Kế hoạch bài dạy Stem 4 (Khoa học) - Chuỗi thức ăn trong tự nhiên - Phạm Thị Mai Xuân

 KẾ HOẠCH BÀI DẠY
 GV thực hiện: Phạm Thị Mai Xuân
 Môn : Khoa học. 
 Bài học: Chuỗi thức ăn trong tự nhiên
 (2 tiết)
I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT
 - Trình bày được mối liên hệ giữa các sinh vật trong tự nhiên thông qua chuỗi thức ăn.
 - Nêu được ví dụ về chuỗi thức ăn
 - Sử dụng được sơ đồ đơn giản để mô tả sinh vật này là thức ăn của sinh vật khác trong 
tự nhiên. 
 -Vận dụng được kiến thức về mối liên hệ giữa các sinh vật trong tự nhiên để xây dựng 
câu chuyện tranh “Chuỗi thức ăn trong tự nhiên”.
 - Tích cực hợp tác với các thành viên trong nhóm để hoàn thành nhiệm vụ được giao 
đúng thời gian quy định.
- Mạnh dạn trao đổi ý kiến của mình, tôn trọng và lắng nghe ý kiến của người khác, 
trung thực trong đánh giá sản phẩm nhóm mình và nhóm bạn. 
- Giữ gìn tốt vệ sinh lớp học, có ý thức bảo quản vật liệu và đồ dùng học tập khi tham 
gia hoạt động thực hành làm sản phẩm.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
1. Chuẩn bị của giáo viên
– Các phiếu học tập, phiếu đánh giá (phụ lục).
– Dụng cụ và vật liệu GV chuẩn bị cho một nhóm HS 
2. Chuẩn bị của học sinh
– Mỗi nhóm HS cần chuẩn bị thêm: Bộ đồ dùng học tập STEM (kéo, keo khô, 
bút sáp màu).
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
 Hoạt động của GV Hoạt động của HS
 1. Hoạt động mở đầu (Xác định vấn đề)
 *Mục tiêu: Trình bày được mối liên hệ thức ăn giữa các sinh vật trong câu chuyện 
 “Cáo, Thỏ và Cỏ”. 
 *Tổ chức hoạt động
 - GV trình chiếu vi deo Câu chuyện – HS xem vi deo
 STEM.
 - Yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi 2 câu – HS thảo luận nội dung trả lời 2 câu 
 hỏi: hỏi.
 + Câu chuyện cho biết mối liên hệ về 
 thức ăn giữa những sinh vật nào? + Kể tên một số sinh vật có mối liên hệ 
thức ăn với sinh vật trong câu chuyện?
- Yêu cầu một số nhóm nêu câu trả lời. - HS nêu câu trả lời.
- GV tiếp nhận câu trả lời của HS, không 
chốt đúng/sai mà dẫn dắt HS vào bài 
học: - HS đọc
- Yêu cầu HS đọc “Thử thách STEM”
- Để thực hiện được thử thách chúng ta 
cung tìm hiểu HĐ 2: Kiến thức STEM.
2. Hoạt động hình thành kiến thức mới (Nghiên cứu kiến thức nền)
*Mục tiêu: Trình bày được mối liên hệ giữa các sinh vật trong tự nhiên thông qua 
chuỗi thức ăn; nêu được ví dụ về chuỗi thức ăn. Sử dụng được sơ đồ đơn giản để 
mô tả sinh vật này là thức ăn của sinh vật 
khác trong tự nhiên.
*Tổ chức hoạt động
a) Mối liên hệ về thức ăn giữa các sinh 
vật thông qua chuỗi thức ăn
- Yêu cầu HS đọc đoạn thông tin trả lời - HS thực hiện các yêu cầu và báo cáo 
câu hỏi:
– Chuỗi thức ăn thể hiện mối liên hệ gì?
– Chuỗi thức ăn được biểu diễn như thế 
nào?
- GV nhận xét, chốt kiến thức:
+ Chuỗi thức ăn là một dãy gồm nhiều 
loài sinh vật có mối liên hệ về thức ăn 
nối tiếp nhau.
+ Chuỗi thức ăn được thể hiện bằng sơ 
đồ với các mũi tên, sinh vật đứng trước 
mũi tên là thức ăn của sinh vật đứng 
sau. 
Thực hành “Em vẽ chuỗi thức ăn” - HS hoàn thành sơ đồ về mối liên hệ 
 thức ăn biết rằng: châu chấu ăn cỏ, ếch 
 ăn châu chấu. 
b) Một số chuỗi thức ăn trong tự nhiên 
- Yêu cầu HS quan sát hình 4 và mô tả - HS quan sát hình và thực hiện theo yêu 
mối liên hệ về thức ăn giữa sinh vật cầu của GV.
trong mỗi hình. Dùng mũi tên (→) để vẽ - HS báo cáo kết quả học tập trước lớp
sơ đồ mối liên hệ về thức ăn giữa chúng.
