Giáo án Sinh học Lớp 9 - Bài 53: Tác động con người đối với môi trường

Tiết Tuần Chương III 
Ngày soạn CON NGƯỜI, DÂN SỐ VÀ MÔI TRƯỜNG
Ngày dạy Bài 53: TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG
I/. MỤC TIÊU BÀI HỌC 
1. Kiến thức 
- HS chỉ ra các hoạt động của con người làm thay đổi thiên nhiên.
- Từ đó ý thức trách nhiệm của bản thân, cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường và cho hiện tai tương.
2. Kỹ năng
- Rèn kĩ năng thu thập thông tin từ sách báo.
- Kĩ năng hoạt động nhóm.
- Khả năng khái quát hóa kiến thức. 
3. Thái độ 
Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường.
II/. LỰA CHỌN PHƯƠNG PHÁP
III/. ĐỒ DÙNG DẠY - HỌC
	- Tự liệu về môi trường, hoạt động của con người tác động đến môi trường.
- HS chuẩn bị bài luận ở nhà
IV/. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC 
	- GV giới thiệu khái quát chương III.
	- GV kiểm tra: - Phần chuẩn bị của các nhóm;
	 - Báo cáo thực hành
Kiểm tra bài cũ
3. Bài mới
Hoạt động 1 TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI TỚI MÔI TRƯỜNG QUA CÁC THỜI KỲ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI
Mục tiêu : HS chỉ ra được tác động 2 mặt có lợi và có hại của con người qua các thời kỳ phát triển xã hội.
TG
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Nội dung
- GV yêu cầu: Nhóm trình bày nội dung chuẩn bị ở nhà.
- GV cho lớp thảo luận nhưng theo trật tự và có ý thức xây dựng.
- GV nắm bắt ý kiến của các nhóm về từng vấn đề và làm nhiệm vụ là người đánh giá thông báo đáp án đúng.
- Sau khi thảo luận xong GV cho HS tóm tắt một số ý chính trong nội dung này.
- Đại diện nhóm trình bày (có thể dùng cả tranh miêu tả)
- Các nhóm theo dõi nội dung ® ghi nhớ.
- Các nhóm có thể đặt câu hỏi trong nội dung vừa trình bày hoặc đề nghị trình bày lại 1 đoạn nào đó.
Ví dụ:
+ Con người đốt lửa ® cháy rừng ® dồn thú dữ ® Thú bị nướng chín từ đó con người chuyển sang ăn thịt chín ® điều đó có ý nghĩa gì?
+ Việc hình thành khu dân cư, khu sản xuất nông nghiệp có nhất thiết phải chặt phá rừng hay không?
+ Thời kỳ công hiệp hóa gây hậu quả mất diện tích đất trồng, vậy nếu không tiến hành công nghiệp hóa thì sao?
* Kết luận:
Tác động của con người
- Thời kỳ nguyên thủy: Đốt rừng, đào hố săn bắt thú dữ ® giảm diện tích rừng.
- Xã hội nông nghiệp:
+ Trồng trọt, chăn nuôi.
+ Phá rừng làm khu dân cư, khu sản xuất ® thay đổi đất và tầng nước mặt.
- Xã hội công nghiệp:
+ Khai thác tài nguyên bừa bãi, xây dựng nhiều khu công nghiệp ® đất càng thu hẹp.
+ Rác thải rất lớn.
Hoạt động 2 TÁC ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI LÀM SUY THOÁI TỰ NHIÊN
Mục tiêu: HS chỉ ra được hoạt động cụ thể con người gây hậu quả cho môi trường.
TG
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Nội dung
GV nêu câu hỏi:
+ Những hoạt động nào của con người làm phá hủy môi trường tự nhiên
+ Hậu quả từng những hoạt động của con người là gì?
- GV thông báo đáp án đúng và tìm hiểu số nhóm có kết quả đúng (đáp án như SGV).
- GV hỏi: Ngoài những hoạt động của con người trong bảng 53.1, em hãy cho biết còn hoạt động nào của con người gây suy thoái môi trường?
- GV nêu vấn đề: Trình bày hậu quả của việc chặt phá rừng bừa bãi và gây cháy rừng?
- GV cho thảo luận giữa các nhóm sau đó yêu cầu HS khái quát nội dung thành những vấn đề cơ bản:
 - Đất
Cây rừng - Nước ngẩm
 - Đời sống
* Liên hệ: Em hãy cho biết tác hại của việc chặt phá rừng và đốt rừng trong ngững năm gần đây?
- HS nghiên cứu bảng 53.1 SGK tr. 159.
- Thống nhất ý kiến trong nhóm hoàn thành bảng 53.1.
- Đại diện nhóm trình bày đáp án ® nhóm khác bổ sung.
- HS kể thêm như: Xây dựng nhà máy lớn, chất thải công nghiệp nhiều.
- Một vài nhóm trình bày nội dung đả chuẩn bị từ nhà.
- Các nhóm khác theo dõi
® Nhận xét bổ sung và hỏi thêm.
- HS có thể kể: lũ quét ở Hà Giang
+ Lở đất;
+ Sạt lở bồ sông Hồng.
* Kết luận:
- Nhiều hoạt động của con người đả gây hậu quả rất xấu.
+ Mất cân bằng sinh thái
+ Xói mòn đất ® Gây lũ lụt diện rộng, hạn hán kéo dài, ảnh hưởng mạch nước ngầm.
+ Nhiều loài sinh vật bị mất, đặc biệt nhiều loài động vật quí hiếm có nguy cơ bị tiệt chủng.
Hoạt động 3 TÌM HIỂU VAI TRÒ CỦA CON NGƯỜI TRONG VIỆC BẢO VỆ
VÀ CẢI TẠO MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN
Mục tiêu : HS chỉ ra các hoạt động tích cực của con người trong việc cải tạo môi trường tự nhiên.
TG
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Nội dung
- GV nêu câu hỏi:
+ Con người đả làm gì để bảo vệ và cải tạo môi trường.
- GV nhận xét và giúp HS hoàn chỉnh nội dung kiến thức.
* Liên hệ: Cho biết thành tựu con người đả đạt được trong việc bảo vệ và cải tạo môi trường.
- HS nghiên cứu SGK tr. 159.
- Kết hợp kiến thức từ sách báo trao đổi nhóm thống nhất ý kiến.
- Đại diện trình bày đáp án, nhóm khác bổ sung.
- HS kể thêm:
+ Phủ xanh đồi trọc.
+ Xây dựng khu bảo tồn.
+ Xây dựng nhà máy thủy điện.
* Kết luận:
- Hạn chế sự gia tăng dân số.
- Sử dụng có hiểu quả nguồn tài nguyên.
- Pháp lệnh bảo vệ sinh vật.
- Phục hồi trồng rừng.
- Xử lí rác thải.
- Lai tạo giống có năng suất và phẩm chất tốt.
IV. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ 
	HS trả lời câu hỏi: Trình bày nguyên nhân dẫn đến suy thoái môi trường do hoạt động của con người.
V. DẶN DÒ. 
- Học bài, làm bài số 2 SGK tr. 160.
- Tìm hiểu nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường.