Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp rèn chữ viết cho học sinh Lớp 1

 MỘT SỐ GIẢI PHÁP RÈN CHỮ VIẾT CHO HỌC SINH LỚP 1,2,3
I.ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH
 Trong chương trình giáo dục Tiểu học, môn Tiếng Việt chiếm một vị trí vô cùng 
quan trọng bởi nó là một môn học công cụ. Học chữ chính là công việc đầu tiên khi 
các em đến trường. Nhà trường ở bậc Tiểu học có trách nhiệm trang bị cho học 
sinh những kiến thức và kỹ năng sử dụng chữ viết để các em học tốt các môn học 
khác, đặt nền móng cho toàn bộ quá trình học tập, rèn luyện cho học sinh những 
phẩm chất tốt như: Tinh thần kỷ luật, tính cẩn thận, óc thẫm mỹ. Vì vậy dạy chữ 
chính là dạy người.
 Cố vấn Phạm Văn Đồng đã nói: “Chữ viết cũng là một biểu hiện của nết người. 
Dạy cho học sinh viết đúng, viết cẩn thận, viết đẹp là góp phần rèn luyện cho học 
sinh tính cẩn thận, tính kỷ luật, lòng tự trọng đối với mình cũng như đối với thầy 
và bạn mình”. Bởi vậy vấn đề rèn luyện chữ viết cho học sinh lớp 1,2,3 nhất là học 
sinh lớp 1 là vô cùng quan trọng và cấp thiết.
 Thế nhưng việc rèn luyện chữ viết cho học sinh lớp1,2,3 còn nhiều điều bất 
cập. Thực tế hiện nay, chữ viết của các em chưa được đẹp, chưa đúng mẫu, sự liên 
kết giữa các nét chữ hoặc liên kết giữa các chữ cái chưa chính xác. Các em viết còn 
sai, viết còn chậm, trình bày không sạch sẽ, rõ ràng Điều đó ảnh hưởng không 
nhỏ đến chất lượng học môn Tiếng Việt nói riêng và các môn học khác nói chung.
 Vậy làm thế nào cải thiện chữ viết cho học sinh lớp 1,2,3 đặc biệt là học sinh 
lớp 1 để nâng cao chất lượng “vở sạch – chữ đẹp” là điều tôi muốn đề cập đến 
trong chuyên đề này đó là : “ Biện pháp rèn chữ viết cho học sinh lớp 1”.
1. Thuận lợi:
- Được sự quan tâm của BGH nhà trường đến công tác nâng cao chất lượng giáo 
dục học sinh.
 - CSVC: Đảm bảo, khang trang đảm bảo phục vụ tốt cho việc dạy và học.
 - Một số học sinh đã được học lớp mẫu giáo nên các em phần nào đã biết được hệ 
thống chữ cái nên khả năng tiếp thu và rèn chữ viết dễ dàng hơn. 
- Một số phụ huynh học sinh rất quan tâm việc rèn luyện chữ viết của con em 
mình, nên đây là động lực giúp tôi rất nhiều trong công tác giáo dục. 
- Bản thân tôi đã được tập huấn chuyên sâu chương trình Tiếng Việt 1 Cánh diều. 
bản thân tìm tòi học hỏi để nắm chắc tiến trình từng bài, dạng bài, dạy đúng mục 
tiêu của từng bài học, bên cạnh đó luôn có ý thức tự học, tự bồi dưỡng nâng cao 
trình độ chuyên môn nghiệp vụ và luôn tìm biện pháp dạy học Tiếng Việt 1 – Cánh 
diều để đạt hiệu quả cao. Có ý thức trách nhiệm với học sinh, giảng dạy nhiệt tình, luôn đổi mới phương pháp, hình thức dạy học một cách linh hoạt, sáng tạo nhằm 
phát huy tính tích cực, học tập của học sinh.
2. Khó khăn:
 - HS lớp 1,2,3, ngay từ những ngày đầu tiên đi học ở trường Tiểu học còn nhiều 
bỡ ngỡ, rụt rè. Việc giúp các em làm quen với chữ viết rất khó khăn bởi đôi tay còn 
vụng về, lóng ngóng
 – Thực tế chữ viết của các em không đồng đều,vần còn một số em viết chưa đúng 
cỡ chữ, viết chưa đẹp, viết còn cẩu thả, không theo khuôn phép nào, chưa biết cách 
trình bày vở, khoảng cách giữa các con chữ, các chữ và các nét nối chưa đúng, 
chưa có ý thức trong việc rèn chữ, giữ vở.
