Tài liệu phân phối chưương trình THCS môn Ngữ văn 7

 nghĩa khác nhau_> có tính chất phân nghĩa.
Gv: So sánh nghĩa của từ “quần áo” với nghĩa của từ “quần” hoặc nghĩa của từ “áo”?
- Nghĩa của từ “quần áo”: nghĩa rộng hơn.
- “Quần” hoặc “áo”: Nghĩa hẹp hơn.
? Từ việc phân tích ngữ liệu em hiểu như thễ nào lvề nghĩa của từ ghép chính phụ & từ ghép đẳng lập ?
HSTL -> GV chốt đây chính là nội dung mục ghi nhớ trong SGK
 Học sinh đọc ghi nhớ ở sách giáo khoa.
 * Hoạt động 4 : ( 15’) : Phương pháp vấn đáp nêu vấn đề . Kĩ thuật động não & học theo góc 
GV phân nhóm cho HS thảo luận sau đó trình bày theo nhóm : 
- Nhóm1 : Bài 4 - Nhóm 3 : Bài 6
- Nhóm 2: Bài5 - Nhóm : 4 : Bài 7
GV nhận xét & chữa
A. Lý thuyết
I. Các loại từ ghép
1. Khảo sát, phân tích ngữ liệu
*Từ ghép chính phụ.
- Bà ngoại
 C P
Thơm phức
 C	P
- Từ ghép chính phụ có tiếng chính và tiếng phụ.
- Tiếng chính đứng trứơc và tiếng phụ đứng sau.
*. Từ ghép đẳng lập.
- Quần áo.
- Trầm bổng.
-> Từ ghép đẳng lập có các tiếng bình đẳng về mặt ngữ pháp.
2. Ghi nhớ: (SGK-14)
II. Nghĩa của từ ghép.
1. Khảo sát phân tích ngữ liệu
*Nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của tiếng chính.
- Nó có tính chất phân nghĩa.
* Nghĩa cuả từ ghép đẳng lập khái quát hơn nghĩa của các tiếng tạo nên nó.
- Nó có tính chất hợp nghĩa.
2. Ghi nhớ: ( SGK – 15)
B.Luyện tập.
+ Bài 4 : “sách ,vở” sự vật tồn tại dưới dạng cá thể có thể đế được. Còn “sách vở “ từ ghép đẳng lậpcó ý nghĩa khái quát tổng hợp nên không thể đếm được.
+ Bài 5: a. Không phải vì : hoa hồng là một loại hoa như hoa cúc, hoa lan..... Có nhiều loại hoa màu hồng như hoa dơn hồng, hoa dong riềg..
+ Bài 6: “ Mát tay chỉ những người có kinh nghiệm hoặc chuyên môn giỏi . Ví dụ như “ Chị ấy nuôi lợn rất mát tay”...
+ Bài 7 : 
 hơi nước
 Máy
4.. Củng cố: (3’)
- Hướng dẫn hs làm các bài tập ở sgk
- Nắm lại các nội dung đã học.
- Đọc nhiều lần phần ghi nhớ.
5. Dặn dò: (2’)
- Học bài cũ.
- Làm bài tập ở sgk, sách bài tập.
- Tiết sau: Liên kết trong văn bản.
*. Rút kinh nghiệm 
..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Ngày soạn: 
Ngày giảng: 
Tiết 4: Tập làm văn
 LIÊN KẾT TRONG VĂN BẢN
I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Hiểu rõ liên kết là một trong những đặc tính quan trọng nhất của văn bản.
- Biết vận dụng những hiểu biết về liên kết vào việc đọc – hiểu và tạo lập văn bản.
II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
1. Kiến thức
- Khái niệm liên kết trong văn bản.
- Yêu cầu về liên kết trong văn bản.
2. Kỹ năng:
- Nhận biế và phân tích liên kết của các văn bản.
- Viết các đoạn văn, bài văn có tính liên kết.
* Kĩ năng sống: - Tự nhận thức được vai trò của liên kết trong văn bản.
3. Thái độ: Tích hợp phần văn bản đã học (Cổng trường mở ra & Mẹ tôi).
III. Chuẩn bị:
1. GV: Đọc, nghiên cứu, soan đoạn văn mẫu – trên bảng phụ .
2. Học sinh: tìm hiểu nội dung
C. Phương pháp: 
 - Nêu vấn đề, qui nạp, kĩ thuật động não .
- Phân tích các tình huống mẫu để hiểu vai trò và các tác động chi phối của liên kết trong văn bản.
IV. Tiến trình lên lớp.
1. Ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ: (1’) : Kiểm tra sự chuẩn bị của HS
3.. Tiến trình bài mới.(39’)
* Giới thiệu bài (1’) Phương pháp thuyết trình 
 Ở lớp 6 các em đã được làm quen với khái niệm văn bản và được biết một trong những tính chất quan trọng của văn bản là liên kết. để hiểu kỉ hơn về tính chất này hôm nay chúng ta cùng nghiên cứu.
