Giáo án Vật lý 7 Trường THCS QT Việt Nam Singapore

).
v
Kĩ năng: Làm TN cho vật bằng cách cọ xát.
v
Thái độ: Yêu thích môn học, ham hiểu biết, khám phá thế giới xung quanh.
II. Chuẩn bị
v
Giáo viên
Mỗi nhóm HS (Đồ dùng có ở PTN): 
- 1 thước nhựa, 1 thanh thuỷ tinh hữu cơ, 1 mảnh nilông.
-1 quả cầu nhựa xốp có xuyên sợi chỉ khâu, 1 giá treo.
-1 mảnh len hoặc một mảnh lông thú, 1 mảnh dạ, 1 mảnh lụa sấy khô.
-1 số mẩu giấy vụn.-1 mảnh tôn.-1 mảnh nhựa.-1 bút thử điện thông mạch.
v
Học sinh: -Học bài và chuẩn bị bài trước khi đến lớp
III. Tiến trình hoạt động
G
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Ghi bảng
5 ’
Hoạt động 1: Tổ chức tình huống
-GV gọi 2 HS mô tả hiện tượng ở trong ảnh đầu chương III (SGK), nêu thêm các hiện tượng khác?
-Gọi HS nêu mục tiêu chương III.
-Để tìm hiểu các loại điện tích, trước hết ta tìm hiểu một trong các cách nhiễm điện cho các vật là “Nhiễm điện do cọ xát”’.
-Vào những ngày hanh khô khi cởi áo bằng len hoặc dạ em đã từng thấy hiện tượng gì?
-GV: Hiện tượng sấm sét là hiện tượng nhiễm điện do cọ xát.
-HS quan sát tranh vẽ tr 47 SGK, nêu ví dụ khác.
-Đọc SGK tr 47, nêu được những mục tiêu cần đạt được của chương III.
-HS nêu được: Khi cởi áo len, dạ trong tối thấy chớp sáng li ti và tiếng lách tách.
30’
Hoạt động 2: Làm TN 1 phát hiện một số vật sau khi bị cọ xát nó có tính chất mới. 
-Yêu cầu HS đọc TN 1, nêu các dụng cụ TN và các bước tiến hành TN.
-GV lưu ý HS trước khi làm TN phải kiểm tra xem các vật đó có hút được các vật nhẹ không? (Chưa hút được các vật nhẹ)
-Lưu ý cách cọ xát các vật (cọ mạnh nhiều lần theo một chiều) sao đó đưa lại gần các vật cần kiểm tra để phát hiện hiện tượng xảy ra rồi ghi kết quả vào bảng kết quả TN 1.
-Từ bảng kết quả TN HS các nhóm thảo luận, lựa chọn cụm từ thích hợp để điền vào chỗ trống phù hợp.
-GV hướng dẫn HS thảo luận để đưa ra kết luận đúng ghi vở.
-Tại sao nhiều vật sau khi cọ xát lại có thể hút các vật khác?
-GV hướng dẫn HS kiểm tra với các phương án HS nêu ra.
-GV hướng dẫn HS tiến hành TN 2. Lưu ý HS kiểm tra mảnh tôn trước khi đặt vào mảnh nhựa xem bóng đèn bút thử điện thông mạch có sáng không? Lưu ý cách cầm mảnh dạ cọ xát nhựa, thả mảnh tôn vào mảnh nhựa để cách điện với tay.
-GV kiểm tra việc tiến hành TN của một số nhóm, nếu hiện tượng xáy ra chưa đạt phải giải thích cho HS nguyên nhân.
-GV có thể làm lại TN cho HS quan sát hiện tượng để hoàn thành kết luận 2 ghi vở.
-GV thông báo: Các vật bị cọ xát có khả năng hút các vật khác hoặc có thể làm sáng bóng đèn của bút thử điện. Các vật đó được gọi là các vật nhiễm điện hay các vật mang điện tích
HS đọc TN 1 trong SGK, nêu được dụng cụ và cách tiến hành TN.
-Tiến hành TN theo nhóm, mỗi HS trong nhóm đều phải tiến hành TN với ít nhất 1 vật, ghi kết quả vào bảng 1.
-Tham gia thảo luận trong nhóm, chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống trong kết luận.
Kết luận 1: Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác.
-HS suy nghĩ, nêu phương án trả lời và cách làm TN kiểm tra.
-HS tiến hành TN 2 theo nhóm. Chú ý quan sát hiện tượng xảy ra, thấy được: Bóng đèn của bút thử điện sáng.
-Hoàn thành kết luận 2, thảo luận trên lớp, ghi kết luận đúng vào vở.
Kết luận 2: Nhiều vật khi bị cọ xát có khả năng làm sáng bóng đèn.
Bài 17: SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Vật dẫn điện
Kết luận 1: 
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác. 
Có thể làm nhiễm điện điện vật bằng cách cọ xát
Kết luận 2:
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng làm sáng bóng đèn bút thử điện. 