– Tư thế ngồi viết và cách cầm bút của một số em chưa đúng quy cách, đa số các 
em ngồi cúi mặt quá sát với vở, có em cầm bút bằng 5 ngón tay, cầm bút quá sát.
– Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học của con em mình.
 II. MỤC TIÊU: MỘT SỐ GIẢI PHÁP RÈN CHỮ VIẾT CHO HỌC SINH 
 LỚP 1,2,3
 Trong quá trình giảng dạy – học môn tiếng việt 1,tôi nhận thấy việc vận dụng 
các biện pháp rèn chữ viết cho học sinh vào bài học đã khơi dậy niềm hứng thú , 
niềm say mê viết chữ đẹp cho học sinh,kích thích tính độc lập chủ động ,sự cần cù 
sáng tạo trong việc lĩnh hội tri thức; tạo không khí sôi nổi trong giờ Tiếng việt. 
III.
 Các biện rèn chữ viết cho học sinh không thể tiến hành riêng lẽ và cũng không 
phải chỉ ở một số chi tiết, một số giai đoạn. Nó phải có tính hệ thống, kết hợp và 
liên tục đòi hỏi người giáo viên phải vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo trong 
mỗi giờ học. Cụ thể:
Thứ nhất: Chuẩn bị mọi điều kiện để học sinh viết đúng.
a/ Điều kiện về tư thế ngồi viết.
Ngay từ khi vào lớp ở tuần đầu tôi hướng dẫn học sinh rất kĩ về tư thế ngồi viết 
một cách thoải mái nhất, hai tay phải đặt đúng điểm tựa quy định mới điều khiển 
cây bút. Tuyệt đối không quỳ, nằm, ngồi viết tùy tiện. Khoảng cách từ mắt đến tầm 
25cm đến 30cm không được nhìn quá gần vở vì thiếu ánh sáng sẽ dẫn đến cận thị.
Cột sống lưng luôn ở tư thế thẳng đứng, vuông góc với mặt ghế ngồi. Không ngồi 
vặn vẹo, lâu dần thành có tật, dẫn đến lệch cột sống, rất khó chữa sau này.
Hai chân thoải mái, không để chân co, chân duỗi khiến cột sống phải lệch vẹo và 
chữ viết sẽ xiên lệch theo.
Tay trái để xuôi theo chiều ngồi, giữ lấy mép vở cho khỏi xô lệch, đồng thời làm 
điểm tựa cho trọng lượng nửa người bên trái.
b/ Hướng dẫn cách cầm bút đúng: Tay phải cầm chắc bút bằng 3 ngón tay (cái, trỏ, giữa). Đầu ngón trỏ cách đầu ngòi 
bút chừng 2,5cm. Mép bàn tay là điểm tựa của cánh tay phải khi đặt bút xuống bàn 
viết. Lúc viết, điều khiển cây bút bằng các cơ cổ tay và các ngón tay.
Cầm bút xuôi theo chiều ngồi. Góc độ bút đặt so với mặt giấy khoảng 45 độ. Tuyệt 
đối không cầm bút dựng đứng 90 độ. Đưa bút từ trái qua phải từ trên xuống dưới 
các nét đưa lên hoặc đưa sang ngang phải thật nhẹ tay, không ấn mạnh đầu bút vào 
mặt giấy.
* Cách để vở.
Khi viết chữ đứng, học sinh cần để vở ngay ngắn trước mặt. Nếu tập viết chữ 
nghiêng, tự chọn cần để vở hơi nghiêng sao cho mép vở phía dưới cùng với mép 
bàn tạo thành một góc khoảng 15 0. Khi viết độ nghiêng của nét chữ cùng với mép 
bàn sẽ tạo thành một góc vuông 900. Như vậy, dù viết theo kiểu chữ đứng hay kiểu 
chữ nghiêng, nét chữ luôn thẳng đứng trước mặt.
Thứ hai: Hướng dẫn học sinh sử dụng khoa học các đồ dùng học tập của các 
em.
