Giáo dục công dân lớp 8 - Chuyên đề: Tự lập, lao động tự giác và sáng tạo trong cuộc sống

 các bạn học sinh trường Giảng Võ đạt giải trong kì thi quốc tế về Khoa học.
- Trình bày hiểu biết của con về hình ảnh và sự kiện liên quan đến bức ảnh đó.
HS trả lời.
GV chốt lại. Các bạn học sinh trường Giảng Võ thật là giỏi. Họ đã biết vận dụng kiến thức đã học vào việc giải đề thi một cách năng động và sáng tạo. Họ là những con người tự lập, lao động tự giác và sáng tạo. Vậy, tự lập và lao động tự giác –sáng tạo có ý nghĩa gì đối với sự thành công hay thất bại của con người. Cô trò ta cùng tìm hiểu nội dung bài học hôm nay.
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
HĐ 2: HD HS tìm hiểu ví dụ, truyện đọc để rút ra khái niệm.
1.Khái niệm
*GV cho hs quan sát tranh , ảnh về những người lao động :
(1)Người nông dân gặt lúa.
- Bác sĩ chăm sóc bệnh nhân.
- Người nông dân làm than tổ ong.
- Học sinh học bài.
* Câu hỏi phát vấn:
- Những người trong ảnh đang làm gì? Sản phẩm mà họ tạo ra là gì? Những người nào làm việc phải sử dụng trí óc, những người nào làm việc chủ yếu bằng sức lao động?
- Nếu người nông dân, bác sĩ, học sinh, người làm than không chủ động làm việc thì điều gì sẽ xảy ra đối với cuộc sống của họ và mọi người xung quanh?
- Từ việc quan sát hình ảnh trên, em rút ra cho mình bài học gì?
- Em hiểu thế nào là tự lập? Lao động tự giác và sáng tạo là gì?
a. Tự lập:
- Tự làm lấy, tự giải quyết, tự lo liệu
- Không trông chờ, dựa dẫm phụ thuộc vào người khác
b. Lao động tự giác và sáng tạo
- Lao động tự giác là chủ động làm viẹc không đợi ai nhắc nhở, không phải do áp lực từ bên ngoài.
-Lao động sáng tạo: Luôn suy nghĩ, cải tiến để tìm tòi cái mới, tìm ra cách giải quyết tối ưu nhằm không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả lao động.
HĐ 3: HD HS tìm biểu hiện của tính tự lập và lao động tự giác-lao động sáng tạo.
2. Biểu hiện 
* GV yêu cầu
- Nhóm 3: Nêu biểu hiện của tự lập và không có tự lập trong cuộc sống bằng một tiểu phẩm.
Nhóm 4: Nêu biểu hiện của lao động tự giác và sáng tạo trong cuộc sống và những biểu hiện không tự giác lao động, thiếu sự sáng tạo trong lao động. 
è Các nhóm trình bày.
Nhóm còn lại nghe, nhận xét và cho điểm các nhóm.
GV: Hiện nay, có rất nhiều người tự lập, họ làm việc tự giác và sáng tạo trong cuộc sống. Họ đã vươn lên để tự khẳng định mình trong cuộc sống và đem lại niềm vui, hạnh phúc cho mình và những người xung quanh. 
Ta khâm phục họ. Họ là những người có ý chí, yêu lao động và họ là tấm gương sáng để ta noi theo.
Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, nếu ta không tự lập học tập và lao động, ta không thể tiếp thu tri thức của nhân loại. Ta sẽ lạc hậu, không theo kịp các nước phát triển, các nước tiên tiến trên thế giới.
a.Tự lập
Biểu hiện: 
* Học tập:
- Tự mình đi xe đạp đến lớp 
- Tự làm bài tập
- Học thuộc bài khi lên lớp
- Tự chuẩn bị đồ dùng học tập từ khi lên lớp
* Lao động:
- Một mình chăm sóc em bé cho mẹ đi làm
- Trực nhật lớp một mình
- Hoàn thành công việc lao động chồng giao
- Tự tăng gia sản xuất
- Nỗ lực vươn lên xoá đói giảm nghèo.
* Công việc hàng ngày.
- Tự giặt quần áo
- Tự chuẩn bị bữa ăn sáng
- Tự mình hoàn thành nhiệm vụ được giao ở cơ quan
- Tự tin, bản lĩnh
- Dám đương đầu với khó khăn, gian khổ 
- ý chí nỗ lực phấn đấu, vươn lên
b. Lao động tự giác và sáng tạo
* Học tập:
Thực hiện tốt nhiệm vụ, kế hoạch học tập của mình
-Tự giác học bài, làm bài, tự đọc thêm tài liệu không cần ai nhắc nhở, đôn đốc
- Tự hỏi thầy hỏi bạn về những điều mình chưa biết rõ.
HĐ 4: Trò chơi- củng cố kiến thức
Tổ chức cho học sinh chơi trò chơi: Đi tìm chìa khoá
è Địa danh gắn liền với Bác Hồ khi người ra đi tìm đường cứu nước? ( 10 chữ cái) BẾN NHÀ RỒNG.