5’
Hoạt động 3: Vận dụng
-Yêu cầu HS hoạt động nhóm nhỏ các câu hỏi C1, C2, C3 sau đó thảo luận chung cả lớp. GV chốt lại câu trả lời đúng.
-GV lưu ý HS sử dụng các thuật ngữ chính xác.
-Qua bài học hôm nay các em cần ghi nhớ điều gì?
-Hiện tượng khi cởi áo len đã nêu ở đầu bài tương tự hiện tượng chớp và sấm sét xảy ra trong tự nhiên như thế nào? Để trả lời câu hỏi này các em đọc phần “ Có thể em chưa biết”. 
Trả lời câu hỏi đặt ra ở đầu bài đó chính là nội dung bài tập 17.4 (SBT tr.18)
-Thảo luận nhóm trả lời câu C1, C2, C3.-Tham gia nhận xét câu trả lời của các nhóm trên lớp, sửa chữa nếu sai.
C1: Lược và tóc cọ xát→lược và tóc đều nhiễm điện→lược nhựa hút kéo tóc thẳng ra.
C2: Khi thổi, luồng gió làm bụi bay.
-Cánh quạt quay cọ xát với không khí→cánh quạt bị nhiễm điện→cánh quạt hút các hạt bụi ở gần nó. Mép quạt cọ xát nhiều nên nhiễm điện nhiều nhất →mép quạt hút bụi mạnh nhất, bụi bám nhiều nhất.
C3: Gương, kính, màn hình ti vi cọ xát với khăn lau khô→nhiễm điện vì thế chúng hút bụi vải ở gần.
-HS thuộc phần ghi nhớ ngay tại lớp.
-HS đọc phần “Có thể em chưa biết” để hiểu nguyên nhân của hiện tương chớp và sấm sét, liên hệ giải thích được hiện tượng cởi áo len trong những ngày hanh khô.
II. Vận dụng
C1: Khi chải đầu bằng lược nhựa lược nhụa và tóc cọ xát vào nhau. Cả lược nhựa và tóc bị nhiễm điện nên tóc bị lược nhựa hút kéo thẳng ra. 
C2: Khi thổi bụi trên bàn luồng gió thổi làm bui bay đi. Còn cánh quạt điện khi quay cọ xát với không khí nên bị nhiễm điện và nó hút bụi trong không khí, cón mép quạt bị bụi nhiều nhất là vì khi quạt quay nó ma sát với không khí nhiều nhất nên mép quạt bị nhiễm điện nhiều nhất và nó hút bụi được nhiều nhất. 
C3: Sau khi chùi gương soi, kính cửa sổ hay màn hình TV bằng giẻ khô chúng bị cọ xát và bị nhiễm điện. Vì thế chúng có thể hút bụi vải.
2’
Hoạt động: Hướng dẫn về nhà
-Yêu cầu HS đọc mục “ Có thể em chưa biết”
-Học phần ghi nhớ.
-Làm bài tập 15.1, 15.2, 15.3, 15.4, 15.6 (tr 16, 17-SBT)Bài 15.1 HS có thể tiến hành điều tra trong tổ vào giờ ra chơi hoặc giờ nghỉ 5 phút.
-Chuẩn bị bài mới
-Yêu cầu HS đọc mục “ Có thể em chưa biết”
-Học phần ghi nhớ.
-Làm bài tập 15.1, 15.2, 15.3, 15.4, 15.6 (tr 16, 17-SBT)Bài 15.1 HS có thể tiến hành điều tra trong tổ vào giờ ra chơi hoặc giờ nghỉ 5 phút.
-Chuẩn bị bài mới
IV. RÚT KINH NGHIỆM
Ngày soạn: …/…./2013
Tuần:………Tiết………………
BÀI 18: HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH
Lớp
7A
7B
7C
Ngày
I. Mục tiêu
v
Kiến thức
-Biết có hai loại điện tích là điện tích dương và điện tích âm, hai điện tích cùng dấu thì đẩy nhau, trái dấu thì hút nhau.
-Nêu được cấu tạo nguyên tử gồm: hạt nhân mang điện tích dương và các êlectrôn mang điện tích âm quay xung quanh hạt nhân, nguyên tử trung hoà về điện.-Biết vật mang điện tích âm thừa êlectrôn, vật mang điện tích dương thiếu êlectrôn.
v
Kĩ năng: Làm TN cho vật bằng cách cọ xát.
v
Thái độ: Yêu thích môn học, ham hiểu biết, khám phá thế giới xung quanh.
II. Chuẩn bị
v
Giáo viên
Mỗi nhóm.
-Hai mảnh nilon kích thước khoảng 70mm x 12mm hoặc một mảnh 70mm x 250mm.
-1 bút chì gỗ hoặc đũa nhựa + 1 kẹp nhựa.
-1 mảnh len hoặc dạ cỡ 150mm x 150mm, 1 mảnh lụa cỡ 150mm x 150mm.