 Dưới sự hướng dẫn của giáo viên, học sinh được thực hành luyện viết thông qua 
2 hình thức: viết trên bảng (bảng cá nhân – bảng con, bảng lớp) bằng phấn và viết 
trong vở tập viết (tài liệu học tập chính thức do Bộ GD&ĐT qui định đối với lớp 1) 
bằng bút chì, bút mực. Do vậy, để thực hành luyện viết đạt kết quả tốt, học sinh 
cần có ý thức chuẩn bị và sử dụng có hiệu quả một số đồ dùng học tập thiết yếu 
sau:
a) Bảng con, phấn trắng, khăn lau.
 Bảng con màu đen, có dòng kẻ ô rõ ràng, đều đặn thể hiện được 5 dòng kẻ tạo 
điều kiện thuận lợi cho học sinh viết phấn. Phấn trắng có chất liệu tốt làm nổi rõ 
hình chữ trên bảng. Khăn lau sạch sẽ, có độ ẩm vừa phải, giúp cho việc xoá bảng 
vừa đảm bảo vệ sinh, vừa không ảnh hưởng đến chữ viết.Thông qua việc thực hành 
luyện viết của học sinh trên bảng con, giáo viên nhanh chóng nắm được những 
thông tin phản hồi trong quá trình dạy học để kịp thời xử lí, tác động nhằm đạt 
được mục đích dạy học đề ra.
b. Vở tập viết, bút chì, bút mực:
 Vở tập viết lớp Một cần được bao bọc, dán nhãn tên, giữ gìn sạch sẽ, không để 
quăn góc hoặc giây bẩn. Khi viết chữ đứng, học sinh cần để vở ngay ngắn trước 
mặt.
Thứ ba: Rèn viết đúng trọng tâm từng nhóm chữ cái.
 Nếu cùng một lúc, đòi hỏi học sinh viết đúng và đẹp ngay là điều rất khó thực 
hiện. Mặt khác căn cứ vào đặc điểm cấu tạo nét và mối quan hệ về cách viết các 
chữ cái để học sinh viết đúng kĩ thuật ngay từ đầu tôi chia nhóm chữ và xác định 
chữ trọng tâm đại diện cho mỗi nhóm chữ học sinh hay sai chỗ nào, học sinh gặp 
khó khăn gì khi viét các chữ ở nhóm đó.
Nhóm 1: Gồm các chữ: m n i u ư v r t Với nhóm chữ này học sinh hay mắc lỗi viết chưa đúng nét nối giữa các nét, nét 
móc thường bị đổ nghiêng, khi hất lên thường không đúng.
Để khắc phục nhược điểm trên ngay từ nét bút đầu tiên tôi đặt trọng tâm rèn luyện 
học sinh viết nét móc ngược, móc 2 đầu thật đúng, thật ngay ngắn trước khi ghép 
các nét tạo thành chữ. Khi ghép chữ tôi luôn chú ý minh họa rõ nét điểm đặt bút, 
điểm dừng bút của mỗi nét để chữ viết cân đối, đẹp.
Từ các nét cơ bản ở nhóm chữ thứ nhất được viết đúng kĩ thuật học sinh sẽ có cơ 
sở viết chữ ở nhóm thứ 2 dễ hơn.
Nhóm thứ 2: gồm các chữ: l b h k y
Để viết được nhóm chữ này thẳng, ngay ngắn thì cần rèn cho học sinh biết viết nét 
sổ thật đúng,thật thẳng ở ngay các bài nét chữ cơ bản khi nào thành thạo thì mới 
tiến hành viét nét khuyết
Nhóm 3: Gồm các chữ: o ô ơ ă â
Ở nhóm chữ này tôi xác định cần dạy học sinh viết đúng chữ O để làm cơ sở cho 
viết đúng các chữ khác trong nhóm. Vì thế khi dạy chữ O tôi kẻ một ô vuông trên 
bảng rồi chia ra 3 phần bằng nhau, đánh dấu 4 điểm ở giữa các cạnh hình chữ nhật, 
dùng phấn màu chấm hình chữ O sau đó tô lên các dấu chấm,vừa tô vừa giảng kĩ, 
nhấn mạnh điểm đặt bút đầu tiên và điểm dừng bút chính là điểm để viết thêm dấu 
“ , ” chữ O và điểm để nối các nét chữ khác khi viết nhanh. Viết được chữ O đúng 
học sinh dễ dàng viết đúng các chữ cái khác trong nhóm.