- Yêu cầu HS ghép các sơ đồ ở câu trên 
thành chuỗi thức ăn có 4 sinh vật. - GV nhận xét câu trả lời, chốt kiến thức: 
Trong tự nhiên, mỗi sinh vật có thể tham 
gia vào nhiều chuỗi thức ăn khác nhau.
Thực hành “Em tìm sinh vật của nhiều - HS vẽ các chuỗi thức ăn giữa các sinh 
chuỗi thức ăn”. vật có trong hình 4
- Sinh vật nào tham gia vào nhiều chuỗi 
thức ăn nhất?
Chúng ta vừa tìm hiểu kiến thức bây 
giờ mời các nhóm đọc lại thử thách 
STEM và thực hiện.
3. Hoạt động luyện tập 
*Mục tiêu: Làm được truyện tranh mối liên hệ về thức ăn giữa các sinh vật từ các 
vật liệu được GV chuẩn bị. Đánh giá được sản phẩm học tập theo các tiêu chí đã 
xây dựng và đánh giá được mức độ hợp tác của các thành viên trong nhóm.
*Tổ chức hoạt động
a) Lên ý tưởng, lựa chọn vật liệu, dụng HS hoạt động nhóm 6
cụ và thiết kế chi tiết
Lên ý tưởng
+ HS được chọn 5 sinh vật trong hình 2 + HS đọc lại thử thách STEM, thảo luận 
làm các nhân vật để thiết kế một nhóm lên ý tưởng.
truyện tranh với các yêu cầu: + Các nhóm nêu ý tưởng tưởng trước lớp
– Có 5 sinh vật được chọn, trong đó ít 
nhất 1 sinh vật phải là thực vật.
– Có sự kiện thể hiện được sinh vật nào 
ăn sinh vật nào và phải có mối liên hệ 
thức ăn giữa 4 sinh vật dạng: (a) ăn (b), 
(b) ăn (c), (c) ăn (d).
– Các sự kiện lôgic, nêu lên được thông 
điệp có ý nghĩa.
– Hình ảnh thể hiện được bối cảnh xảy 
ra sự kiện, bố cục cân đối, màu sắc phù 
hợp
Lựa chọn vật liệu, dụng cụ và thiết kế 
chi tiết 
– Bối cảnh của câu chuyện xảy ra ở đâu, + HS thảo luận, chọ vật liệu, phác thảo.
thời gian nào? Khung cảnh như thế nào? + Bối cảnh của câu chuyện ; khung cảnh; 
– Các nhân vật là những sinh vật nào? các nhân vật
Mỗi nhân vật có tên, hình ảnh hay đặc 
điểm gì?
– Câu chuyện gồm những sự kiện nào? Trong mỗi sự kiện xuất hiện nhân vật 
nào?
Lời thoại và hành động của nhân vật ấy 
như thế nào? Mô tả chuỗi thức ăn nào?
– Câu chuyện có yếu tố mâu thuẫn, kịch 
tính, hài hước, cảm xúc, nào không?
HS viết phác thảo theo dàn ý mẫu sách 
HS trang 66.
b) Chế tạo mẫu, thử nghiệm và đánh 
giá
Chế tạo sản phẩm
– Câu chuyện được trình bày trên một - HS cùng nhau phân công nhiệm vụ 
trang giấy khổ A4 hay trên băng giấy trong nhóm, cùng nhau viết, vẽ và trang 
dài? trí truyện tranh theo bản vẽ đã thiết kế
– Các ô mô tả các sự kiện được sắp xếp, 
bố cục như thế nào trên trang giấy 
hoặc băng giấy?
– Phác thảo vị trí, dáng vẻ, biểu cảm của 
các nhân vật, khung cảnh, lời thoại, 
trên từng ô mô tả mỗi sự kiện.
– Chọn loại giấy, bút vẽ, màu tô như thế 
nào?
+ Trong khi HS làm sản phẩm, GV nhắc 
nhở các nhóm giữ vệ sinh, cẩn thận 
khi sử dụng kéo.
Thử nghiệm, đánh giá
 + HS kiểm tra sản phẩm bằng cách đối 
 chiếu truyện tranh với các yêu cầu để 
 tự đánh giá sản phẩm.
 + HS điều chỉnh lời thoại, trang trí, màu 
 sắc, cho câu chuyện hấp dẫn hơn. 
c) Chia sẻ, thảo luận và điều chỉnh
Trình diễn, thảo luận truyện tranh + HS lần lượt cử đại diện nhóm lên trước 
 lớp kể câu chuyện các loài sinh vật.
 + HS xem, đánh giá và bình chọn truyện 
 tranh được yêu thích.
