Tổng hợp 34 Chuyên đề bồi dưỡng hóa học THCS tập 3

2 = CH2CH3 – CH2– OH 
CH3 – COOH CH3 – COONa CH4 CH3Cl
b/ CH3 – COOH CH3 – COOC2H5 CH3 – CH2 – OH 
CH3 – CH2 – ONa 
 2/ ViÕt ph­¬ng tr×nh ho¸ häc cña axªtilen víi H2, HCl, dung dÞch Br«m vµ víi Ag2O trong m«i tr­êng NH3 (hoÆc AgNO3 trong m«i tr­êng NH3).
Bµi 12:
1/ ViÕt c¸c c«ng thøc cÊu t¹o thu gän cña c¸c ®ång ph©n cã cïng c«ng thøc ph©n tö cña c¸c hîp chÊt h÷u c¬ sau : C4H8 , C4H10O , C3H6O2 .
2/ Hçn hîp X gåm mét ankan vµ mét ankin cã tû lÖ ph©n tö khèi t­¬ng øng lµ 
22 : 13. §èt ch¸y hoµn toµn 0,2 mol hçn hîp X, thu ®­îc 22g CO2 vµ 9g H2O. X¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö cña ankan vµ ankin trªn.
3/ Hoµn thµnh c¸c ph­¬ng tr×nh ph¶n øng theo s¬ ®å biÕn ho¸ sau(ghi râ ®iÒu kiÖn nÕu cã)
 DE
	men giÊm Xt : CaO, T
 +O2
CO2 AB	CH4 
 + HO	 XT 
 XT, T Cr¨cking,T
	C4H6 C4H10 
CH4F
X¸c ®Þnh c¸c chÊt A,B,D,E,F trong mçi ph­¬ng tr×nh.
Bµi 13:
1/ Cã 3 hîp chÊt h÷u c¬ cã c«ng thøc ph©n tö nh­ sau: CH2O2, C2H4O2, C3H6O2. H·y viÕt c«ng thøc cÊu t¹o cã thÓ cã øng víi 3 c«ng thøc ph©n tö ë trªn.
2/ Hoµn thµnh s¬ ®å biÕn ho¸ sau (ghi râ ®iÒu kiÖn nÕu cã)
 B C Cao su buna
 ( 2 )
 CaC2 ( 1 ) A
 ( 5 )
 D R­îu etylic E F G 
BiÕt G (thµnh phÇn chÝnh cña khÝ bïn ao)
3/ B»ng ph­¬ng ph¸p ho¸ häc h·y ph©n biÖt c¸c dung dÞch ®ùng trong c¸c lä mÊt nh·n chøa riªng biÖt c¸c dung dÞch: CH3COOH, HCOOH, C2H5OH, C6H6.
4/ H·y x¸c ®Þnh c«ng thøc cÊu t¹o cã thÓ cã cña c¸c hîp chÊt h÷u c¬ øng víi c«ng thøc tæng 
qu¸t: CXHYOZ khi x 2. BiÕt r»ng c¸c hîp chÊt ®ã ®Òu t¸c dông ®­îc víi kali vµ kh«ng ph¶i lµ 
hîp chÊt ®a chøc.
5/ Cho mét hi®r« cacbon A, ®Ó ®èt ch¸y hoµn toµn 1 mol A cÇn 6 mol oxi. X¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö, viÕt c«ng thøc cÊu t¹o vµ gäi tªn A. BiÕt A ë thÓ khÝ.
Bµi 14:
1/X¸c ®Þnh c¸c chÊt A, B, C, D, E, F, G, H vµ hoµn thµnh s¬ ®å biÕn ho¸ sau (ghi râ ®iÒu kiÖn nÕu cã) 
 C (3) D
 (2) (4)
 Lªn men giÊm
 Lªn men + Cl2 , askt
 A (1) B G (8) 
 H
 (5) (7)
 + H2 , xt Ni, t0
 E (6) F
BiÕt: E lµ nguyªn liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt cao su buna.