Sau mỗi bài viết cần nhận xét “nét nào được, nét nào sai?”. Tìm nguyên nhân vì 
sao sai: Tại tư thế cầm bút, ngồi viết không đúng quy định, tay đặt bút không có 
điểm tựa, vì chưa chuyển dịch bút đúng tầm tay đưa bút
Thứ tư: Chữ viết mẫu của giáo viên là một trong những yếu tố quan trọng để 
dạy học sinh viết đúng, đẹp.
 Người giáo viên phải coi trọng việc trình bày trên bảng là trang viết mẫu. Vì chữ 
viết của giáo viên là những “khuôn vàng thước ngọc” cho các em học sinh noi 
theo.
 Do vậy việc khổ công rèn luyện viết đúng, viết đẹp, viết rõ ràng và ngay ngắn là 
tiêu chí mọi giáo viên đều phải đặt ra và thực hiện bằng được trong từng giờ 
học,trong từng cách trình bày bảng sao cho khoa học, đẹp mắt.
Ví dụ: Đây là chữ viết mẫu trên bảng khi tôi dạy âm k.
Thứ năm: Giáo viên phải nắm vững các yêu cầu cơ bản của dạy tập viết ở lớp 
1.
 Giáo viên cần dạy cho học sinh những khái niệm về dòng kẻ, đường kẻ tương 
ứng với bao nhiêu ô li? Dừng bút ở đường kẻ nào? Chữ cái đó có mấy nét? Vị trí 
của dấu phụ, dấu thanh đặt ở đâu? Cách nối nét như thế nào? Từ đó hình hình 
thành cho học sinh những biểu tượng về hình dáng, độ cao, sự cân đối tính thẩm 
mỹ của chữ viết. Ví dụ: Khi hướng dẫn học sinh viết chữ cái n, tôi hướng dẫn các em cách viết như 
sau:
Học sinh viết nét móc xuôi trái (1) 2 ô li, dừng bút ở đường kẻ thứ nhất, không 
nhấc bút mà ngược lên đường kẻ thứ 2 để viết nét móc 2 đầu, dừng bút ở đường kẻ 
thứ 2.
Tham khảo thêm một số tài liệu hữu ích khác:
Thứ sáu: Phối kết hợp với phụ huynh học sinh trong việc rèn chữ viết cho học 
sinh và tổ chức tốt các phong trào thi đua.
 Bản thân tôi đã ý thức được về tầm quan trọng chữ viết của học sinh lớp Một nên 
trong cuộc họp phụ huynh đầu năm tôi đã trao đổi để phụ huynh hiểu được việc 
quan tâm, rèn học, rèn viết đối với các em là vô cùng quan trọng, nếu như các em 
không được giáo dục, hướng dẫn, rèn luyện ngay từ đầu thì sau này rất khó khăn 
cho các em. Sau đó tôi hướng dẫn phụ huynh chuẩn bị mỗi em một cuốn vở giấy 
trắng 5 ô li và loại bút chì (2B), tẩy. Khi giáo viên giao bài, phụ huynh theo dõi và 
hướng dẫn các em luyện viết ở nhà cho thống nhất với giáo viên ở lớp
 Vì đặc điểm của học sinh Tiểu học là nhanh quên vì vậy việc rèn luyện viết chữ 
đúng,đẹp cần được làm thường xuyên và liên tục ở mọi nơi mọi lúc, ngoài sự dạy 
dỗ của thầy cô ở lớp việc cha mẹ giúp đỡ con rèn chữ ở nhà là một việc quan trọng.
Sau mỗi bài học ở lớp tôi hướng dẫn các em tự viết ngay vào vở luyện viết ở nhà
Ví dụ: 3 dòng chữ d, 3 dòng chữ đ, 2 dòng chữ dê, 2 dòng chữ đò để các em về nhà 
viết lại. Ngày hôm sau tôi yêu cầu kiểm tra đổi vở chéo của nhau (với yêu cầu bài 
viết về nhà) Sau đó tôi kiểm tra và đánh giá nhận xét, kịp thời động viên các em.
