Đề thi học sinh giỏi môn Hoá học lớp 9 bảng A năm 2001 - 2002

CO3 , dung dịch tương ứng là K2CO3 , dung dịch dùng hoà tan là HCl.
	2HCl + BaCO3 = BaCl2 + H2O + CO2
- Kết tủa không tan là BaSO4 dung dịch tương ứng là K2SO4
- Dung dịch không hoà tan được BaCO3 là BaCl2.
( Học sinh có thể làm cách khác, nếu đúng vẫn được đủ số điểm)
b) (1 điểm)
Lấy mỗi dung dịch một ít cho lần lượt vào các dung dịch còn lại, hiện tượng được ghi trong bảng sau:
K2SO4
K2CO3
HCl
BaCl2
Kết luận
K2SO4
Kết tủa
1 kết tủa
K2CO3
Khí
Kết tủa
1 k/tủa + khí
HCl
Khí
1 khí
BaCl2
Kết tủa
Kết tủa
2 kết tủa
Dung dịch nào khi cho vào 3 dung dịch còn lại cho 1 trường hợp kết tủa là dd K2SO4
	K2SO4 + BaCl2 = BaSO4 + 2KCl	(1)
Dung dịch nào khi cho vào 3 dung dịch còn lại cho 1 trường hợp khí thoát ra, 1 trường hợp kết tủa là dd K2CO3:
	K2CO3 + 2HCl = 2KCl + H2O + CO2 	(2)
	K2CO3 + BaCl2 = 2KCl + BaCO3	(3)
Dung dịch nào khi cho vào 3 dung dịch còn lại cho 1 trường hợp khí thoát ra là dd HCl:
(ptpư 2)
Dung dịch nào khi cho vào 3 dung dịch còn lại cho 2 trường hợp kết tủa là dd BaCl2:
 ( ptpư 1 và 3)
2/ (1 điểm) mỗi công thức cho 0,25 điểm
CHCl=CCl-CHCl-CH2Cl ; 	CH2Cl- CCl=CCl-CH2Cl ; 
	ClHC	CHCl	 	ClHC	CHCl
ClHC	CHCl	 H2ClC	 CCl
3/ ( 1 điểm)
Phương trình phản ứng:
	Công thức muối cacbonat: M2(CO3)n ( n: hoá trị của kim loại), ptpư:
M2(CO3)n + nH2SO4 = M2(SO4)n + nH2O + nCO2
Để hoà tan 1 mol muối cacbonnat (2M + 60n) gam cần 98n gam H2SO4 => khối lượng dung dịch axit: = 1000n (gam).
Khối lượng CO2 : 44n ; khối lượng muối sunfat: 2M + 96n , theo đầu bài nồng độ muối sunfat 14,18% ta có:	
	 = 14,18 => M= 28n
Thoả mãn với n=2 => M = 56 vậy kim loại là Fe.	
Bài 2:( 2 điểm)
1/ Các ví dụ: (1,25 điểm)
	a) 	Fe + CuSO4 = FeSO4 + Cu	( 0,25 điểm)
	b) 	6Na + 2FeCl3 + 6H2O = 6NaCl + 2Fe(OH)3 + 3H2	( 0,25 điểm)
	c)	Cu + 2FeCl3 = CuCl2 + 2FeCl2	( 0,50 điểm)
	d)	Fe + 2FeCl3 = 3FeCl2	( 0,25 điểm)
2/ Các ví dụ: (0,75 điểm)
	3NO2 + H2O = 2HNO3 + NO	( 0,25 điểm)
	Fe3O4 + 8HCl = FeCl2 + 2FeCl3 + 4H2O	( 0,25 điểm)
	2CO2 + 3NaOH = Na2CO3 + NaHCO3 + H2O	( 0,25 điểm)
	( 2NO2 + 2NaOH = NaNO3 + NaNO2 + H2O )
( Học sinh có thể lấy ví dụ khác, nếu đúng vẫn được đủ số điểm)
Bài 3:( 4 điểm) mỗi chất xác định đúng và viết đúng phương trình cho 0,5 điểm
A là: (C6H10O5)n ; B là: C6H12O6 ; C là: C2H5OH ; D là: CH3COOH ; E là CH3COONa ; 
X là : CO2 ; F là: C2H5ONa ; G là : CH3COOC2H5.