 G lµ thµnh phÇn chÝnh cña khÝ bïn ao.
2/ Cho mét r­îu no X, ®Ó ®èt ch¸y hoµn toµn mét mol X cÇn 3 mol oxi. X¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö, viÕt c«ng thøc cÊu t¹o vµ gäi tªn X.
3/ B»ng ph­¬ng ph¸p ho¸ häc h·y t¸ch riªng CO2 vµ C2H6 ra khái hçn hîp khÝ CO2, C2H2, C2H4 vµ C2H6.
4/ Cã 4 lä mÊt nh·n chøa riªng biÖt c¸c khÝ CO2 ,CH4 ,C2H4 vµ C2H2.B»ng ph­¬ng ph¸p ho¸ häc h·y nhËn biÕt c¸c n»m trong mçi lä. ViÕt ph­¬ng tr×nh ho¸ häc minh ho¹ (nÕu cã).
Bµi 15:
1/ ViÕt c«ng thøc cÊu t¹o c¸c ®ång ph©n øng víi c«ng thøc ph©n tö: C3H6O2, C3H8O, C3H6, C5H10
2/ ChÊt A cã c«ng thøc ph©n tö C2H6 .X¸c ®Þnh c«ng thøc cÊu t¹o cña c¸c chÊt B, C, D, E, F vµ hoµn thµnh c¸c ph­¬ng tr×nh ho¸ häc theo s¬ ®å ph¶n øng sau:
C2H6 BC D E F 
CH4 
3/ §èt ch¸y 1 lÝt hçn hîp gåm 2 Hi®r« cacbon ë thÓ khÝ thu ®­îc 1,6 lÝt khÝ CO2 vµ 1,4 lÝt h¬i n­íc. C¸c thÓ tÝch ®o ë cïng ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt. X¸c ®Þnh 2 chÊt vµ thµnh phÇn % vÒ sè mol cña mçi chÊt trong hçn hîp.
4/ B»ng ph­¬ng ph¸p ho¸ häc h·y nªu c¸ch ph©n biÖt 4 chÊt khÝ sau: CH4, C2H2, SO2vµ CO2.
Bµi 16: Cho s¬ ®å biÓu diÔn biÕn ho¸ ho¸ häc sau:
R1 R2 R3 R4 
 R6
 R5 R3
- X¸c ®Þnh c«ng thøc c¸c chÊt R1, R2, R3, R4, R5, R6 (thuéc hîp chÊt h÷u c¬) vµ viÕt c¸c ph­¬ng tr×nh ho¸ häc biÓu diÔn c¸c biÕn ho¸ trªn (mçi mòi tªn chØ viÕt mét PTHH).
- Trong c¸c biªn ho¸ trªn cã khi nµo ph¶n øng x¶y ra theo chiÒu ng­îc l¹i kh«ng? (ViÕt c¸c PTHH, nªu ®iÒu kiÖn x¶y ra c¸c ph¶n øng)
V× R1 t¸c dông víi I2 t¹o ra mau xanh nªn R1 lµ tinh bét(C6H10O5)n ta cã:
R1->R2: (C6H10O5 )n + nH2O nC6H12O6 (1) 
R2->R3 : C6H12O6 men zima 2C2H5OH + 2CO2 (2)
R3->R4 : C2H5OH + O2 XT CH3COOH + H2O (3)
R3->R5 : C2H5OH H2SO4 C2H4 + H2O (4)
R5->R3 : C2H4 + H2O AX C2H5OH (5)
R3->R6 : C2H5OH + CH3COOH H2SO4 CH3COOC2H5 + H2O (6)
R4->R6 : CH3COOH +C2H5OH CH3COOC2H5 + H2O (7)
Nh÷ng ph¶n øng x¶y ra theo chiÒu ng­îc l¹i ®­îc lµ :(4), (5) 
C2H4 + H2O XT,P	C2H5OH
C2H5OH H2SO4 C2H4 + H2O 	 
Chuyªn ®Ò 18: 
To¸n hi®rocacbon
C«ng thøc ph©n tö tæng qu¸t vµ c«ng thøc ph©n tö cña chÊt t­¬ng ®­¬ng víi hçn hîp.
