nếu dưới dấu căn là BT bậc nhất thì đưa các căn về căn đồng dạng để thu gọn các căn đồng dạng .
- TiÕt sau kiÓm tra 1 tiÕt ch­¬ng I §¹i sè. ¤n tËp c¸c c©u hái «n tËp ch­¬ng, c¸c c«ng thøc.
- Xem l¹i c¸c d¹ng bµi tËp ®· lµm 
- Bµi tËp vÒ nhµ sè 103, 104, 106 tr19,20 SBT
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
46
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
Ngày so¹n:21 th¸ng 10 n¨m 2009
 Ngµy d¹y :23 th¸ng 10 n¨m 2009
TiÕt 18
KiÓm tra ch­¬ng I
I. Môc tiªu:
- KiÓm tra c¸c kiÕn thøc vÒ ch­¬ng : C¨n bËc hai- C¨n bËc ba
- KiÓm tra kh¶ n¨ng n¾m b¾t kiÕn thøc cña häc sinh, qua ®ã thÊy ®­îc tÝnh s¸ng t¹o cña häc sinh trong tõng bµi lµm.
- Qua ®ã GV cã ®Þnh h­íng gi¶ng d¹y cho phï hîp ®èi t­îng häc sinh.
II. ChuÈn bÞ cña gv vµ hs:
	GV: §Ò ra
	HS: GiÊy kiÓm tra, MTBT.
III. c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
A- §Ò ra:
Bµi 1 : TÝnh:
a/ .	
 b/ (2 + 5 ). - . 
 c ) 
Bµi 2: Gi¶i ph­¬ng tr×nh :
a/ = 5.	
b/ + - 2 = 9.
Bµi 3: Cho biÓu thøc P = víi x > 0 vµ x 4.
a/ Rót gän P.	
b/ T×m x ®Ó P > 3.
B- §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm
Bµi 1 :( 3 ®iÓm)
a)= 4 ( 1®)
b) (2 - = 2 + 10 - 2 = 10. ( 1®)
c ) = = = 2 ( 1®)
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
47
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
Bµi 2: ( 3 ®iÓm)
a) = 5 = 5 
2x + 3 = 5 hoÆc 2x + 3 = - 5 .
Gi¶i ®­îc : x = 1 hoÆc x = - 4
KÕt luËn : Ph­¬ng tr×nh cã 2 nghiÖm : x = 1 , x = 4. ( 1,5®)
b) + - 2 = 9.
4 + - 4 = 9
 = 9 x - 1 = 81
=>x = 82.
VËy: Ph­¬ng tr×nh cã nghiÖm : x = 82 ( 1,5®) 
Bµi 3: ( 4 ®iÓm)
a/ Rót gän P. ( 2,5®) 	
P = 
P = . 
P = = (víi x > 0 vµ x 4).
b/ T×m x ®Ó P > 3. (1,5®)
V× : x > 0 vµ x 4
 Nªn P > 3 > 3 x > 9 (TM§K) 
VËy : x > 9 th× P > 3
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
48
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
Ngày so¹n:24 th¸ng 10 n¨m 2009
 Ngµy d¹y :26 th¸ng 10 n¨m 2009
TiÕt 19
nh¾c l¹i vµ bæ Sung c¸c kh¸i niÖm vÒ hµm sè
I. Môc tiªu:
N¾m c¸c kh¸i niÖm vÒ "hµm sè". "biÕn sè", c¸ch cho mét hµm sè b»ng b¶ng vµ c«ng thøc, c¸ch viÕt mét hµm sè, gi¸ trÞ cña hµm sè y = f(x) t¹i x0 ®­îc ký hiÖu f(x0)
§å thÞ hµm sè y = f(x) lµ tËp hîp tÊt c¶ c¸c ®iÓm biÓu diÔn c¸c cÆp gi¸ trÞ t­¬ng øng (x; f(x)) trªn mÆt ph¼ng to¹ ®é .
