Giáo án Sinh học Lớp 8 - Chương trình cả năm - Năm học 2010-2011

tổng hợp cỏc chất hữu cơ đặc trưng của cơ thể từ cỏc chất đơn giản và tớch lũy năng lượng.
+ Di húa là quỏ trỡnh phõn giải cỏc chất hữu cơ phức tạp đồng thời giải phúng năng lượng cung cấp cho mọi hoạt động sống của cơ thể.
+ Đồng húa và dị húa là hai quỏ trỡnh trỏi ngược nhau nhưng luụn gắn bú mật thiết với nhau trong một thể thống nhất.
+ Tương quan giữa đồng húa và dị húa phụ thuộc vào giới tớnh, độ tuổi và trạng thỏi sức khỏe.
2. Chuyển húa cơ bản 
*Kết luận: 
+ Chuyển húa cơ bản là năng lượng cơ thể tiờu thụ khi ở trạng thỏi hoàn toàn nghỉ ngơi - Đơn vị tớnh là J/h/kg.
+ ý nghĩa: Căn cứ vào chuyển húa cơ bản cú thể xỏc định tỡnh trạng sức khỏe, tỡnh trạng bệnh lý.
3. Điều hũa sự chuyển húa vật chất và năng lượng
* Kết luận:
- Cơ chế thần kinh:
+ trong bộ nóo cú cỏc trung khu điều hũa sự trao đổi chất.
+ Điều hũa trụng qua hệ tim mạch.
- Cơ chế thể dịch: Cỏc hoocmon do cỏc tuyến nội tiết tiết ra đổ vào mỏu.
* Kết luận chung: SGK
4. Củng cố:
- GV yêu cầu HS làm bài tập trắc nghiệm.
Cột A
Cột B
Kết quả
1. Đồng hoá
2. Dị hoá
3. Tiêu hoá
4. Bài tiết
a. Lấy thức ăn biến đổi thành chất dinh dưỡng hấp thụ vào máu.
b. Tổng hợp chất đặc trưng và tích luỹ năng lượng.
c. Thải các sản phẩm phân huỷ và các sản phẩm thừa ra môi trường ngoài.
d. Phân giải các chất đặc trưng thành chất đơn giản và giải phóng năng lượng.
5. Hướng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi 1, 2, 3, 4 SGK.
	- Đọc trước bài 35.
	- Làm bài tập 2, 3, 4 vào vở.
V. rút kinh nghiệm 
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
 Tổ chuyên môn kí duyệt
.........................................................
........................................................
...........................................................
...........................................................
Tiết 36: Thân nhiệt
Ngày tháng năm 2009
Lớp
Ngày dạy
HS vắng
Ghi chú
8
I. Mục đích yêu cầu 
Học xong bài này, học sinh phải:
1. Kiến thức :
- Trỡnh bày được khỏi niệm thõn nhiệt và cỏc cơ chế điều hũa thõn nhiệt.
- Giải thớch cơ sở khoa học và vận dụng được vào đời sống cỏc biện phỏp chống núng, lạnh. 
2. Kỹ năng:
- Rốn kỹ năng phõn tớch, liờn hệ thực tế.
3. Thỏi độ:
- Cú ý thức giữ gỡn, bảo vệ sức khỏe.
II. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
Giải quyết vấn đề, vấn đỏp, hợp tỏc nhúm.
III. đồ dùng dạy học 
Giỏo viờn: Đốn chiếu, phim trong cỏc phiếu học tập.
Học sinh: Đọc trước bài ở nhà, tự đo nhiệt độ của cơ thể
IV. TIẾN TRèNH LấN LỚP:
1. Ổn định lớp:
2.Kiểm tra bài cũ: 
- Chuyển hoá là gì? Chuyển hoá gồm các quá trình nào? Vì sao nói chuyển hoá vật chất và năng lượng là đặc trưng cơ bản của cơ thể sống?
- Giải thích mối quan hệ qua lại giữa đồng hoá và dị hoá?
3. Nội dung bài mới:
	Cỏc em đó đo nhiệt độ cơ thể mỡnh như thế nào? Chỉ số trong cỏc lần đo là bao nhiờu? Tại sao lại như vậy?.
Tg
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức 
Hoạt động 1:
Từ phần đặt vấn đề, GV nờu cõu hỏi: 
+ Thõn nhiệt là gỡ?
+ Thõn nhiệt ở người khỏe mạnh cú thay đổi theo điều kiện mụi trường khụng? Vỡ sao?
