Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tiết 15 đến 68

 hô hấp.
. Bài tiết chất thải của hệ bài tiết nước tiểu.
- Đại diện nhóm trình bày, lớp nhận xét và bổ sung.
- GV chốt lại đáp án đúng.
- GV yêu cầu lớp thảo luận :
+ Bài tiết đóng vai trò quan trọng như thế nào với cơ thể sống ?
- Một HS trình bày, lớp nhận xét bổ sung dưới sự điều khiển của GV.
Hoạt động 2 :
- Gv yêu cầu HS quan sát hình 38.1, đọc kĩ chú thích - tự thu nhận thông tin.
- HS làm việc độc lập với SGK quan sát thật kĩ hình, ghi nhớ cấu tạo :
+ Cơ quan bài tiết nước tiểu.
+ Thận.
- GV yêu cầu các nhóm thảo luận - hoàn thành bài tập .
- HS thảo luận nhóm - thống nhất đáp án.
- Đại diện các nhóm trình bày đáp án.
- GV công bố đáp án đúng : 1 - d ; 2 - a ; 3 - d ; 4 - d.
- HS yêu cầu HS trình bày trên tranh cấu tạo cơ quan bài tiết nước tiểu ?
- Một HS lên trình bày, lớp nhận xét bổ sung.
* Kết luận chung : HS đọc kết luận trong SGK.
I. Bài tiết.
- Bài tiết giúp cơ thể thải các chất độc hại ra môi trường.
- Nhờ hoạt động bài tiết mà tĩnh chất môi trường bên trong luôn ổn định tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động trao đổi chất diễn ra bình thường.
II. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu.
- Hệ bài tiết nước tiểu gồm : Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái, ống đái.
- Thận gồm 2 triệu đơn vị chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu.
- Mỗi đơn vị chức năng gồm : Cầu thận, nang cầu thận, ống thận.
4. Kiểm tra đánh giá.
- Bài tiết có vai trò quan trọng như thế nào đối với cơ thể sống ?
- Bài tiết ở cơ thể người do các cơ quan nào đảm nhận ?
- Hệ bài tiết nước tiểu coa cấu tạo như thế nào ?
5. Hướng dẫn về nhà.
- Học bài, trả lời câu hỏi cuối bài.
- Đọc mục " Em có biết ".
- Chuẩn bị bài 39.
- HS kẻ phiếu học tập vào vở :
Bảng so sánh nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức
Đặc điểm
Nước tiểu đầu
Nước tiểu chính thức
- Nồng độ các chất hoà tan.
- Chất độc, chất cặn bã.
- Chất dinh dưỡng.
Tiết : 41
Giảng 8A : 8B :
Bài 39. bài tiết nước tiểu
i. mục tiêu
1. Kiến thức.
- Trình bày được : + Quá trình tạo thành nước tiểu.
+ Thực chất quá trình tạo thành nước tiểu.
+ Quá trình bài tiết nước tiểu.
- Phân biệt được : + Nước tiểu đầu và huyết tương.
+ Nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức.
2. Kĩ năng.
- Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.
- Rèn kĩ năng hoạt động nhóm.
3. Thái độ.
Giáo dục ý thức vệ sinh, giữ gìn cơ quan bài tiết nước tiểu.
ii. đồ dùng dạy học.
iii. tiến trình dạy học.
1. ổn định tổ chức. 8A : 8B :
2. Kiểm tra bài cũ.
Nêu vai trò của hệ bài tiết nước tiểu đối với cơ thể người ?
3. Bài mới.
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Hoạt động 1:
- GV yêu cầu HS quan sát hình 39.1 - tìm hiểu quá trình hình thành nước tiểu.
- HS thu nhận và xỉ lí thông tin mục I, quan sát và đọc kĩ nội dung hình 39.1.
- GV yêu cầu các nhóm thảo luận :
+ Sự tạo thành nước tiểu gồm những quá trình nào ? diễn ra ở đâu ?
- HS trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời. Yêu cầu nêu được sự tạo thành nước tiểu gồm 3 quá trình.
- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác bổ sung.
- GV yêu cầu HS đọc lại chú thích hình 39.1 - thảo luận :
+ Thành phần nước tiểu đầu khác với máu ở điểm nào?
+ Hoàn thành bảng so sánh nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức.
- HS thảo luận nhóm 3 - 4 người để thống nhất đáp án
+ Nước tiểu đầu không có TB và prôtêin.
+ Hoàn thành phiếu học tập.
- GV kẻ phiếu học tập lên bảng - gọi một vài nhóm lên chữa bài.
- HS : Đại diện nhóm lên ghi kết quả, các nhóm khacs theo dõi bổ sung.
