Sáng kiến kinh nghiệm Phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ thông qua môn văn học thể loại kể truyện

n cứu cho mình.
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận của vấn đề
Để có thể giúp trẻ nhớ hết các thao tác vệ sinh tay và mặt trước hết cô cần nắm được các thao tác vệ sinh của từng hoạt động rồi phân nhóm các thao tác theo từng bước “ ở đây tôi chỉ để cập đến các thao tác vệ sinh tay và mặt”. 
Cụ thể với thao tác vệ sinh tay bao gồm lần lượt các bước: Xắn cao tay áo, đưa 2 tay hứng dưới vòi nước từ cổ tay xuống sao cho ướt hết cả 2 tay. Lấy xà phòng xoa khắp bàn tay và cổ tay. Đưa tay phải cầm cổ tay trái và xoay tròn rồi ngước lại tay trái xoay tròn cổ tay phải. Tay phải lau mu tay trái rồi đổi tay trái lau mu tay phải. Sau đó tay nọ cầm từng ngón của tay kia và xoay tròn cho 10 ngón. Rồi lồng 2 tay bàn tay vào nhau giữa các ngón để lau kẽ tay trái và đổi lau kẽ tay phải. Rôi xà 2 tay vào nhau để rửa lòng bàn tay. Sau đó 5 ngón tay trái chụm lại xoay vào lòng tay phải rồi đổi lại chụm 5 ngón tay phải xoay vào lòng tay trai. Rồi xả tay dưới vòi nước cho sạch xà phòng và lau tay với khăn khô.
Thao tác vệ sinh mặt “ Trong chuyên đề trẻ mẫu giáo bé không phải vệ sinh mặt theo đúng các bước này mµ sẽ được các cô giáo giúp đỡ thực hiện. Nhưng lớp tôi chủ nhiệm có 5 cháu 4 tuổi học ghép nên tôi cũng phải rèn và hướng dẫn các cháu thao tác vệ sinh mặt” bao gồm lần lượt các thao tác nhỏ sau: Rửa tay sach sẽ, lấy đúng khăn của mình, trải khăn lên tay phải. Ngón tay cái lau mắt phải, ngón tay trỏ lau mắt trái. Xích khăn lên lấy phần khăn sạch lau từ trán bên trái qua má xuống cằm,rồi xích khăn lên lau từ trán bên phải qua má xuống cằm. Xích khăn lên phần sạch lau sống mũi kéo xuống vuốt lỗ mũi. Xích khăn lau miệng. Vò khăn dưới vòi nước cho sạch. Trải khăn lên 2 bàn tay. Tay phải lau cổ phía bên trái, tay trái lau cổ phía bên phải. Trở khăn tay trái lau vành tai và lỗ tai trái. Tay phải lau vành tai và lỗ tai phải. Hai tay cầm múi khăn lau 2 lỗ mũi. Sau đó bỏ khăn vào chậu
2. Thực trạng của vấn đề
Mới nghe cũng có vẻ dài và phức tạp, người lớn nếu nghe qua chắc cũng khó nhớ nói gì các trẻ mẫu giáo bé khả năng nhận thức tư duy còn thấp làm sao trong 1 sớm, 1 chiều mà nhớ hết được. Tuy nhiên được sự giúp đỡ động viên của BGH, chuyên môn và đồng nghiệp tôi đã hạ quyết tâm phải giúp các cháu nhớ và thực hiện thành thạo các thao tác vệ sinh tay mặt. Trong quá trình giúp trẻ nhớ và thực hành các thao tác vệ sinh tay mặt tôi đã gặp nhiều thuận lợi và cũng không ít những khó khăn 
a, Thuận lợi
- Các cháu được học: trường bán trú, các cháu đi học cả ngày.
- Được sự giúp đỡ của các đồng nghiệp. Ban giám hiệu trường và phòng Giáo dục, phụ huynh học sinh giúp đỡ về cơ sở vật chất.
- Các cháu phần lớn ở cùng lứa tuổi. Trường lớp rộng rãi, thoáng mát có đủ đồ dùng, dụng cụ phục vụ cho vệ sinh.
b, Khó khăn:
- Một số cháu chưa hề được đến trường, lớp và một số cháu còn quá nhỏ do sinh vào những tháng cuối năm. Khả năng nhận thức tư duy còn hạn chế
- Nhiều cháu chưa từng tự vệ sinh cá nhân tay mặt cho mình
- Các thao tác vệ sinh mới có nhiều thay đổi và nhiều thao tác và phức tạp hơn các năm trước
- Đa số phụ huynh đều làm nghề nông, và một số phụ huynh lo kinh tế gia đình, chưa hiểu biết và quan tâm đến giáo dục trẻ.
- Một số cháu được cha mẹ cưng chiều quá mức, muốn gì được nấy, một số trẻ sống trong môi trường thiếu lành mạnh từ gia đình.
