Giáo Án Sinh Học Lớp 9 - Lê Ngọc Thịnh - Tiết 17 - Bài 17: Mối Quan Hệ Giữa Gen Và ARN

 Ngày dạy:29/10/2008
Tiết 17
Bài 17: mối quan hệ giữa gen và arn
I. Mục tiêu
1. Kiến thức:
- HS mô tả được cấu tạo và nêu được chức năng của ARN
- Trình bày được quá trình tổng hợp ARN
- Phân biệt được AND với ARN
2. Kĩ năng:
- Tiép tục rèn kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình
- Phát triển tư duy lí luận (phân tích, so sánh) 
3. Thái độ: 
Giúp HS có niềm tin vào khoa học
II. Chuẩn bị:
1. Giáo viên: 
 Máy chiếu, mô hình cấu trúc bậc 1 của 1 đoạn phân tử ARN
2. Học sinh: 
Tìm hiểu bài trước khi lên lớp.
III. Phương pháp dạy học:
- Phương pháp quan sát, vấn đáp
IV. Tiến trình dạy - học
1. Kiểm tra bài cũ:
Câu 1: Mô tả sơ lược quá trình tự nhân đôi của AND, AND tự nhân đôi theo những nguyên tắc nào?
Câu 2: Bản chất của gen là gì? Nêu chức năng của ADN.
2. Bài mới: 
ARN là gì ? ARN có quan hệ gì với ADN ?
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Hoạt động 1: tìm hiểu về ARN
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin khoảng 3 phút
- GV đưa ra mô hình cấu trúc bậc 1 của 1 đoạn phân tử ARN và giới thiệu nó chỉ có cấu trúc là 1 mạch đơn
? ARN được chia thành mấy loại? Chức năng của từng loại?
- GV gọi HS trả lời
- GV gọi HS nhận xét
- GV nhận xét, đánh giá
? ARN được cấu tạo từ các nguyên tố nào? Được cấu tạo theo nguyên tắc nào?
- GV gọi HS trả lời 
- GV gọi HS nhận xét
- GV nhận xét và nhấn mạnh cho HS sự khác biệt giữa các nu tạo nên ADN và các nu tạo nên ARN
- GV yêu cầu HS hoàn thành phần lệnh trong SGK vào vở bài tập khoảng 2 phút
- GV thu bài của 1 số HS để chữa
-GV nhận xét và đưa ra đáp án
à HS nghiên cứu thông tin
à HS trả lời( yêu cầu HS nêu được):
Có 3 loại ARN
+ mARN có vai trò truyền đạt thông tin di truyền quy định cấu trúc của protein
+ tARN có vai trò vận chuyển aa tới nơi được tổng hợp protein
+ rARN có vai trò là thành phần cấu tạo ribôxôm - nơi tổng hợp protein
à HS nhận xét
 à HS trả lời( yêu cầu HS trả lời được):
ARN được cấu tạo bởi các nguyên tố: C, H, O, N, P. Được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân mà đơn phân là các nu A, U, G, X
à HS đọc bài làm của mình( yêu cầu HS làm được):
Đặc điểm
ARN
ADN
Số mạch đơn 
1
2
Các loại đơn phân
A, U, G, X
A, T, G, X
Tiểu kết: Có 3 loại ARN: mARN, tARN, rARN
 Được cấu tạo bởi các nguyên tố: C, H, O, N, P. Cờu tạo theo nguyên tắc đa phân mà đơn phân là các nu: A, U, G, X
Hoạt động 2: ARN được tổng hợp theo nguyên tắc nào?
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin khoảng 3 phút
? Quá trình tổng hợp ARN diễn ra ở đâu vào kì nào của quá trình phân bào?
? Khuôn mẫu để tổng hợp ARN?
- GV gọi HS trả lời
- GV gọi HS nhận xét
- GV nhận xét
- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm hoàn thành lệnh vào vở bài tập
- GV thu vở bài tập của 1 số HS để chữa
- GV nhận xét đưa ra câu trả lời đúng
- GV treo tranh hình 17.2 và giới thiệu tranh yêu cầu HS quan sát tranh, thảo luânh nhóm trả lời câu hỏi
? Quá trình tổng hợp ARN diễn ra như thế nào?
