Giáo án Sinh học Khối 7 - Tuần 17 - Năm học 2010-2011

Tuần: 17	 	Ngày soạn: 02.12.2010
Tiết: 33	 	Ngày dạy:
Bài 34 : ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁC LỚP CÁ
I. Mục tiêu bài học :
 1. Kiến thức: 
- Hs nắm được sự đa dạng của cá về số lượng loài, lối sống và môi trường.
- Trình bày được đặc điểm cơ bản phân biệt lớp cá sụn và lớp cá xương. 
- Trình bày được ý nghĩa thực tiễn của cá trong đời sống con người và đặc điểm chung của cá.
 2. Kĩ năng : rèn kĩ năng quan sát so sánh để rút ra kết luận, kĩ năng hoạt động nhóm.
 3. Thái độ : giáo dục ý thức bảo vệ loài cá có ích.
II. Chuẩn Bị:
 - Giáo viên: giáo án, tranh phóng to hình 34.1-7 và bảng phụ. 
 - Học sinh: đọc bài trước và sưu tầm các loài cá .
III/ Các Bước Lên Lớp:
	1. Ổn định lớp : kiểm tra sĩ số, ổn định lớp 
	2. Kiểm tra bài cũ:
	3. Bài mới: 
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Nội dung
HĐ1:Sự Đa Dạng Về Thành Phần Loài Và Đa Dạng Về Môi trường Sống:
-GV :yêu cầu hs đọc thông tin và trả lời câu hỏi sau:
(?) Hãy nhận xét về số lượng loài cá 1oài thế giới và Việt Nam ? 
(?) Đặc điểm cơ bản nhất để phân biệt lớp cá sụn và lớp cá xương?
(?) Nơi sống của sụn và cá xương ? 
- Gọi hs trả lời, hs khác nhận xét, bổ sung cho nhau. 
- Nhận xét, chốt y 
- Treo tranh phóng to hình 34.1-7 cho hs quan sát và treeo bảng phụ ghi nội dung bảng tr.111 SGK 
- Quan sát giúp đỡ những nhóm còn yếu 
- Gọi 1 -2 nhóm báo cáo kết quả thảo luận, các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung cho nhau 
- Nhận xét kết quả các nhóm 
- Treo bảng phụ ghi đáp án 
- Tự thu thập thông tin, hoàn thành bài tập.
- thế giới có khoàng 25145 loài, ở Việt Nam có khoảng 2753 loài 
- Lớp cá sụn : có bộ xương bằng sụn; lớp cá xương có bộ xương bằng xương 
- cá sụn sống ở nước nặm và nước lợ, cá xương sống ở nước ngọt, nước mặn và nước lợ. 
- Hs trả lời, hs khác nhận xét bổ sung cho nhau 
-HS:rút ra kiến thức cần nhớ và ghi bài.
- Quan sát tranh , đọc nội bảng phụ, thảo luận nhóm để hoàn thiện bảng 
- Lắng nghe giáo viên hướng dẫn 
- Đại diện nhóm báo cáo kết quả, nhóm khác nhận xét, bổ sung cho nhau 
- :Lắng nghe 
- Sửa chữa cho đúng 
I. Sự đa dạng về thành phần loài và đa dạng về môi trường sống 
 1. Đa dạng về thành phần loài:
- Số lượng loài: lớn, khoảng 25145ù gồm :
+ Lớp cá sụn : bộ xương bằng chất sụn. cá sụn sống ở nước nặm và nước lợ
+ Lớp cá xương: bộ xương bằng chất xương. cá xương sống ở nước ngọt, nước mặn và nước lợ. 
2. Đa dạng về mội trường sống:
TT
Đặc điểm môi trường
Loài điển hình
Hình dáng thân
Đặc điểm khúc đuôi
Đặc điểm vây chân
Bơi:nhanh, bình thường,rất chậm.
1
Tầng mặt thường thiếu nơi ẩn náu.
Cá nhám
Thon dài
Khỏe 
Bình thường
Nhanh
2
Tầng giữa và tầng đáy
Cá vền, cá chép
Tương đối ngắn
Yếu
Bình thường
Bình thường
3
Trong những hang hốc
Lươn
Rất dài
Rất yếu
Không có
Rất chậm
4
Trên mặt đáy biển
Cá bơn, cá đuối
Dẹt, mỏng
Rất yếu
To hoặc nhỏ
chậm
-GV hỏi thêm :
(?) Điều kiện sống ảnh hưởng tới cấu tạo ngoài của cá như thế nào?
- Gọi hs trả lời, hs khác nhận xét, bổ sung cho nhau. 
- Nhận xét, chốt y 
- Cá sống trong những môi trường khác nhau và điều kiện sống khác nhau đã ảnh hưởng đến cấu tạo và tập tính của cá.