- Về nhà các cháu vẫn được bố mẹ vệ sinh tay mặt cho và nếu có cho trẻ làm thì cũng làm chưa đúng các thao tác mà trẻ được học ở lớp
* Với những thuận lợi và khó khăn trên, tôi đã nghiên cứu tìm những biện pháp giải quyết như sau:
	 3. Các biện pháp giải quyết vấn đề
* Hệ thống các thao tác cho hoạt động vệ sinh tay mặt quá nhiều so với trẻ, tôi tóm lượt ngắn gọn các thao tác rửa tay thành 6 bước cơ bản như sau: 
Các bước cho thao tác vệ sinh tay
Bước 1 - Xắn cao tay áo, hứng dưới vòi nước chảy sao cho ướt từ cổ tay xuống hết lòng bàn tay và xoa xà phòng khắp 2 bàn tay
Bước 2 - Rửa cổ tay và mu tay: Đưa tay phải xoay cổ tay trái rồi tay trái xoay cổ tay phải. Tiếp tục dùng tay nọ lau cọ mu tay kia
Bước 3 - Xoay tròn rửa từng ngón tay. Và kẽ 2 bàn tay
Bước 4 - Xoa 2 tay vào nhau rửa lòng bàn tay
Bước 5 - Chụm đầu các ngón tay trái xoay vào lòng tay phải và ngược lại để rửa các đầu ngón tay
Bước 6 - Rửa sạch xà phòng dưới vòi nước sạch và lau tay khô ráo
Các bước cho thao tác vệ sinh mặt
Bước 1 - Lấy khăn rải khăn lên tay. Lấy ngón cái lau mắt phải rồi lấy ngón trỏ lau mắt trái
Bước 2 - Xích khăn lên phần khăn sạch lau từ trán qua má xuống cằm ( bên trái và bên phải) 
Bước 3 - Xích khăn lên lau từ sống mũi xuống và vuốt phần ngoài của lỗ mũi cho sạch, xích khăn lên tiếp và lau miệng
Bước 4 - Cho khăn dưới vòi nước sạch và vò khăn cho sạch rồi vắt cho ráo
Bước 5 - Rải khăn lên 2 tay, tay trái lau cổ bên trái, tay phải lau cổ phía bên phải
Bước 6 - Trở khăn sang bên phần khăn sạch tay lau 2 vành tai và lỗ tai. Tay trái lai tai bên trái, tay phải lau tay bên phải
Bươc 7 - Cầm 2 mũi khăn ngoáy 2 lỗ mũi lau lỗ mũi và bỏ khăn vào chậu
	Biện pháp này cũng đã giúp các cháu có nhiều tiến bộ. Tuy nhiên nhiều cháu vẫn chưa nhớ hết được lần lượt bước 1, bước 2, bước 3... phải làm như thế nào? Gồm những thao tác gì? Biện pháp chưa thực sự hiểu quả đối với nhiều cháu. Tôi tiếp tục suy nghĩ và đưa ra giải pháp sáng tác các thao tác vệ sinh tay mặt mới thành bài thơ cho các cháu học thuộc. Và khí vệ sinh các cháu đọc thơ theo từng bước để nhớ được các thao tác trong các bước vệ sinh tay và mặt
* Nghiên cứu sáng tác bài thơ giúp trẻ học
	Sau nhiều ngày suy nghĩ, chỉnh sửa tôi đã viết ra được 2 bài thơ cho thao tác vệ sinh tay mặt như sau 
Tập rửa tay
	Một làm ướt 2 tay
	Xoa xà phòng lên nhé!
	Hai cổ tay xoay kỹ
	Rồi tiếp đến mu tay
	Ba các ngón xoay tròn
	Và kẽ tay lau sạch
	Bốn hai tay xà mạnh
	Sao cho sạch trong lòng
	Năm chụm đầu các ngón
	Xoay vào lòng tay kia
	Sau xả sạch xà phòng
	Và lau tay khô ráo!
 Tập rửa mặt
	Một tay chẳng làm được
	Bé phải lau hai tay
	Bắt đầu từ mắt này
	Ngón cái lau mắt phải
	ồi mắt trái lau nhanh
	Từ trán lau xuống má
	Đi thẳng xuống cằm luôn
	Xích khăn lên cho sạch
	Lau sống mũi xuống đi
	Sau đó đến cái gì?
	Cái miệng xinh của bé
	Vó khăn sao cho sach
	Vắt cho ráo bé ơi
	Tay rái lau cổ trái
	Tay phải cổ phải thôi
	Trở khăn sang bên trái
	Hai cái khăn lau liền
	Hai mũi khăn cầm chặt
	Lau lỗ mũi bé xinh
	Bỏ khăn ngay vào chậu
	Bé đã lau xong rồi
	Với giải pháp này các cháu thực sự rất tiến bộ. Phần lớn các cháu khi vệ sinh đã biết kết hợp với bài thơ và nhớ được lần lượt các thao tác và từng bước vệ sinh tay và mặt. Tuy nhiên vẫn còn 1 số cháu do sinh cuối năm khả năng tiếp thu và ghi nhớ của các cháu đó còn chậm mà khi về nhà trẻ lại được bố mẹ về sinh cho hoặc có cho tự vệ sinh cũng vệ sinh theo cách khác không theo các bước và thao tác trẻ được học. Vì vậy mà tạo ra mẫu thuẫn giữa cách vệ sinh ở lớp và ở nhà nên sự tiếp thu của trẻ bị phân tán. Hiệu quả chưa đạt được như cưng ý. Để khắc phục khó khăn này tôi đã phối hợp cùng phụ huynh trong công tác giáo dục vệ sinh cho trẻ.