+ GV tuyên dương các nhóm có sản 
phẩm đạt đủ các tiêu chí, khích lệ các 
nhóm có khó khăn hay có kết quả còn hạn chế, cho các nhóm này nêu 
những vấn đề cần điều chỉnh.
4. Hoạt động vận dụng
*Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn cuộc sống
*Tổ chức hoạt động
Cải tiến – Sáng tạo
- GV tổ chức trò chơi “Nhanh tay nối - HS tham gia chơi
chuỗi thức ăn”. Theo hướng dẫn:
– Chuẩn bị một bộ thẻ bài bằng bìa cứng 
có khoảng 15 sinh vật, mỗi thẻ có hình 
và tên một sinh vật. 
– Cách chơi: 
+ Đặt các thẻ bài lên bàn. 
+ Một người chơi chọn thẻ bài đầu tiên.
+ Những người chơi khác cần chọn thẻ 
bài chứa sinh vật có mối liên hệ thức 
ăn với sinh vật trong thẻ bài vừa chọn. 
+ Người chơi không chọn được thẻ bài 
phù hợp sẽ thua cuộc. 
- HD HS đóng vai là một nhà sinh vật - HS lắng nghe để về nhà thực hiện
học tìm hiểu cách những sinh vật 
tương tác với nhau và với môi trường để 
tồn tại và phát triển trong tự nhiên 
thực hiện nhiệm vụ: Chọn một khu vực 
tự nhiên gần nhà, gần trường học 
hoặc nơi mà em biết; Lên kế hoạch thực 
hiện một dự án nhỏ điều tra và
đánh giá mối liên hệ về thức ăn giữa các 
sinh vật, dựa theo các gợi ý sau: 
– Câu hỏi điều tra:
+ Có những sinh vật nào sống trong khu 
vực đó?
+ Sinh vật nào ăn sinh vật nào?
+ Các chuỗi thức ăn giữa các sinh vật 
trong khu vực đó là gì?
– Câu hỏi đánh giá hiện trạng:
+ Môi trường có bị ô nhiễm không?
+ Có những sinh vật nào là chủ yếu?
+ Sinh vật nào đang có số lượng ít nhất?
– Theo em, nguyên nhân dẫn đến hiện trạng trên là gì? Làm thế nào để khắc 
phục hoặc duy trì hiện trạng đó?
- Các em về nhà thực hiện và báo cáo 
vào tiết học sau.
 IV. ĐIỀU CHỈNH SAU BÀI DẠY
..................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................. THỬ THÁCH STEM
 Hãy chọn 3 - 5 sinh vật trong hình làm các nhân vật để thiết kế một truyện 
tranh với các yêu cầu:
1. Có 3 - 5 sinh vật được chọn, trong đó có ít nhất 1 sinh vật phải là thực vật.
2. Có sự kiện thể hiện được sinh vật nào ăn sinh vật nào và phải có mối liên hệ 
thức ăn giữa 4 sinh vật dạng (a) ăn (b), (b) ăn (c), (c) ăn (d).
3. Các sự kiện logic, nêu lên được thông điệp có ý nghĩa.
4. Hình ảnh thể hiện được bối cảnh xảy ra sự kiện, bố cục cân đối, màu sắc phù 
hợp. PHIẾU HỌC TẬP CÁ NHÂN
 Tên: ..
1. Mối liên hệ về thức ăn giữa các sinh vật thông qua chuỗi thức ăn
 a) Trong câu chuyện STEM cho thấy Cỏ, Thỏ và Cáo có mối liên hệ với 
nhau về thức ăn. Cỏ là thức ăn của Thỏ; Thỏ là thức ăn của Cáo.
 Để mô tả sinh vật này là thức ăn của sinh vật khác, người ta thường sử 
dụng mũi tên trong sơ đồ như: Cỏ Thỏ; Thỏ Cáo.
 Dãy gồm nhiều sinh vật có mối quan hệ về thức ăn nối tiếp nhau tạo 
 thành chuỗi thức ăn. Ví dụ : Cỏ Thỏ Cáo
 Đọc thông tin trên và trả lời:
 1. Chuỗi thức ăn là gì?
 2. Chuỗi thức ăn được biểu diễn như thế 
nào? 
 b) Biết rằng châu chấu ăn cỏ, ếch ăn châu chấu. Em hãy hoàn thành sơ 
đồ dưới đây cho phù hợp
 2. Một số chuỗi thức ăn a) Quan sát hình và mô tả mối liên hệ về thức ăn giữa sinh vật trong mỗi 
hình. Dùng mũi tên ( ) để vẽ sơ đồ mối liên hệ về thức ăn giữa chúng.
 b) Ghép các sơ đồ mối liên hệ về thức ăn giữa sinh vật trong mỗi hình 
 vừa viết thành chuỗi thức ăn có 4 sinh vật?
 c) Vẽ các chuỗi thức ăn giữa các sinh vật có trong hình.