Câu nói: “Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ nước” được Bác Hồ nói ở đâu? ( 7 chữ cái) ĐỀN HÙNG
Tên một ca khúc nổi tiếng của cố nhạc sĩ Nguyễn Đình Thi? ( 10 chữ cái) NGƯỜI HÀ NỘI
Bác Hồ là là tấm gương sáng của lối sống nào? (6 chữ cái) GIẢN DỊ
Vật nào đã được Bác Hồ dùng để chống lại mùa đông giá rét ở nước ngoài? ( 12 chữ cái) VIÊN GẠCH HỒNG
HS luôn cố gắng phấn đấu học giỏi chăm ngoan để dành danh hiệu nào? ( 14 chữ cái) CHÁU NGOAN BÁC HỒ
Bác Hồ đã đọc tuyên ngôn độc lập ở đâu? ( 17 chữ cái) QUẢNG TRƯỜNG BA ĐÌNH
Trước khi ra nước ngoài tìm đường cứu nước, Bác Hồ từng dạy học ở trường nào? ( 8 chữ cái ) DỤC THANH
Tên Bác Hồ khi hoạt động ở Thái Lan là gì? ( 8 chữ cái) THẦU CHÍN
Một cây là biểu tượng cho người dân Việt Nam? ( 3 chữ cái) TRE
Ở Hà Nội, Bác Hồ sống ở đâu? ( 6 chữ cái) NHÀ SÀN.
è Địa danh gắn liền với Bác Hồ khi người ra đi tìm đường cứu nước? ( 10 chữ cái) BẾN NHÀ RỒNG.
Trình bày hiểu biết của em về địa danh này?
HS trả lời.
GV chốt lại: Cuộc đời của Hồ Chí Minh là một tấm gương sáng để ta học tập và noi theo. Người đã cống hiến trọn đời mình cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Nhờ có ý chí, có lòng quyết tâm, sự can đảm và tự lập mà Bác đã làm nên sự nghiệp vĩ đại của mình. Chính vì lí do đó, nhân kỉ niệm 100 năm ngày sinh của Người, Thế giới đã tôn vinh Bác là danh nhân văn hoá thế giới. Người là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam nói riêng và của nhân loại yêu chuộng hoà bình nói chung. Ta hãy cố gắng học tập là làm theo những điều Bác Hồ dạy để trở thành một người sống giản dị, tự lập, xây dựng cho mình một cuộc sống ấm no, hạnh phúc, đặc biệt là trong giai đoạn công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Bác là tấm gương sáng về lao động tự giác và sáng tạo, là người tự lập khi ra nước ngoài tìm đường cứu nước.
HĐ 5: HD HS học bài:
Học khái niệm, biểu hiện
Sưu tầm tài liệu và hình ảnh liên quan đến bài học.
Chuyên đề : TỰ LẬP, LAO ĐỘNG TỰ GIÁC VÀ SÁNG TẠO TRONG CUỘC SỐNG
Tiết 2: Vai trò của tự lập; lao động tự giác và sáng tạo
Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới:
Cách 1: C. Mác đã nói : “ Lao động là vinh quang.” Quá trình phát triển của loài người là một quá trình lao động không ngừng. Cuộc sống phát triển là nhờ lao động. Chính vì vậy, lao động không ngừng cải tiến, sáng tạo và ngày càng cần đến ý thức tự giác. Lao động không đến tìm con người mà con người cần chủ động lao động, làm việc tự giác và sáng tạo. Vì sao như vậy? Cô trò ta cùng tìm hiểu ở tiết học này.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung cần đạt
HĐ 2: HD HS tìm hiểu vai trò của tự lập và lao động tự giác, sáng tạo.
Vai trò
*Gv yêu cầu:
Nhóm 1: Giới thiệu tấm gương sống tự lập.
Nhóm 2: Giới thiệu tấm gương về lao động tự giác và sáng tạo.
-2 nhóm trình bày, 2 nhóm khác nghe, nhận xét, đánh giá và cho điểm.
GV: tÊm g­¬ng c¸c b¹n võa ®­a ra ®Òu lµ nh÷ng ng­êi thµnh c«ng trong lÜnh vùc cña riªng m×nh. Trong cuéc sèng, mçi ng­êi ®Òu cã kh¸t väng v­¬n tíi sù thµnh c«ng 1 trong nh÷ng ®iÒu kiÖn gióp ta cã ®­îc sù thµnh c«ng Êy lµ tinh thÇn tù gi¸c, s¸ng t¹o trong lao ®éng, häc tËp.
Bµi häc h«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu viÖc rÌn luyÖn tÝnh tù gi¸c, s¸ng t¹o, ý nghÜa cña nã trong ®êi sèng.
* Câu hỏi đàm thoại:
- Qua 2 tình huống trên, em hãy cho biết tự lập và lao động sáng tạo- lao động tự giác có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống con người?
- Em thử hình dung, nếu không có tính tự lập, con người sẽ như thế nào?
