Ôn thi Đại học, Cao đẳng môn Toán - Nguyên hàm và tích phân - Trần Phương

Nhận dạng: Hàm số dưới dấu tích phân thường là tích 2 loại hàm số khác nhau

Ý nghĩa: Đưa 1 tích phân phức tạp về tích phân đơn giản hơn (trong nhiều

trường hợp việc sử dụng tích phân từng phần sẽ khử bớt hàm số dưới dấu tích

phân và cuối cùng chỉ còn lại 1 loại hàm số dưới dấu tích phân)

Chú ý: Cần phải chọn u, dv sao cho du đơn giản và dễ tính được v đồng thời

tích phân ∫ vdu đơn giản hơn tích phân ∫udv

pdf13 trang | Chia sẻ: lethuong715 | Lượt xem: 585 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem nội dung tài liệu Ôn thi Đại học, Cao đẳng môn Toán - Nguyên hàm và tích phân - Trần Phương, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
h phân từng phần 
213 
• ( )
1 21 2 1 2
2 2 2
00 0
1 1 1 1 1ln d ln ln
2 1 2 1 1
x x x
x x x d
x x x
 + + +       
 = = −       
− − − −         
∫ ∫ ∫
1 2
2
0
1+ xB = x ln dx
1 x
 ( )
1 2 1 2 2
2
2
0 0
1 2 1 22
2
0 0
1 2
0
1 1 x dx 1 xln 3 x ln 3 dx
8 1 x 8 1 x1 x
1 1 1 1 2ln 3 1 dx ln 3 1 dx
8 1 x 8 1 x1 x
1 1 ln 3 3 5ln 3 x 2 ln 1 x 2 ln
8 1 x 8 2 6
−  
= − ⋅ ⋅ = −  
+ + 
−
   
= − − = − + −   + +  + 
 
= − − − + = + − 
+ 
∫ ∫
∫ ∫ 
• ( ) ( ) ( )112 20
0
ln 1 ln 1x x x xd x x   = + + − + +   ∫ ∫
1
2
3
0
B = ln x + 1 + x dx 
( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( )
1 1
2 2 2
0 0
1 2 1
2
02
0
x dx x dxln 1 2 x 1 ln 1 2
1 x x 1 x 1 x
1 d 1 xln 1 2 ln 1 2 1 x ln 1 2 2 1
2 1 x
 
= + − + = + − 
+ + + + 
+
= + − = + − + = + + −
+
∫ ∫
∫
•
( ) ( ) ( )1 1 2 2
0 0
ln 1 1x x d x= + + +∫ ∫
2
4 2
x ln x + 1 + xB = dx
1 + x
( ) ( )
( )
( ) ( )
11
2 2 2 2
0
0
1
2
2 2
0
1
0
1 x ln x 1 x 1 x d ln x 1 x
dxx2 ln 1 2 1 x 1
1 x x 1 x
2 ln 1 2 dx 2 ln 1 2 1
 
= + + + − + + + 
 
 
= + − + +
 
+ + + 
= + − = + −
∫
∫
∫
•
( )1
0
∫
2
5 2
x ln x + 1 + xB = dx
x + 1 + x
. Đặt 
( )
( )
2
2
2
u ln x 1 x
x dxdv x 1 x x dx
x 1 x

= + +

= = + −
+ +
( )2
2 2
x dxdu 1 dx x 1 x
1 x 1 x
 
⇒ = + + + = 
+ + 
Chương II: Nguyên hàm và tích phân − Trần Phương 
214 
( ) ( ) ( )1 2 3 22 2 2 2 31 1v 1 x d 1 x x dx 1 x x
2 3
 
= + + − = + − ∫ ∫ 
( ) ( ) ( )1 13 2 3 22 3 2 2 35 20 0
1 1 dxB 1 x x ln x 1 x 1 x x
3 3 1 x
    
= + − + + − + −    
  +
∫ 
( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( )
1 1 3
2 2
0 0
1 1 2
2
20 0
2 2 1 ln 1 2 1 dx 1 x dx
3 3 31 x 1 x
2 2 1 ln 1 2 1 1 1 x 1
arctg x d 1 x
3 3 6 1 x
− +
= − +
+ +
− + + −
= − + +
+
∫ ∫
∫
( ) ( ) ( ) ( ) ( )1 1 2 1 22 2 2
0
2 2 1 ln 1 2 1 1 x 1 x d 1 x
3 12 6
−
− + pi  
= − + + − + + ∫ 
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( )
1
3 2 1 22 2
0
2 2 1 ln 1 2 1 2 1 x 2 1 x
3 12 6 3
2 2 1 ln 1 2 2 2
3 12 9
− + pi  
= − + + − +  
− + pi −
= − +
• ( ) ( ) ( )1 2 2
0
1 ln 1
2
x x d x= + +∫ ∫
1
2
6
0
B = x ln x + 1 + x dx 
( ) ( )
( ) ( )
1
12 2
2 2
0 0
1 1 2
2
2 2 2
0 0
x ln x 1 x 1
x d ln x 1 x
2 2
1 1 x dx 1 1 x dxln 1 2 x 1 ln 1 2
2 2 2 21 x x 1 x 1 x
 + +   = − + +   
 
