Bài giảng Tiết 52: Sắt (tiết 1)

CHƯƠNG 7: 
SẮT VÀ MỘT SỐ KIM LOẠI QUAN TRỌNG KHÁC
 Ngày soạn:3/03/2010
Tiết 52: SẮT
Kiến thức liên quan
Kiến thức mới cần hình thành
- Cách viết cấu hình e, xác định vị trí của nguyên tố.
- Tính chất hóa học chung của kim loại.
- Vị trí của sắt trong BTH (nhóm B).
- Sắt có tính khử trung bình (viết PTHH minh họa).
A. MỤC TIÊU:
 1. Kiến thức: Qua bài học này HS phải:
v HS bieát: 
- Vò trí, caáu taïo nguyeân töû cuûa saét.
- Tính chaát vaät lí vaø hoaù hoïc cuûa saét.
v HS hieåu: Vì sao sắt lại có 2 SOXH +2, +3 trong đó SOXO +3 bền hơn. 
 2. Kỹ năng:
- Rèn luyện kỹ năng viết PTHH chứng minh các TCHH của sắt với đơn chất phi kim, hợp chất.
- Rèn luyện kỹ năng giải các dạng câu hỏi và bài tập liên quan đến sắt.
 3. Thái độ:
- Tích cực, chủ động trong học tập hóa học, tinh thần hoạt động nhóm đạt hiệu quả cao. Biết cách sử dụng phèn nhôm trong việc làm trong nước trước khi đưa vào sử dụng. Từ đó HS có ý thức về môn học và lòng đam mê khoa học bộ môn. 
B. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY:
Đàm thoại, diễn giảng, thí nghiệm trực quan.
C. CHUẨN BỊ CỦA GV-HS:
 1. Giáo viên: 
- Giáo án, baûng tuaàn hoaøn caùc nguyeân toá hoaù hoïc.
- Duïng cuï, hoaù chaát: bình khí O2 vaø bình khí Cl2 (ñieàu cheá tröôùc), daây saét, ñinh saét, dung dòch H2SO4 loaõng, dung dòch CuSO4, oáng nghieäm, ñeøn coàn, giaù thí nghieäm, keïp saét,
- Hệ thống câu hỏi và bài tập trắc nghiệm cũng như tự luận liên quan đến sắt.
 2. Học sinh: 	
- Ôn tập tính chất hóa học chung của kim loại, cách viết cấu hình e và xác định vị trí nguyên tố. Soạn bài mới theo yêu cầu của GVBM.
D. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. Ổn định lớp: (1 phút) Kiểm tra sĩ số, tác phong HS
Lớp
12B3
12B4
Vắng
2. Kiểm tra bài cũ: Lồng vào bài 
3. Bài mới:
 a. Đặt vấn đề: (2 phút) GV giới thiệu tổng quan về chương 7 về các đơn vị kiến thức cơ bản:
thông qua các bài học từ” bài 31 đến bài 36” + 2 bài luyên tập + 1 bài thực hành. Hôm nay các em sẽ tìm hiểu kỹ về bài học đầu tiên là “Sắt “. 
 b. Triển khai bài:
Hoạt động của GV – HS
Nội dung kiến thức
Hoạt động 1: (10 phút)
GV: Nêu mục tiêu phần I, II:
Xác định được vị trí, cấu hình e của Fe.
Biết được TCVL quan trọng của Fe.
GV: Cho HS quan sát BTH các nguyên tố hóa học và yêu cầu:
Xác định vị trí của Fe trong BTH.
Viết cấu hình e và nhận xét khuynh hướng của nó trọng các puhh.
HS: - Quan sát BTH, đại diện trả lời.
 - Viết cấu hình e dạng đầy đủ và thu gọn. 
GV: Chuẩn kiến thức và bổ sung thông về tính nhiễm từ của sắt.
Hoạt động 2: (17 phút)
GV: Nêu mục tiêu phần III:
Biết được sắt có tính khử trung bình.
Viết được các phản ứng chứng minh tính khử của sắt.
GV: Yêu cầu HS cho biết khi nào thì Fe thành Fe2+, Fe3+ ?
 HS: Đại diện trả lời tùy theo độ mạnh yếu của chất oxi hóa.
 ? HS tìm caùc thí duï ñeå minh hoaï cho tính chaát hoaù hoïc cô baûn cuûa saét.
 HS: Đại diện lên bảng viết PTHH minh họa.
 GV: bieåu dieãn caùc thí nghieäm:
 + Fe chaùy trong khí O2.
 + Fe chaùy trong khí Cl2.
 + Fe taùc duïng vôùi dung dòch HCl vaø H2SO4 loaõng.
HS: quan saùt caùc hieän töôïng xaûy ra. Vieát PTHH cuûa phaûn öùng.
 GV: yeâu caàu HS hoaøn thaønh caùc PTHH:
 + Fe + HNO3 (l) 
 + Fe + HNO3 (ñ) 
 + Fe + H2SO4 (ñ) 
GV: Chuẩn kiến thức cơ bản qua các thí nghiệm và PTPU. GV lưu ý với HS sắt không tác dụng với H2SO4 đặc nguội, HNO3 đặc nguội (thụ động hóa).