 Một mặt nữa tôi luôn chú ý bồi dưỡng lòng say mê và quyết tâm rèn chữ viết cho 
học sinh thông qua các phong trào thi đua theo tuần, theo chủ điểm và kết hợp với 
hội cha mẹ học sinh khen thường kịp thời.
Thứ bảy: Giáo viên phải đổi mới và sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy 
học.
 Hiệu quả tiết học phụ thuộc rất lớn đến việc sủ dụng phương pháp dạy học của 
người giáo viên. Vì vậy trong quá trình dạy học, người giáo viên phải biết sử dụng 
linh hoạt và đổi mới phương pháp dạy học nhàm mang lại hiệu quả cao nhất cho 
tiíet học. Trong phân môn tập viết bản thân tôi thường áp dụng những phương 
pháp như: Phương pháp trực quan, phương pháp luyện chữ, phương pháp quan 
sát Để hướng dẫn các em viết chữ.
 Để tiết Tập Viết đạt được hiệu quả thì người giáo viên cần hiểu rõ cấu trúc của 
vở Tập viết là như thế nào? đó là mỗi bài gồm phần tập viết chữ cái và phần từ ứng 
dụng.
 Ngay từ đầu năm học giáo viên cần quy định mấu vở (5 ô li), nộp lại cho cô 
giáo để bao bọc một loại bìa theo quy định của lớp, khối, loại bút chì (2B). Tổ chức 
phân công cho học sinh ngồi theo đôi bạn cùng tiến, em viết chữ đẹp, cẩn thận ngồi cạnh em viết chữ chưa đẹp, cẩu thả. Các em này có thể quan tâm giúp đỡ nhau để 
cùng nhau tiến bộ hoặc có ảnh hưởng theo chiều hướng tích cực trong học tập.
 Trong quá trình hướng dẫn học sinh thực hành viết bài vào vở. Giáo viên theo 
đõi, uốn nắn cho một số em có chữ viết còn xấu. Có thể, giáo viên cầm tay hướng 
dẫn cho học sinh viết 1 đến 2 chữ đầu tiên.
IV. KẾT LUẬN
 Với việc kết hợp đồng bộ các giải pháp trên trong thời qua lớp tôi đã từng bước 
chất lượng chữ viết được nâng lên rõ rệt .
 Như vậy việc nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh lớp 1,2,3 là một vấn đề 
tất yếu trong các nhà trường. Để nâng cao chất lượng dạy học, các giáo viên ở mỗi 
nhà trường cần phải tìm tòi, nghiên cứu và thực hiện các biện pháp hợp lý nhất để 
mang lại hiệu quả cao nhất
 Trên đây là một số biện pháp mà tôi đã áp dụng ở lớp tôi chủ nhiệm trong năm 
học này và những năm tiếp theo.
 Tôi xin chân thành cảm ơn!
V.THỜI GIAN TRIỂN KHAI CHUYÊN ĐỀ.
- Dự kiến thời gian triển khai lý thuyết tuần 3 tháng 9 và dạy thể nghiệm vào cuối 
tháng 9 hoặc đầu tháng 10.
 Tổ trưởng Người báo cáo 
 Đinh Thị Yến Đinh Thị Yến + Về giáo viên:
– Qua thực tế giảng dạy của bản thân và dự giờ đồng nghiệp nhìn chung 
các đồng chí luôn nhận thức đúng đắn vai trò của việc rèn luyện chữ viết, 
tích cực nghiên cứu nội dung chương trình, đổi mới phương pháp dạy học 
phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh. Vận dụng linh hoạt 
các phương pháp vào bài dạy phù hợp với đăc trưng môn học, phù hợp 
với từng đối tượng học sinh của lớp mình. 
– Trong tiết dạy giáo viên đã quan tâm tới ĐDDH và sử dụng bộ chữ mẫu 
có hiệu quả.
– Một số giáo viên chưa có biện pháp rèn chữ viết cụ thể, chưa giúp học 
sinh nắm được các nét cơ bản, dòng kẻ Bước quan sát, nhận xét mẫu 
chư tỉ mỉ, chi tiết ( do HS trả lời miệng còn lúng túng nên GV sợ mất thời 
gian).