- GV chốt lại kiến thức.
I. Tạo thành nước tiểu.
Sự tạo thành nước tiểu gồm 3 quá trình :
+ Quá trình lọc máu : ở cầu thận - tạo ra nước tiểu đầu.
+ Quá trình hấp thụ lại ở ống thận.
+ Quá trình bài tiết tiếp :
. Hấp thụ lại chất cần thiết.
. bài tiết tiếp chất thừa, chất thải - Tạo thành nước tiểu chính thức.
Bảng so sánh nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức
Đặc điểm
Nước tiểu đầu
Nước tiểu chính thức
- Nồng độ các chất hoà tan.
- Chất độc, chất cặn bã.
- Chất dinh dưỡng.
- Loãng
- Có ít
- Có nhiều
- Đậm đặc
- Có nhiều
- Gần như không
Hoạt động 2 :
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin trả lời câu hỏi:
+ Sự bài tiết nước tiểu diễn ra như thế nào?
+ Thực chất của quá trình tạo thành nước tiểu là gì ?
- HS tự thu nhận thông tin để trả lời .
+ Mô tả đường đi của nước tiểu chính thức.
+ Thực chất quá trình tạo thành nước tiểu là lọc máu và thải chất cặn bã, chất độc, chất thừa ra khỏi cơ thể.
- 1 - 3HS trình bày, lớp bổ sung để hoàn chỉnh đáp án.
- GV yêu cầu HS tự rút ra kết luận.
- GV hỏi : Vì sao sự tạo thành nước tiểu diễn ra liên tục mà sự bài tiết nước tiểu lại gián đoạn ?
- HS nêu được :
+ Máu tuần hoàn liên tục qua cầu thận - nước tiểu được hình thành liên tục.
+ Nước tiểu được tích trữ ở bóng đái khi lên tới 200ml, đủ áp lực gây cảm giác buồn đi tiểu - bài tiết ra ngoài.
* Kết luận chung : HS đọc kết luận trong SGK.
II. Bài tiết nước tiểu.
Nước tiểu chính thức - bể thận - ống dẫn nước tiểu - tích trữ ở bóng đái - ống đái - ngoài.
4. Kiểm tra và đánh giá.
- Nước tiểu được tạo thành như thế nào ?
- trình bày sự bài tiết nước tiểu ?
5. Hướng dẫn về nhà.
- Học bài trả lời câu hỏi SGK.
- Đọc mục " Em có biết ".
- Tìm hiểu các tác nhân gây hại cho hệ bài tiết.
- Kẻ phiếu học tập vào vở.
Phiếu học tập số 1
Tổn thương của hệ bài tiết nước tiểu
Hậu quả
Cầu thận bị viêm và suy thoái
ống thận bị tổn thương hay làm việc kém hiệu quả
Đường dẫn nước tiểu bị nghẽn bởi sỏi
Tiết : 42
Giảng 8A : 8B :
Bài 40. vệ sinh hệ bài tiết nước tiểu
i. mục tiêu.
1. Kiến thức.
- Trình bày được các tác nhân gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu và hậu quả của nó.
- Trình bày được các thói quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu và giải thích cơ sở khoa học của chúng.
2. Kĩ năng.
- Rèn luyện kĩ năng quan sát, nhận xét , liên hệ với thực tế.
- Kĩ năng hoạt động nhóm.
3. Thái độ.
Có ý thức xây dựng các thói quen sống khoa học để bảo hệ bài tiết nước tiểu.
ii. đồ dùng dạy học.
iii. tiến trình dạy học.
1. ổn định tổ chức. 8A : 8B :
2. Kiểm tra bài cũ.
Em hãy nêu quá trình tạo thành nước tiểu ?
3. Bài mới.
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Hoạt động 1 :
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin - Trả lời câu hỏi :
+ Có những tác nhân nào gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu ?
- HS tự thu nhận thông tin, vận dụng hiểu biết cảu mình, liệt kê các tác nhân gây hại.
- Một vài HS phát biểu, lớp bổ sung - nêu được 3 nhóm tác nhân gây hại.
- GV điều khiển trao đổi toàn lớp - HS tự rút ra kết luận.
- GV yêu cầu HS ngiên cứu kĩ thông tin, quan sát tranh hình 38.1 và 39.1 - hoàn thành phiếu học tập số 1.
- Cá nhân tự đọc thông tin SGK kết hợp quan sát tranh - ghi nhớ kiến thức.
- HS : Trao đổi nhóm 3 - 4 người - hoàn thành phiếu học tập.
- Yêu cầu HS đạt được : Nêu được những hậu quả nghiêm trọng tới sức khỏe.
