Đề thi học sinh giỏi huyện môn Ngữ văn Lớp 6 - Năm học 2012-2013 - Phòng GD&ĐT Châu Thành (Có đáp án)

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
KỲ THI HỌC SINH GIỎI HUYỆN
HUYỆN CHÂU THÀNH
NĂM HỌC: 2012-2013
ĐỀ THI MÔN NGỮ VĂN LỚP 6
Thời gian: 120 phút
(Không kể thời gian phát đề)
ĐỀ:
 Câu 1:   (2 điểm) 
 Hãy nêu sự giống và khác nhau giữa truyền thuyết và cổ tích? 
 Câu 2:   (4 điểm)  
 “Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hi sinh để bảo vệ con người...” 
 Em hãy chỉ ra và nêu rõ tác dụng của phép tu từ được dùng trong đoạn văn trên.  
 Câu 3: (14 điểm): 
 Dựa vào bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ” của nhà thơ Minh Huệ (Sách Ngữ văn 6 - Tập hai), em hãy viết bài văn ngắn bằng lời của người chiến sĩ kể về kỉ niệm một đêm được ở bên Bác Hồ khi đi chiến dịch. 
_____Hết_____
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
KỲ THI HỌC SINH GIỎI HUYỆN
HUYỆN CHÂU THÀNH
NĂM HỌC: 2012-2013
ĐỀ THI MÔN NGỮ VĂN LỚP 6
HƯỚNG DẪN CHẦM
 Câu 1:  2 điểm
 Truyền thuyết và cổ tích: 
 + Giống nhau: (1 điểm)
 - Đều có các yếu tố tưởng tượng, hoang đường
 - Văn học gian gian, có tính truyền miệng.
 + Khác nhau:  (1 điểm)
 - Truyền thuyết có các sự kiện liên quan đến lịch sử.
 - Cổ tích kể về các nhân vật bất hạnh, nhân vật dũng sĩ, nhân vật mồ côi....thể hiện ước mơ công lý của người dân.
 Câu 2: 4 điểm 
 + Phép tu từ được dùng trong đoạn văn trên là: Phép nhân hóa. (1,5 điểm) 
 + Tác dụng: ca ngợi vẻ đẹp bình dị và những phẩm chất quý báu của cây tre, đồng thời khẳng định: cây tre là biểu tượng của đất nước Việt Nam, dân tộc Việt Nam. (2,5 điểm)
 Câu 3: 14 điểm  
 1. Yêu cầu: 
 - Học sinh dựa vào bài  thơ Đêm nay Bác không ngủ của nhà  thơ Minh Huệ  (Sách Ngữ văn 6 - Tập hai), để viết bài văn ngắn bằng lời của người chiến sĩ kể về kỉ niệm một đêm được ở bên Bác Hồ khi đi chiến dịch. 
 - Yêu cầu hs phải thuộc và nhớ được nội dung bài thơ, dùng ngôi thứ nhất (nhân vật tôi – anh đội viên để kể lại câu chuyện). Biết vận dụng văn kể chuyện để kể lại một câu chuyện từ văn bản thơ, có kết hợp yếu tố miêu tả, kể chuyện với bộc lộ cảm xúc, tâm trạng ... 
 - Khi kể chuyện, cần phải tạo dựng được câu chuyện có hoàn cảnh, có nhân vật, sự việc và diễn biến câu chuyện ... Học sinh có thể  trình bày theo  nhiều  cách khác nhau,  nhưng  chuyện kể phải theo diễn biến sự việc như trình tự bài thơ và nêu được các ý cơ bản như sau: 
 a. Mở bài:      2 điểm 
 Giới thiệu câu chuyện:    
 - Giới thiệu hoàn cảnh, thời gian, không gian nơi xảy ra câu chuyện... 1 đ
 - Giới thiệu nhân vật trong câu chuyện: tôi (tự giới thiệu) được ở cùng Bác Hồ trong mái lều tranh xơ xác vào một đêm mưa lạnh trên đường đi chiến dịch ... 1 đ
 b. Thân bài:    10 điểm 
 Kể  lại diễn biến câu chuyện,  trong đó có kết hợp giữa kể chuyện với miêu tả và bộc lộ cảm xúc, câu chuyện được kể lại qua lời kể của anh đội viên (nhân vật tôi: vừa là người chứng kiến, vừa là người tham gia vào câu chuyện). 