– Cách viết mẫu ở bảng lớp của giáo viên chưa chính xác ( khoảng cách 
giữa các con chữ, nét chữ chưa đều, các nét nối chưa đúng, chưa theo ý 
muốn)
– Mặc dù đã vận dụng thông tư 30 trong việc nhận xét học sinh nhưng việc 
động viên, khen ngợi còn hạn chế.
– Trong quá trình giảng dạy, đa số giáo viên sử dụng phương pháp đàm 
thoại và thuyết trình. Số học sinh trong lớp đông, thời gian có hạn nên giáo 
viên không có điều kiện kèm cặp tỉ mỉ cho mọi đối tượng học sinh.
+ Về học sinh:
 – Các em sống trên địa bàn có nền kinh tế, xã hội phát triển tương 
đối ổn định. Đại bộ phận phụ huynh quan tâm, chăm lo đến việc học của 
con em mình. Các em có đầy đủ đồ dùng học tập, vở tập viết, tích cực 
tham gia các hoạt động học tập và các em rất ngoan. Đa số chữ viết của 
các em đúng mẫu, rõ ràng.
– Các em được học hai buổi trên ngày nên có nhiều thời gian để rèn luyện.
* Khó khăn: – HS lớp 1, ngay từ những ngày đầu tiên đi học ở trường Tiểu học còn 
nhiều bỡ ngỡ, rụt rè. Việc giúp các em làm quen với chữ viết rất khó khăn 
bởi đôi tay còn vụng về, lóng ngóng
 – Thực tế chữ viết của các em không đồng đều,vần còn một số em 
viết chưa đúng cỡ chữ, viết chưa đẹp, viết còn cẩu thả, không theo khuôn 
phép nào, chưa biết cách trình bày vở, khoảng cách giữa các con chữ, các 
chữ và các nét nối chưa đúng, chưa có ý thức trong việc rèn chữ, giữ vở.
– Tư thế ngồi viết và cách cầm bút của một số em chưa đúng quy cách, đa 
số các em ngồi cúi mặt quá sát với vở, có em cầm bút bằng 5 ngón tay, 
cầm bút quá sát.
– Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học của con em 
mình.
* Nguyên nhân:
– Do HS chưa nắm được các nét cơ bản, không quan sát kĩ chữ mẫu nên 
tùy tiện viết theo ý mình do vậy chữ viết không đúng cỡ chữ, khoảng cách 
và đặt dấu thanh sai vị trí. HS thường khó trập trung cao độ trong khi viết 
nên các em chỉ viết nắn nót được mốt số chữ đầu, sau đó các em viết ẩu, 
viết láu cho xong. Khi giáo viên hướng dẫn quy trình viết, HS không nghe 
và theo dõi nên viết sai quy trình.
– Do HS chưa được hướng dẫn, uốn nắn một cách tỉ mỉ, kịp thời thường 
xuyên nên tư thế ngồi viết và cách cầm bút sai.
– Một số phụ huynh có hoàn cảnh khó khăn, một số còn nhận thức hạn 
chế về tầm quan trọng của chữ viết nên thiếu sự quan tâm, kèm cặp các 
em khi học ở nhà.
2.2 Các biện pháp:
Các biện rèn chữ viết cho học sinh không thể tiến hành riêng lẽ và cũng 
không phải chỉ ở một số chi tiết, một số giai đoạn. Nó phải có tính hệ 
thống, kết hợp và liên tục đòi hỏi người giáo viên phải vận dụng một cách 
linh hoạt, sáng tạo trong mỗi giờ học. Cụ thể:
2.2.1 Giáo viên phải nắm chắc kiến thức, viết đúng, viết đẹp mẫu chữ quy 
định để dạy học sinh, bởi học sinh Tiểu học rất hay bắt chước. Khi hướng 
dẫn phải cụ thể, tỉ mỉ, ngôn ngữ phải rõ ràng, dễ hiểu. Mặt khác GV phải tìm hiểu kỹ đặc điểm của từng HS để nắm được trình độ chữ viết 
cũng như sở thích, tâm lí của các em để có biện pháp cụ thể, phù hợp.
2.2.2 Giúp học sinh có được những hiểu biết về đường kẻ, dòng kẻ, độ 
cao, cỡ chữ, hình dáng, tên gọi các nét chữ, cấu tạo chữ cái, khoảng cách 
giữa các chữ, chữ ghi tiếng, cách viết các chữ viết thường, dấu thanh, thao 
tác đưa bút đúng quy trình.
