Tài liệu luyện thi Đại học môn Hóa - Phần 1: Hóa đại cương

 so víi c¸c ph©n tö ®· biÕt. §­êng kÝnh cña h×nh cÇu lín h¬n 1,0 nm ®ñ ®Ó ®Æt mét ph©n tö hoÆc mét nguyªn tö bÊt kú vµo ®ã. §iÒu chÕ Fuleren b»ng c¸ch lµm bay h¬i graphit trong ch©n kh«ng d­íi t¸c dông cña tia lase, hay trong khÝ quyÓn heli b»ng hå quang ®iÖn. Ng­êi ta dù ®o¸n fuleren vµ c¸c dÉn xuÊt cña nã sÏ cã nhiÒu øng dông ®Æc s¾c trong vËt liÖu míi, ho¸ häc, y häc, siªu dÉn. C«ng tr×nh ph¸t minh ra fuleren ®­îc tÆng gi¶i th­ëng Noben n¨m 1996.
Cacbon v« ®Þnh h×nh: Than ®¸, than bïn, than gç, må hãng. TÝnh chÊt cña cacbon v« ®Þnh h×nh tuú thuéc vµo nguyªn liÖu vµ ph­¬ng ph¸p ®iÒu chÕ chóng. Than gç vµ than x­¬ng cã cÊu tróc xèp, cã kh¶ n¨ng hÊp phô m¹nh c¸c chÊt khÝ vµ chÊt tan trong dung dÞch. Than ho¹t tÝnh ®­îc ®iÒu chÕ tõ than gç hay g¸o dõa lµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt mÆt n¹ phßng ®éc, chÊt hÊp phô, läc n­íc...
I.3. TÝnh chÊt ho¸ häc
ë nhiÖt ®é thÊp tÊt c¶ c¸c d¹ng thï h×nh cña cacbon ®Òu hÇu nh­ tr¬. Nh­ng ë nhiÖt ®é cao, chóng t¸c dông ®­îc víi nhiÒu chÊt.
TÝnh chÊt ho¸ häc c¬ b¶n cña cacbon lµ tÝnh khö.
T¸c dông víi oxi: C + O2 CO2 	(1)
 ë ®iÒu kiÖn thiÕu oxi sinh ra CO
	2C + O2 2CO 	(2)
T¸c dông víi nhiÒu oxit kim lo¹i nh­: CuO, Fe2O3 ... ë nhiÖt ®é cao.
	C + 2CuO 2Cu + CO2 	(3)
	C + CO22CO	 	(4)
T¸c dông víi h¬i n­íc ë nhiÖt ®é cao:
	C + H2O CO + H2	(5)
C¸c ph¶n øng ho¸ häc (4) vµ (5) lµ c¬ së ®Ó chuyÓn ho¸ nhiªn liÖu r¾n thµnh nhiªn liÖu khÝ.
T¸c dông víi c¸c axit cã tÝnh chÊt oxi ho¸ m¹nh nh­ HNO3, H2SO4 ®Æc, nãng.
C + 4HNO3 CO2 + 4NO2 + 2H2O	(6)
I.4. Mét sè hîp chÊt cña cacbon
Cacbon monoxit (CO) lµ mét chÊt khÝ kh«ng mµu, kh«ng mïi, rÊt ®éc, nÆng gÇn b»ng kh«ng khÝ, Ýt tan trong n­íC. ë nhiÖt ®é cao, cacbon monoxit thÓ hiÖn tÝnh khö m¹nh. 
2CO + O2 ® 2CO2 ph¶n øng to¶ nhiÒu nhiÖt.
3CO + Fe2O3 2Fe + 3CO2
Cacbon ®ioxit (CO2) lµ khÝ kh«ng mµu, nÆng h¬n kh«ng khÝ, dCO2/kk = 1,52. N­íc ®¸ kh« lµ cacbon ®ioxit r¾n. Cacbon ®ioxit lµ mét oxit axit vµ cã tÝnh oxi ho¸ yÕu.
