Bài giảng Đại số Lớp 7 - Chương 4 - Tiết 53, Bài 5: Đơn thức - Phạm Thị Phượng

1) Tính giaù trị của biểu thức: 
6x 2 y + xy 2 t ạ i x = -1 và y = 
KIEÅM TRA BAØI CUÕ 
Giải: 
Thay x = -1 và y = vào biểu thức ta được 
6x 2 y + xy= 6.(-1) 2 . + (-1). 
= 6.1. + (-1). 
= + 
Cách viết sai 
6x 2 y + xy= 6. -1 2 . + - 1. 
hoặc 
KIEÅM TRA BAØI CUÕ 
2) Cho caùc bieåu thöùc ñaïi soá: 
4xy 2 ; 
3 – 2y; 
10x+ y; 
5(x + y) 
2x 2 y; 
2y; 
5; 
x. 
Haõy saép xeáp caùc bieåu thöùc treân thaønh 2 nhoùm: 
NHOÙM 1: Nhöõng bieåu thöùc coù chöùa pheùp coäng, pheùp tröø. 
NHOÙM 2 : Nhöõng bieåu thöùc coøn laïi. 
5(x + y); 
2) Cho caùc bieåu thöùc ñaïi soá: 
4xy 2 ; 
3 – 2y; 
10x+ y; 
5(x + y) 
2x 2 y; 
2y; 
5; 
x. 
Haõy saép xeáp caùc bieåu thöùc treân thaønh 2 nhoùm: 
NHOÙM 1: Nhöõng bieåu thöùc coù chöùa pheùp coäng, pheùp tröø 
NHOÙM 2 : Nhöõng bieåu thöùc coøn laïi 
5(x + y); 
KIEÅM TRA BAØI CUÕ 
4xy 2 ; 
3 – 2y; 
10x+ y; 
2x 2 y; 
2y; 
5; 
x. 
5(x + y); 
ÑÔN THÖÙC 
TIEÁT 53 
BAØI 3 
ÑÔN THÖÙC 
TIEÁT 53 - BAØI 3 
Mục tiêu bài học: 
Phát biểu được khái niệm đơn thức 
Xác định được một đơn thức có là đơn thức thu gọn hay không 
Bậc của một đơn thức và cách xác định bậc của một đơn thức 
Biết cách nhân hai đức thức 
Áp dụng bài tập 
1) Đơn thức: 
SỐ 
BIẾN 
TÍCH GIỮA SỐ VAØ BIẾN 
ÑÔN THÖÙC 
4xy 2 ; 
2x 2 y; 
2y; 
5; 
x; 
 Ñôn thöùc laø bieåu thöùc ñaïi soá chæ goàm moät soá, hoaëc 
moät bieán, hoaëc moät tích giöõa caùc soá vaø caùc bieán . 
TIEÁT 53 - BAØI 3 
NHOÙM 2 : 
1) Đơn thức: 
ÑÔN THÖÙC 
TIEÁT 53 - BAØI 3 
* ĐN : (SGK-Tr30) 
* VD1 biểu thức là đơn thức: 
4xy 2 ; 
2x 2 y; 
2y; 
5; 
x; 
* VD2 biểu thức không là đơn thức: 
5(x + y); 
3 – 2y; 
10x+ y; 
Baøi 1(11/32) 
Trong các biểu thức sau, biểu thức nào là đơn thức? 
b) 9 x 2 yz 
c) 15,5 
e) 0 
Là đơn thức không 
* Chú ý: 
Số 0 là đơn thức không. 
Là đơn thức 
1) Đơn thức: 
ÑÔN THÖÙC 
TIEÁT 53 - BAØI 3 
* ĐN: (SGK-Tr30) 
* VD1 biểu thức là đơn thức: 
4xy 2 ; 
2x 2 y; 
2y; 
5; 
x; 
* VD2 biểu thức không là đơn thức: 
5(x + y); 
3 – 2y; 
10x+ y; 
* Chú ý: 
Số 0 là đơn thức không. 
Bài 2: Biểu thức nào sau đây không phải là đơn thức 
a) 2x 3 y 2 z3xy 2 
c) 4x + y 
d) 10x 3 y 6 
Không là đơn thức 
Em hãy cho biết sự khác nhau về biến của hai đơn thức: 
 a) 2x 3 y 2 z3xy 2 và d) 10x 3 y 6 
Đơn thức 2x 3 y 2 z3xy 2 các biến x, y xuất hiện nhiều lần 
Đơn thức 10x 3 y 6 các biến x, y xuất hiện một lần dưới dạng một lũy thừa với số mũ nguyên dương 
1) Đơn thức: 
ÑÔN THÖÙC 
TIEÁT 53 - BAØI 3 
2) Đơn thức thu gọn: 
Đơn thức: 10x 6 y 3 là tích của số với các biến, biến x, y có mặt một lần dưới dạng một lũy thừa với số mũ nguyên dương 
Ta nói 10x 6 y 3 là đơn thức thu gọn 
10 là hệ số 
x 6 y 3 là phần biến 
* ĐN: (SGK-Tr31) 
Thế nào là đơn thức thu gọn? 
Đơn thức thu gọn l à đơn thức chỉ gồm tích của một số với các biến, mà mỗi biến đã được nâng lên luỹ thừa với số mũ nguyên dương 
* VD1: Các đơn thức - x; y; 7x 2 y 3 ; -x 7 y 2 là những đơn thức thu gọn 
* VD2: Các đ ơn thức :-xyx; 2x 3 y 2 z3xy 2 ; -5x 2 yxy 3 không phải là đơn thức thu gọn 
* Đơn thức thu gọn gồm 2 phần: phần hệ số và phần biến. 
VD: đơn thức 10x 6 y 3 
10 là hệ số 
x 6 y 3 là phần biến 
1) Đơn thức: 
ÑÔN THÖÙC 
TIEÁT 53 - BAØI 3 
2) Đơn thức thu gọn: 
* ĐN: (SGK-Tr31) 
* VD1: Các đơn thức - x; y; 7x 2 y 3 ; -x 7 y 2 là những đơn thức thu gọn 
* VD2: Các đ ơn thức :-xyx; 2x 3 y 2 z3xy 2 ; -5x 2 yxy 3 không phải là đơn thức thu gọn 
* Đơn thức thu gọn gồm 2 phần: phần hệ số và phần biến. 
VD: đơn thức 10x 6 y 3 
10 là hệ số 
x 6 y 3 là phần biến 
Đơn thức 
Hệ số 
Biến 
- x 
y 
7x 2 y 3 
-x 7 y 2 
-1 
x 
1 
y 
7 
x 2 y 3 
-1 
x 7 y 2 
Chú ý: SGK –Tr31 
Bài 3: Em hãy xác định phần hệ số và phần biến của các đơn thức sau 
1) Đơn thức: 
ÑÔN THÖÙC 
TIEÁT 53 - BAØI 3 
2) Đơn thức thu gọn: 
3) Bậc của một đơn thức: 
* ĐN: (SGK-Tr31) 
* VD: Tìm bậc của đơn thức 9x 3 y 7 z; x; 7; 0. 
* Đơn thức 9x 3 y 7 z có tổng các số mũ của các biến là: 
3+7+1=11 
Bậc của đơn thức đó là 11 
* Đơn thức x có tổng các số mũ của các biến là : 
1 
Bậc của đơn thức đó là 1 
* Đơn thức 7 có bậc là: 
bậc không 
* Đơn thức 0 là: 
đơn thức không có bậc 
Chú ý: 
Số thực khác 0 là đơn thức bậc không 
Số 0 là đơn thức không có bậc 
Cho đơn thức: 7x 6 y 3 z 2 . 
Biến x coù số mũ laø 
Tổng caùc số mũ của caùc biến laø 
: 6 
6+3+2= 11 
Ta noùi 11 laø bậc của đơn thức ñaõ cho. 
bao nhieâu? 
Biến y coù số mũ laø 
bao nhieâu? 
Biến z coù số mũ laø 
bao nhieâu? 
: 3 
: 2 
bao nhieâu? 
Vậy bậc của đơn thức là gì? 
Bậc của đơn thức có hệ số khác 0 là tổng số mũ của tất cả các biến có trong đơn thức đó 
1) Đơn thức: 
ÑÔN THÖÙC 
TIEÁT 53 - BAØI 3 
2) Đơn thức thu gọn: 
3) Bậc của một đơn thức: 
* ĐN: (SGK-Tr31) 
* VD: Tìm bậc của đơn thức 9x 3 y 7 z; x; 7; 0. 
* Đơn thức 9x 3 y 7 z có tổng các số mũ của các biến là: 
3+7+1=11 
Bậc của đơn thức đó là 11 
* Đơn thức x có tổng các số mũ của các biến là : 
1 
Bậc của đơn thức đó là 1 
* Đơn thức 7 có bậc là: 
bậc không 
* Đơn thức 0 là: 
đơn thức không có bậc 
Chú ý: 
Số thực khác 0 là đơn thức bậc không 
Số 0 là đơn thức không có bậc 
Bài 4 (VN) : Tìm bậc của các đơn thức sau: 4xy 2 ; 2x 2 y 3 xz 4 ; 5; 0 ; 5x a y b z c (a,b,c ;là các hằng số) . 
