Phương pháp Xác định công thức cấu tạo của este hữu cơ đơn chức mạch hở

Bài 1: A là este của một axit hữu cơ đơn chức và rượu đơn chức. Để thuỷ phân hoàn toàn 6,6 gam chất rắn A người ta dùng 34,10ml dung dịch NaOH 10% có d = 1,1 gam/ml (lượng NaOH này dư 25% so với lượng NaOH cần dùng cho phản ứng). Xác định công thức phân tử, viết công thức cấu tạo và gọi tên chất A.

 

doc6 trang | Chia sẻ: maika100 | Lượt xem: 1415 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem nội dung tài liệu Phương pháp Xác định công thức cấu tạo của este hữu cơ đơn chức mạch hở, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
OH 0,1M rồi tiến hành chưng cất thì thu được 1,1 gam hỗn hợp 2 rượu là đồng đẳng kế tiếp. Cô cạn dung dịch còn lại sau chưng cất thu được 3,14 gam chất rắn A. Hãy xác định công thức cấu tạo của 2 este và tính thành phần phần trăm về khối lượng của từng chất trong A.
Bài 11: Khi xà phòng hoá hoàn toàn 17,4 gam một este no đơn chức cần dùng đủ 300ml dung dịch NaOH 0,5M. Cô cạn dung dịch, thu được một muối khan X và rượu Y.
a) Xác định công thức phân tử của este	
b) Lấy muối X trộn với vôi tôi xút và nung nóng thu được một chất chí có tỉ khối hơi so với hiđro bằng 8. Tính thể tích khí thu được ở (đktc), biết hiệu suất phản ứng đạt 65%. Viết các công thức cấu tạo có thể có của este.
c) Biết rượu Y là rượu bậc ba, viết công thức cấu tạo đúng của este đã đem xà phòng hoá.
Bài 12:	Có hai este đồng phân của nhau và đều do các axit no, đơn chức và rượu no, đơn chức tạo thành. Để xà phòng hoá hoàn toàn 22,2 gam hỗn hợp este trên phải dùng hết 12 gam NaOH nguyên chất. Các muối sinh ra sau khi xà phòng hoá được sấy đến khan và cân được 21,8 gam. Giả thiết hiệu suất phản ứng đạt 100%.
Xác định công thức phân tử, công thức cấu tạo của 2 este. 2. Tính khối lượng mỗi este trong hỗn hợp.
phương pháp Xác định công thức cấu tạo của este hữu cơ 2 - 3 chức mạch hở
Bài 1: E là hỗn hợp của 2 đồng phân mạch thẳng (chứa C, H, O), chỉ chứa một loại nhóm chức. Đun nóng m gam hỗn hợp E với 1,5 lít dung dịch NaOH 0,2M đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Để trung hoà NaOH dư cần thêm vào hỗn hợp sau phản ứng 120ml dung dịch HCl 0,5M. Cô cạn hỗn hợp sau trung hoà thu được 22,71 gam hỗn hợp 2 muối khan và 11,04 gam hỗn hợp 2 rượu đơn chức bậc 1 có phân tử lượng khác nhau.
a) Xác định công thức cấu tạo 2 rượu trên.	b) Xác định công thức cấu tạo 2 chất trong hỗn hợp E.
Bài 2: Cho hợp chất X (C, H, O) mạch thẳng, chỉ chứa một loại nhóm chức, tác dụng vừa hết 152,5ml dung dịch NaOH 25% có d = 1,28g/ml. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch A chứa một muối của axit hữu cơ, hai rượu đơn chức, no đồng đẳng liên tiếp để trung hoà hoàn toàn dung dịch A cần 255ml dung dịch HCl 4M. Cô cạn dung dịch sau khi trung hoà thì thu được hỗn hợp hai rượu có tỉ khối so với H2 là 26,5 và 78,67 gam hỗn hợp muối khan. Biết tỉ lệ mol của X và 2 rượu là 1: 1: 1
a) X là loại hợp chất gì và có bao nhiêu nhóm chức. 	b) Xác định công thức cấu tạo của X.
Bài 3: 	Đun nóng a gam một hợp chất hữu cơ X có chứa C, H, O mạch không phân nhánh với dung dịch chứa 11,20 gam KOH đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, ta được dung dịch B. Để trung hoà vừa hết lượng KOH dư trong dung dịch B cần dùng 80ml dung dịch HCl 0,50M. Làm bay hơi hỗn hợp sau khi trung hoà một cách cẩn thận, người ta thu được 7,36 gam hỗn hợp hai rượu đơn chức và 18,34 gam hỗn hợp hai muối. Hãy xác định công thức cấu tạo của X và các chất hữu trong dung dịch B.