- Hs trả lời, hs khác nhận xét bổ sung cho nhau 
-HS:rút ra kiến thức cần nhớ và ghi bài.
Cá sống trong những môi trường khác nhau và điều kiện sống khác nhau thì cá có cấu tạo và tập tính khác nhau.
HĐ2:Đặc Điểm Chung Của Cá:
-GV:cho hs thảo luận đặc điểm của cá về:
-Môi trường sống.
-Cơ quan di chuyển.
-Hệ hô hấp.
-Hệ tuần hoàn.
-Đặc điểm sinh sản. 
-Nhiệt độ cơ thể.
-GV:gọi 2 hs nhắc lại đặc điểm chung của cá.
- Gọi hs trả lời, hs khác nhận xét, bổ sung cho nhau. 
- Nhận xét, chốt y 
-HS : cá nhân nhớ lại kiến thức bài trước thảo luận theo hướng dẫn của gv.
-HS:đại diện trình bày, nhóm khác bổ sung, rút ra kết luận chungvề đặc điểm chung.
- Hs trả lời, hs khác nhận xét bổ sung cho nhau 
-HS:rút ra kiến thức cần nhớ và ghi bài.
II. Đặc điểm chung của cá 
 Cá là động vật có xương sống thích nghi đời sống hoàn toàn ở nước:
-Bơi bằng vây, hô hấp bằng mang.
-Tim 2 ngăn, 1 vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi.
-Thụ tinh ngoài.
-Là động vật biến nhiệt.
HĐ3:Vai Trò Của Cá:
-GV:cho hs thảo luận:
(?) Cá có vai trò gì trong tự nhiên và đời sống con người? Mỗi vai trò lấy ví dụ .
- Gọi hs trả lời, hs khác nhận xét, bổ sung cho nhau. 
- Nhận xét, chốt ý 
-GV :lưu ý hs 1 số loài các có thể gay ngộ độc cho người như: cá nóc, mật cá trắm,
(?) Để bảo vệ và phát triển nguồn lợi cá ta cần làm gì?
(?) Để hạn chế ô nhiễm môi trường nước, chúng ta cần phải làm gì ? 
- Gọi hs trả lời, hs khác nhận xét, bổ sung cho nhau. 
- Nhận xét, chốt ý 
-HS: thu thập thông tin và hiển biết của bản thân trả lời câu hỏi.
- Cần nêu được những mặt lợi ích và tác hại 
- Hs trả lời, hs khác nhận xét bổ sung cho nhau 
-Ghi nhớ kiến thức 
- Lắng nghe và nắm kiến thức 
- Cần : 
 + tận dụng các vực nước để nuôi cá
 + Chống gây ô nhiễm môi trường
 + Thuần hoá những loài cá có giá trị kinh tế 
 + Nghiêm cấm đánh bắt cá nhỏ, cá bố mẹ trong mùa sinh sản; dùng mìn chất độc đánh bắt... 
- Suy nghĩ trả lời 
- Hs trả lời, hs khác nhận xét bổ sung cho nhau 
-Ghi nhớ kiến thức 
III. Vai troø cuûa caù 
1. Lôïi ích : 
-Cung caáp thöïc phaåm.
-Nguyeân lieäu cheá taïo thuoác chöõa beänh.
-Cung caáp nguoàn ngyeân lieäu cho caùc ngaønh coâng nghieäp.
-Dieät boï gay, saâu boï haïi luùa.
2. Taùc haïi : Moät soá loaøi gaây ñoäc cho ngöôøi 
 4. Cuûng coá:
 - Nhaéc laïi kieán thöùc cuûa baøi hoïc.
 - Ñoïc “em coù bieát” sgk
 5. Daën doø:
 Moãi nhoùm chuaån bò 2 con caù phi 
IV. Ruùt Kinh Nghieäm:
	Thaày:
	Troø:
_____________________________________
Tuaàn: 17	 	Ngaøy soaïn: 02.12.2010
Tieát: 34	 	Ngaøy daïy:
Baøi 32: THÖÏC HAØNH MOÅ CAÙ
I. Muïc tieâu baøi hoïc :
 1. Kieán thöùc: xaùc ñònh ñöôïc caùc vò trí vaø neâu roõ vai troø moät soá cô quan cuûa caù treân maãu moå. 
 2. Kó naêng: reøn kó naêng moå treân ñoäng vaät coù xöông soáng, kó naêng trình baøy maãu moå.
 3. Thaùi ñoä: nghieâm tuùc, caån thaän, chính xaùc.
II. Chuaån Bò:
 - Giaùo vieân: giaùo aùn, maãu caù cheùp, boä ñoà moå, tranh vaø moâ hình 
 - Hoïc sinh: moãi nhoùm 1 coùn caù cheùp, khaên lau, xaø phoøng.