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức
* Hoạt động 1: ( 8’) Hướng dẫn học sinh phân tích ngữ liệu để tìm tính liên kết. Phương pháp vấn đáp nêu vấn đề , qui nạp . Kĩ thuật động não .
 GV treo bảng phụ ghi ngữ liệu SGK lên bảng . HD học sinh phân tích ngữ liệu.
? Theo em nếu bố En-ri-cô chỉ viết mấy câu đó thì En-ri cô có hiểu được ý bố muốn nói không?
Học sinh đọc bài tập ở ví dụ a,b.
- En- ri-cô không thể hiểu được điều bố bạn ấy định nói.Vì giữa các câu văn chưa có sự liên kết.
? Vậy muốn cho đoạn văn có thể hiểu được ý nghĩa nó phải có tính chất gì?
* Hoạt động 2: (7’) Những phương tiện liên kết trong văn bản. Phương pháp vấn đáp nêu vấn đề , qui nạp . Kĩ thuật động não .
? Đọc kĩ đoạn văn và cho biết vì thiếu ý gì mà nó trở nên khó hiểu? Hãy sửa lại để đoạn văn dễ hiểu.
- Học sinh dựa vào văn bản “ Mẹ tôi ”và sửa lại.
- Gv hướng dẫn học sinh thảo luận câu 2a ở sgk.
+ Thiếu liên kết, ở trước “giấc ngủ”phải thêm “còn bây giờ”, Đứa trẻ-> con.
? Một văn bản có tính liên kết trước hết phải có điều kiện gì?
- Các câu, các đoạn phải có nội dung gắn bó chặt chẽ với nhau.
? Cùng với điều kiện ấy các câu phải sử dụng phương tiện gì?
GvV cho học sinh đọc điểm 2 phần ghi nhớ.
 GV hướng dẫn HS tìm hiểu đoạn văn mẫu .
GV chốt : Liên kết là một trong những tính chất quan trọng nhất của văn bản , làm cho văn bản trở nên có nghĩa ,dễ hiểu. Liên kết là làm cho nội dung các câu các đoạn thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau .Liên kết trong văn bản được thể hiện ở hai phương diện nội dung và hình thức . Phương tiện liên kết của VB là các câu , các từ ngữ thích hợp.
* Hoạt động 3: (10’) Phương pháp vấn đáp . Kĩ thuật động não
GV gọi HS lên bàng làm bài 1&2 
 - Bài 3 gọi HS làm miệng.
A. Lý thuyết
I. Liên kết và phương tiện liên kết trong văn bản.
1. Tính liên kết của văn bản.
 a. Khảo sát, phân tích ngữ liệu
- En-ri-cô chưa hiểu ý bố vì các câu còn chưa có sự liên kết.
- Đoạn văn dễ hiểu thì phải có tính liên kết.
b. Ghi nhớ:( * 1 sgk - 18)
2. Phương tiện liên kết trong văn bản.
a. Khảo sát, phân tích ngữ liệu
- Liên kết trong văn bản trước hết là liên kết về phương diện nội dung ý nghĩa.
- Văn bản cần có sự liên kết về phương diện hình thức ngôn ngữ.
b. Ghi nhớ.( *2 – SGK-18)
B. Luyện tập.
1. Bài tập 1 : Sắp xếp các câu văn cho trước theo trật tự câu1 – 4 – 2 – 5 - 3 
2. Bài 2 :
Đúng là về hình thức ngôn ngữ các câu được nêu trong bài tập có vẻ liên kết với nhau . Nhưng không thể coi những câu ấy đã có một mối liên kết thực sự vì chúng không nói về một nội dung . Hay nói một cách khác không có một sợi dây tư tưởng nào nối liền các ý của những câu vâ văn đó 
3. Bài 3 : Điền từ vào chỗ trống cho thích hợp.
4. Bài 4 : Nêu tách 2 câu văn ra khỏi VB thì có vẻ rời rạc . Nhưng để trong cùng đoạn văn cuối của VB thì thành 1 thể thóng nhất& làm cho đoạn văn chặt chẽ hơn....
 4. Luyện tập, củng cố:( 10’)
 ? Em hãy viết một đoạn văn ngắn khoảng 5 câu với nội dung nói nên tâm trạng của em trong ngày khai giảng đầu tiên bước vào mái trường THCS . Trong đoạn văn đó phải đảm bảo tính liên kết và chỉ rõ các phương tiện liên kết ?
Gv hướng dẫn hs làm bài tập tại chỗ , sau đó gọi HS lên bảng trình bày à GVnhận xét & chữa .
5. Hướng dẫn về nhà: ( 2’)
- Nắm bài học.
- Làm bài tập SGK, SBT
- Soạn bài: Cuộc chia tay của những con búp bê.
*. Rút kinh nghiệm
* Gi¸o ¸n ng÷ v¨n 7 ®Çy ®ñ chuÈn kiÕn thøc kü n¨ng 
 * TÝch hîp ®Çy ®ñ kü n¨ng sèng chuÈn n¨m häc 
 * Gi¶m t¶i ®Çy ®ñ chi tiÕt .