Bài 4: 	Khi đun nóng chất hữu cơ A (chỉ chứa một loại nhóm chức) với dung dịch axit vô cơ thì được hai chất hữu cơ B và D (đều chỉ chứa C, H, O). Mặt khác khi đun 4,04 gam A với dung dịch chứa 0,05mol NaOH, thì được hai chất B và P. Khối lượng mol phân tử của P lớn hơn khối lượng mol phân tử của D là 44gam. Để trung hoà NaOH còn dư phải dùng 100ml dung dịch HCl 1M. Khi đun nóng 3,68 gam B với H2SO4 đặc thì thu được 1,344 lít khí một anken (đktc)với hiệu suất 75%, biết D là một đơn phân dùng để tổng hợp polime đã học. Hãy xác định công thức phân tử và công thức cấu tạo của A, B, D.
Bài 5: Có hỗn hợp M gồm 2 este A và B. Cho a gam hỗn hợp M tác dụng vừa đủ với dung dịch KOH, sau phản ứng thu được b gam rượu D và 2,688 gam hỗn hợp muối kali của hai axit hữu cơ đơn chức liên tiếp nhau trong dãy đồng đẳng. Đem nung tất cả lượng hỗn hợp muối trên với vôi tôi xút đến phản ứng hoàn toàn thì nhận được 0,672 lít hỗn hợp khí E (ở đktc). Đem đốt cháy toàn bộ rượu D, thu được sản phẩm cháy gồm CO2 và hơi nước có tỉ lệ về khối lượng mCO2: mH2O = 44:27. Mặt khác khi cho tất cả lượng sản phẩm cháy trên hấp thụ vừa hết với 45ml dung dịch Ba(OH)2 0,5M thì nhận được 2,955 gam kết tủa. Xác định công thức cấu tạo có thể có của các este A, B và tính các giá trị a,b.
Bài 6: Đun nóng m gam hợp chất hữu cơ X chứa C, H, O mạch thẳng với dung dịch chứa 8 gam NaOH đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Trung hoà vừa hết lượng NaOH dư bằng 40ml dung dịch HCl 1M. Làm bay hơi hỗn hợp sau khi trung hoà một cách cẩn thận, thu được 7,36 gam hỗn hợp 2 rượu đơn chức và 15,14 gam hỗn hợp gồm 2 muối khan. Hãy xác định CTCT của X.
Bài 7: Khi thủy phân 0,01 mol este một rượu đa chức và một axit đơn chức phải dùng 1,2 gam NaOH. Mặt khác, khi thuỷ phân 6,35 gam este đó cần 3 gam NaOH và thu được 7,05 gam muối. Xác định công thức phân tử và công thức cấu tạo este.
Bài 8: Đun nóng 7,2 g este A với dung dịch NaOH dư; phản ứng kết thúc thu được glixerin và 7,9 g hỗn hợp muối. Cho toàn bộ hỗn hợp muối đó tác dụng với H2SO4 loãng thu được 3 axit hữu cơ no đơn chức mạch hở D, E, F. Trong đó E, F là đồng phân của nhau; E là đồng đẳng kế tiếp của D. Xác định công thức cấu tạo của 3 axit; công thức cấu tạo có thể của este A.
Bài 9: Cho 2,54 gam este A bay hơi trong một bình kín dung tích 0,6lít, ở nhiệt độ 136,50C. Người ta nhận thấy khi este bay hơi hết thì áp suất trong bình là 425,6mmHg.
a) Xác định khối lượng phân tử của este.
b) Để thủy phân 25,4 gam este A cần dùng 200 gam dung dịch NaOH 6%. Mặt khác khi thuỷ phân 6,35 gam este A bằng xút thì thu được 7,05 gam muối duy nhất. Xác định công thức cấu tạo và gọi tên este, biết rằng một trong hai chất (rượu hoặc axit) tạo thành este là đơn chức.
Bài 10: Hợp chất hữu cơ A chỉ chứa một loại nhóm định chức, 0,1 mol A tác dụng hết với 12 gam NaOH. Sản phẩm thu được 0,1 mol rượu B (cân nặng 9,2g) và hỗn hợp 2 muối. Cho axit H2SO4 tác dụng với hỗn hợp 2 muối này thu được axit C và D kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng của axit fomic có mạch cacbon không phân nhánh. Đốt cháy toàn bộ lượng hỗn hợp axit trên rồi cho sản phẩm lần lượt đi qua bình (1) đựng H2SO4 đặc và bình (2) đựng KOH, người ta thấy khối lượng bình (2) tăng lên nhiều hơn khối lượng bình (1) là 36,40 gam. Cho biết công thức cấu tạo của chất hữu cơ A.
Bài 11: Hỗn hợp A chứa glyxerin và một rượu no đơn chức mạch hở. Cho 20,3 gam A tác dụng với Na dư thu được 5,04 lít khí H2 (đktc). Mặt khác 8,12 gam A hoà tan vừa hết 1,96 gam Cu(OH)2. Hãy xác định công thức phân tử, công thức cấu tạo các đồng phân và thành phần % của rượu trong hỗn hợp A.
phương pháp giải các bài toán este dạng đặc biệt