HS tự nghiờn cứu thụng tin SGK, quan sỏt hỡnh, trả lời cõu hỏi. Lớp trao đổi, bổ sung, GV kết luận.
 Hoạt động 2:
+ Cú những bộ phận, cơ quan nào của cơ thể tham gia vào việc điều hũa thõn nhiệt?
+ Trong cỏc cơ quan đú, cơ quan nào đúng vai trũ quan trọng nhất?
Cỏ nhõn HS đọc thụng tin SGK, trả lời cõu hỏi.
HS tự rỳt ra kết luận
Hoạt động 3
+ Vào mựa hố và mựa đụng em thường cảm thấy như thế nào? Em đó làm gỡ để khắc phục điều đú?
+ Để tăng khả năng chịu đựng của cơ thể thỡ em cần làm những gỡ?
+ Hóy giải thớch cõu: "Trời núng chúng khỏt, trời mỏt chống đúi."?
HS trả lời, tự rỳt ra kết luận
Gọi 1 - 3 HS đọc kết luận chung 
1. Thõn nhiệt.
* Kết luận: 
+ Thõn nhiệt là nhiệt độ của cơ thể.
+ ở người khỏe mạnh luụn ổn định ở nhiệt độ 370C.
2. Cơ chế điều hũa thõn nhiệt 
*Kết luận: 
- Da cú vai trũ quan trọng trong việc điều hũa thõn nhiệt.
- Cơ chế:
+ Khớ trời núng, lao động nặng mao mạch ở dưới da dón ra để tỏa nhiệt và tăng tiết mồ hụi.
+ Khi trời rột: mao mạch dưới da co lại để giảm bớt sự thoỏt nhiệt đồng thời cơ chõn lụng co lại để giảm sự thoỏt nhiệt và gõy phản xạ run nhằm sinh cụng và sinh nhiệt.
- Tất cả cỏc hoạt động điều hũa thõn nhiệt đều là phản xạ diễn ra dưới sự điều khiển của hệ thần kinh.
3. Phương phỏp chống núng, lạnh
* Kết luận:
- Rốn luyện cơ thể.
- Trồng nhiều cấy xanh ở nơi ở, làm việc và học tập.
- Cú chế độ ăn uống, mặc hợp lý cho từng mựa.
* Kết luận chung: SGK
4. Củng cố :
- GV yêu cầu HS trả lời các câu hỏi:
? Thân nhiệt là gì? Tại sao thân nhiệt luôn ổn định?
? Trình bày co chế điều hoà thân nhiệt khi trời nóng, lạnh?
5. Hướng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
	- Đọc “Em có biết”.
	- Tìm hiểu trước vitamin và muối khoáng trong thức ăn.
V. rút kinh nghiệm 
......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
 Tổ chuyên môn kí duyệt
.........................................................
........................................................
...........................................................
...........................................................
Tiết 37
 Bài 35: Ôn tập học kì I
Ngày tháng năm 2009
Lớp
Ngày dạy
HS vắng
Ghi chú
8
I. Mục Đích yêu cầu :
1- Kiến thức: 
- Hệ thống kiến thức học kỳ I
- Nắm chắc các kiến thức cơ bản đã học
2- Kỹ năng:
- Vận dụng kiến thức, khái quát theo chủ đề
- Hoạt động nhóm.
3. Thái độ:
 - GD học sinh yêu thích môn học.
II. Phương pháp 
 Thảo luận + Giảng giải + Đàm thoại 
III. Đồ dùng dạy học
	Tranh: tế bào, mô, hệ cơ quan, hệ tuần hoàn, tiêu hoá, vận động
IV . Tiến trình bài giảng 
ổn định tổ chức :
Kiểm tra bài cũ: 
Bài mới :
Tg
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
30’
 Hoạt động 1:
- GV chia lớp thành3 nhóm. Phân công mỗi nhóm làm 2 bảng.
- Yêu cầu các nhóm nêu kết quả của nhóm mình hoặc dán kết quả (khổ giấy to) lên bảng.
- GV nhận xét ghi ý kiến bổ sung nêu đáp án.
I.Kiến thức cần nhớ 
- Các nhóm tiến hành thảo luận nội dung trong bảng (cá nhân phải hoàn thành bảng của mình ở nhà)
- Thảo luận nhóm, thống nhất ý kiến ghi vào tờ giấy to.
- Đại diện nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác bổ sung.
- Các nhóm hoàn thiện kết quả.
- HS hoàn thành vào vở bài tập.