2.2.3 Hướng dẫn HS chuẩn bị và sử dụng đồ dùng học tập:
 Để thực hành luyện viết đạt kết quả tốt, học sinh cần có ý thức chuẩn bị và 
sử dụng có hiệu quả một số đồ dùng học tập thiết yếu sau:
* Bảng con, phấn trắng (hoặc bút dạ), khăn lau.
Bảng con màu đen, bề mặt có độ nhám vừa phải, dòng kẻ ô rõ ràng, đều 
đặn (thể hiện được 4 dòng) tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh viết phấn. 
Phấn trắng có chất liệu tốt làm nổi rõ hình chữ trên bảng. Bút dạ viết trên 
bảng phoóc trắng có dòng kẻ, cầm vừa tay, đầu viết nhỏ, ra mực đều mới 
viết được dễ dàng. Khăn lau sạch sẽ, có độ ẩm vừa phải, giúp cho việc 
xoá bảng vừa đảm bảo vệ sinh, vừa không ảnh hưởng đến chữ viết.
Thông qua việc thực hành luyện viết của học sinh trên bảng con, giáo viên 
nhanh chóng nắm được những thông tin phản hồi trong quá trình dạy học 
để kịp thời xử lí, tác động nhằm đạt được mục đích dạy học đề ra.
Để việc sử dụng các đồ dùng học tập nói trên trong giờ Tập viết đạt hiệu 
quả tốt, giáo viên cần hướng dẫn học sinh thực hiện một số điểm sau:
– Chuẩn bị bảng con, phấn, khăn lau đúng qui định:
+ Bảng con có dòng kẻ đồng dạng với dòng kẻ li trong vở tập viết.
+ Phấn viết có độ dài vừa phải.
+ Khăn lau sạch.
– Sử dụng bảng con hợp lí và đảm bảo vệ sinh:
+ Ngồi viết đúng tư thế.
+ Cầm và điều khiển viên phấn đúng cách. + Viết xong cần kiểm tra lại. Tự nhận xét và bổ sung chỗ còn thiếu, giơ 
bảng ngay ngắn để giáo viên kiểm tra nhận xét.
+ Đọc lại chữ đã viết trước khi xoá bảng.
* Vở tập viết, bút chì, bút mực:
Vở tập viết lớp 1 cần được giữ gìn sạch sẽ, không để quăn góc hoặc giây 
bẩn. Bút chì dùng ở 3 tuần đầu lớp 1 cần được bọc cho cẩn thận, đầu chì 
không nhọn quá hay dày quá để dễ viết rõ nét chữ. Riêng về bút mực, 
trước đây đòi hỏi học sinh hoàn toàn sử dụng loại bút có quản, ngòi bút 
nhọn đầu viết được nét thanh nét đậm. Từ khi loại bút bi được sử dụng 
phổ biến thay thế cho bút chấm mực, việc học tập viết của học sinh có 
phần tiện lợi (viết nhanh, đỡ giây mực ) song chất lượng chữ viết có 
phần giảm sút.
– Dạy HS thực hiện đúng qui định khi viết chữ:
* Tư thế ngồi viết: Tư thế lưng thẳng, không tì ngực vào bàn, đầu hơi cúi, 
mắt cách vở 25 – 30cm; nên cầm bút tay phải, tay trái tì nhẹ lên mép vở để 
trang viết không bị xê dịch; hai chân để song song, thoải mái (tham khảo 
hình vẽ minh hoạ ở trang 2, vở Tập viết 1 – tập 1)
* Cách cầm bút: Học sinh cầm bút bằng 3 ngón tay (ngón cái, ngón trỏ và 
ngón giữa) với độ chắc vừa phải (không cầm bút chặt quá hay lỏng quá): 
khi viết, dùng ba ngón tay di chuyển bút nhẹ nhàng, từ trái sang phải, cán 
bút nghiêng về bên phải, cổ tay, khuỷu tay và cánh tay cử động theo, mềm 
mại, thoải mái.
