Kế hoạch bài dạy Lớp 5 - Tuần 15-16 - Năm học 2021-2022 - Phạm Thị Bích Liễu

 Gi¸o ¸n líp 5
 TUẦN 15
 Thứ Năm ngày 23 tháng 12 năm 2021
 KHOA HỌC
 DUNG DỊCH
 I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT
 Sau bài học, học sinh đạt được các yêu cầu sau:
 - Nêu được một số ví dụ về dung dịch.
 - Biết tách các chất ra khỏi một số dung dịch bằng cách chưng cất. 
 - Có cơ hội hình thành và phát triển:
 + Nhận thức thế giới tự nhiên, tìm tòi, khám phá thế giới tự nhiên (trao đổi với 
bạn cách tách dung dịch), vận dụng kiến thức vào thực tiễn và ứng xử phù hợp với tự 
nhiên, con người (Vận dụng cách tách dung dịch vào thực tế cuộc sống). 
 + Phẩm chất: Có ý thức bảo vệ môi trường.
 II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC 
 - Giáo viên: 
 + Dụng cụ làm thí nghiệm. 
 + Một ít đường (hoặc muối), nước số để nguội một cốc (li) thủy tinh, thìa nhỏ 
cán dài. 
 - Học sinh: Sách giáo khoa, vở
 IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC 
 Hoạt động GV Hoạt động HS
1. Hoạt động mở đầu:(3 phút
* Mục tiêu: Tạo tâm thế vui tươi, phấn khởi cho HS và kết nối với bài học mới.
*Cách tiến hành:
- Cho HS tổ chức chơi trò chơi"Bắn - HS chơi trò chơi
tên" trả lời câu hỏi:
 + Hỗn hợp là gì? Hãy nêu cách tách 
cát trắng ra khỏi hỗn hợp nước và cát 
trắng .
+ Hỗn hợp là gì? Hãy nêu cách tách 
dầu ăn ra khỏi hỗn hợp dầu ăn và nước
+ Hỗn hợp là gì? Hãy nêu cách tách 
gạo ra khỏi hỗn hợp gạo lẫn với sạn
- Giáo viên nhận xét
- Giới thiệu bài - Ghi bảng
 - HS nghe
 - HS ghi vở
2. Hoạt động hình thành kiến thức mới:(30 phút)
* Mục tiêu: 
- Nêu được một số ví dụ về dung dịch .
- Biết tách các chất ra khỏi một số dung dịch bằng cách chưng cất. 
* Cách tiến hành:
 1 Gi¸o ¸n líp 5
Tìm hiểu về dung dịch, cách tạo ra một 
dung dịch và cách cách tách các chất 
trong một dung dịch.
 *Tiến trình đề xuất
1. Tình huống xuất phát và nêu vấn đề:
* GV nêu tình huống: Mỗi khi bị trầy - Dùng xà phòng, dùng nước muối
xước ở tay, chân, ngoài việc dùng ô xi - HS ghi lại những hiểu biết ban đầu của 
già để rửa vết thương, ta có thể rửa vết mình vào vở ghi chép khoa học về dung 
thương bằng cách nào? dịch, sau đó thảo luận nhóm 4 để thống 
- GV: Nước muối đó còn được gọi là nhất ý kiến ghi vào bảng nhóm.
dung dịch. Vậy em biết gì về dung 
dịch? - Các nhóm đính bảng phụ lên bảng lớp và 
2. Làm bộc lộ biểu tượng ban đầu của cử đại diện nhóm trình bày
HS
- GV yêu cầu HS ghi lại những hiểu 
biết ban đầu của mình vào vở ghi chép - HS so sánh sự giống và khác nhau của các 
khoa học về dung dịch, sau đó thảo ý kiến.
luận nhóm 4 để thống nhất ý kiến ghi 
vào bảng nhóm.