B­íc ®Çu n¾m ®­îc kh¸i niÖm hµm sè ®ång biÕn, nghÞch biÕn trªn R
HS tÝnh thµnh th¹o c¸c gi¸ trÞ cña hµm sè khi cho tr­íc biÕn sè, biÕt biÓu diÔn c¸c cÆp sè (x ; y) trªn mÆt ph¼ng to¹ ®é , biÕt vÏ thµnh th¹o ®å thÞ hµm sè y = ax 
II- chuÈn bÞ cña GV vµ hs
GV : - B¶ng phô , phÊn mµu. 
 	HS: - ¤n l¹i phÇn hµm sè ®· häc á líp 7, MTBT, bót d¹.
III. c¸c ho¹t ®éng d¹y häc
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Ho¹t ®éng 1 : §Æt vÊn ®Ò vµ giíi thiÖu néi dung ch­¬ng II (3 phót)
GV : Líp 7 chóng ta ®· ®­îc lµm quen víi hµm sè, mét sè vÝ dô vÒ hµm sè, kh¸i niÖm mÆt ph¼ng to¹ ®é ; ®å thÞ hµm sè
y = ax. VËy líp 9 ngoµi «n tËp c¸c kiÕn thøc trªn ta cßn bæ sung c¸c kh¸i niÖm : hµm sè ®ång biÕn, hµm sè nghÞch biÕn ; ®­êng th¼ng song song vµ xÐt kü mét sè hµm cô thÓ y = ax + b(a ≠ 0)
tiÕt häc nµy ta sÏ nh¾c l¹i vµ bæ sung c¸c kh¸i niÖm vÒ hµm sè
HS nghe tr×nh bÇy vµ theo dâi phÇn phô lôc
Ho¹t ®éng 2 : Kh¸i niÖm hµm sè (20 phót)
? Khi nµo ®¹i l­îng y ®­îc gäi lµ hµm sè cña ®¹i l­îng thay ®æi x?
? Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ c¸c ký hiÖu y=f(x), y=g(x) ?
? Hµm sè cã thÓ cho b»ng nh÷ng c¸ch nµo ?
- HS nghiªn cøu vÝ dô 1a; 1b SGK tr 42
- GV giíi thiÖu ë vÝ dô 1a, y lµ hµm sè cña x ®­îc cho b»ng b¶ng , ë vÝ dô 1b hµm sè ®­îc cho b»ng c«ng thøc 
- VD 1b biÓu thøc 2x x¸c ®Þnh víi mäi gi¸ trÞ cña x 
Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x sao cho với mỗi giá trị của x, ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của y thì y được gọi là hàm số của x, và x được gọi là biến số.
Hµm sè cã thÓ ®­îc cho b»ng b¶ng hoÆc c«ng thøc .
 x
1
2
3
4
 y
2
4
6
8
- y =2x
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
49
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
? Cho vÝ dô vÒ hµm sè
? Các bảng sau có xác định y là hàm số của x không ? vì sao ?
x
1
2
3
1
y
4
5
0
7
a)
b)
x
1
3
5
7
y
6
4
2
Hµm sè y = biÕn sè x cã thÓ lÊy c¸c gi¸ trÞ nµo ? v× sao ? Hái t­¬ng tù víi hµm sè y= ? 
GV:c«ng thøc y = 2x cßn cã thÓ viÕt
 y = f(x) =2x
?ThÕ nµo lµ hµm h»ng ? cho vÝ dô
? Kí hiệu f(3) = 9 nói lên điều gì ?
? Em hiÓu thÕ nµo vÒ c¸c ký hiÖu f(0), f(-1), ...,f(a) ?
GV cho HS lµm ?1 
? Lµm thÕ nµo ®Ó tÝnh gi¸ trÞ cña hµm sè y=f(x) t¹i mét ®iÓm cho tr­íc .
HS : y = 5 – x ; y = 2x – 9 lµ c¸c hµm sè.
a) bảng a không xác định y là hàm số của x vì : ứng với một giá trị x = 1 ta có 2 giá trị của y là 4 và 7
b) bảng b không xác định y là hàm số của x vì : với giá trị x = 3 ta không xác định được giá trị tương ứng của y.
