Đề thi chọn học sinh giỏi cấp trường môn Ngữ văn Lớp 6 - Năm học 2012-2013 - Phòng GD&ĐT Bình Giang (Có đáp án)

ĐỀ CHÍNH THỨC
PHÒNG GD&ĐT BÌNH GIANG
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TRƯỜNG
NĂM HỌC 2012 - 2013
MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 6
(Thời gian làm bài: 120 phút)
(Đề thi gồm 01 trang)
Câu 1 (2 điểm)
 Cho đoạn văn sau:
 Sau trận bão, chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây bụi. Mặt trời nhú lên dần dần, rồi lên cho kì hết. Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Quả trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ đặt lên một mâm bạc đường kính mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển hửng hồng. Y như một mâm lễ phẩm tiến ra từ trong bình minh để mừng cho sự trường thọ của tất cả những người chài lưới trên muôn thuở biển Đông.
 (Nguyễn Tuân, Cô Tô)
a.Trình bày cảm nhận của em về những biện pháp nghệ thuật đặc sắc trong đoạn văn trên.
b. Qua đoạn văn em có nhận xét gì về tài năng miêu tả của nhà văn Nguyễn Tuân.
Câu 2 (3 điểm)
 Tâm trạng của nhân vật người anh trai trong đoạn kết thúc truyện “Bức tranh của em gái tôi” (Tạ Duy Anh) đã gợi cho em những suy ngẫm gì?
Tôi không trả lời mẹ vì tôi muốn khóc quá. Bởi vì nếu nói được với mẹ, tôi sẽ nói rằng : “Không phải con đâu. Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy”.
Câu 3 (5 điểm)
 Dựa vào bài thơ Đêm nay Bác không ngủ của Minh Huệ, em hãy tả lại hình ảnh Bác Hồ trong bài thơ.
Hết
Họ tên thí sinh:Số báo danh:
Chữ kí giám thị 1:  Chữ kí giám thị 2:
PHÒNG GD & ĐT BÌNH GIANG
HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2012-2013
MÔN NGỮ VĂN LỚP 6
CÂU
NỘI DUNG
ĐIỂM
 Câu 1 
(2 đ)
a. Học sinh biết cách trình bày một bài tập cảm thụ, kết hợp phân tích giá trị nghệ thuật và giá trị nội dung. Có thể trình bày thành một đoạn văn hoặc bài văn ngắn; thể hiện được sự cảm thụ sâu sắc, đúng đắn về giá trị của đoạn văn.
- Học sinh nêu được những biện pháp tu từ tiêu biểu: so sánh, nhân hóa, ẩn dụ
0,5
- Tác dụng: các hình ảnh so sánh, nhân hóa, ẩn dụ thể hiện được sự miêu tả và cảm nhận độc đáo tinh tế của tác giả; làm cho người đọc thấy được vẻ đẹp của của mặt trời lúc mọc trên biển; mặt trời trở nên dịu dàng, hiền hòa, phúc hậu và gần gũi với con người.
1,0
b. Nhận xét về tài năng miêu tả của Nguyễn Tuân:
- Sự quan sát tỉ mỉ, tinh tế, công phu; chọn lọc những chi tiết tiêu biểu; miêu tả theo trình tự hợp lí; biết cách sử dụng những từ ngữ, hình ảnh so sánh liên tưởng độc đáo, sáng tạo để làm nổi bật vẻ đẹp của cảnh và làm cho cảnh được tả hiện ra thật ấn tượng.
0,5
Câu 2 
(3 đ)
- Người anh trai thấy xấu hổ vì nhận ra sự ích kỉ của mình: đố kị, ghen ghét với tài năng và sự thành công của em gái; mặc cảm tự ti khi thấy mình yếu kém hơn em;
- Xấu hổ khi so sánh mình với em, em gái vừa có tài năng, vừa có tấm lòng bao dung độ lượng. 
- Chính sự bao dung độ lượng của em gái đã giúp người anh nhận ra khuyết điểm và tự cố gắng hoàn thiện bản thân.
1,5
- Câu chuyện muốn nhắn nhủ với mọi người rằng trước tài năng và thành công của người khác chúng ta không nên ghen tị, mặc cảm, tự ti mà nên trân trọng, chia sẻ niềm vui thực sự chân thành.
1,5
- Câu chuyện cho ta thấy tình cảm trong sáng, chân thành và lòng nhân hậu, độ lượng có thể giúp con người nhận rõ được những sai lầm của mình, tự vượt lên bản thân mình, làm cho con người xích lại gần nhau.
- Văn bản còn cho ta thấy sức mạnh của nghệ thuật chân chính giúp con người tự hoàn thiện mình.
Câu 3
(5 đ)
- Về hình thức: HS biết làm thành bài văn miêu tả có cấu trúc rõ ràng, mạch lạc, hành văn trôi chảy, ít sai về lỗi chính tả, dùng từ, diễn đạt.
- Về nội dung: học sinh phải biết dựa vào bài thơ để tả lại hình ảnh Bác Hồ ( có thể cho thêm những chi tiết sáng tạo nhưng phù hợp):
+ Tả không gian, thời gian: Đêm đã về khuya, không gian im ắng, trời mưa lâm thâm mái lều tranh xơ xác.
+ Tả hình ảnh Bác Hồ: 
Hành động: Bác Hồ không ngủ đi chăm sóc sức khỏe cho mọi người: đốt lửa, dém chăn, chăm sóc giấc ngủ cho các anh bộ đội; hình ảnh đó trông như là người cha đang chăm sóc cho những đứa con thân yêu của mình.
Tâm trạng qua ngoại hình, ngôn ngữ đối thoại: Bác ngồi lo lắng cho cuộc kháng chiến chống pháp của dân tộc: người gầy, tóc bạc, đôi mắt trũng sâu, khuôn mặt đăm chiêu suy nghĩ, chòm râu im phăng phắctrong lòng đang bề bộn về công việc kháng chiến.
Thang điểm:
- Bài làm đạt được những yêu cầu trên, đúng thể loại văn miêu tả, cách sử dụng từ ngữ hình ảnh phù hợp, văn viết mạch lạc, cảm xúc trong sáng, tự nhiên, bố cục chặt chẽ, không sai sót về lỗi diễn đạt, chính tả.
5
- Bài viết đạt được phần lớn những yêu cầu trên, văn đúng thể loại, biết sử dụng từ ngữ và hình ảnh để tả, lời văn mạch lạc, còn sai sót về diễn đạt và chính tả.
3-4
- Bài tả chưa rõ, chưa thật đúng thể loại, văn viết lủng củng, mắc nhiều lỗi diễn đạt.
2
- Chưa hiểu cách làm bài
1