T¸c dông víi dung dÞch kiÒm; 
CO2 + NaOH ® NaHCO3
CO2 + 2NaOH ® Na2CO3 + H2O
T¸c dông víi kim lo¹i:
	CO2 + 2Mg ® 2MgO + C
Muèi cacbonat vµ muèi hi®rocacbonat: Na2CO3, CaCO3, NaHCO3, Ca(HCO3)2.
ë nhiÖt ®é cao chØ cã muèi cacbonat cña kim lo¹i kiÒm lµ kh«ng bÞ ph©n huû. C¸c muèi hi®rocacbonat kÐm bÒn h¬n.
	2NaHCO3 Na2CO3 + H2O + CO2
Ngoµi qu¸ tr×nh quang hîp cña c©y xanh, ë trong n­íc biÓn, ®¹i d­¬ng cã mét c©n b»ng ho¸ häc gióp ®iÒu tiÕt l­îng CO2 trong khÝ quyÓn:
	CO2 + CaCO3 + H2O Ca(HCO3)2
Tuy nhiªn, do con ng­êi ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, sö dông ngµy cµng nhiÒu n¨ng l­îng ho¸ th¹ch, cho nªn l­îng CO2 ®ang t¨ng dÇn, lµm cho nhiÖt ®é Tr¸i ®Êt Êm dÇn lªn. Trong 100 n¨m qua, nhiÖt ®é ®· t¨ng trung b×nh 0,3 oC.
II. Silic vµ c¸c hîp chÊt cña silic
1. Silic lµ mét trong nh÷ng nguyªn tè phæ biÕn nhÊt trong vá Tr¸i ®Êt (®øng hµng thø hai sau nguyªn tè oxi)
 Silic cã hai d¹ng thï h×nh, d¹ng v« ®Þnh h×nh vµ d¹ng tinh thÓ. D¹ng tinh thÓ cã cÊu tróc t­¬ng tù kim c­¬ng, gißn vµ cøng, cã ¸nh kim dÉn ®iÖn vµ dÉn nhiÖt kÐm.
Silic lµ nguyªn tè Ýt ho¹t ®éng ho¸ häc.
	Si + F2 ® SiF4
	Si + O2 SiO2
	Si + 2NaOH + H2O Na2SiO3 + 2H2
§iÒu chÕ Si trong phßng thÝ nghiÖm:
	2Mg + SiO2 Si + 2MgO
§iÒu chÕ Si trong c«ng nghiÖp:
	2C + SiO2 Si + 2CO­
2. Hîp chÊt cña silic 
a. Silic ®ioxit (SiO2)
 SiO2 lµ chÊt r¾n kh«ng tan trong n­íc, khã nãng ch¶y (16100), cã tªn gäi lµ th¹ch anh. C¸t tr¾ng lµ nh÷ng h¹t th¹ch anh nhá.
 SiO2 lµ oxit axit. ë nhiÖt ®é cao, SiO2 t¸c dông víi oxit baz¬, kiÒm, cacbonat kim lo¹i kiÒm t¹o ra silicat:
 SiO2 + CaO 	 CaSiO3 (canxi silicat)
 SiO2 + 2NaOH Na2SiO3 + H2O
 SiO2 + K2CO3 K2SiO3 + CO2­
SiO2 cã tÝnh chÊt ho¸ häc ®Æc tr­ng lµ tan ®­îc trong dung dÞch axit flohi®ric HF:
 SiO2 + 4HF ® SiF4 + H2O
V× vËy ng­êi ta dïng axit flohi®ric ®Ó kh¾c h×nh trªn thuû tinh.
SiO2 ®­îc dïng réng r·i trong x©y dùng, s¶n xuÊt thuû tinh, ®¸ mµi...
b. Axit silicic vµ muèi silicat
Axit silicic cã c«ng thøc ho¸ häc lµ H2SiO3, lµ axit yÕu, Ýt tan trong n­íc.