= + − + = + − 
+ + + + 
∫
∫ ∫
x 0 1 
t 0 pi/4 Xét 
1 2
2
0 1
x dxI
x
=
+
∫ .Đặt x )tg t ; t 0, 2pi= ∈ ⇒ 
dx 2dt cos t 
( )
( )
( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
4 4 41 22 2 2
2 3 42 2
0 0 0 0
24 2 2 2 22 2
2 22 2
0 0 0
tg tx dx dt sin t sin tI dt d sin t
cos t cos t cos t1 x 1 tg t
sin t d sin t u du 1 1 u 1 u du
4 1 u 1 u1 sin t 1 u
pi pi pi
pi
⇒ = = ⋅ = =
+ +
 + − −
= = =  + − 
− −
∫ ∫ ∫ ∫
∫ ∫ ∫
Bài 8. Phương pháp tích phân từng phần 
215 
( ) ( )
( )
2 2 2 22
2 2 2
0 0
2 2
0
1 1 1 1 1 1 2du du
4 1 u 1 u 4 1 u1 u 1 u
1 1 1 1 u 22 ln ln 1 2
4 1 u 1 u 1 u 2
   
= − = + −   
− + 
−
− + 
 +
= − − = − + 
− + − 
∫ ∫
⇒ ( ) ( ) ( ) ( )6 1 1 1 1 2 2B ln 1 2 I ln 1 2 ln 1 2 ln 1 22 2 2 2 2 4
 
= + − = + − − + = − + + 
 
• ( ) ( )
0 002 2 2
8
8 8
1 1 1ln 1 d ln 1 ln 1
2 2 2
x x x x x d x
−
− − −
− = − = − − −∫ ∫ ∫
0
7
8
B = x ln 1 xdx 
( ) ( )
0 0 2
2
8 8
0 02
8 8
0
2
8
1 1 dx 1 x dx32ln 3 x 32ln 3
2 4 1 x2 1 x 1 x
1 1 1 x 1 132ln 3 dx 32ln 3 1 x dx
4 1 x 4 1 x
1 1 l 6332ln 3 ln 1 x x x 32ln 3 6 ln 3 6 ln 3
4 2 2 2
− −
− −
−
−
= − − ⋅ ⋅ = − +
−
− −
− −  
= − + = − + − + 
− − 
 