* Thông nhất với PH về các thao tác vệ sinh tay mặt để Phụ huynh hướng dẫn ở nhà đồng nhất với cô
- Tôi lợi dụng buổi họp Phụ huynh đầu năm trình bày với phụ huynh những chưong trình mà các cháu được học trên trường trong đó có việc các cháu được học cách tự vệ sinh cá nhân
- Tuyên truyền với phụ huynh về ích lợi của việc giữ gìn vệ sinh và biết vệ sinh bằng xà phòng nhằm phòng tránh bệnh tật
- Trình bày với Phụ huynh các bước và các thao tác vệ sinh tay mặt theo chuyên đề mới và kêu gọi phụ huynh phối kết hợp với cô cho trẻ vệ sinh ở trường cũng như ở nhà đúng tuần tự các bước và các thao tác đồng nhất
- Hàng ngày nhắc nhở phụ huynh những trẻ chưa thực hiện được kết hợp cùng cô để kèm và hướng dẫn trẻ trong việc vệ sinh tay mặt ở nhà
- Khích lệ và khen ngợi những trẻ tiến bộ bằng cách khen ngợi biểu dương trẻ trước lớp và với phụ huynh
	4. Kết quả của sáng kiến kinh nghiệm
Qua một năm học áp dụng nội dung yêu cầu và các biện pháp rèn luyện các thao tác vệ sinh tay cho lớp MG bé Phú Thuận, nhìn chung cuối năm học các cháu đã hình thành những thói quen vệ sinh và các thao tác vệ sinh một cách khả quan.
Đa số các cháu đã thành thạo những kỹ năng rửa tay ở cả 2 lứa tuổi MG bé và MG nhỡ như:
- Trẻ nhớ tuàn tự các thao tác vệ sinh tay mặt. Nhớ và thuộc các bài thơ về về sinh để áp dụng trong các thao tác vệ sinh.
- Tự rửa tay đúng lần lượt các thao tác thành thạo với dụng cụ vệ sinh và xà phòng.
- Biết vệ sinh tay mặt những lúc cần như lúc ngủ dậy, trước và sau bữa ăn, sau khi đi vệ sinh, khi tay mặt bẩn...
- Trẻ biết tự giác vệ sinh đúng thao tác khi ở trường cũng như ở nhà.
* Kết quả học kỳ I:
	75% thực hiện tốt
	10% trẻ thực hiện khá
	10% trẻ thực hiện ở mức trung bình
	5% trẻ yếu kém chưa thực hiện được.
* Kết quả học kỳ II:
	100% thực hiện tốt
Bên cạnh đó tôi đã trao đổi với những đồng nghiệp lớp bên cạnh cùng thực hiện và kết quả rất khả quan. Đặc biệt là với lớp MG 5 tuổi Phú thuận. Chỉ sau 2 tuần thực hiện hướng dẫn trẻ thực hiện vệ sinh tay mặt mặt theo bài thơ thì 96% trẻ đã thực hiện thành thạo thao tác vệ sinh tay mặt cho bản thân. Và sau 3 tuần thực hiện 100% trẻ đã thực hiện tốt.
III. KẾT LUẬN
1. Ý nghĩa của SKKN
Giúp trẻ giữ gìn vệ cơ thể sạch sẽ chính là việc giúp trẻ luôn có thể lực khoẻ mạnh, phòng chống lại các loại bệnh tật. Trẻ khoẻ mạnh, ít ốm đau là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình xã hội. Tuy nhiên muốn trẻ luôn giũ gìn cơ thể sạch sẽ cần phải phải giúp cho trẻ ý thức thức được tầm quan trọng của việc giũ gìn cơ thể sạch sẽ. Rèn luyện cho trẻ ý thức tự giác trong hoạt động vệ sinh. Muốn trẻ có thể tự giác vệ sinh được nhất thiết trẻ phải biết thực hiện tác thao tác vệ sinh như thế nào. Muốn vậy những người chăm sóc giáo dục trẻ ( Phụ huynh và giáo viên) cần phải tập luyện cho trẻ những thao tác vệ sinh 1 cách thành thạo. Nhiệm vụ hướng dẫn trẻ thực hiện các thao tác vệ sinh không phải là nhiệm vụ riêng của giáo viên hay của phụ huynh mà đây là trách nhiệm chung của những người chăm sóc giáo dục trẻ. Do