Giáo án Sinh học Lớp 9 - Tiết 19: Mối quan hệ giữa gen và tính trạng

TUẦN 10
TIẾT : 19
NS :
ND :
	BÀI 19 :
	MỐI QUAN HỆ GIỮA
 GEN VÀ TÍNH TRẠNG
----- * ----- * ------ * ----- * ------ * -----
A/ MỤC TIÊU:
Kiến thức :
* Hiểu được mối quan hệ giữa ARN à Prôtêin thông qua việc trình bày sự hình thành chuỗi axit amin
* Giải thích được mối quan hệ trong sơ đồ :
 Gen mARN Prôtêin Tính trạng
( một đoạn AD N )
Kỹ năng :
 _ Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình
 _ Rèn tư duy phân tích , hệ thống hóa kiến thức.
B/ TRỌNG TÂM :
	* Giải thích sơ đồ : Gen à mARN à Prôtêin à Tính trạng.
	* Trình tự của AD N quy định trình tự mARN à qui định trình tự các axit amin trên chuỗi pôlipeptit.
C / ĐỒ DÙNG DẠY HỌC:
	Tranh phóng to H.19.1 ; H.19.2 ; H.19.3
	Mô hình về sự hình thành chuỗi axit amin
D/ HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC :
	- KIỂM TRA BÀI CŨ :
	Câu 1 : Nêu cấu tạo của prôtêin ? Bản chất mối quan hệ : gen à ARN ?
	Câu 2 : Trình bày chức năng quan trọng của prôtêin đối với tế bào và cơ thể ?
BÀI MỚI :
VÀO BÀI : Trình tự các nuclêôtit trong mARN sẽ được chuyển thành trình tự các axit amin qua quá trình sao mã tại ribôxôm để tạo thành prôtêin à biểu hiện thành các tính trạng của cơ thể . Vậy giữa Gen và tính trạng có mối quan hệ như thế nào ?
Hoạt động 1:
I/ MỐI QUAN HỆ GIỮA ARN VÀ PRÔTÊIN :
- Mục tiêu: Nêu được vai trò của mARN và giải thích mối quan hệ mARN – Prôtêin .
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
- GV sử dụng H.19.1/ sgk trang 57 + y/c HS nghiên cứu thông tin đoạn 1 sgk.
à H: hãy cho biết giữa gen và prôtêin có quan hệ với nhau qua dạng trung gian nào ? Vai trò của dạng trung gian đó ?
-y/c HS đọc tiếp thông tin + quan sát H.19.1 à thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi :
1. Nêu các thành phần tham gia tổng hợp axit amin?
2. Các loại nuclêôtit nào ở mARN và tARN liên kết với nhau ?
3. Tương quan về số lượng giữa axit amin và nuclêôtit của mARN khi ở trong ribôxôm?
H: Hãy trình bày tóm tắt quá trình hình thành chuỗi axit amin ?
- GV hoàn thiện kiến thức : sự hình thành chuỗi axit amin 
* mARN rời khỏi nhân đến ribôxôm để tổng hợp prôtêin 
* Các tARN mang axit amin vào ribôxôm khớp với mARN theo NTBS à đặt axit amin vào đúng vị trí.
* Khi ribôxôm dịch chuyển hết chiều dài của mARN à chuỗi axit amin được tổng hợp xong.
à Nguyên tắc tổng hợp :
( Khuôn mẫu : mARN
 Bổ sung : A – U ; G – X ) 
- HS tự thu nhận và xử lí thông tin à thảo luận nhóm, thống nhất câu trả lời à đại diện nhóm phát biểu , lớp bổ sung 
- y/c trả lời :
* Dạng trung gian : mARN
* Vai trò : mang thông tin di truyền tổng hợp prôtêin.
1. Thành phần thamgia: mARN , tARN , ribôxôm.
2. Các loại nuclêôtit liên kết theo NTBS : A – U ; G – X . 
3. Tương quan : cứ 3 nuclêôtit à 1 axit amin 
- 1 HS trình bày trên sơ đồ , lớp nhận xét , bổ sung.
- HS ghi nhớ kiến thức và đi đến kết luận :
* Khi biết trình tự các nuclêôtit trên mARN à biết trình tự các axit amin của prôtêin.
	TIỂU KẾT :
	* mARN là dạng trung gian có vai trò truyền đạt thông tin về cấu trúc của prôtêin sắp được tổng hợp từ nhân ra chất tế bào .
	* Sự hình thành các axit amin được thực hiện dựa trên khuôn mẫu mARN à trình tự các nuclêôtit trên mARN qui định trình tự các axit amin trong prôtêin ( 3 nuclêôtit à 1 axit amin ).
Hoạt động 2 :
II/ MỐI QUAN HỆ GIỮA GEN VÀ TÍNH TRẠNG :
- Mục tiêu : giải thích được mối quan hệ trong sơ đồ : gen ( AD N) à mARN à Prôtêin à Tính trạng
GV
HS
- GV y/c HS quan sát H.19.2 và H.19.3 à giải thích 
H: Mối liên hệ giữa các thành phần trong sơ đồ theo trật tự 1, 2, 3 ?
- HS quan sát hình , vận dụng kiến thức đã học ở chương III à trả lời câu hỏi:
- Một vài HS phát biểu , lớp bổ sung hoàn thiện kiến thức.
- y/c trả lời :
* AD N là khuôn mẫu để tổng hợp mARN
* mARN là khuôn mẫu để tổng hợp chuỗi axit amin ( cấu trúc bâc 1 của prôtêin ) 
* Prôtêin tham gia cấu trúc và hoạt động sinh lí của tế bào à biểu hiện thành tính trạng.
- HS hoạt động cá nhân : tự thu nhận thông tin và trình bày bản chất mối quan hệ : gen – tính trạng.
* Trình tự các nuclêôtit trong AD N qui định trình tự các nuclêôtit trong ARN à trình tự các axit amin của phân tử prôtêin.
* Prôtêin tham gia vào các hoạt động của tế bào à biểu hiện thành tính trạng.
TIỂU KẾT :
* Mối quan hệ giữa Gen và tính trạng được thể hiện trong sơ đồ :
Gen ( một đoạn AD N ) à mARN à Prôtêin à Tính trạng.
	* Trong đó , trình tự các nuclêôtit trên AD N qui định trình tự các nuclêôtit trong ARN,thông qua đó AD N qui định trình tự các axit amin trong chuỗi axit amin cấu thành prôtêin và biểu hiện thành tính trạng. 
*KẾT LUẬN CHUNG : HS đọc kết luận sgk
CỦNG CỐ : Câu 2, 3 sgk / trang 59
DẶN DÒ :
* Học bài ( trong tập )
* Trả lời các câu hỏi sgk / trang 59
* ôn lại : cấu trúc không gian của AD N.