- GV kẻ phiếu học tập lên bảng.
- Đại diện nhóm lên hoàn thành phiếu trên bảng.
- Các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- GV tập hợp ý kiến các nhóm - nhận xét.
- GV thông báo đáp án đúng.
I. Một số tác nhân chủ yêu gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu.
Các tác nhân gây hại cho hệ bài tiết nước tiểu :
+ Các vi khuẩn gây bệnh.
+ Các chất độc trong thức ăn.
+ Khẩu phần ăn không hợp lí.
Tổn thương của hệ bài tiết nước tiểu.
Hậu quả
Cầu thận bị viêm và suy thoái.
Quá trinh lọc máu bị trì trệ - Cơ thể bị nhiễm độc - Chết.
ống thân bị tổn thương hay làm việc kém hiệu quả.
- Quá trình hấp thụ lại và bài tiết giảm - Môi trường trong bị biến đổi.
- ống thận bị tổn thương - Nước tiểu hòa vào máu - Đầu độc cơ thể.
Đường dẫn nước tiểu bị nghẽn.
- Gây bí tiểu - Nguy hiểm đến tính mạng.
Hoạt động 2 :
- GV yêu cầu đọc lại thông tin mục 1 - Hoàn thành bảng 40.
- HS tự suy nghĩ câu trả lời.
- Thảo luận nhóm, thống nhất đáp án cho bài tập điền bảng.
- GV tổng hợp ý kiến của các nhóm.
- HS : Đại diện nhóm trình bày đáp án, các nhóm khác bổ sung.
- GV thông báo đáp án đúng.
II. Xây dựng thói quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu tránh tác nhân gây hại.
Các thói quen sống khoa học
Cơ sở khoa học
1. Thường xuyên giữ vệ sinh cho toàn cơ thể cũng như cho hệ bài tiết nước tiểu.
Hạn chế tác hại của vi sinh vật gây bệnh.
2. Khẩu phần ăn uống hợp lí.
+ Không ăn quá nhiều Prôtêin, quá mặn, quá chua, quá nhiều chất tạo sỏi.
+ Không ăn thức ăn thừa ôi thiu và nhiễm chất độc hại.
+ Uống đủ nước.
+ Tránh cho thận làm việc quá nhiều và hạn chế khả năng tạo sỏi.
+ Hạn chế tác hại của các chất độc.
+ Tạo điều kiện cho quá trình lọc máu được thuận lợi.
3. Đi tiểu đúng lúc, không nên nhịn tiểu lâu. 
Hạn chế khả năng tạo sỏi.
- Từ bảng trên - yêu cầu HS đề ra kế hoạch hình thành thói quen sống khoa học.
* Kết luận chung : HS đọc kết luận SGK.
4. Kiểm tra đánh giá.
GV sử dụng câu hỏi cuối bài.
5. Hướng dẫn về nhà.
- Học bài, trả lời câu hỏi SGK.
- Đọc mục " Em có biết ".
Tiết : 43
Giảng 8A : 8B :
Chương viii. da
Bài 41. cấu tạo và chức năng của da
I. mục tiêu.
1. Kiến thức.
- Mô tả được cấu tạo của da.
- Thấy rõ mối quan hệ giữa cấu tạo và chức năng của da.
2. Kĩ năng.
- Rèn kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.
- Kĩ năng hoạt động nhóm.
3. Thái độ.
Giáo dục ý thức giữ vệ sinh da.
ii. đồ dùng dạy học.
iii. tiến trình dạy học.
1.ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ.
Chúng ta cần xây dựng các thói quen sống khoa học như thế nào để bảo vệ hệ bài tiết nước tiểu tránh các tác nhân có hại ?
3. Bài mới.
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Hoạt động 1 :
- GV yêu HS quan sát hình 41.1, đối chiếu mô hình cấu tạo của da ( nếu có ) - Thảo luận :
+ Xác định giới hạn từng lớp của da ?
+ Đánh mũi tên hoàn thành cấu tạo của da ?
- HS quan sát tự đọc thông tin, thu thập kiến thức - Thảo luận nhóm 2 nôi dung - thống nhất đáp án.
- GV yêu cầu HS đọc lại thông tin - thảo luận 6 câu hỏi:
+ Vì sao ta thấy lớp vẩy trăng bong ra như phấn ở quần áo ?
+ Vì sao da ta luôn mềm mại không thấm nước ?
+ Vì sao ta nhận biết được đặc điểm mà da tiếp xúc ?
+ Da có phản ứng như thế nào khi trời nóng hay lạnh quá ?
+ Lớp mỡ dưới da có vai trò gì ?
+ Tóc và lông mày có tác dụng gì ?
- HS : Các nhóm th