HS : Bieán soá x chæ laáy nhöõng giaù trò x ¹ 0 . vì bieåu thöùc khoâng xaùc ñònh khi x = 0 
HS : Bieán soá x chæ laáy nhöõng giaù trò x ³ 1 
HS: Khi x thay ®æi mµ y lu«n nhËn mét gi¸ trÞ kh«ng ®æi th× hµm sè y ®­îc gäi lµ hµm h»ng
Khi x bằng 3 thì giá trị tương ứng của y bằng 9
HS : Laø giaù trò cuûa haøm soá taïi x = 0; x = 1 ; ..; a 
HS lµm ?1 
f(0) = .0 + 5 = 5
f(1) = 5 f(2) = 6
f(3) = f(-2) = 4
f(-10) = 0
Ho¹t ®éng 3 : §å thÞ cña hµm sè ( 10 phót)
GV cho HS lµm ?2 
- GV gäi 2 HS ®ång thêi lªn b¶ng mçi HS lµm c©u a,b
C¶ líp lµm vµo vë 
Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Kim Nhung – Tr­êng THCS Tiªn Yªn
50
Gi¸o ¸n ®¹i sè 9 – n¨m häc 2009 – 2010
?ThÕ nµo lµ ®å thÞ hµm sè y = f(x)
? H·y nhËn xÐt vÒ c¸c cÆp sè cña ? 2 a lµ cña hµm sè nµo trong c¸c vÝ dô trªn 
? §å thÞ hµm sè y = 2x lµ g× ?
b) VÏ ®å thÞ hµm sè y = 2x
víi x = 1 th× y = 2 A(1 ; 2) thuéc ®å thÞ hµm sè y = 2x
- tËp hîp tÊt c¶ c¸c ®iÓm biÓu diÔn c¸c cÆp gi¸ trÞ t­¬ng øng (x; f(x)) trªn mÆt ph¼ng to¹ ®é ®­îc gäi lµ ®å thÞ hµm sè 
y = f(x)
VÝ dô 1a ®­îc cho b»ng b¶ng 
§å thÞ hµm sè y = 2x lµ ®­êng th¼ng OA trong mÆt ph¼ng to¹ ®é xOy
Ho¹t ®éng 4 : Hµm sè ®ång biÕn, hµm sè nghÞch biÕn ( 10 phót)
GV cho HS lµm ?2 
Yªu cÇu HS tÝnh to¸n vµ ®iÒn vµo b¶ng(GV treo b¶ng phô)
HS lµm ?2
x
- 2,5
- 2
- 1,5
- 1
- 0,5
0
0,5
1
1,5
y = 2x + 1
- 4
- 3
- 2
- 1
0
1
2
3
4
y = - 2x + 1
6
5
4
3
2
1
0
- 1
- 2
GV :xÐt hµm sè y = 2x + 1
? BiÓu thøc y = 2x + 1x¸c ®Þnh víi nh÷ng gi¸ trÞ nµo cña x ?
? H·y nhËn xÐt : Khi x t¨ng dÇn c¸c gi¸ trÞ t­¬ng øng cña y = 2x + 1 thÕ nµo ?
GV giíi thiÖu : hµm sè y = 2x + 1 ®ång biÕn trªn tËp R
- XÐt hµm sè y = - 2x + 1 t­¬ng tù
GV giíi thiÖu : hµm sè y = - 2x + 1 nghÞch biÕn trªn tËp R
GV ®­a kh¸i niÖm viÕt s½n trang 44 SGK lªn b¶ng 
HS tr¶ lêi
biÓu thøc y = 2x + 1x¸c ®Þnh víi mäi gi¸ trÞ x R
Khi x t¨ng dÇn c¸c gi¸ trÞ t­¬ng øng cña y = 2x + 1 t¨ng
biÓu thøc y = - 2x + 1x¸c ®Þnh víi mäi gi¸ trÞ x R
Khi x t¨ng dÇn c¸c gi¸ trÞ t­¬ng øng cña y = - 2x + 1 gi¶m dÇn
HS ®äc mét c¸ch tæng qu¸t
Ho¹t ®éng 5 : H­íng dÉn vÒ nhµ ( 2phót)
- N¾m v÷ng