* Xà phòng hoá 1 este hữu cơ đầu bài cho các dữ kiện: Cho hỗn hợp 2 muối và nước. Xác định công thức cấu tạo của este.
Bài 1: Cho 2,76 gam chất hữu cơ A chứa C, H, O tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ, sau đó chưng khô thì phần bay hơi chỉ có nước, phần chất rắn khan còn lại chứa hai muối của natri chiếm khối lượng 4,44 gam. Nung nóng hai muối này trong oxi dư, sau khi phản ứng hoàn toàn, ta thu được 3,18 gam Na2CO3, 2,464 lít khí CO2 (đktc) và 0,9 gam nước.
Tìm công thức phân tử, viết công thức cấu tạo có thể có của A thoả mãn các tính chất trên biết rằng công thức đơn giản cũng là công thức phân tử.
Bài 2: Một hỗn hợp gồm hai este đều đơn chức, có 3 nguyên tố C, H, O. Lấy 0,25 mol hai este này phản ứng 250 ml dung dịch NaOH 2M đun nóng thì thu được một anđehit no, mạch hở và 28,6 gam muối hữu cơ. Cho biết khối lượng muối này bằng 1,4655 lần khối lượng muối kia. Để phản ứng hết với NaOH còn dư cần dùng 150ml dung dịch HCl 1M. Phần trăm khối lượng của oxi trong andehit là 27,58 %. Xác định công thức cấu tạo của hai este.
* Xà phòng hoá 1 este hữu cơ chưa rõ nhóm chức mà kết quả cho muối và rượu thu được dưới dạng khối lượng. Xác định công thức cấu tạo của este.
Bài 3: Cho 21,8 gam chất hữu cơ A chỉ chứa một loại nhóm chức tác dụng với 1 lít dung dịch NaOH 0,5M thu được 24,6 gam muối và 0,1 mol rượu B.
a) A thuộc loại hợp chất gì? Viết công thức tổng quát của A.
b) Tìm công thức của A, B biết rằng lượng NaOH dư có thể trung hoà hết 0,5 lít dung dịch HCl 0,4M.
* Xà phòng hoá 1 este hữu cơ no- đơn chức chỉ cho một sản phẩm duy nhất.
Bài 4 ( Trích đề thi TS ĐH Y Dược - TPHCM 2000): 
 Xà phòng hoá este (A') đơn chức no bằng một lượng vừa đủ dung dịch NaOH, chỉ thu được một sản phẩm duy nhất (B) không có sản phẩm thứ hai dù là lượng nhỏ. Cô cạn dung dịch sau phản ứng, nung chất (B) với vôi tôi trộn xút thu được rượu (Z) và một muối vô cơ.
Đốt cháy hoàn toàn rượu (Z) thu được CO2 và hơi H2O có tỉ lệ về thể tích lần lượt là 3:4.
a) Viết các phương trình phản ứng tổng quát và định công thức cấu tạo có thể có của este (A'), biết phân tử (A') có mạch cacbon không phân nhánh.
b) Hợp chất đơn chức (A1) là đồng phân khác chức hoá học của (A'); (A1) có khả năng phản ứng trùng hợp và có đồng phân hình học.
Bài 5 (ĐHSP TPHCM 2000):
 Một este đơn chức X (chứa X, H, O và không có nhóm chức khác). Tỉ khối hơi của X đối với oxi bằng 3,125. Xác định công thức cấu tạo của X trong mỗi trường hợp sau đây:
a) Cho 20 gam X tác dụng với 300 ml dung dịch NaOH 1M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 23,2 gam bã rắn.
b) Cho 0,15 mol X tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 21 gam muối khan (X có mạch không phân nhánh).
* Xà phòng hoá 1 este sản phẩm chỉ gồm 1 muối và 1 rượu đều có số mol bằng số mol của este. Xác định công thức cấu tạo của este biết số mol este bằng 1/2 số mol bazơ kiềm.
Bài 6: Cho 0,01 mol một este X phản ứng vừa hết với 100ml dung dịch NaOH 0,2M, sản phẩm tạo ra chỉ gồm một muối và một rượu đều có số mol bằng số mol của este, đều có cấu tạo mạch thẳng.
Mặt khác khi xà phòng hoá hoàn toàn 2,58 gam este đó bằng lượng KOH vừa đủ, phải dùng 20ml dung dịch KOH 1,5M, thu được 3,3 gam muối. Hãy xác định công thức cấu tạo của este và tính số gam rượu thu được sau phản ứng với KOH.
Bài 7: Cho 0,01 mol một este của axit hữu cơ phản ứng vừa đủ với 100ml dung dịch NaOH 0,2M, sản phẩm tạo thành chỉ gồm một rượu và một muối vì số mol bằng nhau. Mặt khác, khi xà phòng hoá hoàn toàn 1,29 gam este đó bằng một lượng vừa đủ là 60ml dung dịch KOH 0,25M, sau khi p

File đính kèm:

  • docEste1.doc