Bảng 35. 1: Khái quát về cơ thể người
Cấp độ tổ chức
Đặc điểm đặc trưng
Cấu tạo
Vai trò
Tế bào
- Gồm: màng, tế bào chất với các bào quan chủ yếu (ti thể, lưới nội chất, bộ máy Gôngi..) và nhân.
- Là đơn vị cấu tạo và chức năng của cơ thể.
Mô
- Tập hợp các tế bào chuyên hoá có cấu trúc giống nhau.
- Tham gia cấu tạo nên các cơ quan.
Cơ quan
- Được cấu tạo nên bởi các mô khác nhau.
- Tham gia cấu tạo và thực hiện chức năng nhất định của hệ cơ quan.
Hệ cơ quan
- Gồm các cơ quan có mối quan hệ về chức năng.
- Thực hiện chức năng nhất định của cơ thể.
Bảng 35. 2: Sự vận động của cơ thể
Hệ cơ quan thực hiện vận động
Đặc điểm cấu tạo
 đặc trưng
Chức năng
Vai trò chung
Bộ xương
- Gồm nhiều xương liên kết với nhau qua các khớp.
- Có tính chất cứng rắn và đàn hồi.
Tạo bộ khung cơ thể
+ Bảo vệ 
+ Nơi bám của cơ
- Giúp cơ thể hoạt động để thích ứng với môi trường.
Hệ cơ
- Tế bào cơ dài
- Có khả năng co dãn
- Cơ co dãn giúp cơ quan hoạt động.
Bảng 35. 3: Tuần hoàn máu
Cơ quan
Đặc điểm cấu tạo đặc trưng
Chức năng
Vai trò chung
Tim
- Có van nhĩ thất và van động mạch.
- Co bóp theo chu kì gồm 3 pha.
- Bơm máu liên tục theo 1 chiều từ tâm nhĩ vào tâm thất và từ tâm thất vào động mạch.
- Giúp máu tuần hoàn liên tục theo 1 chiều trong cơ thể, mước mô cũng liên tục được đổi mới, bạch huyết cũng liên tục được lưu thông.
Hệ mạch
- Gồm động mạch, mao mạch và tĩnh mạch.
- Dẫn máu từ tim đi khắp cơ thể và từ khắp cơ thể về tim.
Bảng 35. 4: Hô hấp
Các giai đoạn chủ yếu trong hô hấp
Cơ chế
Vai trò
Riêng
Chung
Thở
Hoạt động phối hợp của lồng ngực và các cơ hô hấp.
Giúp không khí trong phổi thường xuyên đổi mới.
Cung cấp oxi cho các tế bào cơ thể và thải khí cacbonic ra ngoài cơ thể.
Trao đổi khí 
ở phổi
- Các khí (O2; CO2) khuếch tán từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp.
- Tăng nồng độ O2 và giảm nồng độ khí CO2 trong máu.
Trao đổi khí 
ở tế bào
- Cung cấp O2 cho tế bào và nhận CO2 do tế bào thải ra.
Hoạt 
động
Loại 
 chất
Cơ quan 
 thực hiện
Bảng 35. 5: Tiêu hoá
Khoang miệng
Thực quản
Dạ dày
Ruột non
Ruột già
Tiêu hoá
Gluxit
Lipit
Prôtêin
x
x
x
x
x
Hấp thụ
Đường
Axit béo và glixêrin
Axit amin
x
x
x
Bảng 35.6 : Trao đổi chất và chuyển hoá 
Các quá trình 
Đặc điểm
Vai trò 
Trao đổi chất 
ở cấp độ cơ thể 
-Lấy các chất cần thiết cho cơ thể từ môi trường ngoài.
- Thải các chất cặn bã,thừa ra môi trường ngoài
Là cơ sở cho quá trình chuyển hoá 
ở cấp độ tế bào 
- Lấy các chất cần thiết cho tế bào từ môi trương trong .
- Thải các sản phẩm phân huỷ vào môi trường trong .
Chuyển hoá ở tế bào 
Đồng hoá 
- Tổng hợp các chất đặc trưng cho cơ thể .
- Tích luỹ năng lượng.
Là cơ sở cho mọi hoạt động sống của cơ thể .
Dị hoá 
- Phân giải các chất của tế bào .
- Giải phóng năng lượng cho các hoạt động sống của tế bào và cơ thể .
Tg
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
12’
 Hoạt động 2
- Yêu cầu HS thảo luận và trả lời 3 câu hỏi SGK trang 112.
- GV nhận xét và giúp HS hoàn thiện kiến thức.