§iÒu chÕ axit silicic b»ng c¸ch cho axit clohi®ric t¸c dông víi dung dÞch silicat, ®­îc dung dÞch H2SiO3 d­íi d¹ng keo:
 2HCl + Na2SiO3 ® H2SiO3 + 2NaCl
Muèi cña axit silicic cã tªn lµ silicat. Natri vµ kali silicat tr«ng bÒ ngoµi gièng thuû tinh, nh­ng tan ®­îc trong n­íc, v× vËy chóng cã tªn lµ thuû tinh tan. Dung dÞch cña chóng tan trong n­íc gäi lµ thuû tinh láng.
Thuû tinh tan dïng ®Ó chÕ t¹o xi m¨ng vµ bªt«ng chÞu axit, dïng lµm líp b¶o vÖ gç kh«ng ch¸y, s¶n xuÊt silicagen. Silicagen lµ mét polime v« c¬ cã c«ng thøc (SiO2)n lµ mét chÊt chèng Èm rÊt tèt, dïng trong b¶o qu¶n phim ¶nh, b¨ng ®Üa h×nh, thùc phÈm cao cÊp ...
B. ®Ò bµi
332. Kh¸i niÖm nµo sau ®©y lµ kh¸c lo¹i?
	A. §ång vÞ.	B. Thï h×nh.
	C. C«ng thøc ph©n tö.	D. §¬n chÊt.
333. Cho s¬ ®å biÓu diÔn chu tr×nh cña cacbon trong tù nhiªn:
Quan s¸t s¬ ®å vµ cho biÕt nhËn ®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng nhÊt? L­îng CO2 trong kh«ng khÝ ®­îc ®iÒu tiÕt bëi:
 A. c©y xanh.
 B. c©n b»ng ho¸ häc gi÷a CO2, CaCO3 vµ Ca(HCO3)2 trong n­íc biÓn.
 C. h¹n chÕ sö dông c¸c nhiªn liÖu ho¸ th¹ch theo c«ng ­íc quèc tÕ.
 D. c¶ A, B vµ C ®Òu ®óng.
334. HiÖu øng nhµ kÝnh lµ hiÖn t­îng Tr¸i ®Êt ®ang Êm dÇn lªn, do c¸c bøc x¹ cã b­íc sãng dµi trong vïng hång ngo¹i bÞ gi÷ l¹i, mµ kh«ng bøc x¹ ra ngoµi vò trô. ChÊt khÝ nµo sau ®©y lµ nguyªn nh©n g©y ra hiÖu øng nhµ kÝnh?
	A. H2.	B. N2.
	C. CO2.	D. O2.
335. HËu qu¶ cña viÖc Tr¸i ®Êt ®ang Êm dÇn lªn lµ hiÖn t­îng b¨ng tan ë hai cùc. C¸c nói b¨ng x­a kia, nay chØ cßn lµ c¸c chám b¨ng
Xem ¶nh:
H·y lùa chän nh÷ng ¶nh h­ëng cã thÓ x¶y ra khi Tr¸i ®Êt Êm lªn, trong sè c¸c dù b¸o sau:
A. NhiÒu vïng ®Êt thÊp ven biÓn sÏ bÞ nhÊn ch×m trong n­íc biÓn.
B. KhÝ hËu Tr¸i ®Êt thay ®æi.
C. Cã nhiÒu trËn b·o lín nh­ b·o Katrina.
D. A, B, C ®Òu ®óng.
336. Kim c­¬ng vµ than ch× lµ c¸c d¹ng thï h×nh cña nguyªn tè cacbon. Kim c­¬ng cøng nhÊt trong tù nhiªn, trong khi than ch× mÒm ®Õn møc cã thÓ dïng ®Ó s¶n xuÊt lâi bót ch× 6B, dïng ®Ó kÎ m¾t. §iÒu gi¶i thÝch nµo sau ®©y lµ ®óng?
	A. Kim c­¬ng cã cÊu tróc tinh thÓ d¹ng tø diÖn ®Òu, than ch× cã cÊu tróc líp, trong ®ã kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c líp kh¸ lín.
