Đề khảo sát học sinh giỏi – Lần 2 môn: Ngữ văn 9 năm học 2014 - 2015

PHÒNG GD&ĐT VĨNH TƯỜNG
TRƯỜNG THCS CHẤN HƯNG
ĐỀ KHẢO SÁT HSG – LẦN 2 
MÔN: NGỮ VĂN 9 
Năm học 2014- 2015
Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề)
Câu 1 (2,0 điểm)
Em hãy phát hiện và phân tích các biện pháp tu từ trong khổ thơ sau:
Bác sống như trời đất của ta
Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa
Tự do cho mỗi đời nô lệ
Sữa để em thơ, lụa tặng già
 (Tố Hữu –Bác ơi)
Câu 2 (3,0 điểm ) Đọc chuyện sau: 
Ngày xưa, ở một làng nọ có hai mẹ con rất nghèo sống bên nhau. Người mẹ đau yếu luôn. Mắt bà ngày một mờ dần đi, còn tai thì ù đặc. Người con gái tuy còn bé nhưng biết thương mẹ lắm. Em nghe nói có ông thầy lang giỏi nên quyết tâm đi tìm thầy chữa bệnh cho mẹ. Em chuẩn bị cho mẹ ít thứ cần thiết rồi lên đường. Em đi suốt cả ngày đêm không nghỉ. Tình cảm của em động đến tấm lòng từ bi nơi cửa Phật. Phật trao cho em một bông hoa cúc và dặn cách làm thuốc cho mẹ uống. Người còn cho em biết là bông cúc có bao nhiêu cánh thì mẹ em sẽ sống thêm được bấy nhiêu năm. Mong ước mẹ sống được thật lâu, em dừng lại bên đường và kỳ công tước các cánh hoa ra thành nhiều cánh nhỏ. Bà mẹ đã được chữa lành bệnh và hai mẹ con sống hạnh phúc bên nhau. 
 (Phỏng theo mẩu chuyện: Vì sao hoa cúc có nhiều cánh nhỏ)
Em hãy viết một bài văn ngắn nêu suy nghĩ của mình về câu chuyện trên.
Câu 3 (5 điểm)
Viết về người lính trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, hai bài thơ “Đồng chí” (Chính Hữu) và “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính” (Phạm Tiến Duật) đều chọn được các cách kết bài có sức nặng:
Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo
(Đồng chí- Chính Hữu)
Không có kính rồi xe không có đèn
Không có mui xe thùng xe có xước
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước
Chỉ cần trong xe có một trái tim
(Bài thơ về tiểu đội xe không kính- Phạm Tiến Duật)
Phân tích hai đoạn thơ trên để thấy được sức dồn nén của câu chữ và chiều sâu triết lý của ý thơ.
------------------Hết-------------------
HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN : NGỮ VĂN 
Câu 1 (2,0 điểm)
1. Về nội dung: Phát hiện và phân tích được các biện pháp tu từ sau:
1.1. So sánh: Cuộc sống của BácTrời đất của ta ÞCa ngợi sự cao cả vĩ đại mà cũng rất thân thiết, gần gũi của Bác Hồ
1.2. Liệt kê: - Ngọn lúa, cành hoa, đời nô lệ, em thơ, giàÞNhững đối tượng quan tâm đặc biệt của Bác (thiên nhiên, nhân loại cần lao,trẻ em, người già).
-Yêu, tự do, sữa, lụa ÞTình yêu thương của Bác gắn liền với những hành động thiết thực, đáp ứng nhu cầu,nguyện vọng của từng đối tượng cụ thể
-Cho, để, tặngÞThái độ ân cần, phù hợp với từng đối tượng khác nhau.
1.3. Đảo ngữ: Tự do, sữa, lụa ÞTác dụng nhấn mạnh.
1.4. Điệp từ: Mỗi ÞSự quan tâm chu đáo.
2. Về kĩ năng: Cảm thụ tinh tế, hợp lí; phân tích chính xác; diễn đạt tốt; trình 
bày rõ ràng, (HS chỉ cần trình bày trong một đoạn văn)
Câu 2 (3,0 điểm ) 
Học sinh biết viết một bài văn ngắn nhị luận ngắn nêu suy nghĩ của mình về câu chuyện. Bài làm phải đảm bảo các yêu cầu cơ bản dưới đây:
1. Làm rõ nội dung, ý nghĩa của câu chuyện trên: Tình thương yêu cao đẹp của người con với mẹ: Sẵn sàng chịu đựng gian khổ , vượt qua mọi khó khăn, quyết tâm để đi tìm thầy, tìm thuốc chữa bệnh cho mẹ. Tấm lòng của người con đã cảm động đến cả nơi cửa phật từ bi.
2. Khẳng định ý nghĩa giáo dục của câu chuyện
- Tình thương yêu mẹ là tình cảm thiêng liêng cao đẹp nhất của con người. Ai sinh ra trên đời cũng có mẹ. Mẹ không chỉ cho ta hình hài mà còn cho ta cuộc sống, cho ta tình yêuvà mọi thứ quý giá nhất trên đời.
- Xuất phát từ tình yêu mẹ ấy, người con đã không ngại khó khăn, gian khổ, dù phải hi sinh cũng quyết tâm cứu cho được mẹ. Phải chăng tình mẫu tử đã đem lại cho con một sức mạnh kì diệu để con vượt qua tất cả
3. Phê phán những biểu hiện sai: Chưa biết vâng lời mẹ, còn làm nhiều việc sai trái khiến mẹ phải buồn phiền 
4. Rút ra bài học cho bản thân: Câu chuyện đem đến cho ta một thông điệp: Hãy sống tốt hơn, ngoan ngoãn, kính yêu, vâng lời mẹ, làm việc tốt, học giỏi để mẹ vui lòng.
Câu 3 (5 điểm)
HS biết viết bài văn nghị luận