- GV yêu cầu HS trình bày quan điểm 
của các em về vấn đề trên. -Ví dụ HS cụ thể nêu:
3. Đề xuất câu hỏi( dự đoán/ giả thiết) + Dung dịch có màu gì, vị gì?
và phương án tìm tòi. +Dung dịch có tính chất gì?
- Từ những ý kiến ban đầu của của HS +Dung dịch có mùi không?
do nhóm đề xuất, GV tập hợp thành các +Dung dịch có hình dạng không?
nhóm biểu tượng ban đầu rồi hướng +Dung dịch có từ đâu?
dẫn HS so sánh sự giống và khác nhau +Dung dịch có hòa tan trong nước không?
của các ý kiến ban đầu. +Dung dịch có trong suốt hay không?
- Tổ chức cho HS đề xuất các câu hỏi + Nếu để trong không khí ẩm thì dung dịch 
liên quan đến nội dung kiến thức tìm sẽ như thế nào?
hiểu về dung dịch, cách tạo ra dung +Dung dịch làm từ gì?Dung dịch được 
dịch và cách tách các chất trong một hình thành như thế nào?
dung dịch. +Uống dung dịch vào thì sẽ như thế nào?
- GV tổng hợp, chỉnh sửa và nhóm các +Ta có thể tách các chất trong dung dịch 
câu hỏi phù hợp với nội dung tìm hiểu được không?
về hỗn hợp và đặc điểm của nó và ghi - HS theo dõi
lên bảng.
+Dung dịch là gì? - HS thảo luận
+Làm thế nào để tạo ra được một dung 
dịch?
+Làm thế nào để tách các chất trong 
dung dịch?
- GV tổ chức cho HS thảo luận, đề xuất 
phương án tìm tòi để trả lời các câu hỏi 
trên.
4. Thực hiện phương án tìm tòi:
 2 Gi¸o ¸n líp 5
- GV yêu cầu HS viết câu hỏi dự đoán - HS viết câu hỏi; dự đoán vào vở
vào vở Ghi chép khoa học trước khi 
làm thí nghiệm nghiên cứu. 
 Câu hỏi Dự đoán Cách tiến hành Kết luận
 - HS thực hành và hoàn thành 2 cột còn lại 
* Để trả lời câu hỏi 1 và 2 HS có thể trong vở ghi chép khoa học sau khi làm thí 
tiến hành các thí nghiệm pha dung dịch nghiệm.
đường hoặc dung dịch muối, với tỉ lệ 
tùy ý.
* Để trả lời câu hỏi 3 GV yêu cầu HS 
đề xuất các cách làm theo nhóm. Sau 
đó GV mời nhóm có thí nghiệm cho kết 
quả chưa chính xác lên làm trước lớp 
để các nhóm bạn nhận xét, sau đó mời 
nhóm có thí nghiệm cho kết quả thành 
công lên làm. Cuối cùng, các nhóm 
cùng tiến hành lại cách làm thành công 
của nhóm bạn.
*Lưu ý: Trước, trong và sau khi làm thí 
nghiệm, GV yêu cầu HS điền các thông 
tin vào vở ghi chép khoa học.
5.Kết luận, kiến thức:
- Tổ chức cho các nhóm báo cáo kết - HS các nhóm báo cáo kết quả:
quả sau khi làm thí nghiệm.
- GV hướng dẫn HS so sánh kết quả thí - Hỗn hợp chất lỏng với chất rắn bị hòa tan 
nghiệm với các suy nghĩ ban đầu của và phân bố đều hoặc hỗn hợp chất lỏng với 
mình ở bước 2 để khắc sâu kiến thức. chất lỏng hòa tan vào nhau gọi là dung 
* Kết luận : dịch.
 - Cách tạo ra dung dịch: Phải có ít nhất hai 
 chất trở lên, trong đó phải có một chất ở thể 
 lỏng và chất kia phải hòa tan được vào 
 trong chất lỏng đó.
