Giáo án Sinh học Khối 9 - Chương trình học kỳ II

ng cao năng suất cây trồng .
	_ Rèn luyện kỹ năng quan sát, phân tích để thu nhận kiến thức từ các hình vẽ.
	_ Rèn kĩ năng thảo luận nhóm và tự nghiên cứu với SGK.
II. PHƯƠNG TIệN DạY HọC :
	_ Tranh phóng to hình 50.1 và 50.2 SGK.
III. TIếN TRìNH DạY HọC :s
TG
Nội dung
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Bổ sung
5’
ê Hoạt động 1 : 
Kiểm tra :
_ Thế nào là một quần xã sinh vật ? Quần xã sinh vật khác quần thể sinh vật như thế nào ?
_ Hãy nêu những đặc điểm về số lượng và thành phần của quần xã sinh vật ?
Bài mới : 
Gv giới thiệu vào bài..
_ HS trả lời câu hỏi.
_HS khác nhẫn xét và bổ sung. 
15’
I. Thế nào là một hệ sinh thái:
 _ Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và môi trường sống của quần xã ( sinh cảnh ).
_ Hệ sinh thái là một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
ê Hoạt động 2 :
_ Gv treo tranh phóng to hình 50.1 SGK cho HS quan sát và yêu cầu các em đọc thông tin mục I SGK để thực hiện mục s SGK .
_ Gv giả thích thêm: Một hệ sinh thái hoàn chỉnh có các thành phần chủ yếu sau:
+ Thành phần vô sinh : đất, nước
+ Sinh vật sản xuất : thực vật.
+ Sinh vật tiêu thụ : Động vật ăn thực vật và động vật ăn thịt.
+ Sinh vật phân giải: vi khuẩn, nấm
_ HS quan sát tranh đọc thông tin SGK trao đổi theo nhóm để trả lời mục s SGK.
_ Đại diện 1 vài nhóm HS trình bày kết quả thảo luận, các nhóm khác bổ sung để thống nhất đáp án.
20’
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn:
1. Chuỗi thức ăn : là một dãy nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía sau, vừa là sinh vật bị mắt xích phía trước tiêu thụ.
2. Lưới thức ăn:
_ Lưới thức ăn bào gồm các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung.
_ Gồm 3 thành phần : sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ và sinh vật phân giải.
ê Hoạt động 3:
_ Gv đặt vấn đề : Thế nào là chuỗi và lưới thức ăn ?
_ Gv yêu cầu HS quan sát hình 50.2 và thực hiện mục s SGK.
_ Gv gợi ý: Mỗi loài sinh vật trong chuỗi thức ăn là một mắt xích có liên quan đến sinh vật đứng trước và đứng sau mắt xích.
_Gv yêu cầu HS tiếp tục quan sát hình 50.2 SGK và đọc thông tin SGK để thực hiện mục s SGK..
_ Gv gợi ý : Trong tự nhiên 1 loài sinh vật không phải chỉ tham gia vào 1 chuỗi thức ăn mà tham gia nhiều chuỗi thức ăn. Các chuỗi có mắt xích chung tạo thành lưới thức ăn.
_ Gv cho HS thảo luận và cử đại diện lên bảng trình bày.
_ gv theo dõi và xác nhập đáp án đúng.
_ HS quan sát tranh phóng to hình 50.2 SGK và nghiên cứu thông tin SGK.
_ Thảo luận theo nhóm trả lời câu hỏi trên và thực hiện mục s SGK.
_ Dưới sự hướng dẫn của Gv, cả lớp thảo luận và cùng xây dựng đáp án đúng.
_ HS quan sát tranh 50.2 SGK trả lời 2 câu hỏi:
+ Sâu ăn lá tham gia vào những chuỗi thức ăn nào ?
+ Xếp các sinh vật theo từng thành phần chủ yếu cảu hệ sinh thái ?
_ Đại diện các nhóm lên trình bày đáp án.
_ Dưới sự hướng dẫn của Gv cả lớp cùng xây dựng đáp án đúng.
IV. CủNG Cố Và HOàN THIệN( TG 3’):
_ Gv cho HS đọc chậm phần tóm tắt cuối bài.
Câu 1 : đánh dấu + vào ô  chỉ câu trả lời đúng nhất.
1 .Thế nào là một hệ sinh thái ?
	0 a) Hệ sinh thái gồm quần xã sinh vật và khu vực sống của quần xã.
	0 b) Trong hệ sinh thái các sinh vật luôn luôn tác động lẫn nhau và tác dụng qua lai với các nhân tố không sống của môi trường tạo thành 1 hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
+
	0 c) Hệ sinh thái bao gồm toàn bộ các quần thể và điều kiện sống của các quần thể.
	0	d) Cả a,b đúng.
	2. Các thành phần chủ yếu của 1 hệ sinh thái là gì ?
	0 a) Các thành phần vô sinh.
	0 b) Sinh vật sản xuất.
	0 c) Sinh vật tiêu thụ.