-1 thanh thuỷ tinh hữu cơ kích thước (5 x 10 x 200) mm.
-2 đũa nhựa có lỗ hổng ở giữa kích thước φ 10, dài 20mm + 1 mũi nhọn đặt trên đế nhựa.
v
Học sinh: Học bài và chuẩn bị bài trước khi đến lớp
III. Tiến trình hoạt động
TG
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Ghi bảng
5 ’
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ - Tổ chức tình huống
* Kiểm tra bài cũ:
Có thể làm cho một vật nhiễm điện bằng cách nào? Vật nhiễm điện có tính chất gì? Nếu hai vật đều bị nhiễm điện thì chúng hút hay đẩy nhau. Muốn kiểm tra được điều này thì ta phải tiến hành như thế nào?
-GV nhận xét phương án TN kiểm tra mà HS đưa ra. Đánh giá cho điểm HS.
* Tổ chức tình huống
Ở bài trước ta đã biết có thể làm cho các vật nhiễm điện bằng cách cọ xát. Các vật nhiễm điện có thể hút được các vật nhẹ khác.
Vậy nếu 2 vật nhiễm điện để gần nhau chúng có khả năng tương tác với nhau như thế nào? Bài học hôm nay chúng ta cùng tìm câu trả lời cho câu hỏi này.
-HS trả lời, HS khác nhận xét.
-HS nêu phương án kiểm tra.
HS làm TN và thảo luận theo nhóm
HS làm TN và nêu lên nhận xét: Hai vật giống nhau, được cọ xát như nhau thì mang điện tích cùng loại và khi được đặt gần nhau thì chúng đẩy nhau. 
BÀI 18: HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH
30’
Hoạt động 2: TN1, tạo ra hai vật nhiễm điện cùng loại và tìm hiểu lực tác dụng của chúng. 
-GV yêu cầu HS đọc TN 1 tìm hiểu các dụng cụ cần thiết và cách tiến hành TN.
-Nêu cách tiến hành TN –Chú ý cọ xát mỗi mảnh nilon theo một chiều với số lần như nhau.
-Quan xát hiện tượng xảy ra, rút ra nhận xét.
-Hai mảnh nilon khi cùng cọ xát vào mảnh len thì nó sẽ nhiễm điện giống nhau hay khác nhau? Vì sao?
-Với hai vật giống nhau khác hiện tượng có như vậy không? Chúng ta tiến hành tiếp TN hình 18.2.
Thống nhất ý kiến hoàn thành nhận xét.
-GV thông báo người ta đã tiến hành nhiều TN khác nhau và đều rút ra nhận xét như vậy. Yêu cầu HS ghi vở nhận xét.
ĐVĐ: Hai vật nhiễm điện khác nhau chúng hút nhau hay đẩy nhau. Chúng ta cùng tiến hành TN để kiểm tra điều này.
-HS đọc TN 1, các nhóm chọn dụng cụ và tiến hành TN.
-Nêu hiện tượng xảy ra, nhận xét ý kiến của các nhóm khác.
+Trước khi cọ xát: 2 mảnh nilon không có hiện tượng gì.
+Sau khi cọ xát: 2 mảnh nilon đẩy nhau.
Hai vật giống nhau cùng là nilon cùng cọ xát vào một vật do đó hai mảnh nilon phải nhiễm điện giống nhau.
-HS đọc TN hình 18.2, chọn dụng cụ TN và tiến hành TN, thảo luận kết quả TN: Hai thanh nhựa cùng cọ xát vào mảnh vải khô → đẩy nhau.
-HS các nhóm cùng thống nhất hoàn thành nhận xét tr 50.
Nhận xét: Hai vật giống nhau, được cọ xát như nhau thì mang điện tích cùng loại và khi được đặt gần nhau thì chúng đẩy nhau.
I. Hai loại điện tích:
 Nhận xét: Hai vật giống nhau, được cọ xát như nhau thì mang điện tích cùng loại và khi được đặt gần nhau thì chúng đẩy nhau. 
5’
Hoạt động 3: TN1, tạo ra hai vật nhiễm điện khác loại và tìm hiểu lực tác dụng của chúng.
-Yêu cầu HS đọc TN 2, chuẩn bị đồ dùng, tiến hành TN.
-Yêu cầu HS hoàn thành nhận xét tr 51 và ghi vở.
-Tại sao em lại cho rằng thanh thuỷ tinh và thanh nhựa nhiễm điện khác loại?
-HS đọc TN 2, làm TN theo nhóm:
+ Đũa nhựa, thanh thuỷ tinh chưa nhiễm điện: Chưa tương tác với nhau.
+ Thanh thuỷ tinh nhiễm điện lại gần thước nhựa: Thanh thuỷ tinh hút thước nhựa.
+ Nhiễm điện cả thanh thuỷ tinh và thước nhựa: Thanh thuỷ tinh hút thước nhựa mạnh hơn.
+ 1 vật nhiễm điện có thể hút vật