Bài giảng Sinh học 7 - Tiết 53: Thực hành xem băng hình và tập tính của chim

NỘI DUNG VÀ CÁCH TIẾN HÀNH1.Một số câu hỏi gợi ý trước khi xem phimGhi lại những đặc điểm khi xem băng hìnhChú ý các động tác bay vỗ cánh hay bay lượn ?Kiếm ăn : thời gian nào, thức ăn gì ?Sinh sản : Phân biệt đực cái, giao phối, xây tổ, số lượng trứng, ấp trứng, nuơi conTập tính xã hội trong một bầy đàn được thể hiện ra sao ?Các tập tính đã xem là tập tính bẩm sinh hay tập tính học được ?2. Xem phimTập tính động vật là gì?ĐỜI SỐNG VÀ TẬP TÍNH CÁC LOÀI CHIMSỰ DI CHUYỂN	Lớp chim với hơn 9600 loài chia thành 3 nhóm chính :- Nhóm chim bay - Nhóm chim bơi - Nhóm chim chạySỰ DI CHUYỂN	Chim bay đại diện là chim bồ câu, có đôi cánh là 2 chi trước phát triển với cơ khỏe, xương nhẹ , lớp lông vũ cấu tạo đặc biệt thích nghi cho việc bay.	Chim ruồi vô địch về số lần vỗ cánhCHIM BỒ CÂUCHIM RUỒISỰ DI CHUYỂN	Các loài chim nhạn biển Bắc khi bay di trú tránh đông chúng là những nhà vô địch bay cao (3000 m) và bay xa ( 40.000 km ), hàng năm chúng di chuyển đi về nửa vòng Trái đất.SỰ DI CHUYỂN	Về tốc độ bay, phải kể đến chim cắt, là một loại chim ăn thịt, chuyên săn những loài thú gặm nhấm nhỏ.	Ở các nước Trung á và ở Châu Aâu người ta nuôi chim cắt để đi sănSỰ DI CHUYỂN	Nhóm chim bay được có loài thích nghi với môi trường sinh sống ở đầm nước cạn , có chân cao , mỏ dài.	Những loài hồng hạc, cốc đế, cò , sếu . . .kiếm ăn ở vùng đầm nướcHỒNG HẠCCỐC ĐẾSẾUSỰ DI CHUYỂN	Khi bay các loài chim bay cũng thể hiện khác nhau : Có loài đập cánh liên tục như bồ câu, sẻ , chích choè, chim ruồi. . .CHIM SẺSỰ DI CHUYỂN	Khi bay các loài chim bay cũng thể hiện khác nhau : Có loài đập cánh liên tục như bồ câu, sẻ , chích choè, chim ruồi. . .SỰ DI CHUYỂN Có loài bay bằng cách lượn theo dòng khí nóng bốc lên cao như diều hâu, đại bàng . . .ĐẠI BÀNGDIỀU HÂU	Có loài bay được nhưng thường xuyên bơi lặn như vịt trời , le le, cốc , thiên nga, . . . Lông của chúng có cấu tạo đặc biệt , không thấm nước.VỊT TRỜILE LESỰ DI CHUYỂN	Nhóm chim chạy có 2 chân phát triển, hai chi trước kém phát triển , đại diện là con đà điểu, chạy rất nhanh trên sa mạcTRỨNG ĐÀ ĐIỂUSỰ DI CHUYỂN	 Chân chim bay , chạy , bơi có cấu trúc thích hợp:	 - Chân chim trên đất có các ngón rời nhau	 - Chân chim săn mồi có móng vuốt nhọn	 - Chân chim bơi có màng nối các ngón SỰ DI CHUYỂN	Nhóm chim bơi có hai cánh kém phát triển, chân ngắn nhưng có màng giúp chim bơi lặn giỏi hơn bay. Tiêu biểu là chim cánh cụt , vịt , ngỗng . . .ĐỜI SỐNG Chim sống theo cả đàn hàng ngàn con trong một khu vực, tuy nhiên chúng không bao giờ lẫn lộn tổ và con của chúng .	Đây là đàn chim cánh cụt. Chúng chỉ có mặt ở vùng biển Nam cựcĐỜI SỐNG	Tuy nhiên nhiều loài chim sống theo cặp và chiếm cứ một vùng riêng , sẵn sàng đánh trả nếu có chim khác xâm nhập . 	Người ta lợi dụng tập tính này để làm rập bẫy chim bằng chim mồiĐƠI CHIM MANH MANHKIẾM ĂN	Chim hoạt động liên tục nên tốn nhiều năng lượng , chúng phải săn mồi nhiều , ăn nhiều , nhất là khi sinh sản.	Lượng thức ăn có khi đến 1/3 khối lượng cơ thểCHÍCH CHỊE LỬAKIẾM ĂN	Phần lớn chim săn mồi vào ban ngày nhưng cũng có loài chuyên kiếm ăn vào ban đêm như cú mèo. 	Chim cú mèo chuyên ăn chuột, rất có ích cho nhà nôngKIẾM ĂN	Nhiều chim chuyên ăn sâu bọ nên giúp cho nhà nông bảo vệ mùa màng .	