+
	0 d) Sinh vật phân giải..
	0 e) Cả a,b,c và d.
V. DặN Dò ( TG 2’):
	_ HS học thuộc và nhớ phần tóm tắt cuối bài.
	_ Trả lời các câu hỏi cuối bài.
	_ Đọc mục em có biết.
	_ Ôn lại kiến thức từ HK II để kiểm tra 1 tiết
Tuần : 27
Tiết :53
Ngày soạn :
Ngày dạy :
 KIểM TRA 1 TIếT
A . MụC TIÊU :
	_ Rà soát lại kiến thức đã học từ HK II.
_ Rèn luyện tính nhanh nhẹn, chính xác và khoa học ở HS.
	_Giáo dục tính nghiêm túc trong kiểm tra.
B . Đồ DùNG DạY HọC :
	_ Photo đề kiểm tra
 C . TIếN HàNH :
D . CủNG Cố:
	Thu bài kiểm tra, Sửa phần trắc nghiệm.
	Chữa một số câu hỏi khó.
E. DặN Dò :
Soạn trước bài 51+52 “ Thực hành : Hệ sinh thái”
Chuẩn bị các dụng cụ theo yêu cầu.
Bài 51 - 52: THựC HàNH
Hệ SINH THáI
Tuần : 27
Tiết :54
Ngày soạn :
Ngày dạy :
I. MụC TIÊU :
Học xong bài này, học sinh có khả năng :
	_ Nhận biết được các thành phần của hệ sinh thái và một chuỗi thức ăn.
	_ Rèn luyện kĩ năng lấy mẫu vật, quan sát và vẽ hình.
	_ Rèn luyện kĩ năng so sánh , phân tích, rút ra kiến thức từ thực tế.
	_ Xây dựng được tinh thần và ý thức trách nhiệm trong hoạt động.
	_ Hun đúc lòng yêu thiên nhiên và ý thức bảo vệ môi trường.
II. PHƯƠNG TIệN DạY HọC :
	_ Dao con , dụng cụ đào đất, vợt bắt côn trùng.
	_ túi ni long, thu nhận mẫu sinh vật.
	_ Kính lúp.
	_ Giấy, bút chì.
III. TIếN TRìNH DạY HọC :
TG
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Bổ sung
5’
ê Hoạt động 1 : 
Kiểm tra :
_ Gv kiểm tra dụng cụ HS mang theo..
_ HS để dụng cụ theo từng nhóm để Gv kiểm tra. 
35’
ê Hoạt động 2 :
1. Hệ sinh thái:
_Gv đưa HS đến địa điểm thực hành có số loài phong phú, đảm bảo xây dựng được các chuỗi thức ăn.
_ Gv lưu ý : HS chú ý các yếu tố vi sinh ( yếu tố tự nhiên + Yếu tố con người tạo ra ) và các yếu tố hữu sinh ( có trong tự nhiên do con người tạo ra ).
_ Nhóm thực hành ( 4 – 5 HS ) tiến hành điều tra các thành phần của hệ sinh thái quan sát, thảo luận theo nhóm để thực hiện mục s SGK.
_ Dưới sự hướng dẫn của Gv, các nhóm hoạt động tự lực và điền hoàn thành bảng 51 – 52 SGK.
Các nhân tố vô sinh
Các nhân tố hữu sinh
_ Những nhân tố tự nhiên: Đất, đá, cát, sỏi, độ dốc.
_ Những nhân tố do hoạt động của con người tạo nên: Thác nước nhân tạo, ao, mái che nắng.
_ Trong tự nhiên : cây cỏ, cây bụi, cây gỗ, giun đất, châu chấu, bọ ngựa, nấm
_ Do con người: Chăn nuôi, trồng trọt
_ Cây trồng : chuối, dứa, mít vật nuôi: cá, gà
_ Gv hướng dẫn HS quan sát, đến các sinh vật và ghi vào bảng các loài có nhiều ( ít và rất hiếm )
_ HS hoạt động tự lực, rồi trao đổi theo nhóm thống nhất cách ghi vào bảng theo mẫu bảng 51.2 và 51.3 SGK.
* Thành phần thực vật trong khu vực thực hành.
Loài có nhiều cá thể nhất
Loài có nhiều cá thể
Loài có ít cá thể
Loài rất hiếm
Tên loài:
Tên loài:
Tên loài:
Tên loài:
* Thành phần thực vật trong khu vực thực hành
Loài có nhiều cá thể nhất
Loài có nhiều cá thể
Loài có ít cá thể
Loài rất hiếm
Tên loài:
Tên loài:
Tên loài:
Tên loài:
IV. CủNG Cố Và HOàN THIệN( TG 3’):
	Trả lời câu hỏi sau:
	+ Nêu các sinh vật chủ yếu có trong hệ sinh thái đã quan sát và môi trường sống của chúng ?
	+ Cần phải làm gì để bảo vệ tốt hệ sinh thái đã quan sát.