Các phương trình phản ứng:
	6nCO2 + 5nH2O (C6H10O5)n + 6nO2	 ( 0,5 điểm)	
(C6H10O5)n + nH2O nC6H12O6	 ( 0,5 điểm)	
	C6H12O6 	 2C2H5OH + 2CO2	 ( 0,5 điểm)	
	C2H5OH + O2 CH3COOH + H2O	 ( 0,5 điểm)	
	CH3COOH + NaOH CH3COONa + H2O	 ( 0,5 điểm)	
	C6H12O6 + Ag2O 	 C6H12O7 + 2Ag	 ( 0,5 điểm)	
	C2H5OH + Na C2H5ONa + 1/2 H2	 ( 0,5 điểm)	
	CH3COOH + C2H5OH CH3COOC2H5 + H2O ( 0,5 điểm)	
Nếu xác định đúng công thức, viết phương trình sai chỉ cho nửa số điểm.
Bài 4: ( 5 điểm)
1/ Xác định công thức X,Y: ( 4 điểm)
- Khí làm đục nước vôi trong là CO2
- Số mol SO2 + Số mol CO2 = Số mol O2 = = 0,6 (mol)
Theo đầu bài khối lượng hỗn hợp khí nặng gấp 27 lần khí H2: gọi số mol SO2 là x; CO2 là y:
x + y = 0,6	giải được x = y = 0,3
64x + 44y = 54(x + y)
Trong Y có Cl và 1 nguyên tử của nguyên tố khác.
Số mol Y = số mol nguyên tử Cl = số mol AgCl = = 0,4 (mol)
khối lượng Y: 62,2 - 0,3.64 - 0,3.44 = 29,8 (gam) => MY = = 74,5 => KLNT của nguyên tố còn lại trong Y: 74,5- 35,5 = 39 nguyên tố là K. Theo định luật thành phần không đổi, muối X có ctpt: KxClyOz với số mol nguyên tử các nguyên tố:
- Số mol K = số mol Cl = 0,4 mol
- Số mol O = ( số mol SO2 + số mol CO2). 2 = 0,6.2 = 1,2. Vậy x: y : z = 0,4: 0,4 : 1,2	
	x: y : z = 1: 1 : 3 . Công thức muối X là : KClO3 ,
2 Ptpư nổ là: ( 1 điểm)
	3C + 3S + 4KClO3 = 4KCl + 3CO2 + 3SO2
Bài5:( 5 điểm)
Các phương trình phản ứng: (1,25 điểm) 
	Mg + CuSO4 = MgSO4 + Cu 	(1)	
	2Al + 3CuSO4 = Al2(SO4)3 + 3Cu 	(2)	
MgSO4 + BaCl2 = MgCl2 + BaSO4	(3)
	 Al2(SO4)3 + 3BaCl2 = 2AlCl3 + 3BaSO4	(4)
	MgSO4 + 2NaOH = Mg(OH)2 + Na2SO4	(5)
	Al2(SO4)3 + 6NaOH = 2Al(OH)3 + 3Na2SO4	(6)
	 2Al(OH)3 + NaOH = NaAlO2 + H2O	(7)
	Mg(OH)2 = MgO + H2O	(8)
	2Al(OH)3 = Al2O3 + 3H2O	(9)	
1/ Tính nồng độ CuSO4 : (0,5 điểm)
 số mol CuSO4 = số mol BaSO4 = = 0,05 (mol)
Nồng độ dung dịch CuSO4 = = 0,25 M
2/ Tính khối lượng từng kim loại: ( 2,50 điểm)
Gọi số mol 2 kim loại là n: n thoả mãn điều kiện: > n > hay 0,0538> n > 0,0478
Nếu chỉ xảy ra phản ứng 1: số mol Mg tham gia phản ứng là: = 0,0545 > 0,0538
trái điều kiện trên vậy xảy ra các phản ứng (1), (2), (3), (4), 
Gọi số mol Mg, Al tham gia phản ứng lần lượt là x, y, theo phương trình phản ứng (1), (2) số mol Cu tạo thành: x + 1,5y, ta có:
	(x + 1,5y)64 - (24x + 27y) = 3,47- 1,29 = 2,18	(*)
Theo phương trình phản ứng (3) , (4):
	(x + 1,5y) 233 =11,65 (**) kết hợp (*) và (**) 
Ta có hệ:	40x + 69y = 2,18
	233x + 349,5y = 11,65
Giải được: x = y = 0,02
Khối lượng Mg = 0,02. 24 = 0,48 gam
Khối lượng Al = 1,29 - 0,48 = 0,81 gam
3/ Tìm khoảng xác định của m: (0,75 điểm)
+ Khối lượng chất rắn lớn nhất khi không xảy ra phản ứng (7):
 m1 = 0,02. 40 + 0,01.102 = 1,82 g
+ Khối lượng chất rắn nhỏ nhất khi toàn bộ lượng Al(OH)3 bị hoà tan bởi phản ứng (7):
	m2 = 0,02.40 = 0,80 gam.