- Nếu không có lao động tự giác-lao động sáng tạo, của cải vật chất có tự nhiên có được không?
- Tại sao cần có sự tự giác và sáng tạo trong lao động?
GV: chốt kiến thức.
- Lao động phải sáng tạo vì nhu cầu đời sống của con người ngày càng nâng cao về số lượng và chất lượng. Nếu không có chất lượng sẽ không nâng cao được chất lượng sản phẩm không đáp ứng được nhu cầu của con người và xã hội sẽ không phát triển
- Có tự giác trong lao động ta mới có sự thoải mái hứng khởi, mới có niềm say mê trong công việc. Qua đó cũng đề cao phát triển nhân cách của mình, được mọi người quý mến. Nếu không tự giác thì hậu quả sẽ ngược lại.
a.Tự lập
- Người có tính tự lập thường thành công trong cuộc sống
- Nhận được sự kính trọng của mọi người.
b.Lao động tự giác –lao động sáng tạo
- Giúp chúng ta tiếp thu kiến thức, kĩ năng ngày càng thuần thục
- Hoàn thiện và phát triển phẩm chất và năng lực của cá nhân
- Chất lượng học tập, lao động sẽ được nâng cao
HĐ 3: HD HS rèn luyện phẩm chất đạo đức tự lập và có ý thức lao động tự giác- lao động sáng tạo
4.Phương hướng rèn luyện
- Trong 3 phót, h·y trang trÝ h×nh trßn (Theo mÉu s½n nh­ h×nh bªn hoÆc tuú thÝch).
HÕt 3 phót : Gi¸o viªn nªu c©u hái
1) §Ó trang trÝ h×nh trßn, b¹n vµo vÏ theo mÉu?
2) B¹n nµo vÏ kh¸c?
NhËn xÐt : 
- Bµi theo mÉu ®Ñp kh«ng? 
- Bµi vÏ theo ý thÝch?
® §Òu ®Ñp nh­ng bµi vÏ theo ý thÝch s¸ng t¹o h¬n
GV chia nhóm: 
Nhóm 1-2: Cã 2 quan niÖm vÒ c¸ch häc : 
+ Cã b¹n : häc thuéc, ®ãng s¸ch, ®äc ®i ®äc l¹i.
+ 1 häc sinh : ghi ra mÈu giÊy, d¸n lªn chç dÔ nh×n (tñ l¹nh) ® dÔ nhí h¬n.
Nhóm 3-4: Em cã ®ång ý quan ®iÓm nµy kh«ng? V× sao? 
" ChØ rÌn luyÖn tÝnh tù gi¸c v× ®ã lµ phÈm chÊt ®¹o ®øc, cßn sù s¸ng t¹o kh«ng rÌn luyÖn ®­îc v× ®ã lµ phÈm chÊt trÝ tuÖ"
Định hướng:
Nhóm 1-2:
Học theo cách ghi ra giấy, nhìn dễ nhớ; không học thuộc lòng, dập khuôn máy móc.
Nhóm 3-4:
§¸p ¸n : Kh«ng ®ång ý. V× còng nh­ tù gi¸c, s¸ng t¹o còng lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh rÌn luyÖn, siªng n¨ng, tÝch cùc cña mçi con ng­êi. S¸ng t¹o kh«ng ph¶i do bÈm sinh mµ cã.
1/ Con là người tự lập và ®· lao ®éng tù gi¸c s¸ng t¹o ch­a?
2/ Theo con nªn rÌn luyÖn tÝnh tù gi¸c s¸ng t¹o nh­ thÕ nµo? 
- ViÖc lµm ®Çu tiªn tr­íc khi b¾t tay vµo bÊt cø viÖc g×? (LËp kÕ ho¹ch).
GV nãi thªm : CÇn ®Æt c¸c c©u hái nh­ : ®Ó lµm g×? cã khã kh¨n g×? kh¾c phôc nh­ thÕ nµo? cã c¸ch nµo tèt h¬n kh«ng? 
- Sau khi hoµn thµnh c«ng viÖc, con cÇn lµm g×? (§¸nh gi¸ kÕt qu¶)
- CÇn phÈm chÊt g× ®Ó cã thÓ lao ®éng tù gi¸c s¸ng t¹o? 
- KÓ tªn nh÷ng hµnh vi thiÕu tù gi¸c, s¸ng t¹o? 
- §èi víi nh÷ng hµnh vi nµy con cã th¸i ®é nh­ thÕ nµo? 
GV nãi : Ngoµi viÖc chèng c¸c thãi xÊu nh­ trªn, häc tËp vµ lµm theo g­¬ng tèt còng lµ mét c¸ch rÌn luyÖn.Vì các phẩm chất đạo đức không tự nhiên mà có, nó có được là do con người cần cù chịu khó rèn luyện trong cuộc sống hàng ngày. Cô tin các con sẽ rèn được tính tự lập và lao động tự giác –lao động sáng tạo trong học tập cũng như trong cuộc sống.
a.Tự lập
- Rèn