Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tiết 18: Vận chuyển máu qua hệ mạch vệ sinh hệ tuần hoàn - Năm học 2009-2010

Tuần: 9 Tiết: 18 Ngày soạn : 20/10/2009
Bài 18: VẬN CHUYỂN MÁU QUA HỆ MẠCH
 VỆ SINH HỆ TUẦN HOÀN
A./ MỤC TIÊU :
1./ Trình bày được cơ chế vận chuyển máu qua hệ mạch.
- Chỉ ra các tác nhân gây hại cũng như biện pháp phòng tránh và rèn luyện hệ tim mạch.
* Trọng tâm: các tác nhân gây hại cũng như biện pháp phòng tránh và rèn luyện hệ tim mạch.
2./ Kỹ năng thảo luận nhóm, QS và vận dụng kiến thức vào thực tế.
3./ Giáo dục HS ý thức phòng tránh các tác nhân gây hại và ý thức rèn luyện tim mạch.
B./ CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HS :
Giáo viên : Tranh phóng to hình 18.1, 18.2 và bảng phụ 18/ 59.
Học sinh: Xem lại cấu tạo hệ mạch và kẻ bảng 18/ 59 vào vở bài tập.
- Tìm hiểu các tác nhân gây hại và biện pháp rèn luyện hệ tim mạch.
C./ TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC :
Oån định lớp.
Kiểm tra bài cũ.
? Trình bày cấu tạo của tim và mạch máu?
? Tại sao tim hoạt động cả đời mà không mệt mỏi?
3. Bài mới.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
Hoạt động 1 : Sự vận chuyển máu qua hệ mạch
GV : treo và giới thiệu tranh 18.1, 18.2 - SGK/58.
HS hoạt động nhóm: nghiên cứu SGK quan sát tranh 18.1, 18.2 và thảo luận nhóm:
? Huyết áp là gì? Tối đa, tối thiểu khi nào?
? Tại sao huyết áp là chỉ số biểu thị sức khoẻ ?
? Lực chủ yếu giúp máu tuần hoàn liên tục và theo một chiều trong hệ mạch được tạo ra do đâu ?
? Huyết áp trong TM rất nhỏ mà máu vẫn vận chuyển được qua TM về tim là nhờ các tác động chủ yếu nào?
Đại diện nhóm trả lời – nhóm khác NX, bổ sung.
GV : Phân tích thêm trên hình.
Hoạt động 2 : các tác nhân gây hại cũng như biện pháp phòng tránh và rèn luyện hệ tim mạch.
HS hoạt động nhóm: Đọc thông tin SGK/ 59 và thảo luận nhóm:
? Hãy nêu các tác nhân gây hại cho hệ tim mạch ?
? Hãy nêu những tật ở tim mà em biết?
? Những người bệnh tim thường có những biểu hiện như thế nào ?(Thường khó thở, thở gấp, hay xỉu)
? Đề ra các biện pháp bảo vệ tránh các tác nhân có hại cho hệ tim mạch?
Đại diện nhóm trả lời – nhóm khác NX, bổ sung.
GV: treo bảng phụ: bảng 18/59.
HS hoạt động cá nhân: QS ND bảng và đọc thông tin SGK/ 60.
? So sánh nhịp tim, lượng máu được bơm của một ngăn tim giữa người bình thường và vận động viên?
? Nêu các biện pháp bảo vệ và rèn luyện hệ tim mạch?
HS: trả lời – HS khác NX, bổ sung.
I. Sự vận chuyển máu qua hệ mạch
- Huyết áp là áp lực của máu lên thành mạch.(tối đa khi TT co, tối thiểu khi TT dãn)
- Máu vận chuyển qua mạch liên tục và theo một chiều là nhờ :
+ Sự co dãn của tim : Tim co tạo lực đẩy máu vào mạch và khi tim dãn ra tạo lực hút máu từ tĩnh mạch về tim.
+ Sự co dãn của động mạch và sự co bóp của các cơ thành tĩnh mạch
+ Sự thay đổi thể tích và áp suất của lồng ngực khi hô hấp.
+ Các van tĩnh mạch.
II. Vệ sinh hệ tim mạch :
1. Các tác nhân gây hại cho hệ tim mạch
- Khuyết tật ở tim, xơ cứng động mạch, phổi bị xơ
- Sốc mạnh, mất máu, sốt cao 
- Chất kích thích mạnh, thức ăn nhiều mỡ động vật.
- Do luyện tập thể thao quá sức.
- Do một số virus, vi khuẩn
2. Biện pháp bảo vệ và rèn luyện hệ tim mạch.
- Tránh các tác nhân gây hại
- Tạo cuộc sống thoải mái, tinh thần vui vẻ
- Lựa chọn hình thức rèn luyện phù hợp.
- Cần rèn luyện thường xuyên để nâng cao dần sức chịu đựng của tim mạch và cơ thể.
4. Kiểm tra đánh giá
HS: Đọc mục “em có biết”/ 60.
? Huyết áp cao nhất là ở:
a. ĐMC	b. ĐMP	c. TMC	d. MM
? hãy chọn những cách phòng tránh bệnh cao huyết áp? ( c, d )
a. Làm tăng áp lực máu, nếu tăng quá cao làm cho mạch máu rễ vỡ.
b. huyết áp cao lâu ngày dẫn đến suy thận.
c. thường xuyên luyện tập TDTT, lao động vừa sức, tránh xúc động mạnh, lo âu, căng thẳng
d. hạn chế ăn muối, chất béo, uống rượu, hút thuốc lá.
? Máu vận chuyển theo một chiều trong hệ mạch là nhờ đâu ?
? Cần phải làm gì để có một hệ tim mạch khoẻ mạnh
5. Hướng dẫn về nhà
Học bài, trả lời câu hỏi 1, 2 ,3 – SGK/ 60
Đọc mục “ Em có biết”/ 60.
Chuẩn bị bông, gạc, dây cao su, vải  để chuẩn bị cho tiết thực hành. ( theo nhóm)
Nghiên cứu trước bài 19: thực hành: sơ cứu cầm máu.
D. RÚT KINH NGHIỆM
Hết.