Tính tích hai biểu thức: A = 3 2 .16 7 
 B = 3 4 .16 6 
A . B = (3 2 .16 7 ). (3 4 .16 6 ) 
= 
( 3 2 . 3 4 ).( 16 7 . 16 6 ) 
= 3 6 . 16 13 
1) Đơn thức: 
ÑÔN THÖÙC 
TIEÁT 53 - BAØI 3 
2) Đơn thức thu gọn: 
3) Bậc của một đơn thức: 
4) Nhân hai đơn thức: 
Nhân hai đơn thức: 
(2x 2 y).(9xy 4 ) 
= 
(2 
. 
9 
) 
( 
x 2 
x 
) 
( 
y 
y 4 ) 
= 
18 
x 3 
y 5 
Vậy để nhân hai đơn thức ta làm thế nào? 
Để nhân hai đơn thức ta nhân hệ số với hệ số, phần biến với phần biến 
Vậy với một đơn thức chưa được thu gọn ta có thể thu gọn nó không? 
1) Đơn thức: 
ÑÔN THÖÙC 
TIEÁT 53 - BAØI 3 
2) Đơn thức thu gọn: 
3) Bậc của một đơn thức: 
4) Nhân hai đơn thức: 
Nhân hai đơn thức: 
(2x 2 y).(9xy 4 ) 
= 
(2 
. 
9 
) 
( 
x 2 
x 
) 
( 
y 
y 4 ) 
= 
18 
x 3 
y 5 
Vậy để nhân hai đơn thức ta làm thế nào? 
Để nhân hai đơn thức ta nhân hệ số với hệ số, phần biến với phần biến 
Vậy với một đơn thức chưa được thu gọn ta có thể thu gọn nó không? 
5x 4 y(-2)xy 2 (-3)x 3 
= 
[5(-2)(-3)] 
(x 4 xx 3 ) 
(yy 2 ) 
= 
30 
x 8 
y 3 
*Chú ý: SGK-Tr32 
?3 Tìm tích của: 
x 3 
và 
- 8xy 2 
Ta có: 
1) Đơn thức: 
ÑÔN THÖÙC 
TIEÁT 53 - BAØI 3 
2) Đơn thức thu gọn: 
3) Bậc của một đơn thức: 
4) Nhân hai đơn thức: 
*Chú ý: SGK-Tr32 
?3 Tìm tích của: 
x 3 
và 
- 8xy 2 
Ta có: 
Bài 5: Tính tích của các đơn thức sau rồi tìm bậc đơn thức nhận được: 
- Moãi ñôn thöùc ñeàu coù theå vieát thaønh moät ñôn thöùc thu goïn. 
4) NHAÂN HAI ÑÔN THÖÙC: 
- Ñeå nhaân hai ñôn thöùc ta nhaân heä soá vôùi heä soá, phaàn bieán vôùi phaàn bieán. 
ÑÔN THÖÙC 
TIEÁT 53 - BAØI 3 
1) ĐƠN THỨC: 
3) BAÄC CUÛA MOÄT ĐƠN THỨC: 
2) ĐƠN THỨC THU GOÏN: 
 BAØI TAÄP VEÀ NHAØ 
 * BT 11-14 trang 32 Sgk. 
 * BT 13 ; 17 ; 18 trang 11 trang 12 SBT 
 * Đọc trước baøi “ĐƠN THỨC ĐỒNG DẠNG” 
 HƯỚNG DẪN BT 14/32 Sgk 
Haõy vieát caùc ñôn thöùc với biến x , y vaø coù giaù trò bằng 9 tại x = -1 vaø y = 1 
Caùc ñôn thöùc sau coù moät ñaëc ñieåm chung laø gì? 
Suy nghó vaø tìm caâu traû lôøi ôû nhaø. 
CHUÙC CAÙC EM HOÏC TAÄP TIEÁN BOÄ! 
KÍNH CHUÙC THAÀY COÂ DOÀI DAØO SÖÙC KHOEÛ! 
c 
e 
b 
Chọn một trong các ô sau và cho biết biểu thức đó có phải đơn thức không? Nếu là đơn thức thì chỉ rõ phần hệ số, phần biến và bậc của đơn thức đó. 
a 
f 
d 
Không phải là 
đơn thức 
Là đơn thức 
Phần hệ số: 
Phần biến: 
Bậc của đơn thức : 3 
Không phải 
đơn thức 
0 
Là đơn thức 
 không có bậc 
(5 – 20).6 
Là đơn thức 
bậc 0 
Là đơn thức 
Phần hệ số: 9 
Phần biến: 
Bậc của đơn thức : 4 
CỦNG CỐ 
Baøi Taäp : Thu goïn vaø tính giaù tr cuûa bieåu thöùc sau taïi x =1 vaø y = -1 
Bài giải 
Khi x = 1; y = -1, thay vaøo bieåu thöùc ta ñöôïc: 
Vaäy bieåu thöùc nhaän giaù trò laø -90 taïi x = 1 vaø y = -1