Chuyên đề phương pháp giải Chuyên đề ph

n hệ giữa hằng số điện ly K và độ điện ly 
Ví dụ: Một hỗn hợp AB điện ly yếu có nồng độ ban đầu là (mol/lít, độ điện ly ). 
 Ph-ơng trình điện ly: C - C = (1 - ).C 
Suy ra: 
2C .C C.
K K
C ) 1
  
  
 
 7. Nếu tính thể tích n-ớc cần thêm vào V lít dung dịch axit có pH=a để đợc dung dịch mới có 
pH=b (b>a) thì ta áp dụng công thức tính nhanh. 
2
b a pH
sau truoc truoc
pH
H O truoc
V 10 .V 10 V
V (10 1).V
 

 
 
8. Nếu tính thể tích n-ớc cần thêm vào V lít dung dịch axit có pH=a để đợc dung dịch mới có 
pH=b (b<a) thì ta áp dụng công thức tính nhanh. 
2
a b pH
sau truoc truoc
pH
H O truoc
V 10 .V 10 V
V (10 1).V
 

 
 
II. Bài toán áp dụng: 
Bài toán 1: (Trích đề thi tuyển sinh đại học ĐH –CĐ Khối A 2008). 
Trộn lẫn V ml dung dịch NaOH 0,01M với V ml dung dịch HCl 0,03 M đ-ợc 2 Vml dung dịch 
Y . Dung dịch Y có pH là: 
 A: 1 B: 2 C: 3 D: 4 
Bài giải: 
 Ph-ơng trình phản ứng: 
 NaOH + HCl  NaCl + H2O 
2
3 3
OH H H O
0,01 0,03V
V(mol)... (mol)
10 10
  
GV: Lờ Quốc Huy SĐT : 0966289968 
Đề-húa.vn – Húa học là Cuộc sống 2 
  
2
3 3 3H
0,02V 0,02V 2.V
n (mol) [H ] : 0,01 10 (mol / lit)
10 10 10

     
(dư)
  pH = 2  B đúng 
Chú ý: 
Để đơn giản hoá bài toán ta chọn V = 1 lít 
2
H
0,02
n 0,03 0,01 0,02(mol) [H ] 0,01 10 (mol / lit)
2

       
(dư)
 pH = 2  B đúng 
Bài toán 2: (Trích đề thi tuyển sinh đại học ĐH –CĐ Khối B 2007). 
Trộn 100ml dung dịch (gồm Ba(OH)2 0,1M và NaOH 0,1M với 400 ml dung dịch (gồm H2SO4 
0,0375 M và HCl 0,0125 M) thu đ-ợc dung dịch X, giá trị pH của dung dịch X là: 
 A: 1 B: 2 C: 6 D: 7 
Bài giải: 
2
2
Ba(OH)
Ba(OH) NaOHOH
NaOH
n 0,01mol
n 2.n n 0,03(mol)
n 0,01mol

 
   
 
2 4
2 4
HCl
HCl H SOH
H SO
n 0,05mol
n n 2.n 0,035(mol)
n 0,015mol

 
   
 
 Khi trộn xẫy ra phản ứng trung hoà dạng iôn là: 
+ -
2H + OH H O
0,03 0,03 
H
n  (d-) = 0,035 - 0,03 = 0,005 (mol)  
0,005
[H ] 0,01
0,1 0,4
  

[H+] = 0,01 = 10-2 (mol/lít)  pH = 2  B đúng 
Bài toán 3: (Trích đề thi tuyển sinh đại học ĐH –CĐ Khối A 2007) 
Cho m gam hỗn hợp Mg, Al vào 250 ml dung dịch X chứa hỗn hợp axit HCl 1 M và axit H2SO4 
0,5 M thu đ-ợc 5,32 lít H2 (ở đktc) và dung dịch Y (coi thể tích dung dịch không đổi). Dung dịch Y có 
pH là: 
A: 1 B: 2 C: 6 D: 7 
Bài giải: 
(X)
2 4
H (HCl)
H
H (H SO )
n 0,25.1 0,25(mol)
n 0,25 0,25 0,5mol
n 0,25.0,5.2 0,25(mol)