- GV gọi HS trả lời
- GV gọi HS nhận xét
- GV nhận xét, trình bày diễn biến của quá trình tổng hợp ARN 
- GV phát phiếu học tập Với nội dung: Quá trình tổng hợp ARN khác với quá trình tự nhân đôi của AND ở điểm nào?
- GV thu phiếu của 1 số nhóm để chữa
- GV gọi 1 HS trả lời đại diện nhóm khác nhận xét
- GV nhận xét
? Gen cấu trúc và mARN có quan hệ với nhau như thế nào?
- GV gọi HS nhận xét
- ? ARN được tổng hợp theo nguyên tắc nào?
- GV gọi HS trả lời 
- GV gọi HS nhận xét
- GV nhận xét, đánh giá
à HS nghiên cứu thông tin
à HS trả lời( yêu cầu HS nêu được):
Quá trình tổng hợp ARN diễn ra trong nhân tế bào tại các NST vào kì trung gian
à HS thảo luận nhóm hoàn thành vào vở bài tập
à HS đọc bài làm của mình( yêu cầu HS làm được):
+ 1 phân tử ARN được tổng hợp dựa vào 1 mạch đơn của gen
+ Các loại nu liên kết với nhau: A- U, T- A, X- G, G- X
+ Trình tự các đơn phân trên ARN tương ứng với trình tự các nu trên mạch bổ sung với mạch khuôn
à HS quan sát tranh, thảo luận nhóm để trả lời câu hỏi
à HS trả lời( yêu cầu HS nêu được):
Khi bắt đầu quá trình tổng hợp ARN, gen được tháo xoắn và tách dần 2 mạch đơn, đồng thời các nu trên mạch vừa tách ra liên kết với các nu tự do trong môi trường nội bào theo nguyên tắc bổ sung.
à HS nhận xét
à HS thảo luận nhóm hoàn thành nội dung trong phiếu
à Đại diện nhóm đọc bài làm( yêu cầu nhóm làm được):
Quá trình tổng hợp ARN
Quas trình nhân đôi của ADN
2 mạch đơn của AND chỉ tách nhau ở từng đoạn
Chỉ 1 trong 2 đoạn mạch liên kết với nu tự do A- U
1 gen tổng hợp được nhiều phân tử ARN
2 mạch đơn của ADN tách nhau từ đầu nàyà đầu kia
Cả 2 đoạn mạch liên kết với nu tự do A- T
1 phân tử ADN tổng hợp 2 phân tử ADN con
à HS trả lời( yêu cầu HS trả lời được):
mARN được tổng hợp trên mạch khuôn mẫu của gen cấu trúc. Trình tự các nu trên mạch khuôn của gen cấu trúc quy định trình tự các nu trong phân tử mARN
àHS trả lời ( yêu cầu HS nêu được):
ARN được tổng hợp theo nguyên tắc bổ sung 
à HS nhận xét
Tiểu kết: ARN được tổng hợp theo nguyên tắc bổ sung: A- U, T- A, G- X, X- G
3. Củng cố bài học:
? Qua tiết học này em nắm được nội dung gì?
- Đọc ghi nhớ/ Trang 52SGK	
- Bài tập: Chọn câu trả lời đúng trong các câu sau: 
1, Loại ARN nào sau đây có chức năng truyền đạt thông tin di truyền?
A, tARN
B, mARN
C, rARN
D, Cả 3 loại ARN trên
2, Cấu trúc không gian của ARN có dạng nào?
A, Mạch thẳng
B, Xoắn đơn
C, Xoắn kép
D, Có thể mạch thẳng hay xoắn đơn tuỳ loại
4. Hướng dẫn học ở nhà:
- Học phần ghi nhớ trong SGK.
- Trả lời các câu hỏi 1, 2, 3, 4 ,5/ trang 53-SGK.
- Đọc phần em có biết
- Đọc trước bài 18
-------- ừừừ ---------