	B. Kim c­¬ng cã liªn kÕt céng ho¸ trÞ bÒn, than ch× th× kh«ng.
	C. §èt ch¸y kim c­¬ng hay than ch× ë nhiÖt ®é cao ®Òu t¹o thµnh khÝ cacboniC.
	D. Mét nguyªn nh©n kh¸c.
337. Cacbon v« ®Þnh h×nh ®­îc ®iÒu chÕ tõ than gç hay g¸o dõa cã tªn lµ than ho¹t tÝnh. TÝnh chÊt nµo sau ®©y cña than ho¹t tÝnh gióp cho con ng­êi chÕ t¹o c¸c thiÕt bÞ phßng ®éc, läc n­íc?
	A. §èt ch¸y than sinh ra khÝ cacbonic.
	B. HÊp phô c¸c chÊt khÝ, chÊt tan trong n­íc.
	C. Khö c¸c chÊt khÝ ®éc, c¸c chÊt tan trong n­íc.
	D. TÊt c¶ c¸c ph­¬ng ¸n A, B, C.
338. Khi xÐt vÒ khÝ cacbon ®ioxit, ®iÒu kh¼ng ®Þnh nµo sau ®©y lµ sai?
	A. ChÊt khÝ kh«ng mµu, kh«ng mïi, nÆng h¬n kh«ng khÝ.
	B. ChÊt khÝ chñ yÕu g©y ra hiÖu øng nhµ kÝnh.
	C. ChÊt khÝ kh«ng ®éc, nh­ng kh«ng duy tr× sù sèng.
	D. ChÊt khÝ dïng ®Ó ch÷a ch¸y, nhÊt lµ c¸c ®¸m ch¸y kim lo¹i.
339. ChÊt khÝ cacbon monoxit cã trong thµnh phÇn lo¹i khÝ nµo sau ®©y?
	A. Kh«ng khÝ.
	B. KhÝ tù nhiªn.
	C. KhÝ má dÇu.
	D. KhÝ lß cao.
340. Mïa ®«ng, khi mÊt ®iÖn l­íi quèc gia, nhiÒu gia ®×nh ph¶i sö dông ®éng c¬ ®iezen ®Ó ph¸t ®iÖn, phôc vô nhu cÇu th¾p s¸ng, ch¹y tivi...T¹i sao kh«ng nªn ch¹y ®éng c¬ ®iezen trong phßng ®ãng kÝn c¸c cöa? Bëi v×
	A. tiªu thô nhiÒu khÝ O2 sinh ra khÝ CO2 lµ mét khÝ ®éc.
	B. tiªu thô nhiÒu khÝ O2, sinh ra khÝ CO lµ mét khÝ ®éc.
	C. nhiÒu hi®rocacbon ch­a ch¸y hÕt lµ nh÷ng khÝ ®éc.
	D. sinh ra khÝ SO2.
341. Trong c¸c ph¶n øng ho¸ häc sau, ph¶n øng nµo sai?
	A. 3CO + Fe2O3 3CO2 + 2Fe
	B. CO + Cl2 COCl2
	C. 3CO + Al2O3 2Al + 3CO2
	D. 2CO + O2 2CO2
342. HÊp thô hoµn toµn 2,24 lit CO2 (®ktc) vµo dung dÞch n­íc v«i trong cã chøa 0,075 mol Ca(OH)2. S¶n phÈm thu ®­îc sau ph¶n øng gåm:
	A. ChØ cã CaCO3.
	B. ChØ cã Ca(HCO3)2
	C. C¶ CaCO3 vµ Ca(HCO3)2
	D. Kh«ng cã c¶ hai chÊt CaCO3 vµ Ca(HCO3)2.
343. Mét cèc thuû tinh ®ùng kho¶ng 20ml n­íc cÊt. Cho mét mÊu giÊy quú tÝm vµo cèc n­íc, mµu tÝm kh«ng thay ®æi. Sôc khÝ cacbon ®ioxit vµo cèc n­íc, mÈu giÊy chuyÓn sang mµu hång. §un nãng cèc n­íc, sau mét thêi gian mÈu quú l¹i chuyÓn thµnh mµu tÝm. Gi¶i thÝch nµo sau ®©y lµ ®óng?