Vậy khoảng xác định của m là:	1,82 
Ghi chú: 1-Tổng số điểm cho toàn bài là 20 điểm, điểm lấy đến số thập phân thứ 2 sau dấu phảy, điểm toàn bài không làm tròn.
	2- Học sinh có cách giải khác nếu đúng vẫn cho đủ số điểm.
sở giáo dục và đào tạo Hướng dẫn chấm đề thi học sinh giỏi
 hải phòng Môn Hoá học lớp 9 Bảng B 
 	 năm học 2001 – 2002
Bài 1: (5 điểm)
1/ ( 2 điểm)
a) (1,0 điểm)
Dùng kim loại Ba cho vào từng dung dịch, các dung dịch đều có khí thoát ra đó là khí H2
	Ba + 2H2O = Ba(OH)2 + H2
	Ba + 2HCl = BaCl2 + H2
+ 2 dung dịch có kết tủa là K2SO4 ; K2CO3
	Ba(OH)2 + K2SO4 = BaSO4 + 2KOH
	Ba(OH)2 + K2CO3 = BaCO3 + 2KOH
+ Cho 2 dung dịch không cho kết tủa ( HCl và BaCl2) vào 2 kết tủa
- Kết tủa nào tan ra, có khí thoát ra là BaCO3 , dung dịch tương ứng là K2CO3 , dung dịch dùng hoà tan là HCl.
	2HCl + BaCO3 = BaCl2 + H2O + CO2
- Kết tủa không tan là BaSO4 dung dịch tương ứng là K2SO4
- Dung dịch không hoà tan được BaCO3 là BaCl2.
( Học sinh có thể làm cách khác, nếu đúng vẫn được đủ số điểm)
b) (1 điểm)
Lấy mỗi dung dịch một ít cho lần lượt vào các dung dịch còn lại, hiện tượng được ghi trong bảng sau:
K2SO4
K2CO3
HCl
BaCl2
Kết luận
K2SO4
Kết tủa
1 kết tủa
K2CO3
Khí
Kết tủa
1 k/tủa + khí
HCl
Khí
1 khí
BaCl2
Kết tủa
Kết tủa
2 kết tủa
Dung dịch nào khi cho vào 3 dung dịch còn lại cho 1 trường hợp kết tủa là dd K2SO4
	K2SO4 + BaCl2 = BaSO4 + 2KCl	(1)
Dung dịch nào khi cho vào 3 dung dịch còn lại cho 1 trường hợp khí thoát ra, 1 trường hợp kết tủa là dd K2CO3:
	K2CO3 + 2HCl = 2KCl + H2O + CO2 	(2)
	K2CO3 + BaCl2 = 2KCl + BaCO3	(3)
Dung dịch nào khi cho vào 3 dung dịch còn lại cho 1 trường hợp khí thoát ra là dd HCl:
(ptpư 2)
Dung dịch nào khi cho vào 3 dung dịch còn lại cho 2 trường hợp kết tủa là dd BaCl2:
 ( ptpư 1 và 3)
2/ (1 điểm) mỗi công thức cho 0,25 điểm
CHCl=CCl-CHCl-CH2Cl ; 	CH2Cl- CCl=CCl-CH2Cl ; 
	ClHC	CHCl	 	ClHC	CHCl
ClHC	CHCl	 H2ClC	 CCl
3/ ( 2 điểm)
Phương trình phản ứng:
	Công thức muối cacbonat: M2(CO3)n ( n: hoá trị của kim loại), ptpư:
M2(CO3)n + nH2SO4 = M2(SO4)n + nH2O + nCO2
Để hoà tan 1 mol muối cacbonnat (2M + 60n) gam cần 98n gam H2SO4 => khối lượng dung dịch axit: = 1000n (gam).
Khối lượng CO2 : 44n ; khối lượng muối sunfat: 2M + 96n , theo đầu bài nồng độ muối sunfat 14,18% ta có:	
	 = 14,18 => M= 28n
Thoả mãn với n=2 => M = 56 vậy kim loại là Fe.	