Nhiều loại chim sâu tuy nhỏ bé nhưng đêm ngày săn lùng những con sâu trên những cây ăn tráiCHIM BỔ HẠTTHÍCH NGHI KIẾM ĂN	Theo hình dạng của mỏ chim ta thấy : Loài chim bay có mỏ ngắn khoẻ thường ăn hạt. Mỏ cong và sắc của loại chim ăn thịt như diều hâu , kên kên TẬP TÍNH 	*Đặc điểm mỏ chim ăn cá :Mỏ nhọn để bắt mồi trơn, đầu mỏ cong, miệng rộng để nuốt chửng cá	*Đặc điểm mỏ chim ăn thịt :Mỏ rộng khỏe để xé xác con mồi, mỏ trên cứng, đầu mỏ cong	Mỏ chim ăn cá Mỏ chim ăn thịtTHÍCH NGHI KIẾM ĂN	Mỏ chim gõ kiến rất cứng, phát triển gắn liền với xương sọ. Mỏ chim hút mật nhỏ, cong , dài có thể hút mật ở sâu trong đài hoa TẬP TÍNH Mỏ chim hút mậtMỏ chim ăn quảMỏ chim ăn hạtMỏ chim ăn côn trùng TẬP TÍNH THÍCH NGHI VÀ TỒN TẠI	Nhiều loài chim có khả năng thay đổi màu lông cho tiệp với môi trường chung quanh để ngụy trang , né tránh kẻ thù săn thịt như con bồ câu đất này TẬP TÍNH THÍCH NGHI VÀ TỒN TẠI BỘ LÔNG THAY ĐỔI THEO MÙA	Mùa hè lông gà gô tundra màu nâu cho phép nó ngụy trang lẫn vào tảng đá. Nhưng đến mùa đông lông chúng chuyển màu trắng, hòa lẫn với màu tuyết xung quanhThường sống trên cây và trong bụi rậm ở những khu vực rừng núi cao.Lúc cịn nhỏ chúng ăn cả cơn trùng lẫn động vật khơng xương sống,nhưng khi trưởng thành thì chuyển sang "ăn chay" - chỉ ăn thực vật, chủ yếu là hạt và chồi mầm.Gà gơ TẬP TÍNH SINH SẢN : KHOE MẼ	Tập tính sinh sản của những loài chim khác nhau thường khác nhau.	Vào mùa sinh sản những con trống thường hoạt náo hẳn nên. Chúng khoe những chùm lông đẹp chinh phục con mái. Nhiều con trống có bộ lông ngực đẹp sặc sỡ TẬP TÍNH SINH SẢN : KẾT ĐÔI	CUỘC SỐNG LỨA ĐÔI 	Cách chim tìm bạn đời và xây tổ ấm là một trong những nét lí thú hấp dẫn nhất trong đời sống động vật.	Tuy chim hiếm khi li dị nhau nhưng trong thế giới loài chim vẫn có hình thức xây dựng gia đình khác nữa TẬP TÍNH SINH SẢN : LÀM TỔ	Làm tổ là một việc gồm hai khâu đồng thời : Thu vật liệu và kết lại thành tổ hoàn chỉnh . Thời gian thu thập tùy thuộc vào vật liệu ở xa hay gần. Chim phải thực hiện một loạt các động tác để biến vật liệu thành tổ.	Tuỳ từng loài mà vật liệu và cách làm tổ có khác nhau.	CHIM THỢ MAYTẬP TÍNH CHĂM SĨC TRỨNG, ẤU TRÙNG VÀNG ANH LÀM TỔ VÀ ĐẺ TRỨNG TỪ 3 – 6 TRỨNG TẬP TÍNH SINH SẢN : ĐẺ TRỨNG	Chim đẻ ra trứng có vỏ vôi cứng bao bọc.	Trứng loài chim đà điểu lớn nhất.	Nhiều loại chim có trứng với màu sắc xanh, vàng , đốm . . .	 TẬP TÍNH SINH SẢN : NUÔI CON	Trứng thụ tinh được ấp bằng thân nhiệt của chim bố hoặc mẹ.	Đúng thời gian trứng nở ra chim con. 	Chim con (vàng anh) được chim bố mẹ chăm sóc chu đáo.	 TẬP TÍNH THÍCH NGHI VÀ TỒN TẠI	Chim có nhiều lợi ích cho con người nhưng chim cũng rất nhạy cảm với môi trường sống của nó TẬP TÍNH THÍCH NGHI VÀ TỒN TẠI	Ơû Việt nam có trên 800 loài chim , có nhiều loài quí hiếm cần được bảo vệ.	Bảo vệ môi trường sống của chim cũng là bảo vệ cuộc sống của chúng ta	Những lồi chim quý hiếm đang cĩ nguy cơ tuyệt chủngChim palilaCị quãmChim kakapo lồi vẹt khơng biết bayChim fregatVịt merganserChim cúVẹt bụng màu camSếu đầu đỏChim ruồiChim ruồi pêruChim otitVịt vây cáVí dụ 1:Di cưEm hãy xem và phân loại các tập tính động vật sau:Ví dụ 2:Đàn ngỗng bay theo tàu lượn DI CƯ CỦA VỊT TRỜIĐàn thiên nga bay đến trú đơngLồi A: Cắp rác bằng mỏ Lồi B: Gài sợi rác trên lơng ở phía lưng.Con lai: Khi tha rác vừa cắp trên lưng vừa tha bằng mỏ. Tập tính tha rác về làm tổ của lồi vẹt.Chim hút mậtChiêm ngưỡng 10 lồi chim đẹp nhất hành tinhChim hồng anhChim cơngTucan mỏ lụcVẹt Ma CaoSẻ đất màuThiên ngaChim trĩ vảngHồng hạcChào mào Hồng y giáo chủChim bĩi cá