  
  
  
 2H+ + 2e  H2 
 0,475mol….. 0,2375(mol) 
2H
5,32
n 0,2375(mol)
22,4
 
1
H (Y)
0,025
n 0,5 0,475 0,025(mol) [H ] 0,1 10 (mol / lit)
0,250

        
  pH = 1  A đúng 
Bài toán 4:Cho x mol NO2 hấp thụ vào dung dịch chứa x mol NaOH, dung dịch này thu đ-ợc có giá trị 
pH. 
 A: pH 7 D: Không xác định 
Bài giải: 
 2NO2 + 2NaOH  NaNO3 + NaNO2 + H2O 
GV: Lờ Quốc Huy SĐT : 0966289968 
Đề-húa.vn – Húa học là Cuộc sống 3 
 xmol xmol x/2mol x/2mol 
 Sau phản ứng thu đ-ợc muối trung hoà NaNO3 (xmol) và muối NaNO2 (xmol) mà NaNO2 là 
muối tạo bởi axit yếu và bazơ mạnh nên: 2 2 2NO H O HNO OH
    sự xuất hiện OH làm cho 
dung dịch có tính bazơ nên pH > 7  C đúng 
Bài toán 5:Cho 1 lít dung dịch axít có pH = 4, phải thêm V ml NaOH 0,01 M vào để thu đ-ợc dung 
dịch muối có pH = 7, giá trị V ml là: 
A: 10 ml B: 40 ml C: 100 ml D: 30 ml 
Bài giải: 
 Dung dịch muối có pH = 7 có nghĩa là môi tr-ờng trung tính 
 hay 
H OH
n n   1. 10
-4 = V. 0,01  V = 10-2lít = 10ml  A đúng 
Bài toán 6:Trộn 300ml dung dịch NaOH 0,05 M với 200ml dung dịch H2SO4 0,05 M thu đ-ợc dung 
dịch X, giá trị pH của dung dịch X là: 
A: pH =1 B: pH =3 C: pH =2 D: pH = 5 
Bài giải: 
 Phản ứng trung hòa 
2H OH H O
0,015 0,015
 
OH
H H ( )
H
n 0,3.0,05 0,015(mol)
n n 0,02 0,015 0,005(mol)
n 0,2.0,05.2 0,02(mol)

 

  
   
  
dư
 
20,005[H ] 0,01 10 pH 2
0,2 0,3
     

 C đúng 
Bài toán 7:Giá trị pOH của dung dịch thu đ-ợc sau khi trộn 40 ml dung dịch H2SO4 0,25 M với 60 ml 
dung dịch NaOH 0,5 M là: 
A: pOH =1 B: pOH =2 C: pOH =13 D: pOH =14 
Bài giải: 
2H OH H O
0,02 0,02(mol)
 
H
OH
n 0,25.0,04.2 0,02(mol)
n 0,5.0,06 0,03(mol)


 
 
OH
n 0,03 0,02 0,01(mol)   (dư) 
  
10,01[OH ] 0,1 10 (mol / l)
0,04 0,06
   

  pOH = 1  A đúng 
Bài toán 8:Dung dịch HCl có pH = 3, số lần để pha loãng dung dịch để thu đ-ợc dung dịch HCl có pH 
= 4 là: 
A: 30 B: 40 C: 70 D: 10 
Bài giải: 
 Dung dịch HCl có pH = 4  [H+] = 10-4 (mol/l) 
 Theo công thức pha loãng dung dịch: 
 V1. C1 = V2.C2  V1.10
-3 =V2.10
-4 
  10V1 = V2 . Nh- vậy pha loãng dung dịch ban đầu 10 lần  D đúng 
GV: Lờ Quốc Huy SĐT : 0966289968 
Đề-húa.vn – Húa học là Cuộc sống 4 
Bài toán 9:Để đ-ợc dung dịch có pH = 8 thì phải lấy dung dịch axit pH = 5 và dung dịch bazơ pH = 9 
theo tỉ lệ về thể tích là: 
 A: 11:9 B: 8:9 C: 9:11 D:3:4 
Bài giải: 
 Dung dịch axit pH = 5  [H+] = 10-5 M 
 Dung dịch bazơ pH = 9  pOH = 14 - 9 = 5  [OH-] = 10-5M 
 Gọi V1 (lít), V2(lít) là thể tích dung dịch axit và bazơ cần lấy: 
  