HS: Vieát PTHH cuûa phaûn öùng: 
 Fe + CuSO4 
GV: Hướng dẫn để HS biết cách viết phản ứng của Fe với nước ứng với các mức nhiệt độ cao khác nhau.
HS: Kết hợp với SGK và HD của GV để viết PTHH. 
 HS nghieân cöùu SGK ñeå bieát ñöôïc ñieàu kieän ñeå phaûn öùng giöõa Fe vaø H2O xaûy ra.
Hoạt động 3: (6 phút)
GV: Nêu mục tiêu phần IV:
Biết được trạng thái tự nhiên của sắt.
Biết được thành phần hóa học của một số laoij quặng sắt quan trọng.
GV: Yêu cầu HS nghiên cứu SGK và liên hệ thực tế để trả lời về TTTN của sắt.
HS: Đại diện các nhóm trả, nhóm HS khác nhận xét và bổ sung.
 GV: Chuẩn kiến thức để HS nắm bắt và lưu ý với HS về tên gọi cũng như thành phần chính của các quặng sắt có trong tự nhiên. Các em phải nhớ kỹ để trả lời đúng khi thi trắc nghiệm. 
I – VÒ TRÍ, CAÁU HÌNH ELECTRON: 
- OÂ thöù 26, nhoùm VIIIB, chu kì 4.
- Caáu hình electron: 1s22s22p63s23p63d64s2 
 hay [Ar]3d64s2
ð Saét deã nhöôøng 2 electron ôû phaân lôùp 4s trôû thaønh ion Fe2+ vaø coù theå nhöôøng theâm 1 electron ôû phaân lôùp 3d ñeå trôû thaønh ion Fe3+.
II – TÍNH CHAÁT VAÄT LÍ: (SGK)
- Saét coù tính daãn ñieän, daãn nhieät toát vaø coù tính nhieãm töø.
III – TÍNH CHAÁT HOAÙ HOÏC: 
* Coù tính khöû trung bình.
Vôùi chaát oxi hoaù yeáu: Fe Fe2+ + 2e
Vôùi chaát oxi hoaù maïnh: Fe Fe3+ + 3e
1. Taùc duïng vôùi phi kim
a) Taùc duïng vôùi löu huyønh
b) Taùc duïng vôùi oxi
c) Taùc duïng vôùi clo
2. Taùc duïng vôùi dung dòch axit
a) Vôùi dung dòch HCl, H2SO4 loaõng
b) Vôùi dung dòch HNO3 vaø H2SO4 ñaëc, noùng
Fe khöû hoaëc trong HNO3 hoaëc H2SO4 ñaëc, noùng ñeán soá oxi hoaù thaáp hôn, coøn Fe bò oxi hoaù thaønh .
§ Fe bò thuï ñoäng bôûi caùc axit HNO3 ñaëc, nguoäi hoaëc H2SO4 ñaëc, nguoäi.
3. Taùc duïng vôùi dung dòch muoái 
4. Taùc duïng vôùi nöôùc
IV – TRAÏNG THAÙI THIEÂN NHIEÂN
 - Trong töï nhieân saét chuû yeáu toàn taïi döôùi daïng hôïp chaát coù trong caùc quaëng: 
+ quaëng manhetit (Fe3O4), 
+ quaëng hematit ñoû (Fe2O3), 
+ quaëng hematit naâu (Fe2O3.nH2O), 
+ quaëng xiñerit (FeCO3), 
+ quaëng pirit (FeS2).
4. Củng cố: (7 phút)
GV: Yêu cầu HS làm các BTTN sau đây:
1. Caùc kim loaïi naøo sau ñaây ñeàu phaûn öùng vôùi dung dòch CuSO4 ?
A. Na, Mg, Ag.	B. Fe, Na, MgP	C. Ba, Mg, Hg.	D. Na, Ba, Ag
 2. Caáu hình electron naøo sau ñaây laø cuûa ion Fe3+ ?
A. [Ar]3d6	B. [Ar]3d5P	C. [Ar]3d4	D. [Ar]3d3
 3. Cho 2,52g moät kim loaïi taùc duïng heát vôùi dung dòch H2SO4 loaõng, thu ñöôïc 6,84g muoái sunfat. Kim loaïi ñoù laø
A. Mg	B. Zn	C. FeP	D. Al
 4. Ngaâm moät laù kim loaïi coù khoái löôïng 50g trong dung dòch HCl. Sau khi thu ñöôïc 336 ml H2 (ñkc) thi khoái löôïng laù kim loaïi giaûm 1,68%. Kim loaïi ñoù laø
	A. Zn	B. FeP	C. Al	D. Ni
HS: Đại diện lên bảng trình bày, sau đó GV chốt lại những phần kiến thức trọng tâm.
5. Dặn dò: (2 phút)
- Nắm vững hệ thống kiến thức cơ bản của bài này về: vị trí, cấu hình e và TCHH của sắt.
- BTVN: 3, 4, 5 SGK trang 141.
- Chuẩn bị : “ SẮT VÀ HỢP CHẤT CỦA SẮT” 
+ TCHH và pp điều chế các hợp chất sắt (II): oxit, hidroxit, muối.
+ TCHH và pp điều chế các hợp chất sắt (III): oxit, hidroxit, muối.