 * Cách để vở, xê dịch vở khi viết: Khi viết chữ đứng, học sinh cần để vở 
ngay ngắn trước mặt. Nếu tập viết chữ nghiêng, tự chọn cần để vở hơi 
nghiêng sao cho mép vở phía dưới cùng với mép bàn tạo thành một góc 
khoảng 15 độ. Khi viết độ nghiêng của nét chữ cùng với mép bàn sẽ tạo 
thành một góc vuông 90 độ. Như vậy, dù viết theo kiểu chữ đứng hay kiểu 
chữ nghiêng, nét chữ luôn thẳng đứng trước mặt (chỉ khác nhau về cách 
để vở).
 * Cách trình bày bài: Học sinh nhìn và viết đúng theo mẫu trong vở tập 
viết; viết theo yêu cầu được giáo viên hướng dẫn tránh viết dở dang chữ 
ghi tiếng hoặc viết chòi ra mép vở không có dòng kẻ li; khi viết sai chữ, 
không được tẩy xoá mà cần để cách một khoảng ngắn rồi viết lại. 2.2.4 Sửa lỗi cho học sinh: Trong quá trình rèn luyện chữ viết, GV phải sát 
sao và kịp thời sửa lỗi cho HS. Lời nhận xét của giáo viên rất quan trọng. 
Nhận xét không đi sâu vào chỉ trích, tìm kẻ hở mà nên động viên, gợi ý để 
học sinh biết sửa sai. Luôn khơi gợi những tình cảm, những điểm mạnh 
của học sinh, nắm được sự tiến bộ của học sinh để khuyến khích, động 
viên các em.
 2.2.5 Đổi mới phương pháp dạy học:
Để HS viết đúng viết đẹp, điều không thể thiếu được là phải đổi mới 
phương pháp dạy học, tiết tập viết càng cần phải tạo điều kiện để học sinh 
chủ động tiếp nhận kiến thức (tự quan sát, nhận xét, ghi nhớ), tự giác 
luyện tập và rút kinh nghiệm qua thực hành luyện viết dưới sự hướng dẫn 
của giáo viên.
– Phôìi hõòp võìi phuò huynh trong viêòc reÌn chýÞ viêìt cho hoòc sinh:
GV phải thường xuyên trao đổi, phối hợp với phụ huynh trong việc rèn chữ 
viết cho HS. Vì thời gian học tập trên lớp có hạn, để giúp các em viết đúng, 
viết đẹp cần rèn thêm chữ viết khi ở nhà.
 3. Phần kết luận:
 Qua một thời gian áp dụng, tôi thấy học sinh có những chuyển biến rõ rệt 
về chữ viết. Viết nắn nót, cẩn thận đã thành thói quen của học sinh. Các 
em luôn tự giác trong học tập, sách vở luôn giữ sạch đẹp. Phong trào “vở 
sạch – chữ đẹp” của lớp luôn được Ban thi đua đánh giá cao. Vở viết của 
học sinh đảm bảo chất lượng, chữ viết đúng mẫu, tốc độ viết đúng quy 
định. Bản thân giáo viên khi dạy cũng thấy hứng thú, say sưa nâng cao 
chất lượng giờ dạy tốt hơn.
Tiếng Việt là một môn công cụ, dạy chữ chính là dạy người vì vậy phải đầu 
tư thật nhiều cho từng giờ dạy Tiếng Việt để học sinh biết viết đúng, viết 
đẹp.
 Trong sự phát triển đi lên của toàn xã hội, nhu cầu giáo dục đòi hỏi 
ngày một cao. Vì vậy mỗi giáo viên luôn luôn không ngừng vận động, sang 
tạo tìm tòi các PPDH để đáp ứng nhu cầu giáo dục hiện nay. Đây không 
phải là việc làm tức thời, mà là việc làm thường xuyên lâu dài xuyên suốt 
trong quá trình dạy học nên mỗi giáo viên trực tiếp đứng lớp cần nhận thức 
rõ vai trò của mình, nhảy bén nắm bắt được những ưu nhược điểm của từng đối tượng học sinh để có phương pháp dạy học tích hợp, có hiệu 
quả.
Trên đây là một vài suy nghĩ của tôi để nâng cao chất lượng “Vở sạch, chữ 
đẹp” của lớp. Để thực hiện tốt và đạt hiệu quả trong phong trào “rèn chữ – 
giữ vở” tôi rất mong sự đóng góp ý kiến nhiệt tình của các cấp lãnh đạo và 
các bạn đồng nghiệp.
 Tôi xin chân thành cảm ơn!