III. Caùc Böôùc Leân Lôùp:
	1. OÅn ñònh lôùp:
	2. Kieåm tra baøi cuõ: Khoâng kieåm tra 
	3. Baøi môùi:
Hoaït ñoäng GV
Hoaït ñoäng HS 
Noäi dung
HÑ1:Toå Chöùc Thöïc Haønh:
-GV:chia nhoùm thöïc haønh theo 8 nhoùm, kieåm tra duïng cuï cuûa caùc nhoùm, neâu yeâu caàu cuûa baøi thöïc haønh.
-HS:thöïc hieän theo söï chia nhoùm cuûa gv vaø kieåm traduïng cuï, ñem maãu cuûa nhoùm tieán haønh thöïc haønh.
HÑ2:Tieán Haønh Thöïc Haønh:
-GV:Caùch moå:
höôùng daãn caùch moã vaø trình baøy kó thuaät giaûi phaãu(nhö hình sgk-106) chuù yù vò trí ñöôøng caét ñeå nhìn roõ noäi quan cuûa caù.
-GV:Quan saùt caáu taïo trong treân maãu moå:
höôùng daãn hs xaùc ñònh vò trí caùc noäi quan, gôõ noäi quan ñeå quan saùt caùc cô quan nhö sgk. Quan saùt boä naõo caù, nhaän xeùt maøu saéc vaø caùc ñaëc ñieåm khaùc.
-GV:höôùng daãn hs vieát töông trình:
-Trao ñoåi nhoùm nhaän xeùt vò trí, vai troø caùc cô quan.
-Ñieàn ngay vaøo baûng keát quaû quan saùt cuûa moãi nhoùm
-GV:kieåm ra keát quaû quan saùt cuûa hs.
Quan saùt vieäc thöïc hieän vieát baûng töôøng trình ôû töøng nhoùm. Söûa chöõa nhöõng sai soùt cuûa hs vaø thoâng baøo ñaùp aùn ñuùng.
-HS:thöïc haønh theo nhoùm phaân coâng .
-HS:cöû ra nhoùm tröôûng, thö kyù roài tieán haønh theo höôùng daãn cuûa gv:
-Moå caù: löu yù naâng muõi keùo ñeå traùnh caét phaûi caùc cô quan beân trong.
-Quan saùt caáu taïo trong: quan saùt ñeán ñaâu ghi cheùp ñeán ñoù.
-Sau khi quan saùt caùc nhoùm trao ñoåi neâu caùc nhaän xeùt vò trí vaø vai troø cuûa töøng cô quan ñieàn baûng sgk - 107
Teân cô quan
Nhaän xeùt vò trí vaø vai troø
Mang (heä hoâ haáp)
Name döôùi xöông naép mang trong phaàn ñaàu, goàm caùc laù mang gaàn caùc xöông cung mang, coù vai troø trao ñoåi khí
Tim (heä tuaàn hoaøn)
Name phía tröôùc khoang thaân öùng vôùi vaây ngöïc, co boùp ñeå nay maùu ñi nuoâi cô theå
Heä tieâu hoùa(thöïc quaûn, daï daøy, ruoät,gan)
Phaân hoùa roõ reät thaønh thöïc quaûn, daï daøy, ruoät, coùgan tieát maät giuùp cho söï tieâu hoùathöùc aên
Boùng hôi
Trong khoang thaân, saùt coät soáng, giuùp caù chìm noåi deã daøng trong nöôùc
Thaän (heä baøi tieát)
Hai daûi, saùt coät soáng. Loïc töø maùu caùc chaát khoâng caàn thieát ñeå thaûi ra ngoaøi.
Tuyeán sinh duïc (heä sinh saûn)
Trong khoang thaân, ôû caùc ñöïc laø 2 daûi tinh hoaøn, ôû caù caùi laø 2 buoàng tröùng phaùt trieån trong muøa sinh saûn.
Naõo (heä thaàn kinh)
Naõo name rong hoäp soï, ngoaøi ra coøn tuûy soáng name trong caùc cung ñoát soáng, ñieàu khieån, ñieàu hoøa hoaït ñoäng cuûa caù.
-GV: nhaän xteù töøng maãu moå:moå ñuùng, noäi quan gôû khoâng bò naùt, trình baøy ñeïp. Neâu saisoùt cuûa töøng nhoùm, cho caùc nhoùm doïn veä sinh.
 4. Cuûngcoá:
 - Nhaéc nhôû hoïc sinh doïn deïp, thu doïn duïng cuï thöïc haønh
 - Caùc nhoùm hoaøn hieän baùo caùo 
 - Treo tranh sô ñoà caâm hình 32.2 - 3 cho hs ghi chuù thích 
 5. Daën doø:
	Chuaån bò baøi oân taäp 
IV. Ruùt Kinh Nghieäm:
	Thaày:.
	Troø:..
Duyệt tuần 17
Nhận xét