Giáo án Vật lý lớp 10- tiết 48: Quá trình đẳng nhiệt. định luật bôilơ- Mariốt

QUÁ TRÌNH ĐẲNG NHIỆT. 
ĐỊNH LUẬT BÔILƠ- MARIỐT
A. Mục tiêu.
1. Kiến thức:
- Phát biểu được định luật Bôi-lơ – Ma-ri-ốt
- Vẽ được đường đẳng nhiệt trong hệ toạ độ (p, V).
2. Kĩ năng: 
- Nhận biết được mối quan hệ giữa áp suất và thể tích của một lượng khí nhất định khi nhiệt độ không đổi.
- Xử lí số liệu thu được từ thực nghiệm và vận dụng vào việc xác địng mối quan hệ giữa áp suất và thể tích trong quá trình đẳng nhiệt .
- Vận dụng định luật vào giải các bài tập đơn giản.
3. Thái độ: 
- Sử dụng được kiến thức để giải quyết các bài toán vật lí trong đời sống hàng ngày
B. Chuẩn bị
1. Giáo viên:
- Giấy khổ lớn có vẽ khung của bảng kết quả thí nghiệm.
2. Học sinh: 
- Chuẩn bị các câu hỏi ở phần giao nhiệm vụ của bài trước .
C. Phương pháp
	- Diễn giảng, vấn đáp, 
- Giải quyết vấn đề, thảo luận nhóm
D. Tiến trình lên lớp
	1. Ổn định tổ chức
- Ổn định lớp, điểm danh
- Kiểm tra sỉ số
2. Kiểm tra bài củ
Câu 1: Định nghĩa khí lý tưởng? Nêu các tính chất của chuyển động phân tử ?
3. Bài mới:
Đặt vấn đề: Tìm hiểu về định quá trình đẳn nhiệt và định luật Bôilơ- Mariốt
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức
Hoạt động 1: Tìm hiểu về thông số trạng thái và phát hiện vấn đề cần nghiên cứu 
Yêu cầu HS nhắc lại các đại lượng đặc trưng cho chuyển động cơ học ?
Thông báo các đại lượng đặc trưng cho trạng thái của chất khí đó là các thông số trạng thái .
Trạng thái của một lượng khí xác định thay đổi khi nào ?
Thế nào là quá trình biến đổi trạng thái ?
Thế nào là đẳng quá trình ? Có mấy loại đẳng quá trình 
Hoạt động 2: Tìm hiểu về khái niệm đẳng nhiệt và xác định hệ thức giữa áp suất và thể tích của một lượng khí xác định trong quá trình đẳng nhiệt 
GV: Thế nào là quá trình đẳng nhiệt ? 
HS: Quá trình biến đổi trạng thái trong đó nhiệt độ được giữ không đổi gọi là quá trình đẳng nhiệt .
GV: Khi nhiệt độ không đổi, áp suất và thể tích của một lượng khí xác định có mối liên hệ với nhau như thế nào ?
HS: Khi áp suất tăng thì thể tích giảm và ngược lại
GV: Khi thể tích giảm thì áp suất tăng nhưng nó có tăng tỉ lệ nghịch với thể tích hay không ? 
HS: Dựa vào kết quả thí nghiệm trình bày
GV: Nếu p tăng tỉ lệ nghịch V (p~) thì tích p.V có giá trị như thế nào ?
HS: Là hằng số
GV: Yêu cầu HS xem bảng kết quả thí nghiệm trong SGK và rút ra kết luận về dự đoán ?
 Điều kiện để áp dụng định luật?
HS: Khối lượng khí không đổi và đẳng nhiệt
Hoạt động 3: Vận dụng định luật, vẽ và nhận dạng đường đẳng nhiệt .
GV: Hướng dẫn và yêu cầu HS giải ví dụ trong SGK ?
HS: Đọc và tìm hiểu ví dụ
HS: Biểu diễn sự biến thiên của áp suất theo thể tích bằng đồ thị .
GV: Hướng dẫn và yêu cầu HS vẽ đường đẳng nhiệt theo kết quả thí nghiệm?
HS: Vẽ đồ thị
GV: Yêu cầu học sinh giải thích vì sao T2 > T1 ? ( Khi p không đổi nếu V2 > V1 thì T2 > T1)
HS: Giải thích
I. TRẠNG THÁI VÀ QUÁ TRÌNH BIẾN ĐỔI TRẠNG THÁI :
 Trạng thái của một lượng khí được xác định bằng các thông só trạng thái: áp suất p, thể tíchV, nhiệt độ tuyệt đối T
 Quá trình biến đổi trạng thái (quá trình) là quá trình một lượng khí chuyển từ trạng thái này sang trạng thái khác 
 Những quá trình trong đó chỉ có hai thông số biến đổi, còn một thông số không đổi gọi là đẳng quá trình .
II. QUÁ TRÌNH ĐẲNG NHIỆT : 
 Quá trình biến đổi trạng thái trong đó nhiệt độ được giữ không đổi gọi là quá trình đẳng nhiệt .
 III. ĐỊNH LUẬT BÔI -LƠ-MA-RI-ỐT :
 1.Đặt vấn đề : (sgk)
 2.Thí nghiệm : (sgk)
- Nhận xét: Khi áp suất tăng thì thể tích giảm và ngược lại
 3.Định luật Bôi-lơ – Ma-ri-ốt.
 Trong quá trình đẳng nhiệt của một lượng khí nhất định , áp suất tỉ lệ nghịch với thể tích .
Hay:
p1.V1 = p2.V2
: trạng thái 1
: trạng thái 2
 IV.ĐƯỜNG ĐẲNG NHIỆT
 Đường biểu diễn sự biến thiên của áp suất theo thể tích khi nhiệt độ không đổi gọi là đường đẳng nhiệt .
 Trong hệ tọa độ (p ,V) đường đẳng nhiệt là đường hypebol.
 Đường đẳng nhiệt nằm phía trên có nhiệt độ cao hơn đường đẳng nhiệt nằm phía dưới.
	4. Củng cố và luyện tập.
- Điều kiện để áp dụng định luật Bôi-Lơ?
- Đường đẳng nhiệt trong hệ trục (P,T)?
- Công thức liên hệ giữa nhiệt độ Kenvin và Cencius?
5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà
- Học bài , làm bài tập 5,6,7,8,9 / 159 SGK.
- Ôn lại kiến thức về nhiệt độ tuyệt đối 
- Xem bài mới “Quá trình đẳng tích” ( trả lời các câu hỏi sau ):
+ Thế nào là quá trình đẳng tích?
+ Aùp suất và nhiệt độ có mối liên hệ với nhau ntn khi thể tích của một lượng khí xác định không đổi . Cho ví dụ ?
+Thế nào là đường đẳng tích , cách vẽ đường đẳng tích?
+ Vì sao đường đẳng tích phía trên có thể tích nhỏ hơn đường đẳng tích phía dưới ? (hình 30.3)