5 5
1 2H OH
n 10 V (mol); n 10 V (mol) 
   
 Khi trộn 2 dung dịch với nhau thu đ-ợc dung dịch có pH = 8 (môi tr-ờng bazơ) 
 pOH = 14 - 8 = 6,  [OH-] (d-) = 10
-6M  [H+] phản ứng hết 
Phản ứng trung hoà xẩy ra khi trộn: 
 2H OH H O
  
 Tr-ớc phản ứng: 10-5V1….. 10
-5V2 
 Đã phản ứng: 10-5V1….. 10
-5V1 
 Sau phản ứng: 0 ….. 10-5 (V2- V1) 
 Do dung dịch sau khi trộn có nồng độ [OH-] = 10-6(M) 
 
6
1 2OH
n 10 (V V )
  Ta có: 10-5(V2- V1) = 10
-6 (V1+ V2)  9V2 = 11V1 
 hay 
1
2
V 9
V 11
  C đúng 
Bài toán 10:Điện phân dung dịch CuSO4 với điện cực trở trong thời gian 60 phút, c-ờng độ dòng điện 
cố định là 0,16 A. Khối l-ợng gam Cu thoát ra trên điện cực và pH dung dịch thu đ-ợc sau thời gian 
điện phân là: 
A: 1,9 gam và pH =1 B: 0,192 gam và pH =1,22 
C: 1,28 gam và pH =3 D: 0,64 gam và pH =2 
Bài giải: 
 áp dụng công thức: XX
M .I.t
m
n.F
 (xem thêm ph-ơng pháp điện phân) 
 Cu
64.0,16.60.60
m 0,19(g)
2.96500
  
 Ph-ơng trình điện phân dung dịch: CuSO4 
p
4 2 2 2 4
1
CuSO H O Cu O H SO
2
   
đ
2 4
3
H SO Cu H
0,19 2.0,19 0,19
n n n 0,005938 5,988.10 (mol)
64 64 32

       

3
25,938.10[H ] 5,938.10
0,1

   pH = -lg5,938.10
-2= 1,22  B đúng 
Bài toán 11: Cho 1 dung dịch X gồm: 4NH

0,1M và NH3 0,1M (biết hằng số điện ly của 4NH

: 
4
10
NH
K 5.10
 ) giá trị pH của X là: 
 A: pH =10 B: pH =1,5 C: pH =7,9 D: pH =9,3 
Bài giải: 
4
4 4
10
4 3 NH
NH Cl NH Cl
NH NH H : K 5.10
 
  
 
 
GV: Lờ Quốc Huy SĐT : 0966289968 
Đề-húa.vn – Húa học là Cuộc sống 5 
4
103
NH
4
[H ][NH ]
K 5.10 (mol / l)
[NH ]




  thay giá trị vào ta có: 
10
105.10 .0,1H 5.10 (mol / l)
0,1

      
 pH = -lg (5.10-10) = 9,3 D đúng 
Bài toán 12:Trộn lẫn V ml dung dịch KOH 0,002M với V ml dung dịch HNO3 0,004 M đ-ợc 2 V ml 
dung dịch X . Dung dịch X có pH là: 
A: pH =1,5 B: pH = 2,0 C: pH =3,0 D: pH = 4,5 
Bài giải: 
 Ph-ơng trình phản ứng: 
 KOH + HNO3  KNO3 + H2O 
2
3 3
OH H H O
0,002V 0,004V
(mol)... (mol)
10 10
  
 3
3 3 3H
0,002V 0,002V 2.V
n (mol) [H ] : 0,001 10 (mol / lit)
10 10 10

     
(dư)
  pH = 3  C đúng 
Bài toán 13: Thể tích của n-ớc cần thêm vào 15 ml dung dịch axit HCl có pH=1 để đ-ợc dung dịch axit 
có pH=3 là: 
A. 1,68 lít B. 2,24 lít C. 1,12 lít D. 1,485 lít 
Bài giải. 
áp dụng công thức tính nhanh. 
2
pH 3 1
H O truocV (10 1).V (10 1).0,015 1,485lit
      