C«ng thøc mét chÊt 
C«ng thøc chÊt t­¬ng ®­¬ng
CxHy ®iÒu kiÖn: y 2x + 2
Hay CnH2n + 2 – 2k ®iÒu kiÖn: x, y, n N0 Víi k lµ tæng sè liªn kÕt vµ vßng.
NÕu m¹ch hë --> k = tæng sè nèi , kN.
CH, > 1; > 2
Hay C H2 + 2 - 2
 > 1; 0
k = 0: Ankan
CnH2n + 2 ; n 1
C H2 + 2 ; > 1
k = 1: Xicl«ankan hay anken.
Xicl«ankan: CnH2n ; n 3
Anken: CnH2n ; n 2
C H2 ; > 2
k = 2 (m¹ch hë): Anka®ien hay ankyn
Anka®ien: CnH2n – 2 ; n 3
Ankyn: CnH2n – 2 ; n 2
C H2 - 2 ; > 2
k = 4: Aren (3 + 1 vßng)
CnH2n – 6 ; n 6
C H2 - 6 ; > 6
1/ Ph¶n øng céng: 
Hi®rocacbon cã nèi , Xiclopropan, xiclobutan míi cã ph¶n øng céng.
Céng H2: víi chÊt xóc t¸c lµ Ni hoÆc Pt nung nãng.
CnH2n + 2 – 2k + kH2 ----> CnH2n + 2
C H2 + 2 - 2 + H2 ----> C H2 + 2 
1mol mol 1mol
HÖ qu¶:
§é gi¶m sè mol cña hçn hîp lu«n lu«n b»ng sè mol H2 tham gia ph¶n øng.
Tæng sè mol hi®rocacbon s¶n phÈm vµ sè mol hi®rocacbon nguyªn liÖu (d­) lu«n lu«n b»ng sè mol hi®rocacbon nguyªn liÖu ban ®Çu.
2/ Ph¶n øng céng Br2:
C H2 + 2 - 2 + Br2 ----> C H2 + 2 - 2Br2
HÖ qu¶:
Sè mol hi®rocacbon tham gia ph¶n øng b»ng sè mol Br2.
3/ Ph¶n øng ch¸y:
CH + ( + )O2 ----> CO2 + H2O
C H2 + 2 - 2 + (3 + 1 - )/2 O2 ----> CO2 + ( + 1 - ) H2O.
HÖ qu¶:
*) = 0, ta cã:
C H2 + 2 + (3 + 1)/2 O2 ----> CO2 + ( + 1) H2O
x mol x mol ( + 1)x mol 
 ----> x = ( + 1)x - x 
 = sè mol H2O – sè mol CO2 
VËy ta cã: C H2 + 2 ch¸y sè mol H2O > sè mol CO2 
vµ sè mol C H2 + 2 = sè mol H2O - sè mol CO2 
*) = 1, ta cã:
C H2 + 3/2 O2 ----> CO2 + H2O
C H2 ch¸y sè mol H2O = sè mol CO2
*) = 2, ta cã:
C H2 - 2 + (3 - 1)/2 O2 ----> CO2 + ( - 1) H2O
x mol x mol ( - 1)x mol
----> x = x - ( + 1)x 
 = sè mol CO2 - sè mol H2O 
VËy ta cã: C H2 - 2 ch¸y sè mol H2O < sè mol CO2 
vµ sè mol C H2 - 2 = sè mol CO2 - sè mol H2O 
*) Chó ý:
- Hçn hîp hi®rocacbon ë thÓ khÝ th×: n 4 vµ 4
- ChØ cã nh÷ng Ankyn – 1 (cã nèi 3 ë ®Çu m¹ch) míi cã ph¶n øng thÕ AgNO3/NH4OH.
