Giáo án Sinh học Lớp 9 - Tiết 17: Mối quan hệ giữa gen và ARN

TUẦN : 9
TIẾT: 17
NS:
ND:
	BÀI 17 :
	MỐI QUAN HỆ GIỮA 
A/ MỤC ĐÍCH YÊU CẦU:
	1. Kiến thức :
Mô tả được cấu tạo sơ bộ và chức năng của ARN
Xác định điểm giống nhau và khác nhau cơ bản giữa ARN và AD N.
Các giai đoạn tổng hợp ARN và nguyên tắc tổng hợp của quá trình này.
	2. Kỹ năng :
Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình
Rèn tư duy phân tích so sánh.
B/ TRỌNG TÂM BÀI :
Cấu tạo và chức năng của ARN
Nguyên tắc tổng hợp ARN
C/ ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
	Tranh phóng to H. 17.1; H.17.2 ( hoặc mô hình H.17.1)
D/ HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC :
	_ KIỂM TRA BÀI CŨ:
	Câu 1 :mô tả sơ lược quá trình tự nhân đôi của AD N?
	Câu 2 : làm bài tập 4/ trang 50 sgk
	Câu 3 : Nêu bản chất hóa học và chức năng của gen ?
	- BÀI MỚI :
	* VÀO BÀI : Dựa vào câu trả lời của HS ( câu 3) dẫn dắt vào bài mới : Để có thể thực hiện được chức năng truyền đạt thông tin di truyền cho các thế hệ tế bào và cơ thể của gen, phải thông qua hoạt động của 1 loại axit hữu cơ khác, đó là axit ribônuclêic , viết tắt là ARN.
Hoạt động 1 : 	TÌM HIỂU ARN
Mục tiêu : HS mô tả được cấu trúc và chức năng của ARN. Trình bày được những điểm giống và khác nhau trong cấu trúc giữa ARN và AD N.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
- y/c HS đọc thông tin, quan sát hình 17.1 => trả lời các câu hỏi:
1. ARN có thành phần hóa học như thế nào?
2. Trình bày cấu tạo ARN?
- Y/ C HS làm bài tập mục Đ trang 51
- GV chốt lại kiến thức
- GV phân tích : tùy theo chức năng mà ARN chia thành các loại khác nhau .
- HS tự thu nhận thông tin qua sgk và trả lời các câu hỏi:
- y/c trả lời:
1. Cấu tạo hóa học ( cấu tạo từ các nguyên tố C, H, O, N, P )
2. Cấu tạo theo nguyên tắc đa phân mà đơn phân là 4 loại nuclêôtit :A, T, G, X.
- HS vận dụng kiến thức so sánh cấu tạo của ARN và AD N. à hoàn thành bảng 17
- Đại diện nhóm lên bảng ,các nhóm khác bổ sung.
Đặc điểm
ARN
AD N
Số mạch đơn
1
2
Các loại đơn phân
A, U, G, X
A, T , G, X
- HS ghi nhớ kiến thức.
TIỂU KẾT :
	I/ ARN : 
Cấu tạo từ C, H, O, N, P .
Cấu tạo theo nguyên tắc đa phân mà 4 loại đơn phân là A, U, G, X
Có 3 loại ARN:
	* ARN thông tin ( mARN) à truyền đạt thông tin qui định cấu trúc của prôtêin
	* ARN vận chuyển ( tARN) à vận chuyển các axit amin
	* ARN ribôxôm ( rARN) à là thành phần cấu tạo nên ribôxôm.
Hoạt động 2 :
II/ ARN ĐƯỢC TỔNG HỢP THEO NGUYÊN TẮC NÀO ?
- Mục tiêu : Trình bày được quá trình tổng hợp và nguyên tắc tổng hợp ARN
GV
HS
- y/ c HS nghiên cứu thông tin à H: ARN được tổng hợp ở kì nào của chu kì tế bào?
- GV mô tả quá trình tổng hợp ARN dựa vào H.17.2, sau đó y/c HS trả lời các câu hỏi ( qua thảo luận)
1. ARN tổng hợp dựa vào 1 hay 2 mạch đơn của gen?
2. Các loại nuclêôtit nào liên kết với nhau tạo thành mạch ARN?
3. Nhận xét trình tự các đơn phân trên ARN so với mỗi mạch đơn của gen ?
- GV nêu 2 câu hỏi để chốt lại kiến thức :
1/ Quá trình tổng hợp ARN theo những nguyên tắc nào?
2/ Nêu mối quan hệ GEN – ARN ?
- HS sử dụng thông tin sgk và trả lời các câu hỏi:
*Vào kì trung gian tại NST.
*ARN được tổng hợp từ AD N
- Hoạt động nhóm: các nhóm thảo luận thống nhất ý kiến à trả lời các câu hỏi:
1. Dựa vào 1 mạch đơn
2. Liên kết theo NTBS:A – U và G – X 
3. ARN có trình tự các nuclêôtit tương ứng với mạch khuôn theo NTBS
- HS ghi nhớ kiến thức:
* nguyên tắc tổng hợp:
 - khuôn mẫu: dựa trên 1 mạch đơn của gen.
 - NTBS : A – G – T – X 
 U – X – A – G 
* Mối quan hệ gen – ARN : trình tự các nuclêôtit trên mạch khuôn qui định trình tự các nuclêôtit trên ARN.
TIỂU KẾT :
	II/ ARN ĐƯỢC TỔNG HỢP THEO NGUYÊN TẮC NÀO ?
	* Qúa trình tổng hợp ARN diễn ra tại NST ở kì trung gian.
	* Quá trình tổng hợp ARN gồm 3 giai đoạn:
	 - Gen tháo xoắn, tách dần thành 2 mạch đơn 
	 - Các nuclêôtit ở mạch khuôn liên kết với các nuclêôtit tự do theo NTBS
	 - Tổng hợp xong, ARN tách khỏi gen đi ra chất tế bào.
 * TỔNG KẾT BÀI : HS đọc phần tóm tắt ở sgk
- CỦNG CỐ – ĐÁNH GIÁ:
* Khoanh tròn vào chữ cái chỉ ý trả lời đúng:
Câu 1 : Quá trình tổng hợp ARN xảy ra ở :
a) Kì trung gian 	b) Kì đầu	c) Kì giữa	d) Kì sau	e) Kì cuối.
Câu 2 : Loại ARN có chức năng truyền đạt thông tin di truyền :
a) tARN	b) rARN	c) mARN	d) cả a, b, c 
Câu 3: Một đoạn mạch ARN có trình tự :
A – U – G – X – U – U – G – A – 
Xác định trình tự các nuclêôtit trong đoạn gen đã tổng hợp ra đoạn ARN trên ?
Nêu bản chất mối quan hệ gen – ARN 
- DẶN DÒ :
	Học bài ( phần tóm tắt sgk )
	Làm bài tập 1, 2, 3 sgk 
	Đọc “Em có biết”
	Xem bài 18 à phân tích điểm giống nhau và khác nhau trong cấu trúc của AD N, ARN và Prôtêin.