= − + − − − − = − + + = −  
∫ ∫
∫ ∫ 
x 
 −3 0 
t 2 1 • ( )
−
−
− −
∫
0
8
3
ln 1 xB = dx
1 x 1 x
. Đặt 1t x= − ⇒ 
dx 
 −2tdt 
Khi đó ta có: ( ) ( )1 2 28 3 2
2 1 1
ln t dt 1B 2t dt 2 ln t 2 ln t d
tt t
−
= − = =∫ ∫ ∫ 
( )
2 22 2
2
1 11 1
2 ln t 1 dt 22 d ln t ln 2 2 ln 2 1 ln 2
t t tt
− −
= − = − + = − − = −∫ ∫ 
• ( )
( )
( )
3 32
2 22
1 1
1 ln d 1 1 1ln
2 2 11
x x
x d
xx
+ − 
= =  
+ +
∫ ∫ ∫
3
9 22
1
x ln x dxB =
x + 1
( ) ( ) ( )
( )
( )
( )
3 3 3
22 2
1 11
3 32 2
22
1 1
3
2
1
ln x 1 1 ln 3 1 dxd ln x
2 20 2x 12 x 1 x x 1
ln 3 1 x 1 x ln 3 1 1 xdx dx
20 2 20 2 x x 1x x 1
ln 3 1 1 9ln 3ln x x 1 2
20 2 2 20
− −
= + = +
++ +
− + − −  
= + = + − 
+ +
−  
= + − + = −  
∫ ∫
∫ ∫ 
Chương II: Nguyên hàm và tích phân − Trần Phương 
216 
3. Dạng 3: Tích phân từng phần luân hồi 
• ( ) ( ) ( ) ( ) ( )( )3 3 31 1 1sin ln sin ln sin ln3 3 3= = −∫ ∫ ∫21C = x sin ln x dx x d x x x x d x 
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )( )
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
3 3 3 2
3 3 3 3 3
3 3 2 3 3
1
1 1 dx 1 1
x sin lnx x cos lnx x sin lnx x cos lnx dx
3 3 x 3 3
1 1 1 1 1
x sin lnx cos lnx d x x sin lnx x cos lnx x d cos lnx
3 9 3 9 9
1 1 1 1 1 1
x sin lnx x cos lnx x sin ln x dx x sin lnx x cos lnx C
3 9 9 3 9 9
= − = −
= − = − +
= − − = − −
∫ ∫
∫ ∫
∫
( ) ( ) ( ) ( )3 3 3 31 110 1 1 1C x sin ln x x cos ln x C 3x sin ln x x cos ln x c9 3 9 10
 ⇒ = − ⇒ = − +  
• ( )
2 2
2 2
00 0
1 1 1 11 cos 2 dx cos 2 dx
2 4 2 4 2
x
x xe ee x e x J−= − = − = −∫ ∫ ∫
pi
2x 2
2
0
C = e sin x dx
pipi pi pi
2
0
2xJ e cos x dx
pi
= ∫ ( ) ( )2x 2x 2x
00 0
1 1 1
e d sin 2x e sin 2x sin 2x d e
2 2 2
pipi pi
= = −∫ ∫
( ) ( )2x 2x 2x 2x
00 0 0
2 2 2 2
2x
0
1 1 1
e sin 2x dx e d cos 2x e cos 2x cos 2x d e
2 2 2
e 1 e 1 e 1 e 1
e cos 2x dx J 2J J
2 2 2 4
pipi pi pi
pipi pi pi pi
= − = = −
− − − −
= − = − ⇒ = ⇒ =
∫ ∫ ∫
∫
⇒ 
2 2 2 2
2
e 1 1 e 1 e 1 e 1C J
4 2 4 8 8
pi pi pi pi
− − − −
= − = − = 
• ( ) ( ) ( )( ) ( ) ( )1
1 1
cos ln cos ln 1 sin ln dx
e e
e
x x xd x e x= − = − + +∫ ∫ ∫
pie
3
1
C = cos ln x dx
pi pi
pi
pi
( ) ( ) ( ) ( ) ( )( )
( ) ( ) ( ) ( ) ( )
e e
e
1
1 1
e
3 3 3
1
e 1 sin ln x dx e 1 x sin ln x xd sin ln x
1
e 1 cos ln x dx e 1 C 2C e 1 C e 1
2
pi pi
pi
pi
pi pi
pi pi pi pi
= − + + = − + + −
−
= − + − = − + − ⇒ = − + ⇒ = +
∫ ∫
∫
• ( ) ( )[ ] ( )
11 1
1 1 1 1 11 cos 2ln dx cos 2ln
2 2 2 2 2
ee e
e
x x x dx I−= + = − = −∫ ∫ ∫
pie
2
4
1
C = cos ln x dx
pipi pi
pi
Bài 8. Phương pháp tích phân từng phần 
217 
Xét ( )
1
2
e
I cos ln x dx
pi
= ∫ ( ) ( )( ) ( )
e e
e
1
1 1
2sin 2lnx
xcos 2lnx xd cos 2lnx e 1 x dx
x
pi pi
pi
pi
= − = − +∫ ∫ 
( ) ( ) ( )( )
( ) ( )
e e
e
1
1 1
e e
1 1
e 1 2 sin 2 ln x dx e 1 2x sin 2 ln x 2 xd sin 2 ln x
2cos 2 ln x
e 1 2 x dx e 1 4 cos 2 ln x dx e 1 4I
x
pi pi
pi
pi pi
pi pi
pi pi pi
= − + = − + −
= − − = − − = − −
∫ ∫
∫ ∫
⇒ ( )4e 1 e 1 65I e 1 I C e 1 I e 1 e 15 5 5
pi pi
pi pi pi pi− −
= − ⇒ = ⇒ = − + = − + = − 
• ( ) ( )1 sin 1 sin 1 sin1 cos1 cos 1 cosx x xx x xd e e e d xx x+ + += = − ++ +∫ ∫ ∫x5 1 + sin xC = e dx1 + cos x 
( ) ( )
( )
( )
x x
x x x
2 2
x x
x
2
1 sin x 1 cos x sin x 1 sin x e dx e sin x dx
e e dx e
1 cos x 1 cos x 1 cos x1 cos x 1 cos x
1 sin x e dx e sin x dx
e I J ; I ; J
1 cos x 1 cos x 1 cos x
+ + + +
= − = − −
+ + ++ +
+
= − − = =
+ + +
∫ ∫ ∫
∫ ∫1
Xét ( )21
xe sin x dxJ
cos x
=
+
∫ . Đặt 
( )
( )
( )
xx
2 2
du e dxu e
d 1 cos x 1sin x dxdv v
1 cos x1 cos x 1 cos x
 ==