- Ngo¹i trõ CH CH, c¸c ankyn cßn l¹i khi bÞ hy®rat ho¸ cho s¶n phÈm chÝnh lµ xªt«n.
- NÕu hi®r«cacbon bÞ hy®rat ho¸ mµ t¹o ra r­îu ®¬n chøc no th× hi®rocacbon nµy chÝnh lµ anken (hay olefin)
Bµi tËp ¸p dông:
Bµi 1:
1. Hçn hîp A gåm mªtan, axªtylen theo tû lÖ thÓ tÝch lµ 1:1
a/ Tinh chÕ CH4 tõ hçn hîp 
b/ Tinh chÕ C2H2 tõ hçn hîp 
2. Hçn hîp A gåm axªtylen vµ hidro cã tû khèi so víi hidro b»ng 4.	
a/ TÝnh % vÒ thÓ tÝch cña mçi khÝ trong hçn hîp A,
b/ §èt nãng hçn hîp trong b×nh kÝn cã Ýt bét Ni lµm xóc t¸c thu ®­îc hçn hîp khÝ B.
- Cho 1/2 khèi l­îng B ®i qua dung dÞch AgNO3 trong NH3 thÊy t¹o thµnh 0,12g kÕt tña mµu vµng. TÝnh khèi l­îng cña C2H2 trong hçn hîp B.
- Cho 1/2 l­îng khÝ B qua dung dÞch n­íc Br«m thÊy b×nh nÆng thªm 0,041(g). TÝnh khèi l­îng cña ªtylen cã trong hçn hîp B.
H­íng dÉn:
1.
a/ Cho hçn hîp ®i qua n­íc Br2 d­:
C2H2 + 2Br2 C2H2Br4 
Tinh chÕ ®­îc CH4 	
b/ Cho hçn hîp ®i qua dung dÞch Ag2O (NH2) 
	C2H2 + Ag2O C2Ag2 + H2O
	- Läc lÊy kÕt tña hoµn tan b»ng HNO3 
	C2Ag2 + HNO3 AgNO3 + C2H2 
2. 
a. Gäi mét sè mol cña C2H2 lµ x -> nH2 = 1 - x
	Ta cã: = 4
	-> x = 0, 25
	Ta cã: C2H2 chiÕm 25%; vµ H2ChiÕm 75% 
b. §èt nãng hçn hîp
	C2H2 + H2 > C2H4 
	C2H2 + 3H2 > C2H6
	Hçn hîp khÝ B; C2H2; C2H4; C2H6 
	Cho 1/2B ®i qua dung dÞch Ag2O (NH3)
	C2H2 + Ag2O C2Ag2 + H2O
	nC2H2 = nC2Ag2 = = 0,0005 (mol)
	Khèi l­îng C2H2 cã trong hçn hîp B: 0,0005.2. 26 = 0,026(g)	
	- Cho 1/2 B ®i qua dung dÞch Br2 
	C¸c ph¶n øng:
	C2H4 + Br2 C2H4 Br2
	C2h2 + 2Br2 C2H2 Br4
	- Khèi l­îng cña C2H4 trong hçn hîp B lµ:
	(0,041 - ). 2 = 0,056 (g) 	
Bµi 2: C¸c hi®rocacbon A, B, C ®Òu ë tr¹ng th¸i khÝ ë ®iÒu kiÖn th­êng, x¸c ®Þnh c«ng thøc cña chóng b»ng kÕt qu¶ cña tõng thÝ nghiÖm sau:
a, 1,4g chÊt A lµm mÊt mµu võa ®ñ mét dung dÞch chøa 8g br«m.
b, Mét thÓ tÝch V cña B ch¸y cÇn 2,5V khÝ «xi.
c, Tæng thÓ tÝch C vµ thÓ tÝch « xi võa ®ñ b»ng tæng thÓ tÝch cña khÝ CO2 vµ h¬i n­íc t¹o thµnh, thÓ tÝch h¬i n­íc ®óng b»ng thÓ tÝch CO2.
