Giáo Án Sinh Học Lớp 9 - Lê Ngọc Thịnh - Tiết 36 - Bài 33: Gây Đột Biến Nhân Tạo Trong Chọn Giống

Ngày dạy: 2/01/2009
Tiết 36
Bài 33: gây đột biến nhân tạo trong chọn giống
I. Mục tiêu
1. Kiến thức:
- HS giải thích được tại sao phải chọn các tác nhân cụ thể cho từng đối tượng để gây đột biến
- Trình bày được 1 số phương pháp sử dụng tác nhân vật lí, hoá học để gây đột biến
- Nêu được điểm giống và khác nhau trong sử dụng các thể đột biến. Giải thích được tại sao có sự khác nhau đó
2. Kĩ năng 
- Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, tổng hợp, hoạt động nhóm.
- Rèn kĩ năng làm việc với SGK
3. Thái độ
 - Củng cố cho HS niềm tin vào khoa học. 
II. Chuẩn bị
1. Giáo viên: Bảng phụ
2. Học sinh: Tìm hiểu bài mới trước khi lên lớp.
Iii. phương pháp dạy học
- Phương pháp quan sát và Phương pháp vấn đáp
IV. Tiến trình dạy - học
1. Kiểm tra bài cũ: Xen kẽ trong giờ học.
2. Bài mới:
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Hoạt động 1: gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân vật lý
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK
- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi phần lệnh(5 phút)
- GV gọi đại diện nhóm trả lời
- GV gọi đại diện nhóm khác nhận xét
- GV nhận xét
à HS nghiên cứu thông tin
à HS thảo luận nhóm
à Đại diện nhóm trả lời( yêu cầu nêu được):
+ Tia phóng xạ có khả năng gây đột biến vì: Nó xuyên qua mô, tác động trực tiếp hoặc gián tiếp lên AND
+ Chiếu tia phóng xạ với liều lượng và cường độ thích hợp vào hạt nảy mầm, đỉnh sinh trưởng, hạt phấn,
+ Vì nó không có khả năng xuyên sâu như tia phóng xạ
+ Sốc nhiệt là sự tăng hay giảm nhiệt độ 1 cách đột ngột. Nó có khả năng gây đột biến làm cho cơ chế tự cân bằng của cơ thể không khởi động kịp à chấn thương bộmáy di truyền à sốc nhiệt thường gây đột biến số lượng NST
à Đại diện nhóm nhận xét
Tiểu kết: Tác nhân vật lý: Các tia phóng xạ, tia tử ngoại và sốc nhiệt.
Hoạt động 2: gây đột biến nhân tạo bằng tác nhân hoá học
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK
- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm thực hiện lệnh khoảng 5 phút
- GV gọi đại diện nhóm trình bày
- GV gọi đại diện nhóm khác nhận xét
- GV nhận xét
? Gây đột biến bằnh tác nhân hoá học có gì ưu việt hơn so với tác nhân vật lí?
- GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi trên
- GV gọi HS trả lời
- GV gọi HS nhận xét
- GV nhận xét
? Gây đột biến bằng tác nhân hoá học đã tạo được giống mới chưa? Vì sao?
- GV gọi HS trả lời
- GV gọi HS nhận xét
- GV nhận xét
à HS nghiên cứu thông tin
à HS thảo luận nhóm
à Đại diện nhóm trả lời( yêu cầu nêu được):
+ Khi thấm vào tế bào, hoá chất tác động trực tiếp lên phân tử ADN gây ra hiện tượng thay thế cặp nu này bằng cặp nu khác, gây ra mất hoặc thêm cặp nu. Do có những hoá chất chỉ phản ứng với 1 loại nu xác định nên người ta hi vọng gây ra những đột biến theo ý muốn
+ Vì khi thấm vào mô đang phân bào nó cản trở sự hình thành thoi vô sắc làm cho NST không phân li 
+ Ngâm hạt khô hoặc hạt nảy mầm ở thời điểm nhất định trong dung dịch hoá chất 
à Đại diện nhóm nhận xét
à HS hoạt động cá nhân
à HS trả lời( yêu cầu nêu được):
Có thể chủ động gây ra đột biến mong muốn
à HS nhận xét
à HS trả lời( yêu cầu nêu được):
Chưa vì mới tạo ra nhiều biến dị trong đó có biến dị có lợi, có biến dị không có lợi. Đây chỉ là khâu tạo nguồn biến dị
à HS nhận xét
Tiểu kết: EMS, NMU, NEU,..
Hoạt động 3: sử dụng đột biến nhân tạo trong chọn giống
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin
- GV yêu cầu HS hoạt động cá nhân để trả lời các câu hỏi ở phần lệnh
- GV gọi HS trả lời
- GV nhận xét
? So sánh chọn giống vi sinh vật với chọn giống cây trồng
- GV gọi HS trả lời
- GV gọi HS nhận xét
à HS nghiên cứu thông tin
à HS hoạt động cá nhân thực hiện lệnh
à HS trả lời câu hỏi( yêu cầu nêu được):
+ Đối với vi sinh vật: Chọn cá thể có hoạt tính cao, sinh trưởng mạnh để tăng sinh khối hoặc làm giảm sức sống
+ Đối với cây trồng: Người ta sử dụng cá thể đột biến từ 1 giống tốt để nhân lên, sử dụng các thể đột biến có ưu điểm từng mặt để lai với nhau nhằm tạo giống mới. Sử dụng thể đa bội để tạo các giống cây trồng đa bội có năng suất cao
+ Vì: Cơ quan sinh sản của nhúng nằm sâu bên trong cơ thể, chúng phản ứng rất nhanh và dể bị chết khi xử lí bằng tác nhân hoá học
à HS trả lời ( yêu cầu nêu được):
Vi sinh vật
Cây trồng
Chọn các thể đột biến nhân tạo có hoạt tính cao
Chọn các thể đột biến sinh trưởng mạnh để tăng sinh khối
Chọn các thể đột biến giảm sức sống có vai trò như 1 nguồn kháng nguyên
Chọn các thể đột biến từ 1 giống tốt đanh gieo trồng nhân lên tạo giống mới
Dùng thể đột biến có ưu điểm từng mặt lai với nhauà giống mới sử dụng thể đa bội tạo ra giống cây trồng có năng suất cao
-HS nhận xét và rút ra tiểu kết
Tiểu kết 3 :Trong chọn giống cây trồng người ta sử dụng trực tiếp các cơ thể mang đột biến để nhân lênhoặc sử dụng trong các tổ hợp lai kết hợp với chọn lọc để tạo ra giống mới
3. Củng cố bài học
- Qua bài học này em nắm được nội dung gì?
- Đọc ghi nhớ
- Bài tập: Khoanh tròn vào chữ cái đứng trước câu trả lời đúng trong các câu sau
Câu 1: Người ta không chiếu xạ vào bộ phận nào của cây để gây đột biến
A. Hạt khô, hạt nảy mầm
B. Hạt phân, bầu nhuỵ
C. Đỉnh sinh trưởng của thân
D. Rễ
Câu 2: Tia tử ngoại là loại bức xạ:
A. Không có khả năng xuyên sâu
B. Chỉ được dùng cho vi sinh vật
C. Gây ra đột biến gen là chr yếu
4. Hướng dẫn về nhà
- Học phần ghi nhớ và vở ghi
- Trả lời các câu hỏi cuối bài.
- Tìm hiểu trước bài 34
- - - - - & - - - - -