 - Cách tách các chất trong dung dịch: Bằng 
 cách chưng cất.
3.Hoạt động vận dụng, trải nghiệm:(3 phút)
- Để sản xuất ra nước cất dùng trong y - Để sản xuất ra nước cất dùng trong y tế 
tế người ta sử dụng phương pháp nào? người ta sử dụng phương pháp chưng cất.
- Để sản xuất muối từ nước biển người - Để sản xuất muối từ nước biển người ta 
ta đã làm cách nào? dẫn nước biển vào các ruộng làm muối. 
 Dưới ánh nắng mặt trời, nước sẽ bay hơi và 
 còn lại muối.
 3 Gi¸o ¸n líp 5
- Chia sẻ với mọi người cách tạo ra - HS nghe và thực hiện
dung dịch và tách các chất ra khỏi dung 
dịch.
ĐIỀU CHỈNH - BỔ SUNG:
 ------------------------------------------------------------
 TUẦN 16
 Thứ Năm, ngày 30 tháng 12 năm 2021
 KHOA HỌC
 SỰ BIẾN ĐỔI HOÁ HỌC 
 I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT
 Sau bài học, học sinh đạt được các yêu cầu sau:
 - Biết được một số ví dụ về biến đổi hoá học xảy ra do tác dụng của nhiệt hoặc 
tác dụng của ánh sáng. Rèn kĩ năng quan sát, tiến hành thí nghiệm.
 - Có cơ hội hình thành và phát triển:
 + Nhận thức thế giới tự nhiên, tìm tòi, khám phá thế giới tự nhiên, vận dụng 
kiến thức vào thực tiễn và ứng xử phù hợp với tự nhiên, con người.
 + Phẩm chất: Thích tìm hiểu, khám phá khoa học.
 II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC 
 - GV: Giấy trắng, đèn cồn, giấm (chanh) que tính, ống nghiệm hoặc lon sữa bò
 - HS: Chuẩn bị theo nhóm giấy trắng, chanh, lon sữa bò...
 III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU
 Hoạt động GV Hoạt động HS
 1. Hoạt động mở đầu: (3-5 phút)
 *Yêu cầu cần đạt: Tạo tâm thế thoải mái, phấn khởi cho học sinh trước khi vào giờ 
 học và kết nối bài học mới.
 *Cách tiến hành:
 - Cho HS chơi trò chơi"Bắn tên" với các - HS chơi trò chơi
 câu hỏi: 
 + Dung dịch là gì? 
 + Kể tên một số dung dịch mà bạn biết ?
 + Làm thế nào để tách các chất trong 
 dung dịch?
 - GV nhận xét, đánh giá - HS nghe
 - Giới thiệu bài - Ghi bảng - HS ghi vở
 2. Hoạt động hình thành kiến thức mới: (30 phút)
 * Mục tiêu: Biết được một số ví dụ về biến đổi hoá học xảy ra do tác dụng của nhiệt 
 hoặc tác dụng của ánh sáng. 
 * Cách tiến hành:
 *HĐ1: Tổ chức cho HS thực hành các thí - Thảo luận nhóm 4, báo cáo kết quả 
 nghiệm: trước lớp
 +Thí nghiệm 1: - Các nhóm đốt tờ giấy
 - Các nhóm ghi nhận xét
 4 Gi¸o ¸n líp 5
 + Giấy bị cháy cho ta tro giấy
+Thí nghiệm 2: - Các nhóm chưng đường
 - Ghi nhận xét
 +Đường cháy đen, có vị đắng
- GV nêu câu hỏi:
+ Hiện tượng chất này bị biến đổi thành + Sự biến đổi hoá học
chất khác gọi là gì? 