D là đáp án đúng 
Bài toán 14: Thêm 90 ml n-ớc vào 10 ml dung dịch NaOH có pH=12 thì thu đ-ợc dung dịch có pH là: 
A. pH=3 B. pH=1 C. pH=11 D. pH=13 
Bài giải. 
Ta có: 
pH (pH 12)
sau truoc
(pH 12)
V 10 .V (90 10) 10 .10
10 10 pH 11 C dung
  
 
   
   
Bài toán 15: .Để trung hoà hoàn toàn 50ml hỗn hợp X gồm HCl và H2SO4 cần dùng 20 ml NaOH 0,3 
M. Cô cạn dung dịch sau khi trung hoà thu đ-ợc 0,381 gam hỗn hợp muối khô. Tính nồng độ mol của 
mỗi axit và pH của hỗn hợp X (coi H2SO4 phân li hoàn toàn thành ion). 
A. CM(HCl) = 0,120M ; 2 4M(H SO )
C = 0,080M và pH = 0,85 
B. CM(HCl) = 0,072M ; 2 4M(H SO )
C = 0,024M và pH = 0,92 
C. CM(HCl) = 0,065M ; 2 4M(H SO )
C = 0,015M và pH = 0,89 
D. Kết quả khác 
Bài giải. 
Đặt x, y là số mol của HCl và H2SO4 trong 50 ml hỗn hợp 
 HCl + NaOH  NaCl + H2O 
(mol) x x x 
 H2SO4 + 2NaOH  Na2SO4 + 2H2O 
(mol) y 2y y 
GV: Lờ Quốc Huy SĐT : 0966289968 
Đề-húa.vn – Húa học là Cuộc sống 6 
Theo trên và đề ta có : 
58,5x 142y 0,381
x 2y 0,3.0,02
  

  
  
x 0,0036
y 0,0012

 
Vậy : M(HCl)
0,0036
C
0,05
 = 0,072(M), 
2 4M(H SO )
0,0012
C
0,05
 = 0,024(M) 
 pH = lg[H+] = 
0,006
lg
0,05
 = lg0,12 = 0,92 
III. bài toán tự giải. 
Bài 1. Một dd có [OH-] = 1,5.10-10 M. dung dịch này có môi tr-ờng. 
A. Axit B. trung tính C. bazơ D. Không xác định đ-ợc. 
Bài 2. Cho dd HCl có pH = 2. Nồng độ [H+] là 
A. 102 M B. 0.02 M C. 0.01 M D. 2.10-2 M. 
Bài 3. Chọn câu sai: 
A. dd muối CH3COOK có pH > 7 B. dd muối NaHCO3 có pH < 7 
B. dd muối NH4 Cl có pH < 7 D. dd muối Na2SO4 có pH = 7 
Bài 4.Trộn lẫn 2 dd có thể tích bằng nhau HCl =0.5 M và Ba(OH)2 = 0.2 M . pOH của dd thu đ-ợc là: 
A. 9 B. 12.5 C. 2 D. 13 
Bài 5. Cho dd NaOH có pH = 12 (ddX) cần pha loãng dd X bao nhiêu lần để thu đ-ợc dd NaOH có pH 
= 11: 
A. 10 lần B. 5 lần C. 15 lần D. 20 lần 
Bài 6. Phản ứng nào sau đây tạo ra môi tr-ờng axit( theo đúng tỷ lệ số mol chất tham gia phản ứng) 
A. HCl + NaOH B. HCl + Al(OH)3 C. 
H2CO3 + NaOH D. CH3COOH + NaOH 
Bài 7.Cho 0,001 mol NH4Cl vào 100 ml dung dịch NaOH cú pH = 12 và đun sụi, sau đú làm nguội, 
thờm vào một ớt phenol phtalein, dung dịch thu được cú màu 
A. xanh B. hồng C. trắng D. khụng màu 
Bài 8. cho a mol CO2 hấp thụ hoàn toàn vào d