V. DặN Dò ( TG 2’):
	_ viết thu hoạch theo mẫu.
	_ Chuẩn bị dụng cụ cho buổi thực hành sau:
Tuần : 28
Tiết :55
Ngày soạn :
Ngày dạy :
Bài 51 + 52 : THựC HàNH
Hệ SINH THáI
I. MụC TIÊU :
Học xong bài này, học sinh có khả năng :
	_ Nhận biết được các thành phần của hệ sinh thái và một chuỗi thức ăn.
	_ Rèn luyện kĩ năng lấy mẫu vật, quan sát và vẽ hình.
	_ Rèn luyện kĩ năng so sánh , phân tích, rút ra kiến thức từ thực tế.
	_ Xây dựng được tinh thần và ý thức trách nhiệm trong hoạt động.
	_ Hun đúc lòng yêu thiên nhiên và ý thức bảo vệ môi trường.
II. PHƯƠNG TIệN DạY HọC :
	_ Dao con , dụng cụ đào đất, vợt bắt côn trùng.
	_ túi ni long, thu nhận mẫu sinh vật.
	_ Kính lúp.
	_ Giấy, bút chì.
III. TIếN TRìNH DạY HọC :
TG
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Bổ sung
5’
ê Hoạt động 1 : 
Kiểm tra :
_ Gv kiểm tra việc viết thu hoạch của HS.
_ Gv kiểm cha dụng cụ HS mang theo.
_ HS để bài thu hoạch lên bàn để Gv kiểm tra.
_ HS để dụng cụ theo từng nhóm .
35’
ê Hoạt động 2 :
2. Chuỗi thức ăn:
_Gv gợi ý để HS nhớ lại kiến thức đã học trong sinh học 6 và sinh học 7 kết hợp với kiến thức thực tế để điền và hoàn thành bảng 51.4 SGK.
_ HS quan sát, thảo luận theo nhóm để điền hoàn thành bảng 51.54 SGK.
Sinh vật sản xuất
Tên loài:
Môi trường sống:
Động vật ăn thực vật
Tên loài:
Thức ăn của từng loài
Động vật ăn thịt
Tên loài:
Thức ăn của từng loài
Sinh vật phân giải
_ Nấm ?
_ giun đất ?
Môi trường sống:
_ Tiếp đó,Gv cho HS dựa vào bảng đã điền để vẽ sơ đồ.
_ HS thảo luận nhóm và vẽ sơ đồ từng chuỗi thức ăn đơn giản. Quan hệ giữa 2 mắt xích trong chuỗi thức ăn được thể hiện bằng nhiều mũi tên.
IV. CủNG Cố Và HOàN THIệN( TG 3’):
	Trả lời câu hỏi sau:
_ Vẽ sơ đồ chuỗi thức ăn, trong đó chỉ rõ sinh vật sản xuất, động vật ăn thực vật, động vật ăn thịt, sinh vật phân giải.
_ Cần làm gì để bảo vệ tốt hệ sinh thá đã quan sát
V. DặN Dò ( TG 2’):
	_ viết tiếp vào bảng thu hoạch và nộp cho Gv.
	_ Soạn trước bài 53 “ tác động của con người đối với môi trường”.
Chương III : CON NGƯờI DÂN Số Và MÔI TRƯờNG
Bài 53 : TáC ĐộNG CủA CON NGƯờI ĐốI VớI MÔI TRƯờNG
Tuần : 28
Tiết :56
Ngày soạn :
Ngày dạy :
I. MụC TIÊU :
Học xong bài này, học sinh có khả năng :
	_ Thấy được hoạt động của con người làm thay đổi thiên nhiên như thế nào.
	_ Trên cơ sở đó, ý thức được trách nhiệm bảo vệ môi trường .
	_ Rèn luyện kĩ năng quan sát, tự nghiên cứu SGK và thảo luận nhóm.
II. PHƯƠNG TIệN DạY HọC :
	_ Tranh phóng to hình 53.1,53.2 và 53.3 SGK.
	_ Bảng phụ ghi nội dung bảng 53.1
III. TIếN TRìNH DạY HọC :
TG
Nội dung
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Bổ sung
5’
ê Hoạt Động 1 : 
_ Gv thu bảng thu hoạch từ HS..
 _ HS nộp bảng thu hoạch
15’
I. Tác dụng của con người tới môi trường qua các thời kì phát triển của xã hội:
* Thời kì nguyên thuỷ :
Con người biết dùng lửa trong cuộc sống đã làm cháy nhiều rừng rộng lớn.
* Xã hội nông nghiệp con người biết trồng trọt, chăn nuôi, chặt phá rừng lấy đất ở đã làm thay đổi đất và nước tầng mặt.
* Xã hội công nghiệp:
 Con người đã sản xuất bằng máy móc. Tạo ra nhiều vùng trồng trọt lớn, phá đi nhiều diện tích rừng trên trái đất.
ê Hoạt động 2 :
_ GV treo tranh vẽ hình 53.1,53.2 và 53.3 SGk và y