- GV nhận xét đánh giá
*HĐ2: Thảo luận nhóm - Các nhóm quan sát H2-3-4-5-6-7
- GV nhận xét, chốt lại các kết quả sau: - Các nhóm thảo luận báo cáo trên bảng 
 phụ
 Biến 
 Hình Trường hợp Giải thích
 đổi
 Cho vôi sống Hoá Vôi sống khi thả vào nước đã không giữ lại 
 2 vào nước học được tính chất của nó nữa, nó đã bị biến đổi 
 thành vôi tôi dẻo quánh, kèm theo sự toả nhiệt.
 Xé giấy thành Lí học Giấy bị cắt vụn vẫn giữ nguyên tính chất, 
 3 những mảnh không bị biến đổi thành chất khác. 
 vụn
 Xi măng trộn Xi măng và cát thành hỗn hợp xi măng cát, 
 4 cát Lí học tính chất của cát và xi măng vẫn giữ nguyên, 
 không đổi 
 Xi măng trộn Xi măng trộn cát và nước thành vữa xi măng, 
 5 cát và nước Hóa tính chất hoàn toàn khác với tính chất của ba 
 học chất tạo thành nó là cát, xi măng và nước
 Đinh mới để Dưới tác dụng của hơi nước trong không khí, 
 6 lâu ngày thành Hoá chiếc đinh bị gỉ, tính chất của đinh gỉ khác hẳn 
 đinh gỉ học tính chất của đinh mới
 Thủy tinh ở thể Dù ở thể rắn hay thể lỏng, tính chất của thủy 
 lỏng sau khi Lí học tinh vẫn không thay đổi 
 7 được thổi 
 thành các chai, 
 lọ, để nguội 
 thành thủy tinh 
 ở thể rắn
HĐ3: Trò chơi "Bức thư mật"
- Yêu cầu HS viết một bức thư gửi cho - HS hoạt động theo nhóm bàn 
bạn sao cho đảm bảo chỉ có bạn mình - HS lắng nghe GV hướng dẫn nêu thắc 
mới đọc được. Giấy gửi thư đi rồi chỉ có mắc 
 5 Gi¸o ¸n líp 5
 màu trắng thôi. 
 - Yêu cầu HS hãy đọc hướng dẫn trang 
 80 và làm theo chỉ dẫn.
 * Tổ chức làm thí nghiệm(HĐ nhóm)
 - GV phát giấy tắng và bộ đồ dùng thí - Đại diện các nhón lên nhận giấy đèn 
 nghiệm cho các nhóm. cồn, que thuỷ tinh 
 - GV phát thư như bưu điện rồi phát ngẫu - HS tiến hành thí nghiệm theo hướng 
 nhiên cho các nhóm để các nhóm tìm dẫn 
 cách đọc thư 
 * Trình bày: 
 - Sau 5 phút đề nghị các nhóm dừng công - Đại diện nhóm cầm thư nhận được lên 
 việc và trình bày lá thư nhận được đọc to trước lớp.
 - GV yêu cầu đại diện các nhóm trình bày - HS lần lượt nêu cách thực hiện.
 Hỏi : 
 + Nếu không hơ qua ngọn lửa, tức là 
 không có nhiệt thì để nguyên chúng ta có - Không 
 đọc được chữ không? 
 + Nhờ đâu chúng ta có thể đọc được - Nhờ tác dụng của nhiệt mà nước chanh 
 những dòng chữ tưởng như là không có (giấm, a xít ) đã bị biến đổi hoá học 
 trên giấy thành một chất khác có màu nên ta đọc 
 - GV kết luận và ghi bảng: được.
 + Sự biến đổi hoá học có thể xảy ra dưới 
 tác dụng của nhiệt.
 3. Hoạt động vận dụng, trải nghiệm: (3 phút)
 - Chia sẻ với mọi người về sự biến đổi - HS nghe và thực hiện
 hóa học.
 - Về nhà làm thí nghiệm đơn giản chứng - HS nghe và thực hiện
 minh sự biến đổi hóa học
ĐIỀU CHỈNH- BỔ SUNG
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.................................................................................................................
 6