	A. N­íc cÊt cã pH = 7.
B. Dung dÞch axit H2CO3 cã pH < 7.
C. Axit H2CO3 kh«ng bÒn, khi ®un nãng ph©n huû thµnh CO2 vµ n­íc.
D. A, B, C ®Òu ®óng.
344. Trong mét b×nh kÝn dung tÝch 16 lit chøa hçn hîp CO, CO2 vµ O2 d­. ThÓ tÝch O2 nhiÒu gÊp ®«i thÓ tÝch CO. BËt tia löa ®iÖn ®Ó ®èt ch¸y hoµn toµn hçn hîp, thÓ tÝch khÝ trong b×nh gi¶m 2 lÝt (c¸c thÓ tÝch khÝ trong b×nh ®­îc ®o ë cïng ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é vµ ¸p suÊt). Thµnh phÇn % theo thÓ tÝch cña CO, CO2 vµ O2 trong hçn hîp ban ®Çu lµ gi¸ trÞ nµo sau ®©y:
	A. 25%, 50% vµ 25%.	B. 15%, 30% vµ 55%.
	C. 20%, 40% vµ 40%.	D. 25%, 25% vµ 50%.
345. Cho 24,4g hçn hîp Na2CO3, K2CO3 t¸c dông võa ®ñ víi dung dÞch BaCl2 . Sau ph¶n øng thu ®­îc 39,4g kÕt tña. Läc t¸ch kÕt tña, c« c¹n dung dÞch thu ®­îc m(g) muèi clorua. VËy m cã gi¸ trÞ lµ:
A. 2,66g	B. 22,6g C. 26,6g	 D. 6,26g
346. C«ng thøc ph©n tö CaCO3 t­¬ng øng víi thµnh phÇn ho¸ häc chÝnh cña lo¹i ®¸ nµo sau ®©y:
	A. ®¸ ®á .	B. ®¸ v«i.
	C. ®¸ mµi.	D. ®¸ tæ ong.
347. Tªn gäi chÊt nµo sau ®©y chøa CaCO3 trong thµnh phÇn ho¸ häc?
	A. §«l«mit.	B. C¸cnalit.
	C. Pirit.	D. Xi®erit.
348. XÐt c¸c muèi cacbonat, nhËn ®Þnh nµo sau ®©y lµ ®óng?
	A. TÊt c¶ c¸c muèi cacbonat ®Òu tan trong n­íc.
	B. TÊt c¶ c¸c muèi cacbonat ®Òu bÞ nhiÖt ph©n t¹o ra oxit kim lo¹i vµ cacbon ®ioxit.
	C. TÊt c¶ c¸c muèi cacbonat ®Òu bÞ nhiÖt ph©n, trõ muèi cacbonat cña kim lo¹i kiÒm.
	D. TÊt c¶ c¸c muèi cacbonat ®Òu kh«ng tan trong n­íc.
349. Cho c¸c ion vµ chÊt sau:
1. HCO3-	2. K2CO3	3. H2O	4. Cu(OH)2
5. HPO4-	6. Al2O3	7. NH4Cl	8. HSO3-
Theo Bronsted, chÊt, ion l­ìng tÝnh lµ:
A. 1, 2, 3	
B. 4, 5, 6 	
C. 1, 3, 5, 6, 8
D. 2, 4, 6, 7	
350. HiÖn t­îng x¶y ra khi trén dung dÞch Na2CO3 víi dung dÞch FeCl3 lµ:
	A. XuÊt hiÖn kÕt tña mµu ®á n©u.
	B. Cã c¸c bät khÝ tho¸t ra khái dung dÞch.
	C. XuÊt hiÖn kÕt tña mµu lôc nh¹t.
	D. A vµ B ®óng.
351. ChÊt nµo d­íi ®©y gãp phÇn nhi