Bài giảng Tuần 3 - Tiết 2 - Bài 1: Este

Baøi 1
Tiết 3
Tuần 2
Ngày soạn : 
 ESTE
 -----------oOo---------
I. Mục tiêu bài học
Kiến thức
- HS biết : Khái niệm , tính chất của este 
- HS hiểu : Nguyên nhân este không tan trong nước và có nhiệt độ sôi thấp hơn axit đồng phân . 
Kỹ năng
Vận dụng kiến thức về liên kết H để giải thích nguyên nhân este không tan trong nước và có nhiệt độ sôi thấp hơn axit đồng phân 
II. Chuẩn bị
	GV: Dụng cụ , hoá chất : Hệ thống câu hỏi, mẫu dầu ăn, mẫu dầu chuối , mỡ động vật , dd H2SO4 , dd NaOH , ống nghiệm , đèn cồn để làm thí nghiệm trong SGK.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
- Hoạt động 1 ;
Gv: So sánh CTCT của hai chất sau đây từ đó rút ra nhận xét về cấu tạo phân tử este.
CH3 – CO- OH CH3- CO- OC2H5
 Axit axetic Etyl axetat (este)
- GV: phân tích cấu tạo của este
- GV hỏi: R, R’ có thể có cấu tạo như thế nào? 
-GV từ đó suy ra khái niệm về este ? : 
- Hoạt động 2
- GV h ỏi: nêu cách gọi tên este?
GV lấy VD gọi HS gọi tên các este : 
H-COOC2H5 
CH3-COOCH3 
 CH3-CH2-COOC2H5 
- Hoạt động 3
- GV nhấn mạnh: mùi thơm, khả năng hoà tan nhiều chất hữu cơ
- Hoạt động 4
- GV: Viết phản ứng theo chiều thuận
- GV hỏi: khả năng phản ứng của sản phẩm trong cùng điều kiện?
- GV: phân tích cách đóng khung trong phản ứng trên
- GV: Viết ptpư.
- GV hỏi: pư có xảy ra theo chiều ngược lại không, vì sao?
- Hoạt động 5
GV: Gi ới thiệu một vài phản ứng điều chế.
GV: nh ấn mạnh điều kiện để nâng cao hiệu suất phản ứng điều chế.
GV : Yêu cầu HS nêu 1 số ứng dụng của este mà em biết ? 
- GV giới thiệu một số este chứa photpho được sử dụng làm thuốc trừ sâu.
I . KHÁI NIỆM , DANH PHÁP 
 1. Khái niêm 
 - Este đơn giản có CTCT như sau:
Với R,R’ là gốc hidrocacbon no, không no hoặc thơm (este của axit focmic R là hidro)
 - CT chung của este đơn no: CnH2nO2 (
HS : Rút ra khái niệm este .
 2.Danh pháp :
HS: Tên của este RCOOR’gồm tên gốc R’ cộng thêm tên gốc axit RCOO( có đuôi at)
VD: H-COOC2H5 etyl fomiat
 CH3-COOCH3 metyl axetat
 CH3-CH2-COOC2H5 etyl propionat
 metyl metacrylat
 iso-amyl axetat
- Xem thêm một số th í d ụ trong SGK 
3.Tính chất vật lý:
HS: Đọc tính chất vật lý trong SGK
HS: Nh ận xét nhi ệt độ sôi của este, acol,axit có cùng số nguyên tử C trong phân tử, từ đó dự đo án este có t ạo được liên kết hidro liên phân tử hay không?
HS: Nhỏ vài giọt dầu ăn trong nước quan sát và trả lơi câu h ỏi gợi ý của gi áo viên.
 Nhận xét mùi dấu chuối
 - Thơm mùi quả chín: etyl butirat: mùi dứa
 Iso-amyl axetat: mùi chuối chín
II/ TÍNH CHẤT HOÁ HỌC CỦA ESTE: 
Phản ứng thuỷ phân trong môi trường axit hoặc bazơ 
+ Trong dd axit
 H2SO4đ, to
 + C2H5OH
 - Phản ứng thuỷ phân trong dd axit là phản ứng thuận nghịch
 + Trong dd bazơ ( pư xà phòng hoá)
 CH3-COONa 
 + C2H5-OH
 Phản ứng thuỷ phân trong dd bazơ là pư không thuận nghịch còn gọi là phản ứng xà phòng hoá
 HS: Nghiên cứu dạng tổng quát trong SGK lên bảng viết ph ương trình ví dụ điều chế etyl fomiat, iso- amyl axetat, metyl metacrylat từ axit và ancol tương ứng.
III/ ĐIỀU CHẾ 
 Dùng phản ứng este hoá giữa acol và axit
 H2SO4đ, to
R-COOH + R’-OH CH3COOCH3 + H2O
HS: Vi ết th êm hai ph ản ứng v à nghi ên c ứu đi ều ki ện đ ể n âng cao hi ệu su ất ph ản ứng.
IV. ỨNG DỤNG:
 - Este có mùi thơm được dùng để tăng hương vị cho bánh kẹo, nước giải khát, pha vào nước hoa, xà phòng.
 - Este có khả năng hoà tan tốt nhiều chất hữu cơ được dùng pha sơn
 - Sản xuất thuỷ tinh hữu cơ. 
- Hoạt động 6
III. Củng cố
Công thức chung của este tạo bởi axit no đơn chức, acol no đơn chức ? HS Viết ?
Phản ứng thuỷ phân este trong môi trường axit, bazơ ? HS viết PTHH ? 
IV. Dặn dò:
Làm bài SGK