 - Lần đầu  thức giấc,  tôi ngạc nhiên vì trời đã khuya lắm  rồi mà Bác vẫn ngồi “trầm ngâm” bên bếp  lửa. Từ ngạc nhiên đến xúc động khi  tôi hiểu rằng Bác vẫn ngồi đốt lửa sưởi ấm cho các chiến sĩ. Niềm xúc động càng lớn khi được tôi chứng kiến cảnh Bác đi “dém chăn” cho từng chiến sĩ với bước chân nhẹ nhàng    2,5 điểm 
 - Hình ảnh Bác Hồ hiện ra với tôi trong tâm trạng mơ màng : Bác vừa lớn lao, vĩ đại, vừa  gần gũi,  thân  thương như một người Cha đối với chúng  tôi-những người chiến sĩ... Trong sự xúc động cao độ, thầm thì, tôi hỏi nhỏ:  “Bác ơi ! Bác chưa ngủ ? Bác có lạnh lắm không ?” Bác ân cần trả lời:  “- Chú cứ việc ngủ ngon    Ngày mai đi đánh giặc”  (anh đội viên tự bội lộ tâm trạng )   2,5 điểm        
 - Lần  thứ ba  thức dậy, trời sắp sáng,  tôi “hốt hoảng giật mình” vì vẫn  thấy Bác vẫn “ngôi đinh ninh – chòm râu im phăng phắc”. 1 điểm
 - Anh đội viên kể  lại  diễn biến  câu  chuyện qua  lời đối  thoại  giữa  anh với Bác Hồ, đồng  thời  tự bộc  lộ diễn biến  tâm  trạng  qua đó nêu bật được hình tượng Bác Hồ: giản dị, gần gũi nhưng cũng thật vĩ đại, lớn lao   2 điểm 
 - Được tiếp cận, được thấu hiểu tình thương yêu của Bác với bộ đội và nhân dân ta,  tôi như lớn thêm lên về tâm hồn, như được hưởng một niềm hạnh phúc lớn lao, bởi thế nên:   “Lòng vui sướng mênh mông” , tôi “thức luôn cùng Bác” 2 điểm
 c. Kết bài: 2 điểm 
 - Cảm nhận của người chiến sĩ: đêm không ngủ được kể lại trên đây chỉ là một trong vô vàn đêm không ngủ của Bác. Việc Bác không ngủ vì lo việc nước và thương bộ đội, dân công là một “lẽ thường tình” vì “Bác là Hồ Chí Minh”     1 điểm
 - Qua câu chuyện về một đêm không ngủ của Bác Hồ trên đường đi chiến dịch, thể hiện rõ tấm lòng yêu thương sâu sắc, rộng lớn của Bác với bộ đội và nhân dân, đồng thời thể hiện tình cảm kính yêu, cảm phục của người chiến sĩ, của nhân dân ta đối với Bác Hồ.  1 điểm
_____Hết_____
CẤU TRÚC ĐỀ NGỮ VĂN 6:
 Câu 1:
 - Kiến thức ngữ văn từ tuần 1 đến tuần 6
 - Các bài:
 + Con rồng, cháu tiên
 + Thánh Gióng
 + Sơn Tinh, Thủy Tinh
 + Thạch Sanh
 Câu 2: 
 - Tuần 25
 - Tiết 91
 - Bài: Nhân hóa
 - Tuần 30
 - Tiết 109, 110
 - Bài: Cây tre Việt Nam
 Câu 3:
 - Tuần 26
 - Tiết 93, 94
 - Bài: Đêm nay Bác không ngủ
 - Kiểu bài văn tự sự