a, theo TN ta cã : MA= = 28 (g) 
XÐt c¸c tr­êng hîp :- hi®rocacbon CnH2n+2 vµ CnH2n-2 kh«ng cã tr­êng hîp nµo cã M = 28g
- hi®rocacbon CnH2n : chØ cã C2H4 lµ tho¶ m·n M=28g vËy A lµ C2H4 (1®)
b, Gäi c«ng thøc B lµ CxHy vµ ®Æt VB = V0
 Ta cã :C2H4 + (x+ ) O2 xCO2 + H2O 
 VO2 (x + )V0
 =	x + 
 VCxHy V0
x, y ph¶i tho¶ m·n ®iÒu kiÖn :
x, y lµ nh÷ng sè nguyªn d­¬ng
2x-2 £ y £ 2x+2
ChØ cã nghiÖm x=y=2 tho¶ m·n . VËy B lµ C2H2 
C, Ta cã : CnH2n + (n+ )O2 nCO2 + nH2O
-Theo PTHH VCO2= VH2O(h¬i )
NÕu lÊy VCnH2n =1 th× V®Çu = 1+ n + 
Vcuèi =V®Çu -> 1= -> n=2 VËy C lµ C2H4 
Bµi 3: Hçn hîp A gåm c¸c khÝ mªtan, ªtylen vµ axªtylen.
	a. DÉn 2,8 lÝt hçn hîp A ë ®ktc qua b×nh ®ùng dung dÞch n­íc Br«m thÊy b×nh bÞ nh¹t mµu ®i mét phÇn vµ cã 20g br«m ph¶n øng.
	b. MÆt kh¸c ®èt ch¸y hoµn toµn 5,6 lit A ®ktc råi cho toµn bé s¶n phÈm ch¸y qua b×nh ®ùng 175,2 gam dung dÞch NaOH 20% sau thÝ nghiÖm thu ®­îc dung dÞch chøa 1,57% NaOH.
	TÝnh % theo thÓ tÝch cña mçi khÝ cã trong hçn hîp A.
H­íng dÉn:
Gäi x, y, z lÇn l­ît lµ c¸c sè mol cña CH4 , C2H4 vµ C2H2 cã trong 2,8 lÝt hçn hîp:
	 nhh = = 0, 125 mol
 Khi cho 2,8 lÝt hçn hîp ®i qua b×nh ®ùng n­ícBr«m chØ cã C2H4 vµ C2H2 ph¶n øng
	Ph­¬ng tr×nh ph¶n øng: 
	C2H4 + Br2 -> C2H4Br2
	C2H2 + 2 Br2 -> C2H2Br
	Ta cã: nBr2 = y + 2z = = 0, 125	
	§èt ch¸y 5,6 lÝt hçn hîp
	CH4 + 2O2 -> CO2 + 2h2O 
	2x 2x
	C2H4 + 3O2-> 2CO2 + 2H2O 
	2y 4y
	2C2H2 + O2 -> 4 CO2 + 2 H2O
 	2z 4z
	Ta cã: n CO2 = 2x + 4y + 4z = 0,375 + y 	
	n NaOH = 0,876 mol
	CO2 + 2NaOH -> Na2CO3 + H2O 
	1mol 2mol
	 n NaOH ph¶n øng = 2n CO2 = 0,75 + 2y
	 n NaOH d­ = 0, 876 - 0,75 - 2y = 0,126 - 2y 
	Ta cã hÖ ph­¬ng tr×nh 	
	Gi¶i hÖ ta ®­îc: y = 0,025 	
	 x = z = 0, 05
	% CH4 = 40% 	
	% C2H4 = 20% 
	% C2H2 = 40% 	
Bµi 4: Hçn hîp A gåm CH4, C2H2 vµ mét hi®rocacbon X cã c«ng thøc 
CnH2n +2. Cho 0,896 lÝt hçn hîp A ®i qua dung dÞch Brom d­ ®Ó ph¶n øng x¶y r¶y ra hoµn toµn, thÊy tho¸t ra 0,448 lÝt hçn hîp ha