⇒ 
− +
= = = 
++ +
∫
⇒ 
x x x
e e dx eJ I
1 cos x 1 cos x 1 cos x
= − = −
+ + +∫ (2). Thay (2) vào (1) ta có: 
⇒ 
x x
x x
5
1 sin x e 1 sin x eC e I I c e c
1 cos x 1 cos x 1 cos x 1 cos x
 + +
= − − − + = − + 
+ + + + 
• ∫
pi 2
6 x
0
sin xC = dx
e
( )
0 0 0
1 1 11 2 2
2 2 2
pi pi pi
− − −
= − = −∫ ∫ ∫
x x x
e cos x dx e dx e cos x dx 
0 0 0
1 1 1 1 12 2
2 2 2 2 2 2
pi pi pi
− −pi −pi
− −
− − −
= − = − = −∫ ∫
x
x xe e e
e cos x dx e cos x dx J 
0
2xJ e cos x dx
pi
−
= ∫ ( ) ( )
x
x x
00 0
1 e sin 2x 1
e d sin 2x sin 2x d e
2 2 2
pipi pi
−
− −
= = −∫ ∫
( ) ( )
00 0 0
1 1 2 12 2 2
2 4 4 4
x
x x xe cos xe sin x dx e d cos x cos x d e
pipi pi pi
−
− − −
−
= = = − +∫ ∫ ∫ 
Chương II: Nguyên hàm và tích phân − Trần Phương 
218 
0
1 1 1 1 5 1 12
4 4 4 4 4 4 5
xe e e ee cos x dx J J J
pi
−pi −pi −pi −pi
−
− − − −
= − = − ⇒ = ⇒ =∫ 
⇒ ( )6 1 1 1 1 2 12 2 2 10 5
e e eC J e
−pi −pi −pi
−pi− − −
= − = − = − 
• ( ); 0a− >∫
a
2 2
7
0
C = a x dx 
( ) ( )2 2 2 22 2 2 207 2 2 2 2
0 0 0
2
2 2 2 2 2 2
72 2 00 0 0 2
a a aa
aa a a
x dx a a xC x a x x d a x dx
a x a x
dx x a
a a x dx a arcsin a x dx C
aa x
− −
= − − − = =
− −
pi
= − − = − − = −
−
∫ ∫ ∫
∫ ∫ ∫
⇒ 
2 2
7 72 2 4
a aC Cpi pi= ⇒ = 
• ( ); 0a >∫
a
2 2
8
0
C = a + x dx 
( )
( )
2
2 2 2 2 2
08 2 2
0 0
2 2 2
2 2 2 2 2
2 2 2 2
0 0 0
2
2 2
a aa
a a a
xC x a x xd a x a dx
a x
a x a dx
a dx a a x dx a
a x a x
= + − + = −
+
+ −
= − = − + +
+ +
∫ ∫
∫ ∫ ∫
( )
( ) ( )
2 2 2 2 2 2 2 2
80
0
2 2 2
8 8
2 2 1 2
2 1 22 2 1 2
2
aa
a a ln x a x a x dx a a ln C
lnC a a ln C a
= + + + − + = + + −
+ +
⇒ = + + ⇒ =
∫
• ( ); 0a >∫
a
2 2 2
9
0
C = x a + x dx . Đặt ( )32 22 2 2
du dxu x
1v a xdv x a x dx 3
=
= 
⇒ 
= + = + 
( ) ( )
a a3 3
2 2 2 22 2
9
0 0
a a2 2
4 2 2 2 2 2 4
8 9
0 0
x 1C a x a x dx
3 3
2 2 a 1 2 2 a 1
a a x dx x a x dx a C C
3 3 3 3 3 3
= + − +
= − + − + = − −
∫
∫ ∫
Bài 8. Phương pháp tích phân từng phần 
219 
( ) ( ) ( )24
13 9
4 2 2 a 2 ln 1 2 3 2 ln 1 2 3 2 ln 1 2C a C
3 3 3 2 6 8
+ + − + − +
⇒ = − ⋅ = ⇒ = 
• ( ); 0a− >∫
a
2 2 2
10
0
C = x a x dx . Đặt ( )32 22 2 2
du dxu x
1v a xdv x a x dx 3
=
= 
⇒ 
−
= − = − 
( ) ( )
a a a a3 3
2 2 2 2 2 2 2 2 2 22 2
10
0 0 0 0
2 2 4 4
7 10 10 7 10
x 1 1C a x a x dx a a x dx x a x dx
3 3 3
a 1 2 a a aC C C C C
3 3 3 3 12 8
 
−
= − + − = − + − 
 
 
pi pi
= + ⇒ = = ⇒ =
∫ ∫ ∫
• ( )222 2 2 22
2
aa
a
a
x x a x d x a− = − − −∫ ∫
2a
2 2
11
a 2
C = x a dx 
( ) ( ) ( )
( )
( )
( )
2a 2a 2 2 2
2 2
2 2

File đính kèm:

  • pdfTich_Phan tungphan.pdf