Bài 2:( 2 điểm)
1/ Các ví dụ: (1,25 điểm)
	a) 	Fe + CuSO4 = FeSO4 + Cu	( 0,25 điểm)
	b) 	6Na + 2FeCl3 + 6H2O = 6NaCl + 2Fe(OH)3 + 3H2	( 0,25 điểm)
	c)	Cu + 2FeCl3 = CuCl2 + 2FeCl2	( 0,50 điểm)
	d)	Fe + 2FeCl3 = 3FeCl2	( 0,25 điểm)
2/ Các ví dụ: (0,75 điểm)
	3NO2 + H2O = 2HNO3 + NO	( 0,25 điểm)
	Fe3O4 + 8HCl = FeCl2 + 2FeCl3 + 4H2O	( 0,25 điểm)
	2CO2 + 3NaOH = Na2CO3 + NaHCO3 + H2O	( 0,25 điểm)
	( 2NO2 + 2NaOH = NaNO3 + NaNO2 + H2O )
( Học sinh có thể lấy ví dụ khác, nếu đúng vẫn được đủ số điểm)
Bài 3:( 5 điểm) mỗi chất xác định đúng và viết đúng phương trình cho 0,5 điểm
A là: Fe ; B là: FeCl2 ; C là: FeCl3 ; D là: Fe(OH)2 ; E là Fe(OH)3 ; ; F là: FeO; G là: Fe2O3.
Các phương trình phản ứng:
	 Fe + 2HCl = FeCl2 + H2	 	( 0,5 điểm)	
 2Fe + 3Cl2 = 2FeCl3 	 	 	( 0,5 điểm)	
	 2FeCl3 + Fe = 3FeCl2 	 	 	( 0,5 điểm)	
	 FeCl2 	 + 2NaOH =	 Fe(OH)2 + 2NaCl 	 ( 0,5 điểm)	
	 4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O = 4Fe(OH)3 	 	( 0,5 điểm)	
	 Fe(OH)2 = FeO + H2O 	 	 ( 0,5 điểm)	
	2Fe(OH)3 = Fe2O3 + 3H2O	 	( 0,5 điểm)	
	Fe2O3 + CO = 2FeO + CO2 	( 0,5 điểm)	
	Fe2O3 + 3CO = 2Fe + 3CO2 	( 0,5 điểm)	
	FeO + CO = Fe + CO2 	( 0,5 điểm)	
Nếu xác định đúng công thức, viết phương trình sai chỉ cho nửa số điểm.
Bài 4: ( 3 điểm)
Đặt ctpt của X là: CxHyOz có phương trình phản ứng:
	CxHyOz + ( x + + )O2 xCO2 + H2O
- Số mol CO2 = = 0,18 (mol)
- Số mol H2O = = 0,18 (mol)
=> y = 2x
Theo đầu bài: ( x + + ) = x => x = z
Vì số mol X = 1/6 số mol H2O => x = z = 6 ; y = 12.
Ctpt của X: C6H12O6 , X có thể là glucozơ, ptpư đặc trưng:
	C6H12O6 + Ag2O C6H12O7 + 2Ag
Bài5:( 5 điểm)
Các phương trình phản ứng: (1,25 điểm) 
	Mg + CuSO4 = MgSO4 + Cu 	(1)	
	2Al + 3CuSO4 = Al2(SO4)3 + 3Cu 	(2)	
MgSO4 + BaCl2 = MgCl2 + BaSO4	(3)
	 Al2(SO4)3 + 3BaCl2 = 2AlCl3 + 3BaSO4	(4)
	MgSO4 + 2NaOH = Mg(OH)2 + Na2SO4	(5)
	Al2(SO4)3 + 6NaOH = 2Al(OH)3 + 3Na2SO4	(6)
	 2Al(OH)3 + NaOH = NaAlO2 + H2O	(7)
	Mg(OH)2 = MgO + H2O	(8)
	2Al(OH)3 = Al2O3 + 3H2O	(9)	
1/ Tính nồng độ CuSO4 : (0,5 điểm)
 số mol CuSO4 = số mol BaSO4 = = 0,05 (mol)
Nồng độ dung dịch CuSO4 = = 0,25 M
2/ Tính khối lượng từng kim loại: ( 2,50 điểm)
Gọi số mol 2 kim loại là n: n thoả mãn điều kiện: > n > hay 0,0538> n > 0,0478
Nếu chỉ xảy ra phản ứng 1: số mol Mg tham gia phản ứng là: = 0,0545 > 0,0538
trái điều kiện trên vậy xảy ra các phản ứng (1), (2), (3), (4), 
Gọi số mol Mg, Al tham gia phản ứng lần lượt là x, y, theo phương tr