 *Liªn hÖ ®t 0168.921.8668
 HỌC KÌ 2
 Ngµy so¹n : 
Ngµy gi¶ng : 
 TiÕt 73 - V¨n b¶n
Tôc ng÷ vÒ thiªn nhªn 
Vµ lao ®éng s¶n xuÊt
I - MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Nắm được khái niệm tục ngữ.
- Thấy được giá trị nội dung, đặc điểm hình thức tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất.
- Biết tích lũy thêm kiến thức về thiên nhiên và lao động sản xuất qua các câu tục ngữ.
II - TRỌNG TÂM KIẾN THỨC
1. Kiến thức
- Khái niệm tục ngữ.
- Nội dugn tư tưởng, ý nghĩa triết lý và hình thức nghệ thuật của những câu tục ngữ trong bài học.
2. Kĩ năng
- Đọc - hiểu, phân tích các lớp nghĩa của tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất.
- Vận dụng được ở mức độ nhất định một số câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất vào đời sống.
* KÜ n¨ng sèng: - Tù nhËn thøc ®­îc nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm vÒ thiªn nhiªn, lao ®éng s¶n xuÊt, con ng­êi, x· héi.
- Ra quyÕt ®Þnh: vËn dông c¸c bµi häc kinh nghiÖm ®óng lóc, ®óng chç.
3. Th¸i ®é : HS thªm yªu thiªn nhiªn vµ lao ®éng.
III. ChuÈn bÞ
- GV : SGK, SGV, bµi so¹n, b¶ng phô vµ tµi liÖu tham kh¶o
- HS : So¹n bµi vµ n/c bµi.
IV. Ph­¬ng ph¸p
- Ph©n tÝch t×nh huèng trong c¸c c©u tôc ng÷ ®Ó rót ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm vÒ thiªn nhiªn, lao ®éng s¶n xuÊt, con ng­êi, x· héi.
- §éng n·o: suy nghÜ rót ra nh÷ng bµi häc thiÕt thùc vÒ kinh nghiÖm thiªn nhiªn, lao ®éng s¶n xuÊt, con ng­êi, x· héi.
V. TiÕn tr×nh giê d¹y
1- æn ®Þnh tæ chøc (1’)
2- KiÓm tra bµi cò(3’): KiÓm tra vë bµi tËp cña häc sinh
3- Bµi míi
* Giíi thiÖu bµi: Tôc ng÷ lµ mét thÓ lo¹i cña v¨n häc d©n gian. Nã ®­îc vÝ lµ kho b¸u cña linh nghiÖm vµ trÝ tuÖ d©n gian. Lµ “tói kh«n d©n gian v« tËn”. Tôc ng÷ mang tÝnh trÝ tuÖ, triÕt lý nh­ng b¾t rÔ tõ cuéc sèng sinh ®éng, phong phó nªn kh« khan mµ nh­ “c©y ®êi xanh t­¬i”.VËy nh÷ng kinh nghiÖm mµ tôc ng÷ ®óc rót ®­îc ®ã lµ kinh nghiÖm g×? Cã ý nghÜa g×?...
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung kiÕn thøc
* Ho¹t ®éng 1:(3’)
?) Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ tôc ng÷? 
– 2 HS
?) C¸ch hiÓu ý nghÜa cña tôc ng÷?
- 2 c¸ch NghÜa ®en
 NghÜa bãng
I. Kh¸i niÖm tôc ng÷
1. H×nh thøc: Lµ nh÷ng c©u nãi ng¾n gän, cã kÕt cÊu bÒn v÷ng, cã h×nh ¶nh, nhÞp ®iÖu
2. Néi dung: Nh÷ng kinh nghiÖm vÒ tù nhiªn, lao ®éng s¶n xuÊt con ng­êi, x· héi (nghÜa ®en, nghÜa bãng) 
* Ho¹t ®éng 2:(5’)
- Gäi 2 HS ®äc -> GV ®äc l¹i toµn bµi
- GV cïng HS t×m hiÓu nh÷ng tõ khã
?) Nh÷ng c©u nµo nãi vÒ thiªn nhiªn? Nh÷ng c©u nµo diÔn t¶ lao ®éng s¶n xuÊt?
+ Thiªn nhiªn: C©u 1 -> C©u 4
+ Lao ®éng s¶n xuÊt: C©u 5 -> C©u 8
?) T¹i sao nh÷ng c©u tôc ng÷ trªn l¹i gép trong mét VB.
- C¸c hiÖn t­îng tù nhiªn (m­a, n¾ng, b·o, lôt) cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn s¶n xuÊt (trång trät, ch¨n nu«i)
II. §äc - HiÓu v¨n b¶n.
1. §äc, t×m hiÓu chó thÝch
2. KÕt cÊu, bè côc
* Ho¹t ®éng 3 :(18’)
?) §äc l¹i c©u 1 vµ ph©n tÝch néi dung, nghÖ thuËt cña c©u tôc ng÷
- PhÐp ®èi: §ªm –